Иммануэл Кант — Википедиа нэвтэрхий толь Иммануэл Кант Чөлөөт нэвтэрхий толь — Википедиагаас Jump to navigation Jump to search Иммануэл Кант Иммануэл Кант Иммануэл Кант (герм. Immanuel Kant; 1724 оны 4 сарын 22 – 1804 оны 2 сарын 12) нь Германы философич, зохиолч байв. Кантын философи[засварлах | edit source] Кантын философийн сэтгэлгээний хөгжлийг 2 үед хувааж болно. Нэг дэх үе нь 1870 аад оныг хүртэлх үе бөгөөд энэ үедээ Кант онолын шинжлэх ухааны хувьд туршлагын баримтыг харгалзахгүйгээр философийг ухаанаар боловсруулж үндэслэж болно гэж үзсэн. Хоёр дахь үе нь 1870-аад оны эхнээс хойших үе бөгөөд энэ үедээ үзэгдлийг юмсаас хатуу зааглахыг оролдсон. Намтар[засварлах | edit source] Германы сонгодог философыг үндэслэгч Иммануэл Кант 1724 онд Пруссийн Кёнигсберг хотод төрж 1804 онд мөн тэндээ нас баржээ. Тэрээр Соён Гэгээрэл хийгээд романтизмын завсрын үед буюу Европ тив феодалын бурангуй ёсноос ангижирч байсан түүхэн үед амьдарч байсан юм. Нэр хүнд бүхий Кёнигсбургийн их сургуулиа эцэг нь нас барсны улмаас орхисон Кант гэрийн багш хийж эхлэв. Чухам энэ үедээ 20 гаруйхан настай И.Кант “Түгээмэл жам ёсны түүх ба тэнгэрийн онол” (1755) ном бичиж анхдагч аварга том мананцараас үүссэн Нарны системийн үүслийн тухай таамаглал дэвшүүлсэн нь одоо ч гэсэн гайхашрал төрүүлдэг. Мөн И.Кант амьтны ертөнцийн гарал үүслийн ангилал буюу янз бүрийн амьтдыг боломжит гарал үүслээр нь ангилж үзэх оролдлого хийж байсан нь Ч.Дарвины хувьслын онолд тун ойртсон хэрэг юм. Тэр угаасаа л оюун ухаан нь задарсан хүн байжээ. Түүнээс хойш И.Кант Кёнигсбургийн Их Сургуульд л багшилсан юм. Өөр ямар ч ажил хийгээгүй. Чингэхдээ тэр цэвэр гүн ухааны талбарт ажиллах өөрийн зорилгыг ингэж тодорхойлсон: 1. Би юу мэдэж чадах вэ ? (метафизик); 2. Би юу хийх ёстой вэ ? (ёс суртахуун); 3. Би юунд найдахыг зориглох вэ ? (шашин); Эндээс дараачийн дөрөв дэх зорилт гарч ирэх ба энэ нь: хүн гэж юу вэ ? гэсэн асуулт юм. И.Кант “ердөө” л энэ дөрвөн асуултад хариулах гэж амьдарсан юм. Тэгээд түүндээ хариулж чадсан бөгөөд тэр нь энэ байна: 1. Цэвэр оюун ухааны шүүмжлэл (1781) – гносеологи (эпистемологи) 2. Практик оюун ухааны шүүмжлэл (1788) – ёс зүй (этик) 3. Эрэгцүүлэх чадварын шүүмжлэл (1790) – гоо зүй Насан туршийн бодол сэтгэлгээгээ хэдхэн жилийн дотор гарган бичсэн эдгээр бүтээл нь И.Кантыг XYIII зууны агуу их сэтгэгч, дэлхийн философи сэтгэлгээний ноён оргилийн нэг болгосон юм. И.Кант ажил хэрэгч германчууд ч гайхмаар чанд хатуу дэглэмээр ажиллаж өөрийгөө шахдаг байв. Иймээс тэр: “Sapere aude! буюу өөрийн оюун ухааныг ашиглах эр зоригтой бай” гэсэн Гэгээрлийн уриатай байв. И.Кантын ёс зүйн сургаальд хүнийг: хүн бол үзэгдэл, хүн бол өөртөө байгаа юм гэсэн хоёр талаас нь авч үздэг. Эндээс И.Кант: „Шашин бол өөрийн агуулгаар ёс суртахуунаас юугаараа ч ялгагдахгүй“ гэж дүгнэсэн байдаг. Ингээд И.Кант: „Хэчнээн ч хамаагүй, юуны ч тухай хамаагүй эрэгцүүл, харин захирагд“ гэсэн гаргалгаа хийжээ. Цахим холбоос[засварлах | edit source]  Commons: Immanuel Kant – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан Ном ба утга зохиол: Иммануэл Кант Германы үндэсний ном сангийн каталогт Түүний бүтээсэн ба түүний тухай бүтээлүүд: Иммануэл Кант  Германы дижитал номын санд "https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Иммануэл_Кант&oldid=636518"-с авсан Ангилал: Иммануэл Кант Вальхалла Германы гүн ухаантан Германы зохиолч Герман хэлээрx утга зохиол Гоо зүйч Ёс суртахууны гүн ухаантан Зохиогч Номын санч Соён гэгээрүүлэгч Танин мэдэхүйн онолч Улс төрийн гүн ухаантан 18-р зууны гүн ухаантан Оросын шинжлэх ухааны академийн хүндэт гишүүн Пруссийн шинжлэх ухааны академийн гишүүн Пруссийн Хант Улс Дорнод Пруссийн хүн Пруссийн хүн Германчууд 1724 онд төрсөн 1804 онд өнгөрсөн Хажуугийн цэс Хувийн хэрэгсэлүүд нэвтрээгүй байна Энэ IP-н яриа Contributions Бүртгүүлэх Нэвтрэх Хуудсын төрөл Өгүүлэл Хэлэлцүүлэг Хувилбарууд Харсан тоо Унших Засварлах Edit source Түүх More Хайх Залуурдагч Нүүр хуудас Сүүлийн үеийн мэдээ Сүүлийн өөрчлөлтүүд Санамсаргүй хуудас Тусламж А — Я хэлхээс Багаж хэрэгсэл Энэ холбогдсон нь Холбогдох өөрчлөлт Файл оруулах Тусгай хуудсууд Тогтмол холбоос Хуудасны мэдээлэл Эндээс эш татах Төслөөр холбогдох Хэвлэх/Экспортлох Шинээр ном нээх PDF хэлбэрээр татаж авах Хэвлэх хувилбар In other projects Wikimedia Commons Бусад хэлээр Afrikaans Alemannisch አማርኛ Aragonés العربية الدارجة مصرى Asturianu Aymar aru Azərbaycanca تۆرکجه Башҡортса Žemaitėška Bikol Central Беларуская Беларуская (тарашкевіца)‎ Български भोजपुरी বাংলা Brezhoneg Bosanski Буряад Català Chavacano de Zamboanga Нохчийн Cebuano کوردی Čeština Чӑвашла Cymraeg Dansk Deutsch Zazaki Ελληνικά Emiliàn e rumagnòl English Esperanto Español Eesti Euskara Estremeñu فارسی Suomi Võro Føroyskt Français Arpetan Nordfriisk Frysk Gaeilge 贛語 Kriyòl gwiyannen Gàidhlig Galego ગુજરાતી עברית हिन्दी Fiji Hindi Hrvatski Magyar Հայերեն Interlingua Bahasa Indonesia Interlingue Ilokano Ido Íslenska Italiano 日本語 Patois Jawa ქართული Qaraqalpaqsha Taqbaylit Kabɩyɛ Қазақша ಕನ್ನಡ 한국어 Kurdî Кыргызча Latina Lëtzebuergesch Лезги Lingua Franca Nova Limburgs Ligure Ladin Lumbaart لۊری شومالی Lietuvių Latviešu मैथिली Malagasy Македонски മലയാളം मराठी Кырык мары Bahasa Melayu Malti Mirandés မြန်မာဘာသာ Эрзянь Nāhuatl Plattdüütsch नेपाली नेपाल भाषा Nederlands Norsk nynorsk Norsk bokmål Occitan Livvinkarjala ਪੰਜਾਬੀ Polski Piemontèis پنجابی پښتو Português Runa Simi Rumantsch Română Русский Русиньскый Kinyarwanda संस्कृतम् Саха тыла Sardu Sicilianu Scots Srpskohrvatski / српскохрватски Simple English Slovenčina Slovenščina Shqip Српски / srpski Sunda Svenska Kiswahili தமிழ் తెలుగు Тоҷикӣ ไทย Tagalog Tok Pisin Türkçe Татарча/tatarça Українська اردو Oʻzbekcha/ўзбекча Vepsän kel’ Tiếng Việt West-Vlams Volapük Winaray 吴语 მარგალური ייִדיש Yorùbá Zeêuws 中文 文言 Bân-lâm-gú 粵語 Холбоос засах Энэ хуудсыг хамгийн сүүлд өөрчилсөн нь 11:11, 16 Арваннэгдүгээр сар 2020. Text is available under the Creative Commons Attribution-ShareAlike License; additional terms may apply. See Terms of Use for details. Хувийн мэдээллийн талаарх баримтлал Википедиагийн тухай Татгалзал Мобайл хувилбар Хөгжүүлэгчид Statistics Cookie statement