اهی فلسفی ژپوهش 6991بُار ي تابستان /61/ شمارٌ 9سال 1آل زیبایی و زیبایی وابسته در فلسفه کانت دهاینسبت 2یجًاد امیه خىدق ٔؿئَٛ( ٢ زا٘كز٢ٛ زوتط٢ حىٕت ٞٙط ز٣ٙ٤ زا٘كٍبٜ از٤بٖ ٚ ٔصاٞت)٤ٛ٘ؿٙسٜ علی سلماوی ٕٞساٖ اؾتبز٤بض ٌطٜٚ فّؿفٝ ٞٙط زا٘كٍبٜ ث٣ّٖٛ ؾ٥ٙب چکیدٌ وٙس. اٚ أط ظ٤جب ضا زض چٟبض زل٥مٝ ٔتٙبْط ثب احىبْ ُٔٙم٣ ثطضؾ٣ ٣ٔ ،«٘مس ل٠ٛ حىٓ»وب٘ت زض ْ «ٔٙتس٢ غب٤تت »زض زل٥م١ ؾْٛ ثط ٔجٙب٢ تح٥ُّ ٔفْٟٛ و٥ّس٢ ٔحتٛض اظ ظ٤جتب٣٤ ٤ٗٙت٣ ، ثتٝ تٗط٤فت٣ فتط ٝ »ضؾس. زض ش٤ُ ٥ٕٞٗ زل٥مٝ، زٚ ٔفْٟٛ ٔٙس٢ ش٣ٙٞ( ٣ٔ ٔٙس٢ ثسٖٚ غب٤ت )غب٤ت غب٤ت ٚ « ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتت ٔٙس٢ ٥ٖٙت٣ ٞب ثط ٔجٙب٢ غب٤ت قٛز وٝ زاٚض٢ ظ٤جبقٙبذت٣ زض ٞط ز٢ٚ آٖ ٥٘ع ُٔطح ٣ٔ« ب٣٤آَ ظ٤ج ا٤سٜ» قتٛز. ٌطفتتٝ ٔت٣ فطو ثطا٢ زاٚض٢ پ٥ف آٖ ثب ٔٛافك ٥ٖٗ وٕبَ ٚ ٥ٖٗ چ٥ؿت٣ ثط زاَ اؾت ٚ ٔف٣ٟٔٛ ا٤تس٠ آَ ظ٤جب٣٤، ٔفْٟٛ حبنُ اظ رٕٕ ا٤س٠ ٖم٣ّ ٚ فطو زض ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ، وٕبَ ٥ٖٗ ٚ زض ا٤سٜ ا٤ٗ پ٥ف زضثتبض٠ ٔتٗبضف ظ٤جبقٙبذت٣ اؾت؛ أب ا٤ٗ ز٤سٌبٜ ٔتٗبضو ثب ا٤ٗ انُ ظ٤جبقٙبذت٣ وب٘ت اؾت وتٝ زاٚض٢ ٔٙتس٢ ٚ ٘تٛٔ اؾت. ا٤ٗ ٘ٛقتبض ثتب ثطضؾت٣ ٔفٟتْٛ غب٤تت ش٣ٙٞ ٔتى٣ ٔٙس٢ غب٤ت ٤ه نطفبً ثط أط ظ٤جب ضظـ ظ٤جبقتٙبذت٣ ا٤تٗ زٚ آَ ظ٤جب٣٤، زضنسز تج٥٥ٗ چٍت٣ٍ٘ٛ ا ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ زض ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ ٚ ا٤سٜ غب٤ت ثبقس تب رب٤ٍبٜ ا٤تٗ زٚ ٔفٟتْٛ زض ٞب ثب ٤ىس٤ٍط ٣ٔ ٔفْٟٛ ٚ زض ٟ٘ب٤ت ثطضؾ٣ ٘مبٌ اذتالف ٚ اقتطان آٖ فّؿف١ وب٘ت ٔكرم قٛز. ٔٙتس٢ ٔٙتس٢ شٞٙت٣، غب٤تت آَ ظ٤جب٣٤، ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ، زاٚض٢ ظ٤جبقٙبذت٣، غب٤ت ا٤سٜ َای کلیدی: ياژٌ .٣ٙ٥ٖ 1 21/11/93تأ٥٤س ٟ٘ب٣٤: 16/10/92تبض٤د ٚنَٛ: - 2 - E-mail: a.khandaqi@gmail.com 16، قٕبضٜ 94، ثٟبض ٚ تبثؿتبٖ 9ؾبَ ،اهی فلسفیژپوهش/ 44 مقدمٍ ٖ ضا زض ش٤ُ زلب٤ك چٟبضٌب١٘ حىٓ شٚل٣ تزع٤ٝ ٚ تح٥ُّ ٣ٔوب٘ت أط ظ٤جب وتٝ وٙس. ثتب آ أب ا٤ٗ زلب٤ك چٟبضٌب٘ٝ ٔتًب٤ف ثب چٟتبض نتٛضم ُٔٙمت٣ حىٓ شٚل٣ ذٛز حىٓ ُٔٙم٣ ٥٘ؿت، قٛز. وب٘ت زض ٞط زل٥متٝ ثركت٣ اظ تٗط٤تف احىبْ ٣ٙٗ٤ و٥ف٥ت، و٥ٕت، ٘ؿجت ٚ رٟت ُٔطح ٣ٔ ٔٙتس٢ س٤ٍط٘تس. زل٥مت١ ؾتْٛ ثتب قتطح ٔفٟتْٛ غب٤تت زٞتس وتٝ ٔىٕتُ ٤ى ضا اضائتٝ ٔت٣ « ظ٤جب» (purposiveness) ،ٔٙس٢ ٤ه ٥ٖٗ، تب رب٣٤ وٝ ا٤ٗ نتٛضم ظ٤جب٣٤ ضا نٛضم غب٤تأط ظ٤جب ٘ىتت١ حتبئع (.145، 17، ة1377وب٘تت، )وٙس ثسٖٚ تهٛض غب٤ت٣ زض ٥ٖٗ زض٤بفت قٛز، تٗط٤ف ٣ٔ اٚض٢ ظ٤جبقٙبذت٣ اؾت. اظ ٔٙٓتط ٢ٚ، ٔٙس٢ زض ز ا٥ٕٞت زض ا٤ٗ زل٥مٝ، تٗط٤ف وب٘ت اظ ا٘ٛأ غب٤ت ( subjective purposiveness)(ش٣ٙٞ) نٛض٢ نطفبً ٔٙس٢ غب٤ت ٤ه ثط ظ٤جب زضثبض٠ زاٚض٢ ٣ٙ٥ٖ ٔٙس٢ غب٤ت ٌٛ٘ٝ ٞط اظ أط ظ٤جب ،اؾبؼ ٥ٕٞٗ ثط اؾت. ٔتى٣ غب٤ت، ثسٖٚ ٔٙس٢ غب٤ت ٣ٙٗ٤ ٤ٗٙت٣ ،٣ٙ٥ٖ زضٚ٘ت٣ ٔٙس٢ غب٤ت ٚ ؛ؾٛزٔٙس٢ ٣ٙٗ٤ ،(objective purposiveness)ث٥ط٣٘ٚ نتٛضم ٔٙس٢، غب٤ت انُ ٔجٙب٢ تأ٣ّٔ ثط حىٓ ل٠ٛ (.131 ،15ة ٕٞبٖ،) اؾت ذب٣ِ ٥ٖٗ، وٕبَِ ٝ ٞتب، نٛضم ا٤ٗ ا٘تعأ ثب ٚ زازٜ لطاض تأُٔ ٔٛضز ش٣ٙٞ ثٝ ٘حٛ ضا ا٥ٖبٖ ٔحى ِتصت٣ احؿتبؼ ثت ٝ ٕٞتبٖ، )٘ب٥ٔتس ظ٤جبقٙبذت٣ ِصم احؿبؼ ضا آٖ تٛاٖ ٣ٔ وٝ ٤بثس ٣ٔ زؾت . (VII، 83-84 ز٤جبچت ( ضا اظ ظ٤جتب٣٤ free beautyاٚ زض اثتسا٢ ثرف قب٘عزٞٓ زض ٥ٕٞٗ زل٥مٝ، ظ٤جب٣٤ آظاز)ٕٞچ٥ٙٗ ٔف٣ٟٔٛ زاَ ثتط ،ظ٤جب٣٤ آظاززض ا٤ٗ تفى٥ه، .وٙس تفى٥ه ٣ٔ (dependent beautyٚاثؿتٝ) ٥ٌطز، أب ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ چ٥ٙٗ ٔف٣ٟٔٛ ٚ وٕبَ ٥ٖٗ ٔٛافك ثتب آٖ فطو ٣ٕ٘ چ٥ؿت٣ ٥ٖٗ ضا پ٥ف قتٛز ٚ زٚٔت٣ وتٝ ظ٤جب٣٤ لبئٓ ثٝ شامِ ا٤ٗ ٤ب آٖ ق٣ء ذٛا٘تسٜ ٔت٣ ،٥ٌطز. ا٣ِّٚ فطو ٣ٔ ضا پ٥ف ه ٔفٟتْٛ اؾتت وتٝ تحتت ٤ت ٚاثؿتٝ ٚاثؿتٝ ثٝ ٔفْٟٛ اؾت )ظ٤جب٣٤ ٔكطٌٚ(، ثٝ ظ٤جب٣٤ ا٥ٖب٣٘ ٞب، ثؿ٥بض٢ اظ پط٘سٌبٖ، ثؿ٥بض٢ اظ أٛض٢ ٕٞچٖٛ ٌُثط ا٤ٗ اؾبؼ، ٥ٌط٘س. )غب٤ت ذبل( لطاض ٣ٔ بغصٞب٢ ز٤ٛاض٢، ٔٛؾت٥م٣ ٞب، و ٞب٢ تع٣ٙ٥٤ حبق٥ٝ ٞب٢ زض٤ب٣٤، ٘مٛـ ٤ٛ٘ب٣٘، قبخ ٚ ثطي نسف ٞتب، ب٣٤ آٖظ٤طا زض قبِٛز٠ حىتٓ ثتٝ ظ٤جت .٥ٌط٘س ٣ٔ زض ظٔط٠ ٔهبز٤ك ظ٤جب٣٤ آظاز لطاضثسٖٚ والْ، ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ زض٣٘ٚ( وٝ تز٥ٕٕ وخطام ثٝ آٖ ٘ؿجت زازٜ قٛز، ٚرٛز ٘تساضز. ٥ٞچ ٘ٛٔ وٕب٣ِ )غب٤ت ثٝ قٕبض ٞب٢ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ زض ٔمبثُ أٛض٢ چٖٛ ظ٤جب٣٤ ا٘ؿبٖ، اؾت ٚ ٖٕبضم ضا ثٝ ٖٙٛاٖ ٕ٘ٛ٘ٝ ثب٤س ثبقتس ٤تب ثتٝ وٙس ق٣ء چٝ ٞب، ٔفْٟٛ غب٤ت٣ وٝ ٥ٗٔٗ ٣ٔ . ظ٤طا زض حىٓ ثٝ ظ٤جب٣٤ آٖضٚ٘س ٣ٔ .(136-135، 16ةقٛز)ٕٞبٖ، فطو ٌطفتٝ ٣ٔ ٔف٣ٟٔٛ اظ وٕبَ آٖ، پ٥ف ،ٖجبضم ز٤ٍط أب زض ا٤ٗ ٥ٔبٖ .زا٘س ٌكب٢ ثؿ٥بض٢ اظ ٔٙبلكبم ظ٤جبقٙبذت٣ ٣ٔ ا٤ٗ تفى٥ه ضا ضاٜوب٘ت 45/ آَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ زض فّؿفٝ وب٘ت ٘ؿجت ا٤سٜ 45 اـ ٚاضز وٙتس. ؾبظز تب ٔف٣ٟٔٛ ز٤ٍتط زض ٘ٓتبْ ظ٤جبقٙبؾت٣ ٔهٕٓ ٣ٔضا اؾبؾ٣ وب٘ت ١ِ ٔؿأ٤ه ٥ٞچ ٘ٛٔ لبٖ٘ٛ ٣ٙ٥ٖ اضائٝ زٞس. ظ٤طا اضائ١ ٞط ٘ٛٔ لبٖ٘ٛ ٣ٙ٥ٖ ٔؿتّعْ ،تٛا٘س ثطا٢ شٚق وب٘ت ٣ٕ٘ ثٝ وبض٥ٌط٢ ٔفب٥ٞٓ اؾت ٚ ثٝ وبض٥ٌط٢ ٔفب٥ٞٓ، حىٓ ظ٤جبقٙبذت٣ ضا تجتس٤ُ ثتٝ حىتٓ قتٙبذت٣ وٙس. اظ ٥ٕٞٗ ضٚ، ثب تى٥ٝ ثط ٚرٛز ٔجتب٣٘ ا٘ؿتب٣٘ ٔكتتطن ٚ تٛافتك ُٔتطح قتسٜ زض احىتبْ ٣ٔ بقٙبذت٣ ثٝ رب٢ ٔٗطف٣ لبٖ٘ٛ ٤ب لٛا٥٘ٗ شٚلت٣ ٚ ظ٤جبقتٙبذت٣، ؾطٔكتك لتطاض زازٖ ثطذت٣ اظ ظ٤ج وٙس ٚ ا٤ٗ ٔخُ اٖال٢ شٚق ضا وٝ آقىبضا ثط ا٤س٠ ٘تبٔت٥ٗٗ ٖمتُ اظ ٔحهٛالم شٚق ضا پ٥كٟٙبز ٣ٔ ٘بٔتس ( ٔت٣ The ideal of beauty«)آَ ظ٤جتب٣٤ ا٤تسٜ »٤ه حساوخط )ٔبوع٤ٕٓ( ٔتى٣ اؾتت، ٥ٖٙت٣ ٔٙس٢ غب٤ت ٤ه اظ ٖم٣ّ ٔف٣ٟٔٛ ظ٤جب٣٤ آَ رب٣٤ وٝ ا٤سٜ (. اظ آ139ٖ-138، 17، ة)ٕٞبٖ ٞتب ُٔتطح ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ اؾت، ا٤تٗ پطؾتف اؾت ٚ زاٚض٢ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ ٞٓ حبو٣ اظ ٣ٖٛ٘ غب٤ت تتٛاٖ ٔٙس٢ شٞٙت٣ ؾتطٚوبض زاض٘تس، چٍٛ٘تٝ ٔت٣ قٛز وٝ اٌط احىبْ ظ٤جبقٙبذت٣ نطفبً ثب غب٤ت ٣ٔ ٖ ٚاثؿتٝ ضا زض ٘ؿجت ثب غب٤تآَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ا٤سٜ ٞتب ضا ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ تٗط٤ف وتطز ٚ ٕٞچٙتبٖ آ آَ ظ٤جب٣٤ چٝ ٘ؿجت٣ ثب ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ زاضز؟ ا٤ٗ ٘ٛقتتبض ثتط زاضا٢ اضظـ ظ٤جبقٙبذت٣ زا٘ؿت؟ ا٤سٜ اضتجبٌ ا٤ٗ زٚ ٔفْٟٛ ثب ٤ىس٤ٍط ٚ آَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ، ٔٙس٢ ا٤سٜ آٖ اؾت تب ثب تج٥٥ٗ غب٤ت ٞب ضا ثطضؾ٣ ٕ٘ب٤س. بقٙبذت٣ آٖاضظـ ظ٤ج مىدی عیىی مىدی ذَىی ي غایت غایت ٔٙس٢ ٚ ا٘ٛأ آٖ ضا زض ٞب٢ ُٔطح قسٜ، اثتسا ثب٤س ٔفْٟٛ غب٤ت رٟت پطزاذتٗ ثٝ پطؾف ل٠ٛ ذ٥بَ زض تأٔالم ٚ احىتبْ ظ٤جبقتٙبذت٣ ذتٛز، ،٘ٓبْ فّؿف٣ وب٘ت ثطضؾ٣ وطز. اظ ٔٙٓط وب٘ت وٙتس. وب٘تت ثتب تمؿت٥ٓ نتٛضم ٔحتى ا٥ٖتبٖ ضا تأٔتُ ٔت٣ ،ٔٙس٢ ش٣ٙٞ نطفبً ثط ٔجٙب٢ غب٤ت تط وٙس تب ٔف٣ٟٔٛ ضٚقٗ ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ ثٝ ث٥ط٣٘ٚ )ؾٛزٔٙس٢( ٚ زض٣٘ٚ )وٕبَ ٥ٖٗ(، تالـ ٣ٔ غب٤ت ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ ث٥ط٣٘ٚ ثٝ ٘ؿجت ذبضر٣ ٥ٖٗ ثب ز٤ٍط ا٥ٖبٖ ٚ ثب ٔٙس٢ ش٣ٙٞ اضائٝ زٞس. غب٤ت اظ غب٤ت ٣٘ٚ ارعاء وخ٥ط ثب ٔف٣ٟٔٛ اظ چ٥ؿت٣ ٥ٖٗ تٛرٝ زاضز. ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ زض٣٘ٚ ثٝ ٘ؿجت زض وُ، ٚ غب٤ت ٣ٙٗ٤ تٛافك و٥ف٣ ارعاء ٖت٥ٗ ثتب ٔفٟتْٛ « وٕبَ و٥ف٣»ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ زض٣٘ٚ ٥٘ع ثٝ وٕبَ زض غب٤ت ٌتطزز ٣ٙٗ٤ تٛافك و٣ٕ وخطام ثب ٔفْٟٛ چ٥ؿتت٣ ٖت٥ٗ تمؿت٥ٓ ٔت٣ « وٕبَ و٣ٕ»چ٥ؿت٣ آٖ ٚ ٓ » اظ اٚ بم ذب٣ِ اؾت. ٔمهٛزحىٓ شٚل٣ ٔحى اظ تٕب٣ٔ ا٤ٗ غب٤ ٚ (132 ،15ة ٕٞبٖ،) «حىت چ٥تع٢، زضثبض٠ ٘ٓط ٤ب ازٖب ث٥بٖ ثٝ ٔٙزط ٟ٘ب٤ت زض وٝ اؾت ا٢ تزطثٝ زض احىبْ ظ٤جبقٙبذت٣، نطفبً (.Crawford, 2001, 52)قٛز ٣ٔ ،اؾت چ٥ٙٗ چ٥ع٢ وٝ ا٤ٗ ثٝ آٌب٣ٞ آٖ، اظ تط و٣ّ حت٣ ٤ب ٘ٓتط ثبض٠ ظ٤جب٣٤ ق٣ء اْٟبضفطز زضبقٙبذت٣ فطز اؾت وٝ زض آٖ زض ٚالٕ، حىٓ ٣ٖٛ٘ اظ تزطث١ ظ٤ج ا٢ ثطؾس ٚ چٝ ٘ٛٔ وٝ فطز زض ٔٛارٟٝ ثب ق٣ء ٤ب احط ٞٙط٢ ثٝ چٝ ٘ٛٔ تزطثٝ وٙس. ثط اؾبؼ ا٤ٗ ٣ٔ 16، قٕبضٜ 94، ثٟبض ٚ تبثؿتبٖ 9ؾبَ ،اهی فلسفیژپوهش/ 46 قٛز. ا٢ وؿت وٙس، ازٖب ٤ب ٘ٓط اٚ )حىٓ( ٔتفبٚم ٣ٔ آٌب٣ٞ تزطث٣ ٞب٢ حؽ ،ٖبَفٝ ٚ ٥ٞزبٖ اظ ٘بق٣ ِصم ثط ٔتى٣تٛا٘س ٣ٕ٘ شٚل٣ ٔحى حىٓ ٗ زَ انٛام ٤ب ظ٤جب ٞب٢ ضً٘ لج٥ُ اظ ٝ ثبقتس، ذتبل ٔفٟت٣ٔٛ ثتب ٚ ٘كت٥ ثتط ٔتىت٣ نتطفبً ثّىت ٚ ا٥ٖبٖ ذبضر٣ ثٝ ٚرٛز ٞب نٛضم ا٘تعأ زض تأ٣ّٔ حىٓ ل٠ٛ اٌط .)ش٣ٙٞ( اؾت نٛض٢ ٞب٢ ٤ٚػ٣ٌ ( شٞٙت٣ ٔٙس٢ غب٤ت) غب٤ت ثسٖٚ ٔٙس٢ غب٤ت ٔجٙب٢ ثط تٟٙب ٚ ٘ىٙس تٛرٝ وبضثطزٞب٢ ٔٛضز ٘ٓط آٖ ثٝ ا٥ٖبٖ، غب٣٤ ٚ ٔحى ٞب٢ نٛضم ا٘تعأ ٘ت٥ز١ ٚضظز، زض فٗب٥ِت ل٠ٛ فٟٓثب آظاز ٕٞب٣ٍٙٞ زض ٚ ٝ ٤بثتس ٔت٣ زؾت ضيب٤ت٣ ٚ ِصم احؿبؼ ٖ ٔت٣ وت ٘ب٥ٔتس ظ٤جبقتٙبذت٣ ِتصم احؿتبؼ ضا آٖ تتٛا (Allison, 2001, 215). : قتٛز ٣ٔ ذٛز ٔتٛؾُ ذبل انَٛ ثٝ شٚل٣ اظ چٙس رٟت تأ٣ّٔ حىٓزض ز٤سٌبٜ وب٘ت، ٖ احؿبؼ ل٠ٛ ثٝ ؛(نٛض٢ ّٖت) حىٓ ا٤ٗ ث٥ٙبٖ ثٝ ٖٙٛاٖ لٛا آظاز ٕٞب٣ٍٙٞ ثٝ ٔحتتٛا ثتٝ ٖٙتٛا وٙس؛ ٣ٔ ت٥٥ٗٗ ثطتط حبِت ٤ه ثٝ ٖٙٛاٖ ضا ذبل ِصم ٤ه آٖ ثب ضاثُٝ زض حىٓ وٝ ،ٔبز٢( )ّٖت ٝ ذتبل تٕب٤ُ ثٝ ثبالذطٜ ٚ ؛غب٣٤( )ّٖتغب٤ت ثسٖٚ ٔٙس٢ غب٤ت نٛضم ثٝ )ّٖتت ظ٤جتب أتط ثت (.Deleuze, 1984, 65)آ٤س ٣ٔ ثٝ ٚرٛز آٖ اظ ظ٤جب أط احؿبؼ وٝ تبٔٝ(، ٖ ٚحتسم ٚ زازٖ ٘ٓٓ وب٘ت، اؾبؾ٣ ٞب٢ فطو اظ ٤ى٣ ثٝ ٔٛرت ٝ ثركت٥س وختطام ثت (Critique of Pure Reason)«ٔحى ٖمُ ٘مس» ا٤ٗ فطآ٤ٙس زض. اؾت فٟٓ ل٠ٛ وبض ٔسضن، سٜ،تزازٜ قت طامتطح اؾتت. ازضان وخت تؾتٝ ٌتبْ ُٔت ٙس ٔتصوٛض تاؾتت. زض فطآ٤ت قتسٜ ط٤حتتك طام تز٥ٕتٕ تثتٝ وخت ٛالمتٔم اظ ٤ى٣ ؾطا٘زبْ اَالق ٚ ٥بَتذ ل٠ٛ ثٝ ٚؾ١ّ٥ وخطام آٚض٢ٕ ترٕ ُ ٤ته ٚحتسم ٤بثٙتس. زالِت٣ تزطث٣ ٚ ٣ٙ٥ٖ ٣ٔ ،ٔمٛالم ،َط٤ك ا٤ٗ ثٝ قسٜ وٝ ٖ وت ٝ ٔمتطٚ ثت ٕ ذ٥بَ زض چٝ ٞط. ٥٘ؿت ؾْٛ ٌبْ ٥٘بظٔٙس اؾت، زاٚض٢ ٔٛضز ظ٤جبقٙبذت٣ ِحبِ ثٝ وٝ غبئ٥ت رٕت ٓ » ثط وٝ ٞؿت، ٚحست٣ ٥٘ع ٚحسم ٚارس قٛز، ٗ ٔفتب٥ٞ (indeterminate concepts)«٘تبٔت٥ٗ طام( ٚ لت٠ٛ فٟتٓ )اِجتتٝ ٘تٝ ثتٝ ؾتٕت ت٥ٕٕ وختت ل٠ٛ ذ٥بَ )تزتحبنُ فٗب٥ِ ٚ وٙس ٣تٔ زالِت تحتت زازٖ لتطاض اظ اؾتت جبضمتٖت ،ٓتحىت ٠ٛتٕ وبض لتزض ٚال .٥ٗٗ( اؾتت٣ٟٔٛ ذبل ٚ ٔتتٔف ٥ٌتطز ٕ٘ت٣ ٤ب ٥ٌطز ٣ٔ لطاض قسٜ زازٜ س٠تلبٖ ٤ه تحت چ٥ع٢ آ٤ب وٝ ا٤ٗ زازٖ ٥عتت٥ٕ ٣ٙٗ٤ لٛاٖس، (Kant, 1964, B 104-105 and B 130-131, A 132/ B 171). ا٤ٗ زض ثٙتتبثط ٔٙس٢ ش٣ٙٞ، ل٠ٛ حىٓ تأ٣ّٔ ثب٤س ارعا٢ وخ٥ط ضا زض رٟتت ٤تبفتٗ نتٛضم غتب٣٤ آٖ ٔتٛضز غب٤ت تٛرٝ لطاض زٞس ٚ ا٤ٗ وخطام ضا تحت ٚحست٣ ش٣ٙٞ، وٝ اظ اثتسا چ٥ؿتت٣ آٖ ّٔٗتْٛ ٥٘ؿتت، لتطاض 47/ آَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ زض فّؿفٝ وب٘ت ٘ؿجت ا٤سٜ 47 تهٛض اظ َط٤ك ازضان نطف نٛضم ٤ه ٔتّٗك قٟٛز ت زض حبِت٣ وٝ اظ ٤ته ؾتٛ، ثتب ٤ته زٞس. ٗ ٕٞطاٜ ٘جبقس ٚ اظ ؾ٢ٛ ز٤ٍط، ِصم ثٝ ٕٞطاٜ زاقتٝ ثبقس ت تٟٙب ثب شٞٗ ٘ؿجت زاضز ٚ ٔفْٟٛ ٥ٗٔ وٝ وب٘ت ٞط ٌٛ٘تٝ تٛاٖ ٌفت ضٚ ٣ٔ اظ ا٤ٗتٛا٘س حبو٣ اظ چ٥ع ز٤ٍط٢ ثبقس. ِصم حبنُ اظ آٖ ٣ٕ٘ وٙتس وتٝ ازٖب ٔت٣ ثط ٥ٕٞٗ ٔجٙب ؾبظز ٚ ٚ ٞب٢ ظ٤جبقٙبذت٣ ذبضد ٣ٔ ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ ضا اظ زاٚض٢ غب٤ت ظ٤جبقٙبذت٣، حى٣ٕ ٔحى ٚ ثسٖٚ ٖاللٝ ٚ ثسٖٚ تٛرٝ ثٝ ٔفْٟٛ ٣ٙ٥ٖ ق٣ء ٚ ٤تب ٔفٟتْٛ حىٓ ٝ .ٔٙس٢ ٥ٖٙت٣ اؾتت اذالل٣ ٚ ثٝ َٛض و٣ّ غب٤ت ا٢ حىتٓ شٚلت٣ ضا ترط٤تت ٚ ظ٤تطا ٞتط ٖاللت (.126، 13ةٚ VII، 86ز٤جبچٝ :1377، وب٘تثطز) اـ ضا اظ ث٥ٗ ٣ٔ َطف٣ ث٣ زیبایی يابستٍ فتطو زاَ ثط چ٥ؿت٣ ٥ٖٗ ٚ وٕبَ ٥ٖٗ ٔٛافك ثتب آٖ ضا پت٥ف ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ ٔف٣ٟٔٛ ٝ تت ٤ته تهت٤ٛط ٚلتت٣ ثتطا٢ ٕ٘ٛ٘تٝ، . اؾتت قت٣ء اظ لجّت٣ ؾبظ٢ ٔفْٟٛ ٥٘بظٔٙسٚ ٥ٌطز ٣ٔ وت زازٜ لتطاض ٔفب٥ٞٓ اٌط آٖ ضا تحت و٥ٙٓ، ٣ٔ ٔكبٞسٜ ضا ؾبذتٕبٖ ٤ه ٤ب ت اؾت چ٥ع٢ زٞٙس٠ ٘كبٖ ٝ ظ٤جتب٣٤ احؿبؼ ٥ٞچ تٛا٥٘ٓ ٣ٕ٘ت ِحبِ قٛز آٖ وبضوطز ثٝ ضرٛٔ ثب ٣ٙٗ٤ت ثبق٥ٓ ثبقت٥ٓ. زاقتت ٝ ضا ظ٤جب٣٤ ا٤ٗ ٥ٖٗ،وٕبَ ٔفْٟٛ ثب ٚاثؿتٝ ظ٤جب٣٤ ٕٞطا٣ٞ ز٥ُِ ثٝ ٔفؿطاٖ، اظ ثطذ٣ ُ ثت ٚ ٖمت َ آٖ، انبِت ا٘ىبض ثب اؾبؼ، ٥ٕٞٗ ثط ٚ زازٜ ٘ؿجت اذالق ٗ حهتٛ َ ٘ت٥زت١ ضا ظ٤جتب٣٤ ا٤ت اٖٕتب ٝ ظ٤جب٣٤ ٚ زا٘ؿتٝ آظاز ظ٤جب٣٤ ثٝ ٔٙحهط ضا ظ٤جب٣٤ اؾبؾبً ،ا٘س؛ اظ ٥ٕٞٗ ضٚ زا٘ؿتٝ ٖمُ زذبِت ضا ٚاثؿتت ٖ وٝ ا٢ ا٘س. ثٝ ثبٚض ا٤ٗ ٔفؿطاٖ، ق٣ اٍ٘بقتٝ ظ٤جبقٙبذت٣ اضظـ فبلس ٖمُ، زذبِت ثٝ ز٥ُِ ثتٝ ٖٙتٛا اظ ذبنت٣ ٘ٛٔ ٥ٗٔبضٞب، ا٤ٗ وٝ اؾت ٥ٖٗ وٕبَ اظ ٥ٗٔبضٞب٣٤ ٚارس اؾت، قسٜ زاٚض٢ ٚاثؿتٝ ظ٤جب٣٤ ٝ زاض٘س. پؽ ا٥ٖب٣٘ ٣ٔ ٖطيٝ اؾت، آظاز ظ٤جب٣٤ ثب ٔتفبٚم وٝ ضا ظ٤جب٣٤ ٝ ظ٤جتب٣٤ ٚارتس وت ا٘تس، ٚاثؿتت (.Scarre, 1992, 322 and Zimmerman, 1992, 172آظاز٘تس) ٞتب٢ ٔتفبٚم اظ ظ٤جب٣٤ تتٛاٖ ازٖتب أب ا٤ٗ تفؿ٥ط ثٝ زال٣ّ٤ وٝ زض ازأٝ ث٥بٖ ذٛاٞس قس، ٘بزضؾت اؾت ٚ اظ ٥ٕٞٗ ضٚ ٣ٔ وطز وٝ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ ٞٓ ٚارس اضظـ ظ٤جبقٙبذت٣ اؾت. )٘ؿجت ث٥ط٣٘ٚ ٣ٙ٥ٖ غب٤بم ثٝ ٚاثؿتٝ ظ٤جب٣٤ زض تٛاٖ ٌفت وٝ وب٘ت زض ٌبْ ٘رؿت ٣ٔ ثتٝ ٖٙتٛاٖ تت ٤ه و٥ّؿب ظ٤جب٣٤ ٕ٘ٛ٘ٝ، ثطا٢. ٘ساضز ذبضر٣ ٥ٖٗ ثب ز٤ٍط ا٥ٖبٖ ٤ب ؾٛزٔٙس٢( ٘ٓط ٝ ت ٍ وب٘ت ثطا٢ ظ٤جتب٣٤ ٚاثؿتتٝ ٞب٢ اضائٝ قسٜ تٛؾ ٤ى٣ اظ ٕ٘ٛ٘ٝ ٚ ؾتٛزٔٙس٢ ثتب ٘ؿتجت زض ٘ت ،(ث٥طٚ٘ت٣ ٥ٖٙت٣ ٔٙتس٢ غب٤ت)آٖ اذالل٣ ٚ ز٣ٙ٤ وطز ُٖٕ ٚ آ٣ٙ٥٤ ٔطاؾٓ ثطٌعاض٢ زض آٖ وبضوطز زض ا٤تٗ زاٚض٢، .٥ٌتطز ٔت٣ لطاض زاٚض٢ ٔٛضز( و٥ّؿب چ٥ؿت٣) آٖ وُ ثب ارعاء ٘ؿجت ثٝ ِحبِ ثّىٝ قتٛز. ثتط فطو ٌطفتتٝ ٔت٣ وٙس ق٣ء چٝ ثب٤س ثبقس )وٕبَ ق٣ء( پ٥ف ٔفْٟٛ غب٤ت٣ وٝ ٥ٗٔٗ ٣ٔ 16، قٕبضٜ 94، ثٟبض ٚ تبثؿتبٖ 9ؾبَ ،اهی فلسفیژپوهش/ 48 ٥ٕٞٗ اؾبؼ، ا٤ٗ ظ٤جب٣٤، فمٍ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ اؾت وٝ ٘ؿجت ثٝ ظ٤جب٣٤ آظاز ثتٝ ٚاؾت١ُ زض ٘ٓتط تٛاٖ آٖ ضا ٕٞچتٖٛ ٚ ٣ٕ٘( 136، 16ة، 1377وب٘ت، )زاضا٢ ذّٛل وٕتط٢ اؾت ،زاقتٗ وٕبَ ثٝ ٔطثٌٛ (، اظ زا٤ط٠ شٚق ذبضد وطز. ظ٤طا احىبColeman, 1974, 154ْ٘ٓط ثطذ٣ ٔفؿطاٖ) َ ثب ٘ؿجت زض وٝ آٖ ثب ٚ ٥٘ؿتٙس ٖمُ ٤ب فٟٓ اظ نبزضٜ احىب٣ٔ ٚاثؿتٝ، ظ٤جب٣٤ زاٚض٢ ٖت٥ٗ، وٕتب ْ . قتٛ٘س ٔت٣ زاٚض٢ ظ٤جتب أتط ثٝ ٔخبث١ ٕٞچٙبٖ أب ٥٘ؿتٙس، آظاز ظ٤جب٣٤ ٚ قٛ٘س ٣ٔ ْ اً٘تٕب ٔفٟتٛ آٖ ظ٤جبقٙبذت٣ اضظـ ٣ِٚ ثطز، ٣ٔ ث٥ٗ اظ ضا ظ٤جبقٙبذت٣ حىٓ ذّٛل چٙس ٞط ظ٤جب، ٥ٖٗ ثٝ ،وٕبَ ا٤تٗ أتط .زاضز ٚرٛز ٚاثؿتٝ ظ٤جب٣٤ زض آظاز ظ٤جب٣٤ اظ ٢ًٖٛ ٚ ٖٙهط ٕٞٛاضٜ ظ٤طا .وٙس ٣ٔ حفّ ضا قتٛز. اظ ٔٙٓتط اٚ، لت٠ٛ تط ٣ٔ وب٘ت ضٚقٗ لٛا٢ فٟٓ، ٖمُ ٚ حىٓ زض ٘ٓبْ فّؿف٣ ثب زضن ضاث١ُ ٚ : اؾت ٌصاض لبٖ٘ٛ پ٥ك٥ٗ ثٝ َٛض ٞب آٖ ز٢ٚ ٞط زض لٜٛ ا٤ٗ وٝ زاضز لّٕطٚ زٚ ا٘ؿبٖ قٙبذت لّٕتط ُ حٛظ٠ زٚ ثب اضتجبٌ زض وٝ اذت٥بض ٔفْٟٛ لّٕطٚ ٚ َج٣ٗ٥ ٔفب٥ٞٓ ُ ٚ ٘ٓتط٢ ٖمت لتطاض ّٖٕت٣ ٖمت ٓ وٕته ثٝ َج٣ٗ٥، ٔفب٥ٞٓ ثٝ ٚؾ١ّ٥ ٌصاض٢ لبٖ٘ٛ. زاض٘س . اؾتت ٘ٓتط٢ ٚ ٥ٌتطز ٔت٣ نتٛضم فٟت ا٤ٗ ضٚ اظ. اؾت ٣ّٕٖ نطفبً ٚ ٥ٌطز ٣ٔ نٛضم ٖمُ ثٝ وٕه اذت٥بض، ٔفْٟٛ ثٝ ٚؾ١ّ٥ ٌصاض٢ لبٖ٘ٛ ٗ ثط ٤ىس٤ٍط، ثب تعاحٓ ثسٖٚ ضا ٔرتّف ٌصاض٢ لبٖ٘ٛ زٚ ٖمُ ٚ فٟٓ ٝ ٚاحتس ؾتطظ٥ٔ َ تزطثت اٖٕتب ٞتب٢ ؾتبحت ٥ٔبٖ ٕٞچ٥ٙٗ ٚ ٖمُ ٚ فٟٓ لٛا٢ ٥ٔبٖ ثعضي قىبف٣ تفى٥ه، ا٤ٗ ثٝ ثٙب. وٙٙس ٣ٔ اٌتط ظ٤تطا .قتٛز پتط تتاؾ الظْ وٝ ستآ٤ ٣ٔ ٛزتثٝ ٚر ىتٔح مُتٖ ٘ٓبْ زض ٣ّٕتٖ ٚ ٙبذت٣تق ٥بضتاذتت ْٟٛتٔفت ٔحؿتٛؼ فتٛق لّٕطٚ ٚ ٗتتَج٥ ٔفْٟٛ ٔحؿٛؼ ٕطٚتلّ ٥ٔبٖ قىبف٣ چ٥ٙٗ وٙتس ٔتحمتك َج٥ٗتت زض ضا ذتٛز قتسٜ ٚيٕ فطا٥ٔٗ ثب٤س ٣ّٕٖ ٖمُ ٞٓ ثبظ ثبقس، تٝتزاق ٚرٛز (.68تII ،66 ز٤جبچٝ ،1377 ،وب٘ت) اظ ٚ زاضز لتطاض َج٥ٗتت ٥ّٖت تحت اؾت، َج٥ٗت ا٥ٖبٖ اظ ٣ٙ٥ٖ وٝ ِحبِ ا٤ٗ اظ ا٘ؿبٖ ْ ٞط اٌطچٝ. وٙس ٣ٔ ُٖٕ ٖمُ ٥ّٖت تحت اؾت، آظاز اضاز٠ ٚ ٖمُ زاضا٢ وٝ رٟت آٖ زٚ اظ وتسا ُ آظاز اضاز٠ ذٛاؾتت وٝ ؾٗبزم حهَٛ أب وٙٙس، ٣ٔ ٌصاض٢ لبٖ٘ٛ ذٛز ٤ٚػ٠ ؾبحت زض ٥ّٖت، ٖمت ٖ َج٥ٗت٣ تٕب٤الم ٚ ٞب ا٥ٍ٘عـ ٥ّٖت ثط اضازٜ ٥ّٖت تؿٍّ ثٝ ٔسز تٟٙب اؾت، ٖ ثتس ُ ا٘ؿتب حبنت زض ا٤ٙزب ٘مف ل٠ٛ حىٓ ثٝ ٖٙٛاٖ ٚاؾ١ُ زٚ ل٠ٛ ز٤ٍتط آغتبظ (. Kant, 1998, 57-58)آ٤س ٣ٔ ٣ّٕٖ ٖمُ غب٤بم ٚفك ثط آ٘چٝ ثٝ ٔخبث١ َج٥ٗت ٖبِٓ ثٝ وٝ ؾبظز ٣ٔ لبزض ضا ٔب ل٠ٛ حىٓ قٛز. ٣ٔ .و٥ٙٓ ٘ٓط ٤بفتٝ، تُج٥ك تزطث٣ ٖبِٓ اظ ٔب قٙبذت ثط آ٘چٝ ثٝ ٖٙٛاٖ ٣ّٕٖ ٖمُ ثٝ ٚ اؾت قتٛز ٣ٔ ذٛا٘سٜ ظ٤جب رٟت آٖ اظ ٚقٛز ٘بق٣ ٣ٔ فٟٓ ٚ ذ٥بَ آظاز ٕٞب٣ٍٙٞاظ ظ٤جب أط ٚ وٙس ٣ٕ٘ ُٖٕ ٖمُ ٤ب فٟٓ ٔت٥ٗٗ ٔفْٟٛ ٚ انُ ٌٛ٘ٝ ٥ٞچ تحت ذٛز، ش٣ٙٞ فٗب٥ِت زض ذ٥بَ وٝ 49/ آَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ زض فّؿفٝ وب٘ت ٘ؿجت ا٤سٜ 49 ٝ اؾتت ٣ٙ٥ٖ ظ٤جب، ٥ٖٗ اؾبؼ، ا٤ٗ ثط .زٞس ٣ٕ٘ لطاض ذٛز غب٤ت ضا ٔفب٥ٞٓ ا٤ٗ ٖ ٔٛرتت وت تتٛاظ فٟتٓ، لت٠ٛ ثتب آٖ ٕٞتب٣ٍٙٞ ٚ ذ٥بَ ل٠ٛ آظاز فٗب٥ِت اِجتٝ. ٌطزز ٣ٔ فٟٓ ٚ ذ٥بَ لٛا٢ ٥ٔبٖ و٣ّ ٌ فٟٓ ل٠ٛ ٚ ذ٥بَ ل٠ٛ ٥ٔبٖ ٕٞب٣ٍٙٞ أىبٖ ثٝ نطفبً ثّىٝ ٥٘ؿت، قٙبذت٣ ٔمت٥ًبم تبثٕ ٔطثتٛ ٝ ٘بْط وٝ ٥ٖٗ ٚرٛز ثٝ ا٢ ٖاللٝ ثسٖٚ تأ٣ّٔ حىٓ ل٠ٛ .اؾت ُّٔتٛة ٚ وتبضوطز ؾتٛزٔٙس٢، ثت أتط ثتب ٔتفتبٚم ظ٤جتب أتط ،ا٤ٗ ضٚ اظ. زاضز تٛرٝ ٥ٖٗ آٖ ٔحى نٛضم ثٝ نطفبً اؾت، آٖ ثٛزٖ اؾتت، اذاللت٣ غب٤بم ثٝ ٘بْط وٝ ذ٥ط أط ٚ اؾت قره٣ ٖال٤ك ٚ ٞب ا٥ٍ٘عٜ ثٝ ٘بْط وٝ ُٔجٛٔ .(104، 3ة :1377 ،وب٘ت)زاض٘س تٛرٝ ق٣ء ٚرٛز ثٝ ٕٞٛاضٜ وٝ ثبقس ٣ٔ ا٤ٗ اؾتمالَ زض ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ ثط وٕبَ ٔفْٟٛ ٚ شٚل٣ حىٓ ٕٞىبض٢ ثٝ اقبضٜ ثب وب٘ت ثط٘س، أب زض ٥ٖٗ حبَ، ا٢ اظ ٤ىس٤ٍط ٣ٕ٘ وٝ وٕبَ ٚ ظ٤جب٣٤ ٥ٞچ وساْ ثٟطٜ . ثب آٖوٙس ٣ٔ و٥ستأ زٚ قتٛز، ظٔب٣٘ وٝ ثٝ ٚاؾ١ُ ٔف٣ٟٔٛ، تهٛض ٥ٖٗ ثب ٥ٖٗ ت اظ ح٥ج آ٘چٝ وٝ ثب٤س ثبقس ت ٔمب٤ؿٝ ٣ٔ ضيتب٤ت ،اظ ٔٙٓط وب٘تت تٛاٖ اظ ٕٞطا٣ٞ ا٤ٗ ٔفْٟٛ ثب زض٤بفت حؿ٣ زض شٞٗ ذٛززاض٢ وطز. ٣ٕ٘ قٛز، ضيب٤ت٣ زض ٘ؿجت ثب غب٤ت زض٣٘ٚ وٝ أىبٖ آٖ چ٥ع ضا ٔٛرت ٣ٔ ،خطم زض چ٥ع٢حبنُ اظ و فطو ضيب٤ت٣ اؾت وٝ ٥ٞچ ٔف٣ٟٔٛ ضا پ٥ف ،ٔتى٣ ثط ٔفْٟٛ اؾت، أب ضيب٤ت حبنُ اظ ظ٤جب٣٤ پ٥ٛؾتٝ اؾت. حبَ اٌط حىتٓ ،قٛز ٚاؾُٝ ثٝ تهٛض٢ وٝ ٥ٖٗ اظ َط٤ك آٖ زازٜ ٣ٔ ٥ٌطز ٚ ث٣ ٣ٕ٘ ا٤ٗ ٔحتسٚز ٔٛرٛز زض وخطام آٖ ٔم٥س ٚ ثٙبثط ء ٕٞب٘ٙس حىٓ ٖم٣ّ ثٝ غب٤بمثبض٠ ٤ه ق٣شٚل٣ زض ٚ زض ظ٤جتب٣٤ ٚاثؿتتٝ، ضيتب٤ت ،ثبقس، ز٤ٍتط ٤ته حىتٓ شٚلت٣ آظاز ٚ ٔحتى ٥٘ؿتت. اظ ا٤تٗ ض وٙٙتس. زض ٤٣ٔبثٙس ٚ زض ٥ٖٗ حبَ اؾتمالَ ذٛز ضا ٥٘ع حفّ پ٥ٛ٘س ٣ٔ ،ظ٤جبقٙبذت٣ ٚ ضيب٤ت ٖم٣ّ . ٔحى ثتٛزٖ ٔتّٗك زاٚض٢ اؾت ثبض٠ ٥ِٖٗبؾتٝ اظ ٘ٛٔ آٌب٣ٞ ٔب زضذٚالٕ ٥ٔبٖ آٖ زٚ تفى٥ى٣ ثط وٙٙسٜ ٥ٞچ ٔف٣ٟٔٛ اظ غب٤ت ثبض٠ ٤ه ٥ٖٗ، ٌٔٙٛ ثٝ ا٤ٗ أط اؾت وٝ قرم حىٓزض حىٓ شٚل٣ (.137ت136 :16ٕٞبٖ، ةوٓ آٖ ضا زض حىٓ ذٛز زض ٘ٓط ٥ٍ٘طز) زض٣٘ٚ ٘ساقتٝ ثبقس ٤ب زؾت ٝ اؾتت ثٝ قتط٣َ ظ٤جب٣٤ٚاثؿتٝ ثٛزٖ وٝ تٛاٖ ٌفت زض ٚالٕ، ٣ٔ غب٤تت ٚ ٔمهتٛز وت ضا ٞتب٣٤ تزطثٝ أىبٖ تمؿ٥ٓ ا٤ٗ ثب وب٘ت. اؾت آظاز ،٘جبقس چ٥ٙٗ اٌط ٚ ثبقس ٘ٓط زض آٖ اظ ذبن٣ زض ٚ ذتبل ٔمهتٛز٢ حهَٛ ٚؾ١ّ٥ ثٝ ٖٙٛاٖ ضا غبئ٥ت ثب ٔمطٖٚ وُ ٞب آٖ زض وٝ وٙس ٣ٔ ِحبِ ا٤ٗ ث٥ٗ ٌصاقتٗ ت٥٥ٕعثب٤س ثٝ ا٤ٗ أط تٛرٝ زاقت وٝ .و٥ٙٓ ٣ٔ ٔمهٛز زضن آٖ اظ رسا حبَ ٥ٖٗ ٔمطٖٚ وُ اظ ٔرتّف زضن لؿٓ زٚ ث٥ٗ تٕب٤ع٢ ثّىٝ ٥٘ؿت، اق٥بء ثٙس٢ ضزٜ ثطا٢ ،ظ٤جب٣٤ ٘ٛٔ زٚ ٥ٖٗ ٤ه ثّىٝ ٘ساضز، ٚرٛز شات٣ ثٝ ٘حٛ ٚاثؿتٝ ٚ آظاز ظ٤جب٢ ا٥ٖبٖ ٘بْ ثٝ چ٥ع٢ٚ غبئ٥ت اؾت ثٝ ٓ ٚ آظاز ظ٤جب٣٤ ثٝ ٖٙٛاٖ ٞٓ تٛا٘س ٣ٔ ٔتٗ ٚ ٔتأُٔ ؾٛغ٠ آٌب٣ٞ ٔجٙب٢ ثط ٖ ٞت ظ٤جتب٣٤ ثتٝ ٖٙتٛا 16، قٕبضٜ 94، ثٟبض ٚ تبثؿتبٖ 9ؾبَ ،اهی فلسفیژپوهش/ 50 وتٝ ثب آٖ ،اظ ٔٙٓط وب٘تاِجتٝ ثب٤س تٛرٝ زاقت وٝ .(Guyer, 1997, 222قٛز) زاٚض٢ ٚاثؿتٝ ٔب٤ُ اؾت ا٥ٖبٖ ضا ثتط ٔجٙتب٢ ،وٙٙس٠ ٘ٛٔ ظ٤جب٣٤ ا٥ٖبٖ اؾت، أب ٕٔٗٛالً شٞٗ ت٥٥ٗٗ ،زاٚض٢ شٞٗ ٤طا ل٠ٛ ذ٥بَ زض ٔٛار١ٟ ا٥ِٚتٝ ثتب ٖت٥ٗ زض تأٔتُ ظ٤جبقتٙبذت٣، ظ .َطحكبٖ ٔٛضز زاٚض٢ لطاض زٞس ا٤ٗ تٛرٝ شٞٗ ثٝ وٕبَ ي٥ٕٕٝ قسٜ ثٝ قٛز. ثٙبثط ضم ٔحى( ٥ٖٗ ٔٛارٝ ٣ٔ٘رؿت ثب َطح )نٛ ٥ٌتطز. ٥ٖٗ ظ٤جب زض ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ، ٕٞٛاضٜ پؽ اظ تٛرٝ ثٝ ٖٙهط نٛض٢ ٔٛرٛز زض ٥ٖٗ ا٘زبْ ٣ٔ ٝ وٕتط٢ ذّٛل ٚاثؿتٝ، ظ٤جب٣٤ حىٓقٛز وٝ ا٤ٗ أط ؾجت آٖ ٣ٔ ٓ ٘ؿتجت ثت آظاز ظ٤جتب٣٤ حىت ٝ وبضوطز ٤ب ٔٗٙب اظ وٝاؾت ٚ ذبِم ا٤ٗ حىٓ ثطا٢ وؿ٣ ٔحىظ٤طا .زاقتٝ ثبقس ٔكتبٞسٜ آ٘چت ثط ٔجٙب٢ ٘متف ٔحتٛض٢ تٛاٖ ٌفت وٝ ٘ٛٔ ظ٤جب٣٤ زض ٘ت٥زٝ ٣ٔ .ثبقس ٘ساقتٝ ازضاو٣ ٥ٞچ ،وطزٜ ؛ ثٝ ا٤ٗ نٛضم وٝ اٌط ؾٛغٜ ٔتأُٔ نطفبً ثٝ احؿبؼ ِصم ش٣ٙٞ ذٛز قٛز ت٥٥ٗٗ ٣ٔ ،ؾٛغ٠ ٔتأُٔ ظ٤جب٣٤ آظاز، ٚ اٌط ا٤ٗ احؿبؼ ضا ثب ٔفْٟٛ وٕبَ ٥ٖٗ ٕٞتطاٜ ؾتبظز، ظ٤جتب٣٤ ٚاثؿتتٝ ثؿٙسٜ وٙس، قٛز. زاٚض٢ ٣ٔ آل زیبایی ایدٌ (٣توبفتت طٌتقتت) ٥ب٣٘تثتت لبثتتُ ٖٕتت٣ٔٛ ٥بضتٔٗتت ٞتتط ٥بةتغتت زض ت،توب٘تتط تٔٙٓتتاظ (sufficient condition) ثتٝ ٚ ثبضظ ٞب٢ ٕ٘ٛ٘ٝ اظ قٕبض٢ ثب٤س ،ٔفْٟٛ ٤ه ثٝ وبض٥ٌط٢ ثطا٢ ٚ ثتطآٚضز اضظ٤تبث٣، زض ٚ وتطزٜ تّم٣ پب٤ب٣٘ حس ثٝ ٖٙٛاٖ ضا ٞب آٖ ٚ وطز قٙبؾب٣٤ ضا رٙزبَ اظ زٚض ٥ٌط٤ٓ. شٚق ثب٤س ٞب ضا ثٝ ٖٙٛاٖ اٍِٛ زض ٘ٓط ٣ٔ ثط ا٤ٗ اؾبؼ، ثطذ٣ اظ ٕ٘ٛ٘ٝز٥ٞٓ. زذبِت زاٚض٢ قتٛز وتٝ ا٢ قره٣ ثبقس ٚ زض ٘ٓط ٌطفتٗ ا٤ٗ اٍِٛ ثطا٢ زاٚض٢ ظ٤جبقٙبذت٣ ؾجت آٖ ٕ٘ت٣ لٜٛ ثطز، شٚق ثب تم٥ّس اظ ز٤ٍطاٖ اوتؿبة قٛز. وؿ٣ وٝ زض زاٚض٢ ظ٤جبقٙبذت٣ ذٛز اظ ا٣٤ٍِٛ ثٟطٜ ٣ٔ ، وٙتس ٕٞت٥ٗ اٍِتٛ زاٚض٢ ٔت٣ زضثبض٠تب رب٣٤ وٝ ٣ زض ا٤ٗ أط زاقتٝ ثبقس ٚ اِجتٝثب٤س ٟٔبضم وبف ُ شٚق ٘كبٖ زازٜ اؾت. ثط ا٤ٗ اؾبؼ، وب٘ت ٘ت٥زٝ ٣ٔ شٚق (archetypeاٖتال٢) ٥ٌطز وٝ ٔخت ثط اؾتبؼ آٖ ٚ وٙس ا٤زبز ذٛزـ زض ضا آٖ وؿ٣ يطٚض٢ اؾت وٝ ٞط ٚ ثبقس نطف ا٢ ا٤سٜ ثب٤س (.139، 17، ة1377وب٘ت، )زاٚض٢ وٙس ذٛز شٚق حت٣ ٚ شٚق تٛؾٍ زاٚض٢ شٚق، ضارٕ ثٝ ٔتّٗك قت٣ء ٤تب ض٤ٚتساز آ٤ب وٝ قٛز ٣ٔ ُٔطح پطؾف ا٤ٗ تأ٣ّٔ احىبْ زضثب زض ٘ٓط ٌطفتٗ ا٤ٗ ُّٔت، ٝ اؾت وبض٢ ا٤ٗ ٚ ذ٥ط، ٤ب اؾت ٘عز٤ه آَ ا٤سٜ أط ثٝ ذبل ْ ثب٤تس ٔتب وت نتسق اضظ٤تبث٣ ٍٞٙتب ٤تب ؾرٗ ٣ٖٛ٘ ٔفْٟٛ اظ ٖبْ ٔٛضز ٣ٖٛ٘ ثبظٕ٘ٛز وب٘ت، ٔٙٓط اظ آَ ا٤سٜ ز٥ٞٓ. ٤ه ا٘زبْ ٞب ٌعاضٜ ُ ٔف٣ٟٔٛ ٥٘ؿت لبزض ٚال٣ٗ چ٥ع ٥ٞچ ظ٤طا .اؾت ٥٘بفت٣ٙ تحمك لَٛ ثتطا٢ .ثركتس تحمتك ضا وبٔت 51/ آَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ زض فّؿفٝ وب٘ت ٘ؿجت ا٤سٜ 51 آَ ا٤تسٜ ذتسا ٤تب اؾت حىٕت آَ ا٤سٜ ١ٕ٘ٛ٘ ،ؾمطا٣َ فطظا١٘ ا٘ؿبٖ ،«ٔحى ٖمُ ٘مس» زض ،ٕ٘ٛ٘ٝ Kant, 1964, A 569/ B 597 and A 589/ B 608.)6)اؾت ٔحى ٖمُ اؾتٗال٣٤ آَ ظ٤جتب٣٤، ٘ت٣ٖٛ اظ ظ٤جتب٣٤ ضا قب٤ؿتت١ ضؾت٥سٖ ثتٝ ا٤تسٜ وب٘ت زض ضاثُٝ ثب چ٣ٍٍ٘ٛ ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ حجٛم ٤بفتٝ ثبقتس. زض زا٘س وٝ ٔجٟٓ ٘جبقس ٚ ثط اؾبؼ ٔف٣ٟٔٛ اظ غب٤ت ٚرٛ ٣ٔ رؿت شٚلت٣ حىٓ ٤ه ٔتّٗك ثٝ ثّىٝ ٔحى، وبٔالً شٚل٣ حىٓ ٤ه ٔتَّٗك ثٝ ٘ت٥زٝ، ا٤ٗ ظ٤جب٣٤ ٘جب٤س آٖ زض آِت٣ ا٤سٜ ثب٤س وٝ زاٚض٢ ٔجٙب٢ ٘ٛٔ ٞط قبِٛز٠ زض ٣ٙٗ٤. ثبقس زاقتٝ تّٗك ،قسٜ ٖم٣ّ لؿٕبً غب٤ت٣ پ٥ك٥ٗ، ثٝ ٘حٛ وٝ ثبقس زاقتٝ لطاض ٥ٗٔٗ ٔفب٥ٞٓ ثب ٔٛافك ٖم٣ّ ا٤س٠ ٣ٖٛ٘ ثب٤س قٛز، ٤بفت آَ ثتطا٢ غ٥تط اظ ا٤ٗ ضٚ، اٚ تهٛض ا٤سٜ وٙس. ٣ٔ ت٥٥ٗٗ اؾت ٔتى٣ آٖ ثط ٣ٙ٥ٖ زض٣٘ٚ أىبٖ وٝ ضا قبٖ ثٝ لتسض ٞب٢ ظ٤جب ٤ب ٔؿى٣ٙ ظ٤جب، غب٤ت زض أٛض٢ ٕٞچٖٛ ٌُ ظ٤طا. زا٘س ا٘ؿبٖ ضا ٘بٕٔىٗ ٣ٔ ٞب تمط٤جتبً ٕٞب٘ٙتس ٔٙس٢ زض ٔٛضز آٖ وبف٣ ثٝ ٚؾ١ّ٥ ٔفب٥ٞٓ ت٥٥ٗٗ ٚ تخج٥ت ٘كسٜ ٚ زض ٘ت٥زٝ غب٤ت ظ٤جب٣٤ ٔجٟٓ، غ٥طپ٥ك٥ٗ ٚ آظاز اؾت. زض ز٤سٌبٜ اٚ، تٟٙب ٔٛرٛز٢ وٝ غب٤ت ٚرٛزـ ضا زض ذٛزـ تٛا٘س ا٤ٗ غب٤بم ضا ثب وٕته ٖمتُ ت٥ٗت٥ٗ وٙتس. ٕٞچٙت٥ٗ ا٤تٗ ت. ا٘ؿبٖ ٣ٔزاضا اؾت، ا٘ؿبٖ اؾ ٞب ضا ثب غب٤بم شاتت٣ ٚ ٞب٢ ذبضر٣ زض٤بفت وٙس، ثبظ ٞٓ آٖ ٞب ضا اظ ازضان تٛا٘ب٣٤ ضا زاضز وٝ اٌط آٖ ٞب ضا ثٝ ٘حٛ ظ٤جبقٙبذت٣ ٔٛضز زاٚض٢ لطاض زٞتس. ثتط ا٤تٗ اؾتبؼ، و٣ّ ل٥بؼ وٙس ٚ ٕٞب٣ٍٙٞ آٖ تٛاٖ ٘ت٥زٝ ٌطفت وٝ زض ٥ٔبٖ اقت٥ب٢ ٔٛرتٛز زض رٟتبٖ، وٙس وٝ ٣ٔ ضا ث٥بٖ ٣ٔ وب٘ت ا٤ٗ ُّٔت (.141-140 :1377آَ ظ٤جب٣٤ اؾت)وب٘ت، ا٤سٜتٟٙب ا٘ؿبٖ ٔؿتٗس ٤ه حتساوخط ٤تب وبُٔ ظ٤جب٣٤ ٕ٘ب٤ف ثطا٢ آٖ لبث٥ّت ٚ ا٘ؿبٖ آَ ا٤سٜ ٥ٔبٖ ا٢ ضاثُٝ چٝ أب وٝ اؾت ٟ٘فتٝ ٚاثؿتٝ ظ٤جب٣٤ اظ اٚ تّم٣ زض وب٘ت ٤بفت؟ پبؾد تٛاٖ ٣ٔ ظ٤جب٣٤ اظ ثٛزٖ ثطذٛضزاض ٤ب ا٢ ٘م٥هٝ وٝ آٖ ثٝ قطٌ ٞؿتٙس، ظ٤جب( ا٘ؿبٖ َج٥ٗتبً ٚ و٥ّؿب ذب٘ٝ، ٔب٘ٙس) ٔٙس غب٤ت چ٥عٞب٢ آٖ زض آٖ َطاحت٣ زض ا٤تطاز٢ وٝ آٖ ثٝ قطٌ اؾت ظ٤جب و٥ّؿب تطت٥ت ا٤ٗ ثٝ ٘جبقس؛ ٞب آٖ ٔٙس٢ زض غب٤ت تٛا٘تس ٕ٘ت٣ فبحكت٣ ٘م٥هت١ ٞت٥چ وٝ وٙس ٣ٔ تهٛض وب٘ت ا٘ؿبٖ، ٔٛضز زض .٘كٛز ٔب ٥٘ب٤ف اظ ٔبٕ٘ قتٛز، ٣ٔ آقىبض ٞب ا٤ٗ ٔب٘ٙس ٚ چٟطٜ ضفتبض، ُٖٕ، زض فطز اذالل٣ وٕبَ وٝ ٌٛ٘ٝ آٖ ضا ظ٤جب ِحٓبم ٝ فطز٢ وٝ ٥٘ؿت ٔٗٙب ثساٖ اِجتٝ ا٤ٗ .وٙس زاض ذسقٝ ٓ ظ٤جتب اِعأتبً اؾتت، اذتالق اؾت٠ٛ وت ثتسا٥٘ (Savile, 2003, 194.) وب٘ت زض ازا١ٔ تج٥ت٥ٗ ٔتالن زاٚض٢ ظ٤جبقتٙبذت٣ ثتط اؾتبؼ ٤ته زا٘س آَ، ٖالٜٚ ثط ا٤س٠ ٖم٣ّ، ا٤س٠ ٔتٗبضف ظ٤جبقٙبذت٣ ضا ثطا٢ زاٚض٢ ظ٤جبقٙبذت٣ يطٚض٢ ٣ٔ ا٤سٜ ٝ (. ا٤س٠ ٔتٗبضف ظ٤جبقٙبذت٣ قٟٛز٢ ٔٙفطز اظ ل٠ٛ ذ٥بَ اؾتت 142ت141، 17ة ،1377 وب٘ت،) وت ا٤تس٠ . وٙتس ٣ٔ ٔتهٛض ضا ذبل ح٥ٛا٣٘ ٘ٛٔ ثٝ ٔتّٗك چ٥ع٢ ثٝ ٔخبث١ ا٘ؿبٖ زضثبض٠ ٔب زاٚض٢ ٥ٗٔبض 16، قٕبضٜ 94، ثٟبض ٚ تبثؿتبٖ 9ؾبَ ،اهی فلسفیژپوهش/ 52 زض ٔٙتس٢ غب٤ت تط٤ٗ ثعضي - قٛز ٣ٔ اؾتفبزٜ ظ٤جبقٙبذت٣ زاٚض٢ و٣ّ ٥ٗٔبض ٖٙٛاٖ ثٝ وٝ - ٖم٣ّ اظ - اؾتت تهٛض لبثُ ٔٛرٛز٢ ٞط ثطا٢ وب٘ت ز٤سٌبٜ زض وٝ - ٔتٗبضف ا٤س٠ ٚ اؾت ق٣ء نٛضم ٍ ،ٔتٗتبضف ا٤س٠. قٛز ٣ٔ اؾترطاد ا٘ؿبٖ ٕٞچٖٛ ٘ٛٔ ٤ه ذبل ٖٙبنط ٚاؾ١ُ ثٝ ٚ تزطثٝ تٛؾت ٕ٘ٛ٘ٝ، لت٠ٛ ثطا٢. آ٤س ٣ٔ پس٤س ٤ىس٤ٍط ض٢ٚ ثط تهب٤ٚط زازٖ لطاض ثب ٚ ٘بآٌبٞب٘ٝ ق٠ٛ٥ ثٝ ذ٥بَ ل٠ٛ زٞس ٚ حسّ ٚؾٍ ٤ب ٥ٔتب٣ٙ٥ٍ٘ اظ آٖ ضا ثتٝ زؾتت تهب٤ٚط ٞعاض ٔطز ثبِغ ضا ض٢ٚ ٞٓ لطاض ٣ٔ ،ذ٥بَ قٛز ٚ تحت ٞط قطا٤ٍ تزطث٣ ٔتفبٚت٣ ثٝ ٤ه نٛضم حبنُ ٣ٔ ،آٚضز. اِجتٝ، ا٤ٗ ا٤س٠ ٔتٗبضف ٣ٔ ضؾٙس. أب چٍٛ٘ٝ زاٚض٢ ثط ا٢ ثٝ ا٤س٠ ٔتٗبضف ٔرتم ثٝ ذٛز ٣ٔ زض ا٤ٗ پطٚؾٝ ٞط وكٛض ٤ب ربٔٗٝ ضٚز. پبؾد زض ا٤ٗ ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ زاضز، زاٚض٢ ظ٤جبقٙبذت٣ ثٝ قٕبض ٣ٔ آَ وٝ ٘ٓط ثٝ غب٤ت ؾبؼ ا٤سٜا يطٚض٢ اؾت: ا٤تس٠ ٔتٗتبضف ظ٤جبقتٙبذت٣ ٚ ،آَ ظ٤جب٣٤ أط ٟ٘فتٝ اؾت وٝ زٚ چ٥ع زض ٕ٘ب٤ف ا٤سٜ ٙتب٢ رب٣٤ وٝ ا٤س٠ ٔتٗبضف ٔحهَٛ ل٠ٛ ذ٥بَ ٚ ثبظ٢ آظاز آٖ ثب ل٠ٛ فٟتٓ ثتط ٔج ا٤س٠ ٖم٣ّ؛ اظ آٖ ضٚز. رٕٕ ٥ٔبٖ ا٤ٗ نٛضم شٚل٣ ٔحى ٞب٢ تزطث٣ اؾت، نٛضم شٚل٣ ٔحى ثٝ قٕبض ٣ٔ زازٜ ٝ ثب٤تس آَ وب٘ت، ا٤سٜ ز٤سٌبٜ وٙس. زض آَ ظ٤جب٣٤ ضا زاضا٢ اضظـ ظ٤جبقٙبذت٣ ٣ٔ ٚ ا٤س٠ ٖم٣ّ، ا٤سٜ ثت ٗ ٚ وٙس ت٥٥ٗٗ ٔكرهبً ت زاض٤ٓ ضا آٖ ظ٤جب٣٤ زاٚض٢ لهس وٝ تضا ق٣ء وٕبَ وٝ ثبقس ا٢ ٌٛ٘ٝ ا٤ت قتٛز ؾجت اؾت ٕٔىٗ وٝ ٞب٣٤ زِجؿت٣ٍ ؛اؾت آٖ ثٝ ٔب ٌصضا٢ ٞب٢ زِجؿت٣ٍ اظ ٔؿتمُ ت٥٥ٗٗ، آَ ظ٤جب٣٤ ثطا٢ وب٘ت ثتط اؾتبؼ ا٥ٕٞت ا٤سٜ .ثبق٥ٓ زاقتٝ ق٣ء وٕبَ زضثبض٠ ٔتفبٚت٣ ٞب٢ زاٚض٢ ٞب٢ حؿ٣ ق٣ء ثتب ضيتب٤ت زٞس ربشثٝ آَ ظ٤جب٣٤ اربظٜ ٣ٕ٘ زضؾت٣ آٖ اؾت؛ ثٝ ا٤ٗ ٔٗٙب وٝ ا٤سٜ قٛز، زاٚض٢ ُٔبثك ثتب ٔٙس٢ ق٣ء ِحبِ ٣ٕ٘ رب٣٤ وٝ نطفبً غب٤ت حبنُ اظ آٖ زضآ٥ٔعز. أب اظ آٖ ٌتبٜ زاٚض٢ ُٔتبثك ثتب ٚ زض ٘ت٥زتٝ ٞت٥چ ا٤ٗ ٥ٗٔبض ٞطٌع ٤ه لًبٚم ظ٤جبقٙبذت٣ ٔحى ٥٘ؿت اِجتٝ، ا٤ٗ أط ؾتجت آٖ (.144 ،17ة ،1377 وب٘ت،)٥٘ؿت آَ ظ٤جب٣٤ ٤ه حىٓ شٚل٣ نطف ا٤سٜ شٚل٣ ثٝ قتٕبض ٥٘ب٤تس. اظ آَ زاٚض٢ ظ٤جبقٙبذت٣ ٘جبقس ٤ب حىٓ قٛز وٝ زاٚض٢ ُٔبثك ٤ه ا٤سٜ ٣ٕ٘ ٗ ن ٚ ٥ٗٔتبض ٔٙبؾتت ثتتطا٢ زاٚض٢ ٌكتتب٢ ٤تبفتٗ ٔتال ضاٜ ،آَ ظ٤جتب٣٤ ضٚ زاٚض٢ ُٔتبثك ا٤تسٜ ا٤ت ظ٤جبقٙبذت٣ اؾت. ٖ آَ ظ٤جتب٣٤، قتب٤س ا٤سٜ زضثبض٠ثب تٛرٝ ثٝ ز٤سٌبٜ وب٘ت ٘ت٣ٖٛ زاض رب٘تت ضا وب٘تت ثتتٛا حطف ا٤ٗ اظ ٔطاز. اؾت غ٥طظ٤جبقٙبذت٣ ٖٛأُ زذبِت ٥٘بظٔٙس وٝ زا٘ؿت افال٣َ٘ٛ قجٝ ظ٤جبقٙبؾ٣ ا٘تعاٖت٣ ٚرتٛز٢ ثٝ ٔٙس ٖاللٝ ٤ب ظ٤جبقٙبذت٣ حس تب اذالل٥بم تم٥ُّ زاض رب٘ت وب٘ت وٝ ٥٘ؿت ا٤ٗ زض وب٘تت، ٔٙٓتط اظ ثّىٝ اؾت، ظ٤جب٣٤ ٔطاتت ؿّٝؾّ ٣ٖٛ٘ ٔسافٕ ٤ب ظ٤جب٣٤ اٖال٢ ٔخبَ ٕٞچٖٛ .قتٛز ٣ٔ حبنُ ٔتٗسز ٚ ٔٙفطز اق٥ب٢ اظ ٔب تزطث١ زض ٔؿتم٥ٕبً اذالل٣ ذ٥ط ٔب ظ٤جبقٙبذت٣ تزطث١ 53/ آَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ زض فّؿفٝ وب٘ت ٘ؿجت ا٤سٜ 53 ٝ آٚضز ثتٝ قتٕبض اق٥ب٣٤ اَٚ تطاظ ٤ٚػ٣ٌ ٤ب نفت ٣ٖٛ٘ حىٓ زض ضا ظ٤جب٣٤ ٘جب٤س اٚ، ٔٙٓط اظ زض وت ٝ ٔتّٗك نفت٣ ٤ب ٤ٚػ٣ٌ ضا ظ٤جب٣٤ اؾت ثٟتط ثطٖىؽ زاض٘س؛ رب٢ ا٢ رساٌب٘ٝ ظ٤جبقٙبذت٣ لّٕطٚ ثت تتطاظ اذاللت٣ ٤ٚػٌت٣ ٤ب نفت وٝ قٛز ٣ٔ ز٤سٜ چ٥عٞب٣٤ ١ٕٞ زض وٝ و٥ٙٓ لّٕساز ٔتٗب٣ِ تطاظ٢ (.Savile, 2003, 201)زاض٘س ذٛز ْبٞط زض حساوخط ثٝ ضا اَٚ آل زیبایی با زیبایی يابستٍ وسبت ایدٌ آَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ ضا ثب٤س ثب ظ١ٙ٥ٔ زغسغ١ اذالل٣ وب٘ت ثطضؾ٣ وطز. اضتجبٌ ا٤سٜ اظ وٝ ٤بثس زؾت ٖبِٓ ثب ا٘ؿبٖ ضاث١ُ اظ تفؿ٥ط٢ ثٝ ذٛز ظ٤جب٣٤ فّؿف١ َط٤ك اظ تب وٛقس ٣ٔ وب٘ت ٝ اؾت ظ٤جبقٙبذت٣ حىٓ ا٤ٗ اٚ، ز٤سٌبٜ زض. ثبقس آظاز ٘ٓطٌبٞف ٔحسٚز٤ت ٝ ضا ٔتب وت زض٤بفتت ثت تأ٥٤تس ٚ ثركتس ٔت٣ ٔحتتٛا زض٤بفت ا٤ٗ ثٝ ٣ّٕٖ ٖمُ وٝ حب٣ِ زض .وٙس ٣ٔ ٞسا٤ت اؾتٗال٣٤ ٖبِٓ ٗ وٝ وٙس ٣ٔ ٕ زض اقت٥بء، اظ ٘ٓطٌتبٜ فبلتس ث٥تٙف ٤ته اظ آٌتب٣ٞ ا٤ت اؾتت ذتسا اظ آٌتب٣ٞ ٚالت (Scruton, 2001, 109-110 .) پ٥ٛ٘تس اظ اؾتت ٖجبضم ،وب٘ت ا٤ٗ ثبٚض٘س وٝ ٞسفثطذ٣ ثط زض ٚ َج٥ٗت٣ اٍ٘بض٢ غب٤ت ٔفْٟٛ ثب َج٣ٗ٥ اق٥ب٢ شٚل٣ ٚ حؿ٣ زضن زض ٕ٘ب٤بٖ ٕٞب٣ٍٙٞ زازٖ زضثتبض٠ ٞتب آٖ ثٝ وٕه وٝ ٞب٣٤ ضاٜ ثب و٣ّ ثٝ َٛض َج٥ٗت غب٣٤ ٕٞجؿت٣ٍ ؾبذتٗ آقىبض ٘ت٥زٝ، ذٛز لٛم ثٝ ٕٞچٙبٖ ٔٛضز ا٤ٗ زض اٚ اثٟبْاِجتٝ . و٥ٙٓ ٣ٔ ثطلطاض ضاثُٝ آٖ ثب ٚ ا٘س٤ك٥ٓ ٣ٔ َج٥ٗت ٚ ؾتبظ٘سٜ رٙج١ ٖٕالً اؾت ٕٔىٗ ٤ب زاضز وٙٙسٜ ت٥ٓٙٓ رٙج١ نطفبً پ٥ٛ٘س٢ چ٥ٙٗ آ٤ب وٝ اؾت ثبل٣ ٓ ٚ ٞٙط اٚ، ٔٙٓط اظ. اؾت اَٚ ثطزاقت ثٝ ث٥كتط وب٘ت تٕب٤ُ ٚ ثبقس زاقتٝ ٥٘ع زٞٙسٜ لٛاْ ٚؾتب٣ّ٤ ّٖت ثتب رتبٖ، آظازٌت٣ پطٚض٘س٠ ٕٞچٖٛ ٞٙط ٚ( Bowie, 2003, 32 and 42)ا٘س ٖمُ پطٚضـ ثطا٢ ـ ثتطا٢ ا٢ ظ٥ٔٙٝ ٢ٛٙٗٔ، ث٥ٙبز اظ ٔب آٌبٞب٘سٖ ثب ٚ پطٚضز ٣ٔ ضا ٕٞس٣ِ ضٚح ظ٤جب٣٤، زازٖ ٘كبٖ پتص٤ط ازضان ٤ته ظ٤جتب٣٤ احؿبؼ اؾت ٚ ذ٥ط اظ ٕ٘بز٢ ذٛز ظ٤جب ٌطزز. اظ ا٤ٗ ضٚ، أط ٣ٔ اذالل٣ ٞب٢ ا٤سٜ زاضز ٚرتٛز تطو٥ج٣ ا٢ ضاثُٝ ثّىٝ ٘ساضز، ٚرٛز ظ٤جب ٚ ذ٥ط ٥ٔبٖ تح٣ّ٥ّ ا٢ ضاثُٝ ٚ ٥٘ؿت ذ٥ط اظ ٖبض٢ ٓ ذٛة وٝ ؾبظز ٣ٔ ٔؿتٗس ضا ٔب ظ٤جب أط ثٝ تٕب٤ُ آٖ َجك ثط وٝ ُ ) ثبقت٥ ْ ذ٥تط ٖٕت ٓ ا٘زتب ٚ( زٞت٥ (.Deleuze, 1984, 55-56 and Körner, 1990, 193ؾتبظز) ٣ٔ ٔمسض ثطا٤ٕبٖ ضا اذالق َ ٤ب اٖتال ٕٞبٖآَ ظ٤جب٣٤، ٙٛاٖ تٟٙب ٔهساق ا٤سٜٖثٝ ا٘ؿبٖ ٔٙس٢ غب٤ت . اؾتت اٚ اذاللت٣ وٕتب ٝ وٙت٥ٓ، تهتٛض ٔتتعٔ ٚ ٔزطز چ٥ع٢ ٘جب٤س ضا ٔٙس٢ غب٤ت ا٤ٗ نٛضم ٤ب قىُ زض ضا آٖ ثب٤تس ثّىت ٓ ٖجبضم ز٤ٍتط ثٝ قٛز؛ ٣ٔ ْبٞط آٖ َط٤ك اظ اذالل٣ وٕبَ وٝ ثسا٥٘ٓ پٛقك٣ حىٓ ُ رؿت ٔحت . قتب٤س (Savile, 2003, 195, footnote 16)اؾتت اذالل٣ وٕبَ ٔحؿٛؼ ْٟٛض ٚ ثطٚظ ثتٛاٖ اظ ا٤ٗ ُٔبِت چ٥ٙٗ ٘ت٥زٝ ٌطفت وٝ ٞسف وب٘ت اظ ٚاضز وطزٖ ٔفْٟٛ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتتٝ ٚ زض ا٘س، پط وتطزٖ ذتن ٘ٓتبْ ظ٤جبقٙبؾت٣ ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ آَ ظ٤جب٣٤ وٝ ٞط زٚ ٔجت٣ٙ ثط غب٤ت پ٣ آٖ ا٤سٜ 16، قٕبضٜ 94، ثٟبض ٚ تبثؿتبٖ 9ؾبَ ،اهی فلسفیژپوهش/ 54 سٖ ثٝ ا٢ٍِٛ اذالل٣ زض لبِت آحبض ٞٙتط٢ اؾتت. ٔجت٣ٙ ثط حىٓ شٚل٣ ٔحى زض رٟت ٔٙت٣ٟ ق وٙتس ٔت٣ ث٥بٖ نط٤حبً ،(Critique of Judgment«)حىٓ ل٠ٛ ٘مس» 59رف ث زض ذٛز وب٘ت ٖ قتجبٞت ٕٞبٖ ٤ب ٕٔبحّت وٝ اؾت ثط ا٤ٗ ثبٚض اٚ. اؾت اذالل٣ ذ٥ط ٕ٘بز ظ٤جب٣٤ وٝ ْ ٥ٔتب احىتب آظاز٢ ٚ زاض٘س و٥ّت ازٖب٢ زٚ ٞط ٥٘ؿتٙس، تٕب٤الم ثط ٔجت٣ٙ زٚ ٞط) اذالل٣ احىبْ ٚ ظ٤جبقٙبذت٣ اذاللت٣ ذ٥تط ٘كتب١٘ ٤تب ٕ٘بز ضا ظ٤جب٣٤ وٝ وٙس ٣ٔ ٞسا٤ت أط ا٤ٗ ثٝ ضا ٔب( زٚ زذ٥ُ اؾت ٞط زض ٝ ٖم٥تسٜ ا٤ٗ وٝ زاقت تٛرٝ ثب٤س .(308ت303، 59ة ،1377 ثسا٥٘ٓ )وب٘ت، ٝ ٞت٥چ ثت ٔحتى ٚرت ٔٙتس٢ غب٤تت ٚ فطْ ِحبِ ثٝ تٟٙب اثتسا ٔب. ؾبظز ٣ٕ٘ زاض ذسقٝ ضا شٚل٣ حىٓ ثٛزٖ ّٖمٝ ث٣ ٚ ثٛزٖ ٌط ث٥بٖ ظ٤جب أط وٝ ق٤ٛٓ ٣ٔ ٔتٛرٝ زاٚض٢ اظ پؽ ٔطح١ّ زض ٚ زا٥٘ٓ ٣ٔ ظ٤جب ضا چ٥ع٢ غب٤ت، ثسٖٚ وٙت٥ٓ، ٔت٣ اضظ٤بث٣ ظ٤جب ضا ظ٘جم٣ ٌُ وٝ ا٤ٗ اظ پؽ ٕ٘ٛ٘ٝ، ثطا٢. اؾت اذالل٣ ٔفب٥ٞٓ غ٥طٔؿتم٥ٓ ثتب ضا ٞٙتط٢ ٤تب َج٥ٗت٣ ظ٤جب٢ زا٥٘ٓ. ثط ا٤ٗ ٔجٙب، اق٥بء ٣ٔ ٔٗه٥ٔٛت ا٤س٠ اظ ث٥ب٣٘ ضا آٖ ؾف٥س٢ ٤تب ٞتب ؾبذتٕبٖ ثطذ٣. اؾت قسٜ ٌطفتٝ اذالل٣ ٞب٢ زاٚض٢ اظ ْبٞطاً وٝ و٥ٙٓ ٣ٔ تٛن٥ف نفبت٣ ٓ ٔت٣ ٘بْ ،ٔال٤ٓ ب٤ ٘ز٥جب٘ٝ ٤ب ٔت٥ٗ ضا ٞب ضً٘ ثطذ٣ حت٣٘ب٥ٔٓ؛ ٣ٔ آثطٚٔٙس ضا زضذتبٖ . ظ٤تطا زٞت٥ شٞٗ زض اذالل٣ ٞب٢ زاٚض٢ ٘ت٥ز١ زض وٝ و٥ف٥ت٣ قج٥ٝ چ٥ع٢ حب٢ٚ ا٥ٍ٘ع٘س ثط٣ٔ ٔب زض احؿبؾبت٣ وٙس ٣ٔ ٚال٥ٗت ا٤ٗ ثٝ اقبضٜ ،أط ا٤ٗ تٛر٥ٝ ثطا٢ وب٘ت (.Körner, 1990, 193)آ٤س ٣ٔ پس٤س ٚ ض٢ٚ، ٥ٕٞٗ اظ ٚ ثجركس تزؿٓ ،ٖبِٓ زض ضا ذٛز ٞب٢ ا٤سٜ زاضز زٚؾت ٖمُ وٝ ٞٙتط ضا َج٥ٗتت .٤بثس ٣ٔ ذٛز ٞب٢ ا٤سٜ ٔؿتم٥ٓ غ٥ط ث٥بٖ ثطا٢ ثؿتط٢ آَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ ت وٝ ٞط وتساْ ثط اؾبؼ آ٘چٝ ٌفتٝ قس، ٥ٔبٖ زٚ ٔفْٟٛ ا٤سٜ ٞب٣٤ ٤بفت ٞب ٚ تفبٚم ٌصاض٘س ت قجبٞت ٞب٢ ٖم٣ّ( ضا ثٝ ٕ٘ب٤ف ٣ٔ ثٝ ٘ح٢ٛ غب٤بم اذالل٣ )ا٤سٜ ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ زض٣٘ٚ اؾت ٚ ٔفٟت٣ٔٛ غب٤تقٛز. زض ٞط زٚ ٔفْٟٛ، زاٚض٢ ظ٤جبقٙبذت٣ ثط ٔجٙب٢ ٣ٔ قتٛز. ا٤تٗ ٌطفتتٝ ٔت٣ فتطو ثتطا٢ زاٚض٢ پت٥ف آٖ ثب ٔٛافك ٥ٖٗ وٕبَ ٚ ٥ٖٗ چ٥ؿت٣ ثط زاَ آَ ظ٤جب٣٤، ٔفْٟٛ حبنُ اظ رٕٕ ا٤س٠ ٖمّت٣ ٚ فطو زض ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ، وٕبَ ٥ٖٗ ٚ زض ا٤سٜ پ٥ف ث٥ط٣٘ٚ ٣ٙ٥ٖ زٚ ٔفْٟٛ غب٤بم وساْ اظ ا٤ٗ ا٤س٠ ٔتٗبضف ظ٤جبقٙبذت٣ اؾت. اظ ٥ٕٞٗ رٟت، زض ٥ٞچ ٗ قتٛز. زاذتُ ٕ٘ت٣ (ؾٛزٔٙس٢ ٤ب ا٥ٖبٖ ز٤ٍط ثب ٥ٖٗ ذبضر٣ ٘ؿجت) ٞتط زٚ زاضا٢ اضظـ ثٙتبثطا٤ ظ٤جبقٙبذت٣ ٞؿتٙس، أب ثب ذّٛل وٕتط ٘ؿجت ثٝ ظ٤جب٣٤ آظاز؛ ظ٤طا زض ٞط زٚ، ٤ه ثرف اظ قتبِٛز٠ ؾس ٔحى ثتٛزٖ حىتٓ ض ٔفْٟٛ، حىٓ شٚل٣ ٔحى ٚ ثرف ز٤ٍط غب٤بم ٖم٣ّ اؾت. ثٝ ٘ٓط ٣ٔ ثبقس. زض ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ تٛرٝ ظ٤جبقٙبذت٣ ٣ٖٛ٘ ٔفْٟٛ ٔكىه اؾت وٝ زاضا٢ زضربم ٔرتّف ٣ٔ ٖ ثٝ وٕبَ ي٥ٕٕٝ قسٜ، ذّتٛل آٖ ضا وتٓ ٔت٣ رتب٣٤ وتٝ زضن ظ٤جتب٣٤، حبنتُ وٙتس، أتب اظ آ 55/ آَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ زض فّؿفٝ وب٘ت ٘ؿجت ا٤سٜ 55 اظ ٤ه ؾٛ آَ ظ٤جب٣٤ ٥٘ع ٕٞب٣ٍٙٞ آظاز ل٠ٛ ذ٥بَ ٚ فٟٓ اؾت، اضظـ ظ٤جبقٙبذت٣ ٥٘ع زاضز. زض ا٤سٜ َ ٔتٗبضف وبٞس ٚ اظ ؾ٢ٛ ز٤ٍط ٚرٛز ا٤س٠ ا٤س٠ ٖم٣ّ ذّٛل آٖ ضا ٣ٔ َ لت٠ٛ وتٝ ٔحهتٛ ٚ ذ٥تب ضٚز، ٔت٣ ثٝ قٕبض ٔحى شٚل٣ نٛضم اؾت ٚ تزطث٣ ٞب٢ زازٜ ٔجٙب٢ ثط فٟٓ ل٠ٛ ثب آٖ آظاز ثبظ٢ زٞس. ثٝ آٖ اضظـ ظ٤جبقٙبذت٣ ٣ٔ تط اقبضٜ َٛض٢ وٝ پ٥ف ٕٞبٖٞب٢ ا٤ٗ زٚ ٔفْٟٛ ضا ثطقٕطز. تٛاٖ تفبٚم رب ٣ٔ اظ ٥ٕٞٗ وٙٙس٠ آظاز ثٛزٖ ٤ب ٚاثؿتٝ ثتٛزٖ ظ٤جتب٣٤ زض زاٚض٢ ا٥ٖتبٖ قس، چ٣ٍٍ٘ٛ ِحبِ ؾٛغ٠ ٔتأُٔ ت٥٥ٗٗ تٛا٘س اظ ِحب٣ْ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ ثبقس ٚ ثتٝ ِحتب٣ْ ز٤ٍتط ٔٛضز تأُٔ اؾت. اظ ا٤ٗ ضٚ ٤ه ٥ٖٗ ٣ٔ ٛز ٘ساضز. اِجتٝ ٕٔىٗ اؾت ا٤ٗ أتط آَ ظ٤جب٣٤ ٚر ظ٤جب٣٤ آظاز ثٝ قٕبض آ٤س، أب چ٥ٙٗ چ٥ع٢ زض ا٤سٜ آَ تغ٥٥ط قطا٤ٍ تزطثت٣ ٚ رغطاف٥تب٣٤ زض ا٤تسٜ . ظ٤طاا٢ ز٤ٍط ثٝ ٖٙٛاٖ قجبٞت شوط وطز ضا ثٝ ٌٛ٘ٝ تٛا٘س ٔٗبزَ تغ٥٥تط ِحتبِ آَ ظ٤جب٣٤ اؾت، ٣ٔ ظ٤جب٣٤ وٝ ؾجت تغ٥٥ط ا٤س٠ ٔتٗبضف ٚ ثٝ تجٕ آٖ ا٤سٜ ٙبٖ ٤ه تفبٚم ٖٕتس٠ ز٤ٍتط ثت٥ٗ ا٤تٗ زٚ ثتبل٣ زض زاٚض٢ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ ثبقس. ثب ا٤ٗ حبَ، ٕٞچ ٝ ٞتط ثب ٖم٣ّ غب٤بم ٚ وٕبَ ٔفْٟٛ ٚاثؿتٝ ظ٤جب٣٤ زض ٔب٘س. اظ ٔٙٓط وب٘ت، ٣ٔ ٥ٖٙت٣ ٚرتٛز ٌٛ٘ت ٖ ظ٤جتب٣٤، آَ ا٤سٜ قٛ٘س، أب تٟٙب ٔهساق ٣ٔ ٕٞطاٜ ٝ ٚ اؾتت ا٘ؿتب .وٙتس ٔت٣ ثؿتٙسٜ آٖ وب٘تت ثت ٞب٢ ٖمُ ٘ٓط٢ آَ ٔب٘ٙس ا٤سٜ ،ط٤ٗ ا٘ؿبٖآَ ظ٤جب٣٤ )ٔخُ اٖال٢ شٚق( ٕٞچٖٛ ظ٤جبت ٕٞچ٥ٙٗ ا٤سٜ ٥٘بفت٣ٙ اؾت ٚ ٔهساق ذبضر٣ ٘ساضز، أب ثطا٢ ظ٤جتب٣٤ ٚاثؿتتٝ تحمك ،ٔخُ ا٘ؿبٖ فطظا١٘ ؾمطا٣َ قٛز. قٕبض٢ ٤بفت ٣ٔ ٔهبز٤ك ث٣ بىدی کاوت وقد ي بررسی تقسیم پ٥ف اظ اقبضٜ ثٝ ٘تب٤ذ ا٤ٗ ٘ٛقتبض قب٤ؿتتٝ اؾتت وتٝ ثتٝ ثطذت٣ اظ ا٘تمتبزام ٚاضز ثتط ثٙس٢ ظ٤جب٣٤ آظاز ٚ ٔم٥س ثپطزاظ٤ٓ. مؿ٥ٓت ثٙس٢ ظ٤جب٣٤ ثٝ آظاز ٚ ٔم٥س اظ ؾ٢ٛ ثؿ٥بض٢ اظ ٔتفىطا٣٘ ٔٛضز ٘متس ٘رؿت ا٤ٙىٝ تمؿ٥ٓ ٚ ثطضؾ٣ لطاض ٌطفتٝ اؾت وٝ ثٝ َٛض و٣ّ تفىط ٔسضٖ ٚ ثٝ َٛض ذبل تفىط ٚ ظ٤جبقٙبؾ٣ وتب٘ت٣ ٔب٘ٙتسِ ٥٘چٝ اؾت وٝ ٔٗتمس اؾتت وب٘تت، ا٘س. ٤ى٣ اظ ا٤ٗ ٔتفىطاٖ ضا ٔٛضز ٘مس ٚ ثطضؾ٣ لطاض زازٜ ٚ ٞٙط زض ثبض٠ ثٍٙطز،( آفط٤ٙٙسٜ ٤ب) ٞٙطٔٙس تزطث١ ز٤سٌبٜ اظ ِٝٔؿأ ثٝ ا٤ٙىٝ رب٢ ثٝ ف٥ّؿٛفبٖ، تٕبِْ ٔفِْٟٛ[ ثبظ٢ِ] ٚاضز ضا «تٕبقبٌط» ٘بزا٘ؿتٝ، زض ٘ت٥زٝ ٚ ا٘س٤كس ٣ٔ «تٕبقبٌط» چكِٓ اظ تٟٙب ظ٤جب أط اٚ زض تٗط٤تف . ظ٤تطا ٥٘چٝ، ز٤سٌبٜ وب٘ت٣ ثٝ زٚض اظ ٚال٥ٗت تزطث٣ اؾتوٙس. اظ ٘ٓط ٣ٔ «ظ٤جب أط» ظ٤جب٣٤ احؿبؾبم ٚ ٥ٞزب٘بم ٚ ا٘فٗبالم آز٣ٔ ضا وٝ حبو٣ اظ حؽ ح٥بم ٚ ظ٘س٣ٌ اؾت زض ٔمبثُ اظ ز٤ٍط ٔٙتمساِٖ ثبٚض ثٝ ظ٤جتب٣٤ (. ٥ٌNietzsche, 1976, 103-105طز) ظ٤جب٣٤ آظاز ٘بز٤سٜ ٣ٔ 16، قٕبضٜ 94، ثٟبض ٚ تبثؿتبٖ 9ؾبَ ،اهی فلسفیژپوهش/ 56 ٝ فطا٘ىفٛضم اقتبضٜ وتطز ٔىتت ٔٙتمس٤ٗ تٛاٖ ثٝ آظاز وب٘ت٣ ٣ٔ ٝ زض ٚ ارتٕتب٣ٖ وتبضوطز٢ وت ٘ت٥زت زض زازٜ ضخ زٌط٣ٌ٘ٛ ٚ ٔسضٖ ٞٙط پ٥ٛ٘س ثط تأو٥س ثب ث٥ٙب٥ٔٗ ا٘س. ٚاِتط لب٤ُ ٞٙط ثطا٢ ٔساض ُّٖمٝ ٘بٌع٤ط، ٖ ثطرؿتٝ آزٚض٘ٛ ثب تئٛزٚض ٔسضٖ؛ تزطث١ ٔب٥ٞت ٚ حؿ٣ ازضانِ ؾطقت تت تتبض٤ر٣ ٔب٥ٞتت وتطز ٞٙط٢، ظ٤جب٣٤ آظاز آحبض تبض٤دِ ٚ ربٔٗٝ ثب اـ ز٤بِىت٥ى٣ ضاث١ُ ٚ آٖ ذٛزآ٣ٙ٥٤ ٚ ٞٙط٢ احط ارتٕب٣ِٖ ا٘س٤كتب٘ٝ اؾتت وتٝ ٣ اظ ٘ٓط ا٤ٗ ٔتفىطاٖ ثؿ٥بض ؾبزٜزٞٙس. ثٝ َٛض وّ وب٘ت٣ ضا ٔٛضز ٘مس لطاض ٣ٔ ٚ ٞٙتط ظ١ٙ٥ٔ ارتٕب٣ٖ ٚ فط٣ٍٙٞ ٔس ٘ٓط لطاض زاز. فطٚوبؾتتِٗ اظ طظ٤جب٣٤ ضا ٕٞب٘ٙس وب٘ت لُٕ ٘ٓ ٔىتتت انت٣ّ زغسغت١ ٚ ِٝٔؿتأ ٕٞبٖ ٣ٙٗ٤) ان٣ّ ١ِٔؿأ ٔب ضا اظ ُّٔك، فطِْ ٤ب قىُ ظ٤جب٣٤ ثٝ Adorno, 1997, 4.)2زاضز) ثبظ٣ٔ ٞٙط ض٣٤ِٚ چٝ اظ ٚ چطا٣٤ ٣ٙٗ٤( فطا٘ىفٛضم ٖ ثبظ ٣ٔ ا٢ٚ ان٣ّ ٞبازٖب٤ى٣ اظ ثٝثٙس٢ وب٘ت ا٘تمبز ز٤ٍط ثٝ تمؿ٥ٓ ٌٛ٘تٝ ٌطزز. ٕٞتب حىب٤تت اظ ،ثٙس٢ ظ٤جب٣٤ ثتٝ آظاز ٚ ٔم٥تس آٖ اؾت وٝ تمؿ٥ٓ ،ازٖبٞب٢ وب٘ت وٝ ث٥بٖ قس ٤ى٣ اظ ٣ٖٛ٘ تفبٚم زض ض٤ٚىطز ٤ب ٍ٘بٜ ٔب زاضز ٚ ٘ٝ تفبٚم زض ا٥ٖبٖ ذبضر٣. اٌط ثٝ ٤ته ٌتُ ضظ اظ ٍ٘تبٜ قٙبؼ ٍ٘بٜ و٥ٙٓ، زاٚض٢ ٔب ز٤ٍط ٔحى ٘رٛاٞس ثٛز ٚ ظ٤جب٣٤ حبنُ قتسٜ ٥٘تع ظ٤جتب٣٤ ٤ه ٥ٌبٜ آٖ ٌتُ نتطفبً اظ تٕب٣ٔ غب٤بم ٣ٙ٥ٖ ٚ قٙبذتٝ قس٠٘ٓط اٌط لُٕٝ آظاز. حبَ ٔم٥س ذٛاٞس ثٛز ٚ ٘ نٛضم زاٚض٢ ٔب آظاز ٚ اٌتط ثٝ فطْ ٚ نٛضم آٖ ثپطزاظ٤ٓ ٚ آٖ ضا ٔٛضز زاٚض٢ لطاض ز٥ٞٓ، زض ا٤ٗ ٓ ضغٓ ا ظ٤جب٣٤ آٖ آظاز ذٛاٞس ثٛز. ٣ّٖ ،آٖ ٌُ ضا ظ٤جب ثسا٥٘ٓ ثٙتس٢ ٤ٙىٝ ا٤تٗ ٘تٛٔ تٕتب٤ع ٚ تمؿت٥ قٛز وٝ ز٤سٌبٜ ظ٤جبقٙبذت٣ اٚ زض حُ ٚ فهُ ثؿ٥بض٢ اظ اذتالفبم شٚلت٣ ٔٛفتك ٣ٔ وب٘ت٣ ؾجت ضؾس وٝ ٔكىُ ثؿت٥بض ٥ٕٖمت٣ ضا ثتطا٢ ز٤تسٌبٜ ظ٤جبقتٙبذت٣ اٚ ا٤زتبز أب ثٝ ٘ٓط ٣ٔ ،ُٖٕ وٙس ضا ُٔتطح وتطز وتٝ آ٤تب پطؾتف تتٛاٖ ا٤تٗ ٔت٣ ،وٙس. ثب زض ٘ٓط ٌطفتٗ تٛي٥حبم ث٥بٖ قتسٜ ٣ٔ ٘ٓط اظ غب٤بم ٣ٙ٥ٖ ٚ قٙبذتٝ قتس٠ ٣ أٛض ٔٛرٛز زض ٖبِٓ َج٣ٗ٥ ضا لُٕٞب٢ تٕبٔ تٛا٥٘ٓ فطْ ٣ٕ٘ ،اٌط تفبٚم زض ٍ٘بٜ ٚ ض٤ٚىطز ثبقس ؟ثرف ث٥بث٥ٓ ٞب ضا ظ٤جب ٚ ِصم ُٔ لطاض ثس٥ٞٓ ٚ آٖٔٛضز تأ ٞب آٖ تتٛاٖ زض ٔت٣ . ظ٤تطا اؾت ٕٔىٗ ٚ ٔٗمَٛ اؾت. پؽ ثب٤س ثپص٤ط٤ٓ وٝ ٕٞٝ چ٥ع ظ٤جب ا٤ٗ أط وبٔالً نٛضم آٖ ضا ظ٤جب زا٘ؿت. ٞب ضا ٔس ٘ٓط لطاض زاز ٚ زض ا٤ٗ فطْ آٖ نطفبً ،چ٥ع٢ زض ٖبِٓ ٍ٘بٜ ثٝ ٞط ٖجج ٚ ث٥ٟتٛزٜ أط٢ ز٤ٍطاٖ،چ٣ٙ٥ٙ نحجت اظ ظ٤جبتط ثٛزٖ ثطذ٣ اظ أٛض ٘ؿجت ثٝ زض قطا٤ٍ ا٤ٗ ذت٣ ب٣ٍٙٞ آظاز لٛا٢ قٙبٕٞ ٞب ثٝ ذبَط ظ٤جب لّٕساز ٕ٘ٛزٖ آٖ ،ثٙب ثط ازٖب٢ وب٘ت . ظ٤طاذٛاٞس ثٛز ُٔ فتطْ ٕٞب٣ٍٙٞ حبنُ اظ تأوٝ وٙس ٚ اظ آ٘زب٣٤ ٞب ثطا٢ ٔب ا٤زبز ٣ٔ ُٔ زض فطْ آٖاؾت وٝ تأ س. اٌتط وب٘تت ا٤تٗ ٞب ثٝ ٤ه ا٘ساظٜ ظ٤جب ٞؿتتٙ آٖ ز اؾت ٚ ٘ٝ ٔم٥س، پؽ ١ٕٞآظا ،تٕب٣ٔ ا٤ٗ أٛض پتؽ ثب٤تس ازٖتب ت حبو٣ اظ ا٤ٗ أط اؾت «حىٓ ٠٘مس لٛ»وٝ قٛاٞس ٔٛرٛز زض ت ٘ت٥زٝ ضا ٘پص٤طز 57/ آَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ زض فّؿفٝ وب٘ت ٘ؿجت ا٤سٜ 57 ثّىٝ ثٝ ذهٛنت٥ت٣ ،ٌطزز ٣ٕ٘ تمبٚم زض ض٤ٚىطز ٚ ٍ٘بٜ ٔب ثطوٙس وٝ تفبٚم ظ٤جب٣٤ آظاز ٚ ٔم٥س ثٝ اٌتط اٚ . ظ٤تطا تٛا٘تس ثپتص٤طز وب٘ت ا٤ٗ ازٖب ضا ٥٘ع ٣ٕ٘ ،ٕ٘ب٤س. اظ ؾ٢ٛ ز٤ٍط زض ذٛز ا٥ٖبٖ اقبضٜ ٣ٔ ؾب٣٤ آٖ و٥ف٥ت ٤ب و٥ف٥تبم ثبقتس. زض ظ٤جب٣٤ ضا و٥ف٥ت ٤ب و٥ف٥بت٣ زض ا٥ٖبٖ ثسا٘س، ثب٤س لبئُ ثٝ قٙب ٞب٢ قتبذت٣ َطح قٛز ٚ ٥ٞچ ٥٘تبظ٢ ثتٝ فتطو اٚض٢زنٛضم زاٚض٢ ظ٤جبقٙبذت٣ ثب٤س ش٤ُ ا٤ٗ ٘ٛٔ رس٤س٢ اظ حىٓ ٚ ٘مس آٖ احؿبؼ ٘رٛاٞس قس. آَ ا٤تسٜ »تط اقبضٜ قتس، ايتبفٝ وتطزٖ ٔفتب٣ٕ٥ٞ ٕٞچتٖٛ َٛض٢ وٝ پ٥ف ٕٞبٖؾْٛ، ثتط قتٛز. وب٘ت زض ضاؾتب٢ زغسغت١ اذاللت٣ اٚ اضظ٤تبث٣ ٔت٣ اظ ؾ٢ٛ« ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ»ٚ « ظ٤جب٣٤ ثٙس٢ وب٘تت زض ثتبة ٘ؿتجت ٝ قسٜ اظ ؾ٢ٛ ف٥ّؿٛفبٖ تح٣ّ٥ّ، نٛضمٞب٢ اضائ ثٙس٢ اؾبؼ تمؿ٥ٓ ( لتطاض radical moralism«)ٌطا٣٤ افطاَت٣ اذالق»اضظـ ظ٤جبقٙبذت٣ ٚ اضظـ اذالل٣ ش٤ُ ٞتب٢ ز٤تسٌبٜ .(Carroll, 1998, 279-282 and Gaut, 2007, 52-56)٥ٌتطز ٔت٣ ٖ افطا٣َ زض ثبة ٘ؿجت ٞٙط ٚ اذالق، زض ا٤ٗ أط ٔكتطوٙس -ٞتب زض زاٚض٢ اذاللت٣ وتٝ ٘ت٥زت١ آ زا٘ٙس ٣ٔ ٖبْ قَٕٛ زاضا٢ ضا اذالل٣ قٛز وٝ اضظ٤بث٣ ظ٤جبقٙبذت٣ آحبض ٞٙط٢، ٔٙزط ثٝ ا٤ٗ أط ٣ٔ ٖ ٞٙطٞتب اظ طذت٣ زٞٙس ٚ ا٤ٗ زض حب٣ِ اؾتت وتٝ ث ٣ٔ رب٢ ٔمِٛٝ ا٤ٗ زض ضا ٞٙطٞب تٕبْ ٚ ٕٞچتٛ ا٘تمتبز . زاز لطاض اذالل٣ اضظ٤بث٣ ٔٛضز ثكٛز وٝ ٘ساض٘س اذالل٣ ٚرٝ ا٘تعا٣ٖ، ٘مبق٣ ٤ب ٘بة ٔٛؾ٥م٣ اؾتبؼ ثتط بٔالًتوت ( ٔهبز٤ك ٚ ٞب ٌٛ٘ٝ تٕبْ قبُٔ) ط٢تٞٙ طتاح ٞط اضظـ اٌط وٝ اؾت ا٤ٗ ز٤ٍط ا٢ ط٢تاحط ٞٙت وٝ و٥ٙٓ ٣ٔ تهس٤ك ٛالًتٕٔٗ ٔب ٛ٘ٝتچٍ پؽ ٛز،تق ٣ٔ ت٥٥ٗٗ آٖ الل٣تاذ ؾطقت ٥ٙٗ تٕٞچت ثبقتس؟ آفط٤ٗ ِٝٔؿأ اؾت ىٗتٕٔ آٖ ٣تاذالل تتٕٙس اؾت ٚ زض ٥ٖٗ حبَ ؾطقتاضظق ٥ف تٗ َت تٓط ٌطفتت تاؾتت، ثتب زض ٘ت طتذ٥ت اظ بز٢تٕ٘ت ذتٛز ٣ چ٥ٙٗ حى٣ٕ وٝ ظ٤جبتزٞٓ تت٥ٕٗ «سْٚتؾ نس ٚ ث٥ؿت ضٚظِ»تٛاٖ ضٔبٖ ٛ٘ٝ ٣ٔتبز٤ك ثب اقىبَ ٣ٕٟٔ ضٚثطٚ اؾت. اظ رّٕٝ چٍتٔه (120 Days of Sodom(احط ؾبز )Marquis de Sadeضا ٥٘ع ٕ٘بز ذ٥ط اذالل٣ ثسا٥٘ٓ؟ ) وتیجٍ ٝ »ٚ «آَ ظ٤جب٣٤ ا٤سٜ»زض زٚ ٔفْٟٛ ت1 ، زاٚض٢ ظ٤جبقتٙبذت٣ ثتط ٔجٙتب٢ «ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتت ٚ اظ آٖ رٟتت وتٝ لت٠ٛ فٟتٓ زض زاٚض٢ )ثتطذالف ظ٤جتب٣٤ آظاز( ٔٙس٢ ٣ٙ٥ٖ زض٣٘ٚ اؾتت غب٤ت قٛز، ٞتط زٚ ا٤ٗ زٚ ٔفْٟٛ ٘مف زاضز ٚ غب٤بم ٣ٙ٥ٖ ث٥ط٣٘ٚ زض ا٤ٗ زاٚض٢ زاذُ ٣ٕ٘ ظ٤جبقٙبذت٣ ٘ؿجت ثتٝ ظ٤جتب٣٤ آظاز ذّتٛل ،ٞب٢ ٖم٣ّ اضظـ ظ٤جبقٙبذت٣ زاض٘س. اِجتٝ ثٝ ٚاؾ١ُ تطو٥ت ثب ا٤سٜ وٕتط٢ زاض٘س. ٔٙس٢ اظ رٟت ٘ٛٔ غب٤ت ،زض ٔمب٤ؿٝ ثب ٤ىس٤ٍط «ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ»ٚ «آَ ظ٤جب٣٤ ا٤سٜ» ت2 16، قٕبضٜ 94، ثٟبض ٚ تبثؿتبٖ 9ؾبَ ،اهی فلسفیژپوهش/ 58 تط٢ ٘ؿجت ثٝ ظ٤جتب٣٤ آظاز لتطاض ٚ ذّٛل ظ٤جبقٙبذت٣ ثب ٤ىس٤ٍط اقتطان زاض٘س ٚ زض رب٤ٍبٜ پب٥٤ٗ ٞب٢ ٖم٣ّ، چ٣ٍٍ٘ٛ ِحبِ فطو ٌطفتٗ ا٤سٜ ا٤ٗ زٚ ٔفْٟٛ زض ٘ٛٔ پ٥ف ،٥ٌط٘س. اظ ؾ٢ٛ ز٤ٍط ٣ٔ ٞب ثب ٤ىس٤ٍط تفبٚم زاض٘س. قسٖ زض زاٚض٢ ظ٤جبقٙبذت٣ ٚ ٔهساق ثتب يتٛاثٍ حىتٓ «ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ»ٚ «آَ ظ٤جب٣٤ ا٤سٜ»ذت٣ وٝ رب٤ٍبٜ ظ٤جبقٙب ثب آٖ ت3 شٚل٣ ٔحى وب٘ت ٔج٣ٙ ثط ٤بفتٗ انَٛ زاٚض٢ پ٥ك٣ٙ٥ ٚ ٍٕٞب٣٘ ظ٤جبقٙبذت٣، ٍٕٖٞٛ ٥٘ؿتت، تٛاٖ ا٤ٗ ٔفب٥ٞٓ ضا زض ضاؾتب٢ زغسغ١ اذالل٣ اٚ زض لبِت لّٕساز وطزٖ ظ٤جتب٣٤ ثتٝ ٖٙتٛاٖ أب ٣ٔ آَ ظ٤جتب٣٤ ضا زض ٞب٢ ٖم٣ّ زض ا٤سٜ اض زاز ٚ ٕٞطا٣ٞ ا٤س٤ٜٚػ٣ٌ ٤ب نفت٣ ٔتّٗك ثٝ تطاظ٢ ٚاال، لط ٞب٢ فٛق ٔحؿٛؼ ٔالحٓٝ وطز. رٟت ٔحؿٛؼ ؾبذتٗ ا٤سٜ ت تٛرٝ ثٝ رب٤ٍبٜ تفى٥ته ظ٤جتب٣٤ آظاز ٚ ٚاثؿتتٝ ٚ ٕٞچٙت٥ٗ ٚاضز وتطزٖ ٔفتب٣ٕ٥ٞ 4 ثتٝ ٔٙس ٚ ربٕٔ وب٘ت زض ظ٤جبقٙبؾ٣ اؾت وٝ تزط ٌط ز٤سٌبٜ ٘ٓبْ ، ٘كبٖ«آَ ظ٤جب٣٤ ا٤سٜ»ٕٞچٖٛ قٙبؾ٣، ٔبثٗساُِج٥ٗتٝ ٚ ٞب٢ َج٣ٗ٥ ٚ ٞٙط٢ ضا ثٝ ٔفب٥ٞٓ اؾبؾ٣ ٔٗطفت ظ٤جب٣٤ زضثبض٠ٚ احىبْ ٔب ٞب٣٤ ؾجت آٖ قسٜ اؾت وٝ ٥ٔطاث اٚ تٛؾٍ افتطاز٢ ٕٞچتٖٛ زٞس. چ٥ٙٗ ٤ٚػ٣ٌ اذالق ضثٍ ٣ٔ ق٥ّط، ٍُٞ، قٛپٟٙبٚض، ٥٘چٝ ٚ ثؿ٥بض٢ اظ ٤ٛ٘ؿٙسٌبٖ لطٖ ث٥ؿتٓ ٘مس ٚ ز٘جبَ قٛز. َا وًشت پی ال٢تاٖ ٔخُ ثب٤س وؿ٣ ٞط ٤ٌٛس ٣ٔ وب٘ت وٝ ا٤ٗ . ظ٤طاتتاؾ ضٚثطٚ اثٟبْ ٤ه ثب وب٘ت ز٤سٌبٜ رب ا٤ٗ زض .1 وٕته ثٝ وٝ ذٛز ثطا٢ ا٣٤ٍِٛ ذّك. اِف: طزتپص٤ ٣ٔ ٔتفبٚم ؿ٥طتتف زٚ وٙس، ا٤زبز ذٛزـ زض ضا شٚق ١ٗتتٛؾ ٚ ٍتثؿ. ة. زاز لطاض زاٚض٢ ٚ بث٣تاضظ٤ ٔٛضز ستآ٤ٙ ٣ٔ پ٥ف طثٝتتز زض وٝ ضا ٔٛاضز٢ ثتٛاٖ آٖ ٖ ثطا٢ وٝ ذٛز ثطا٢ ٣٤ٛتاٍِ ٓ ز٤ٍتطا ٝ ٞت ٗ وت ثبقتٙس تطنتٔكت وٙٙتس، ٔت٣ بزضتنت ب٣ٔتاحىت چٙت٥ (Savile, 2003, 191 .)ٗزض اؾت ٕٔى ٗ ٖ رتب ا٤ت ٝ قتٛز ث٥تب ٗ وت َ ا٤ت . ظ٤تطا ٥٘ؿتت ٚاضز اقتىب ٗ آَ، ا٤تسٜ ٥ٗٔبض وٕه ثٝ ظقت٣ ٤ب ظ٤جب٣٤ ؾٙز٥سٖ وٙس، ٣ٔ ث٥بٖ رب٣٤ زض وب٘ت ذٛز وٝ َٛض ٕٞبٖ ا٤ت ٓ ٥ٌتط٢ ا٘تساظٜ ٚ ثؿٙز٥ٓ ضا ٘بلم أط ب٢ٞ ٘مم ٚ ٔمساض تب وٝ زٞس ٣ٔ ضا أىبٖ ٝ آٖ ثتب . ظ٤تطا وٙت٥ وت ٓ ٣ٕ٘ ق٤ٛٓ، لب٤ُ ٣ٙ٥ٖ ٚرٛز ٞب آَ ا٤سٜ ا٤ٗ ثطا٢ تٛا٥٘ٓ ٣ٕ٘ ٝ ضا ٞتب آٖ تتٛا٥٘ ٗ ثت ٝ ز٥ِتُ، ا٤ت ٚ ؾتبذت وٝ وٙٙس ٣ٔ ت٥٥ٗٗ زاٚض٢ ٥ٗٔبض ٚ ٔالن ٖمُ ثطا٢ ٞب آَ ا٤سٜ ا٤ٗ چطاوٝ آٚض٤ٓ؛ حؿبة ثٝ ٞٗش پطزاذت١ أتط زض ٔٛرتٛز ٞتب٢ ٘متم و٥ف٥ت ٚ و٥ٕت تب زٞٙس ٣ٔ ضا أىبٖ ا٤ٗ آٖ ثٝ ٚ ثرك٥سٜ ٔفْٟٛ ٖمُ ثٝ ٞتب آَ ا٤تسٜ ا٤ٗ وٝ زٞس ٣ٔ ٘كبٖ أط ا٤ٗ(. Kant, 1964, A 569)وٙس اضظ٤بث٣ ٚ ثؿٙزس ضا ٘بلم ٗ ٚ زاض٘تس زاٚض٢ ٔتٛضز ق٣ء ثب ٖمُ اضتجبٌ زض ٣ٕٟٔ ٘مف ٚ ثٛزٜ تبْ ذٛز اظ ضا ٞتب آَ ا٤تسٜ أتط ٕٞت٥ ٗ ٥٘تع تٛي٥ح ا٤ٗ ثب اِجتٝ،. ؾبظز ٣ٔ زٚض ش٣ٙٞ ٞب٢ ؾبذتٝ ٗ اؾتت ٕٔىت ٝ قتٛز ٚاضز ا٤تطاز٢ چٙت٥ وت ٝ «ة» ق٣ء اظ «اِف» ق٣ء وٝ ا٤ٗ ثٝ لَٛ نٛضم ا٤ٗ زض ثبقس، ٥٘بفت٣ٙ زؾت ٚالٗبً آَ ا٤سٜ چٝ چٙبٖ ثت ٟ٘ب٤تت ث٣ ثٝ «زٚ» ٖسز اظ «ز٤ٚؿت» ٖسز ث٥٤ٍٛٓ وٝ اؾت ٘ؿٙز٥سٜ لسض ٕٞبٖ ت،اؾ تط ٘عز٤ه آَ ا٤سٜ 59/ آَ ظ٤جب٣٤ ٚ ظ٤جب٣٤ ٚاثؿتٝ زض فّؿفٝ وب٘ت ٘ؿجت ا٤سٜ 59 ٗ زض وب٘ت ٚ اؾت تط ٘عز٤ه ٚ( Savile, 2003, 192, footnote 10)٘تساضز حّت٣ ضاٜ ٔتٛضز ا٤ت .٥٘ؿت ٥ٗٔبض ٘جٛز ثطا٢ ٌكب٣٤ ضاٜ احط اضظ٤بث٣ ثطا٢ آَ ا٤سٜ ٤ه ت٥٥ٗٗ .(1389) ز٤ٍطاٖ، ٚ ٚاِتط ثطا٢ اَالٖبم ث٥كتط، ٖ.ن: ث٥ٙب٥ٔٗ، .2 ىابعم ثتتبة زض ٞتتب٣٤ ٘ٛقتتتٝ ٌع٤تتسٜ: ا٘تمتتبز٢ ظ٤جبقٙبؾتت٣ ،(1389) .ز٤ٍتتطاٖ ٚ ٚاِتتتط ث٥ٙتتب٥ٔٗ، - .٘ٛ ٌبْ،تٟطاٖ ٟٔطٌبٖ، ا٥ٔس تطر١ٕ ٚ ٌع٤ٙف ،قٙبؾ٣ ظ٤جب٣٤ .٣٘: تٟطاٖ، ٖجساِىط٤ٓ ضق٥س٤بٖ تطر١ٕ، ٘مس ل٠ٛ حىٓ(، 1377، )ا٤ٕب٘ٛئُ وب٘ت، - - Adorno, Theodor. (1997), Aesthetic Theory: Theory and History of Literature, trans. and ed. Robert Hullot-Kentor, Minnesota: University of Minnesota Press. - Allison, Henry E. (2001), Kant’s Theory of Taste: A Reading of the Critique of Aesthetic Judgment, London: Cambridge University Press. - Bowie, Andrew. (2003), Aesthetics and subjectivity: from Kant to Nietzsche, Second edition, Manchester: Manchester University Press. - Carroll, Noël. (1998), "Morality and aesthetics", Encyclopedia of Aesthetics, Michael Kelly (ed.), New York: Oxford University Press, Vol.3, pp.278-282. - Coleman, Francis X. J. (1974), The Harmony of Reason: A Study of Kant’s Aesthetics, Pittsburgh: University of Pittsburgh Press. - Crawford, Donald W. (2001), “Kant” in The Routledge Companion to Aesthetics, London: Routledge, pp. 51-64. - Deleuze, Gilles. (1984), Kant’s Critical Philosophy: The Doctrine of the Faculties, trans. Hugh Tomlinson and Barbara Habberjam, London: The Athlone Press. - Gaut, Berys. (2007), Art, Emotion and Ethics, Oxford: Oxford University Press. - Guyer, Paul. (1997), Kant and the Claims of Taste, Second edition, London: Cambridge University Press. - Kant, Immanuel. (1964), Critique of Pure Reason, trans. Norman Kemp Smith, London: Macmillan. - Kant, Immanuel. (1998), Groundwork of the Metaphysics of Moral, trans. & ed. Mary Gregor, London: Cambridge University Press. - Körner, Stephan. (1990), Kant, London: Penguin Books. - Nietzsche, Friedrich. (1976), On the Genealogy of Morality, 16، قٕبضٜ 94، ثٟبض ٚ تبثؿتبٖ 9ؾبَ ،اهی فلسفیژپوهش/ 60 trans. Walter Kaufmann, New York: Vintage Books. - Savile, Anthony. (2003), “Kant and The Ideal of Beauty” in Art and Morality, London: Routledge, pp. 185-203. - Scarre, Geoffrey. (1992), “Kant on Free and Dependent Beauty” in Immanuel Kant Critical Assessments, Vol. IV, London and New York: Routledge, pp. 321-332. - Scruton, Roger. (2001), Kant: A Very Short Introduction, New York: Oxford University Press. - Zimmerman, Robert L. (1992), “Kant: The Aesthetic Judgement” in Immanuel Kant Critical Assessments, Vol. IV, London and New York: Routledge, pp. 158-174.