„… ;） Hiis : » +<???? ， 13; • }}}. . . .: : ****--

-<%Y
|
.
' IIiyi
!
§
;
\
Σ
CL
§
s
p.C»
.
;:
• - ::.
}
-
.
i
§
ÙS
PJIIII|IIII|IIIIII[gάλβς' |; v-
#H$ \2) 3**-
3: <A Ast £S - Jwe //; £:. ' :::::
iNTt
3 ÉìÌIÌIIIIIIII[IIIHIIIII|IIII|IIII[IIIIII
J>« a</
§® ilNSfJUIIII[IIIIII
i| T&>a 1.*
£- ? » P. * •. • •
©*-. r . -
aARY`CJi/ OF THE
se( ( )
A VII/X]
- *- ..-. ?
■W
·¤v>&
.':::
TIIIUIIUIIUIIIUIITIVA Sj' $ $. ); [IIII|IIII[II]IIII[II]IIII
• . j
\Xs
/
!
Z
%j.
*
[C
•-
|
:5
j
Vlz-
?
$É
;TE
|
Cri-
|
- <c cc • ccccc<screc ….…$<*e •- - - c c … ÈÉ£
LyTTT mymmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmIII
_ ■ • • ^- . -.-- _ -


















% T 3
-Pqg
TBS?
P U BLI LII SYRI
SENTENTIAE.
31omùom : C. J. CLAY AND SONS,
CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS WAREHOUSE,
AVE MARIA LANE.
G5Iggggfj : 263, ARGYLE STREET.
3Leip3ig : F. A. BROCKHAUS.
{λεία 3ggrí;: MACMILLAN AND CO.

LU-Ja \-\x\A
PUBLILII SYRI)
SENTENTIAE
EDITED By
R. A. H. BICKFORD-SMITH, M.A.
LONDON :
C. J. CLAY AND - SONS,
CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS WARE HOUSE
AVE MARIA LANE.
1895
[A// Aeights reserz'ed.]
(Tambriuge :
PRINTED BY J. & C. F. CLAY,
AT THE UNIVERSITY PRESS.
CAROLO LAURENTIO FORD
A7/2orìs veneratio/2ásque cazzsa
PREFACE.
HE last English edition of Publilius, unless the
joint-publication at London and Tübingen of
Tafel's very partial edition of 184 I should be so counted,
was the little Eton volume of I 824—and this in spite of
the fact that the edizio prìmceps of Publilius is supposed to
have been printed at Southwark. But the shortcomings
Of our country are not even here shown at their worst,
for, whereas since the beginning of the seventeenth
century continental editions have shared in the riches of
Martin Welser's discovery of the Frisingen manuscript,
no English edition, owing possibly to the authoritative
example of Bentley, has ever yet contained 4OO lines.
This is indeed so extraordinary that I hope it will
justify the attempt of an amateur to supply the
deficiency.
With regard to my general plan—I must confess to
having made no pilgrimages after leading or novel
codices. In the first place the work of many very
learned men in Germany and of some in France has
rendered this unnecessary, as an approximately perfect
collation of all the various MSS. has already been made,
and in the second I should not presume to think myself
competent to do such very delicate experience-requiring
viii PREFACE.
work. To replace any lack on this account I have
however consulted nearly a hundred editions of my
author.
Although, from the advances made in textual
criticism and general classical research since Bentley's
day, this edition Ought to be in size and accuracy
superior to any of its compatriots, it does not presume
to enter the lists with modern German editions. Most
frequently I follow Meyer, though sometimes preferring
the lead of Woelfflin, Spengel or Friedrich, while I have
occasionally ventured to differ from all of them and
either to hark back to some older authority or in a very
few cases to make a suggestion of my own ; but the
only merit I might lay claim to, if comparison must be
made with these Teutonic giants, is that of giving a
rather more Orderly account of the manuscripts and
editions. The collecting of information on these heads
has been a most delightful recreation.
I may be charged perhaps with lack of scholarliness.
in giving English surroundings to , Publilius, for the
Germans are charitable enough to their neighbours to
write their prolegomena and notes in Latin. In this I
have been guided mainly by the prevailing custom in
this country, and further by the hope that some will be
tempted to gain an introduction to my author who
might have been frightened away by a Latin setting.
R. A. H. BICKFORD-SMITH.
THE COTTAGE, BLACKWELL.
Hebraza/y, I 894.
INTRODUCTION.
I. THE AUTHOR?S NAME.
UNTIL the beginning of the sixteenth century the * sentences*
were attributed to the philosopher Seneca, from whose credit
to that of Publilius they were transferred by Desiderius
Erasmus. It was, moreover, only quite recently at the hands
of Sillig the editor of Pliny, that the name of Publilius
was substituted for the momsfrosum momem (so E. Woelfflin calls
it) of Publius, although the latter form was preserved in manu-
scripts of Cicero, the Senecas, Gellius, Macrobius and Jerome.
Woelfflin, supported by Ritschl, definitely established the
name Publilius, which has been accepted by such authorities
as Baehr and Teuffel.
Pliny in his Natural History (35, § I 99) says: “ Publilium
Lochium mimicae scaenae conditorem et astrologiae conso-
brinum eius Manilium Antiochum, item grammaticae Staberium
Erotem eadem nave advectos videre proavi,' which appears to
give Publilius the second name of Lochius, and both O. Jahn
and Woelfflin have conjectured that the name should be
Antiochium, which seems not unlikely, as we find his cousin
called Antiochus. Woelfflin points out a similar error in the
Medicean MS. of Tacitus (I 3. 7) where íochum is found for
Antiochum. This of course agrees very well with the cog-
nomen of Syrus, which is usually given him, probably out of
Macrobius.
X. INTRODUCTION.
II. THE AUTHOR'S LIFE.
Publilius is first heard of (in the above quotation from
Pliny) as coming to Rome in the same ship with Manilius the
astronomer and Staberius the grammarian ; he was for some
little time a slave, but, his talents and virtues gaining him
manumission while still a youth, he took to writing plays of the
kind called mâmes. In this he was so successful that Caesar
called him to Rome to the public games and awarded him the
palm, though whether for genuine mime or improvisation is not
clear. KThe list of his vanquished rivals included Laberius,
after whose death mimes became exceedingly popular, while
Publilius came to be called the founder of the mimic stage.
History does not say in what year he died, but Friedrich is
persuaded, from the statement of Petronius that his plays were
still acted under Nero, that he lived to a good old age.
III. EVIDENCE CONCERNING THE AUTHOR.
Cicero, Aepisto/a ad Cornificium (I 2. I8. 2 ed. Wesenberg):
* Equidem sic iam obdurui, ut ludis Caesaris nostri animo
aequissimo viderem T. Plancum, audirem Laberii et Publilii
poemata. Nihil mihi tamen deesse scito quam quicum haec
familiariter docteque rideam.'
Cicero, Æρísfo/a ad Atticum (I4. 2):
* Duas a te accepi epistolas heri. Ex priore theatrum
Publiliumque cognovi: bona signa consentientis multitudinis;
plausus vero L. Cassio datus etiam facetus mihi quidem visus
est.' .
Cicero, Æρászo/a ad Attica//// (I 4. 3): -
* Tu si quid Tpayματικόν habes, scribes ; sin minus, populi
ètto quaoríav et mimorum dicta perscribito.'
INTRODUCTION. X1
Ammaeus Seneca, Comfroversiae VII. 2. I 4 (p. 32 I, l. I 9 Kiess-
ling):
* Et Murredius non est passus hanc controversiam transire
sine aliqua stuporis sui nota. Descripsit enim ferentem caput
et manum Ciceronis Popillium et Publilianam [sententiam]
dedit: Popilli, quanto aliter reus Ciceronis tenebas manum
[est]?'
Seneca, Controversiae VII. 3, 8 (p. 325, l. I 5 Kiessling):
* Murredius pro cetero suo stupore dixit medicamentum se
parasse ad somnum, quia assiduae sollicitudines vigiliarum sibi
consuetudinem [fecerint. A parte patr]is colorem et Publi-
lianam sententiam dedit : abdicationes, inquit, suas veneno
diluit ; et iterum : mortem, inquit, meam effudit. Memini
Oscum [cum] loqueretur de hoc genere sententiarum, quo
infecta iam erant adulescentulorum omnium ingenia, queri de
Publilio, quasi ille iam hanc insaniam introduxisset. Cassius
Severus, summus Publili amator, aiebat non illius hoc vitium
esse, sed eorum qui illum ex parte qua transire deberent
imitarentur, [non imitarentur] quae apud eum melius essent
dicta quam apud quemquam comicum tragicumque aut Ro-
manum aut Graecum ; ut illum versum quo aiebat unum
versum inveniri non posse meliorem :
Tam dest avaro quod habet quam quod non habet;
et illum de eadem re dictum :
Desunt luxuriae multa, avaritiae omnia ;
et illos versus qui huic quoque ter abdicato possent convenire :
O vita misero longa, felici brevis !
et plurimos deinceps versus referebat Publili disertissimos.
Deinde auctorem huius viti quod ex captione unius verbi
plurima significantis nascitur aiebat Pomponium Atellanarum
scriptorum fuisse, a quo primum ad Laberium transisse hoc
studium imitandi, deinde inde ad Ciceronem qui illud ad
1 * eius ? Bursian.
xii - INTRODUCTION.
virtutem transtulissent*. Nam ut transeam innumerabilia quae
Cicero in orationibus aut in sermone dixit ex [ea] nota, ut
non referam a Laberio dicta, cum mimi eius quidquid modo
tolerabile habent tale habeant...... At his huius studii diffusa
est in plures imitatio.'
Seneca, Comtroversiae, VII. 4, 8 (p. 332, 1. 2o Kiessling):
“ In hac controversia Publilianam sententiam dedit Festus
quidam rhetor, staturae pusillae, in quem Euctemon, homo
venustissimi ingeni, Graece dixit : antequam te viderem,
nesciebam rhetoras victoriatos esse. Fuit autem Festi sen-
tentia : * captus est, inquit, pater.* Si te capti movent, et haec
capta est. Et quasi non intellexissemus : an nescitis dici
* captos luminibus”?”
Seneca, Episfo/. Mora/. 8, 8:
“ Quantum disertissimorum versuum inter mimos iacet !
quam multa Publilii non excalceatis, sed cothurnatis dicenda
sunt ! Unum versum eius, qui ad philosophiam pertinet et ad
hanc partem, quae modo fuit in manibus, referam, quo negat
fortuita in nostro habenda:
* Alienum est omne, quicquid optando evenit.
Seneca, Epis/o/. ///ora/. 94, 28:
“ Numquid rationem exiges, cum tibi aliquis hos dixerit
versus?— -
3 9)
* Iniuriarum remedium est oblivio.'
* Audentes fortuna iuvat.'”
Seneca, Episfo/. Mora/. 94, 43 :
“ Quis negaverit feriri quibusdam praeceptis efficaciter etiam
imperitissimos? Velut his brevissimis vocibus, sed multum
habentibus ponderis :
* Nihil nimis.'
* Avarus animus nullo satiatur lucro.'
* Ab alio exspectes, alteri quod feceris.'''
* * transtulisset,' Bursiam.
INTRODUCTION. X111
Seneca, Episfo/. Mora/. Io8, 8 :
“ Non vides quemadmodum theatra consonent, quotiens
aliqua dicta sunt, quae publice agnoscimus et consensu vera
esse testamur?
* Desunt inopiae multa, avaritiae omnia.'
* In nullum avarus bonus est, in se pessimus.'
Ad hos versus ille sordidissimus plaudit et vitiis suis fieri
convicium gaudet...... magis feriuntur animi cum carmina
eiusmodi dicta sunt :
* Is minimo' eget mortalis qui minimum cupit.'
* Quod vult, habet, qui velle, quod satis est, potest.
» 29
Seneca, Dia/ogus de tranqui//itate animâ, II, 8:
“ Numquam me in bona (sententia) mali pudebit auctoris.
Publilius, tragicis comicisque vehementior ingeniis, quotiens
mimicas ineptias et verba ad summam caveam spectantia
reliquit, inter multa alia cothurno, non tantum sipario fortiora,
et hoc ait :
* Cuius potest accidere quod cuiquam potest.'”
Seneca, /)ia/og//s ad Marciam de Comso/atione, 9, 5 :
“ Egregium versum et dignum, qui non e pulpito exiret:
* Cuius potest accidere, quod cuiquam potest.'”
Suetonius, Fragmemf im /erome Chron. O/ymp. I84, 2 :
* Laberius Mimorum scriptor, decimo mense post C. Julii
Caesaris interitum, Puteolis moritur. Publilius Mimographus
natione Syrus Romae scenam tenet.'
Pliny, Historia Vatura/is, 8, 77 (2o9):
* Neque alio ex animali numerosior materia ganeae. Quin-
quaginta prope sapores, cum ceteris singuli. Hinc censoriarum
legum paginae interdictaque cenis abdomina, glandia, testiculi,
vulvae, sincipita verrina, ut tamen Publilii mimorum poetae
cena, postquam servitutem exuerat, nulla memoretur sine
abdomine, etiam vocabulo suminis ab eo imposito.'
xiv INTRODUCTION.
Pliny, Historia Vatura/is, 35, 58 (I 99):
* Alia creta argentaria appellatur nitorem argento reddens.
Est et vilissima, qua circum praeducere ad victoriae notam
pedesque venalium trans maria advectorum denotare in-
stituerunt maiores talemque Publilium Antiochium' mimicae
scenae conditorem et astrologiae consobrinum eius Manilium
Antiochum, item grammaticae Staberium Erotem eadem nave
advectos videre proavi. Sed quid hos referat aliquis literarum
honore commendatos ??
Aulus Gellius, Λ/oafes Atticae, I 7, I 4 :
“ Sententiae ex Publilii mimis selectae lepidiores. Pub-
lilius mimos scriptitavit dignusque habitus est, qui suppar
Laberio iudicaretur. C. autem Caesarem ita Laberii male-
dicentia et arrogantia offendebat, ut acceptiores et probatiores
sibi esse Publilii quam Laberii mimos praedicaret. Huius
Publilii sententiae feruntur pleraeque lepidae et ad communem
sermonum usum commendatissimae. Ex quibus sunt istae
singulis versibus circumscriptae, quas libitum hercle est ascri-
bere :
* Malum est consilium, quod mutari non potest.
Beneficium dando accepit, qui digno dedit” etc. etc.”
Macrobius, Saturna/. 2. 7, I etc.:
“ Sed quia et paulo ante Aurelius Symmachus et ego nunc
Laberii fecimus mentionem, si aliqua huius atque Publilii dicta
referemus, videbimur et adhibendi convivio mimos vitasse
lasciviam et tamen celebritatem, quam cum adsunt illi excitare
pollicentur, imitari. Laberium asperae libertatis equitem
Romanum Caesar quingentis millibus invitavit ut prodiret in
scenam et ipse ageret mimos quos scriptitavit. Sed potestas
non solum si invitet sed etiam si supplicet cogit, unde se et
Laberius a Caesare coactum in prologo testatur his versibus...
1 * lochium ? MSS.
INTRODUCTION. XV
... In ipsa quoque actione subinde se, qua poterat, ulcisce-
batur inducto habitu Syri, qui velut flagris caesus praeripien-
tique similis exclamabat :
* Porro Quirites ! libertatem perdimus—'
et paulo post adiecit :
* Necesse est multos timeat quem multi timent.'
Quo dicto universitas populi ad solum Caesarem oculos et ora
convertit, notantes impotentiam eius hac dicacitate lapidatam.
Ob haec in Publilium vertit favorem. Is Publilius natione
Syrus cum puer ad patronum domini esset adductus, promeruit
eum non minus salibus et ingenio quam forma. Nam forte
cum ille servum suum hydropicum iacentem in area vidisset
increpuissetque quid in sole faceret respondit, * aquam cale-
facit.' Ioculari deinde super cena exorta quaestione quodnam
esset molestum otium aliud alio opinante ille “podagrici pedes'
dixit. Ob haec et alia manumissus et maiore cura eruditus,
cum mimos componeret ingentique assensu in Italiae oppidis
agere coepisset, productus Romae per Caesaris ludos, omnes
qui tunc scripta et operas suas in scenam locaverant provocavit
ut singuli secum posita in vicem materia pro tempore
contenderent ; nec ullo recusante superavit omnes, in quis et
Laberium. Unde Caesar arridens hoc modo pronuntiavit:
* Favente tibi me victus es, Laberi, a Syro—'
statimque Publilio palmam et Laberio anulum aureum cum
quingentis sestertiis dedit. Tunc Publilius ad Laberium re-
cedentem ait:
* Quicum contendisti scriptor, hunc spectator subleva.'
Publilii autem sententiae feruntur lepidae et ad communem
usum accommodatissimae, ex quibus has fere memini singulis
versibus circumscriptas :
* Beneficium dando accepit, qui digno dedit.'
* Feras non culpes, quod mutari non potest.' etc. etc.”
xvi - INTRODUCTION.
Jerome, Æpisto/a ad Zaetam, Io7 (I. 679 Vall.):
“ Legi quondam in scholis puer:
* Aegre reprendas quod sinas consuescere.'”
Petronius, 55 :
“ Rogo, inquit, magister, quid putas inter Ciceronem et
Publilium interesse? Ego alterum puto disertiorem fuisse,
alterum honestiorem. Quid enim his melius dici potest:
* Luxuriae rictu Martis marcent moenia.
Tuo palato clausus pavo pascitur,
Plumato amictus aureo Babylonico ;
Gallina tibi Numidica, tibi gallus spado.
Ciconia etiam grata, peregrina hospita,
Pietaticultrix, gracilipes, crotalistria,
Avis, exsul hiemis, titulus tepidi temporis.
Nequitiae nidum in cacabo fecit meo.
Quo margarita cara tribacca et Indica?
An ut matrona ornata phaleris pelagiis
Tollat pedes indomita in strato extraneo ?
Smaragdum ad quam rem viridem, pretiosum vitrum ?
Quo Carchedonios optas ignes lapideos,
Nisi ut scintillent ? Probitas est carbunculus.
Aequum est induere nuptam ventum textilem ?
Palam prostare nudam in nebula linea ?**'
i W. Meyer commenting om these verses says ** differunt a simplici et
puro genere dicendi, quod in sententiis est,” but that is only what one
would naturally expect, as the sentences were chosen as such for their
peculiar sententious qualities. The Plautinian alliteration and word-
manufacture and the references (e.g. to the Coan garments in z/erzzz///?
textilem) are certainly mot unsuited to the age im which Publilius wrote,
amd the more than music-hall licence is just what tradition asserts to have
been the most attractive and the chief demoralising feature of the mime.
INTRODUCTION. . xvii
Salvianus, ZDe Guò. Dez, I, Io :
“ Ut ille ait :
* Aliena nobis, nostra plus aliis placent.
) ) )
Ribbeck also mentions passages from Priscian, Nonius and
Isidore which are supposed to contain allusions to Publilius.
IV. THE MIME.
The history of the Mime is divided naturally into two
periods, the first coinciding roughly with the existence of the
Republic, during which time it was undergoing the processes of
development and played no part in literature. In its earliest
days it was probably mere extempore fun at the expense of
the bystanders, and One of its chief weapons was the imitation
of personal peculiarities ; indeed mimicry remained to the end
its distinctive feature, and in its palmy days it dared to * take
off' quite exalted personages. While a mere street perform-
ance, its length depended obviously on the patience of its
chance audience and the endurance and wit of its one
performer ; after this it may have stood forth on the stage on
its own merits, though this has not yet been distinctly proved ;
later on, as Teuffel says', *when performances of a serious
nature had gained the ascendancy, they were employed as
after-plays, though for a long time they were less popular than
the newly accepted Atellanic farces.* Teuffel has brought
together a very complete collection of contemporary evidence
as well as a list of modern authorities concerning mimes,
though we have still much cause to regret that no mime has
come down to us. However, as far as the general object of
the mime is concerned, the definitions we have leave us little
room for doubt. Diomedes says * Mimus est sermonis cuius-
libet motus sine reverentia, vel factorum et (etiam) turpium
* A/jszo/y of Aeo//za/z /Literature I. p. 6. (London, 1873.)
E. S. δ
xviii INTRODUCTION.
cum lascivia imitatio ; a Graecis ita definitus : μῖμόs ἐστι
μίμησιs ßíov toí ^re o-vyKeXopmpléva koù dovyXópnta 7reptéXov.'
Evanthius says the mimes were so named * ab diuturna
imitatione vilium rerum et levium personarum,' while Isidore
says * mimi sunt dicti graeca appellatione quod rerum
humanarum sint imitationes.' Plutarch says that neither the
ὐτοθέσeis nor the ταίγνια (two kinds of mime) were fit for
representation at dinner, the former being too long for such a
stage and the latter too broad. Teuffel gives a series of
quotations which prove the identity of the planipes and the
mimus, though possibly the former may have been the earlier
name—derived from the actor having bare feet, not aspiring
to the cothurnus of the tragic actor or even the soccus of
the comedian. Dealing with the mimus of literature Teuffel
says * At the same time' (at the end of the Republic) * the
number of its subjects was enlarged, and its form was
assimilated to that of the other kinds of drama. Under the
Emperors, when the Mimus prevailed in company with the
silent pantomimus, books were written by Philistion, Catullus
and Lentulus, besides whom we hear also of Hostilius,
Marullus, Atticus, Vergilius Romanus, Aemilius Severianus
and Aesopus. Our information about the character of the
mimi of this period enables us to draw conclusions as to the
original character of the whole species, making allowance
for the over-refined character of a later time, and keeping in
mind that after the absorption of all other kinds of drama in
the mimus, a more varied action was developed in it and it
arrived at greater independence.'
As a good laugh was the chief aim of the mime all through
its career, the actors (there were several in the middle period
and many in later times) wore harlequin's jackets, indulged in
comic gesticulation, made faces, imitated the sounds of birds
and beasts and played the fool generally. The actresses,
INTRODUCTION. xix
mimae, some of whom became notorious or perhaps famous
(the word archimima occurs in inscriptions), in so far as they
were dressed at all, were dressed gaily, their chief speciality
being the ricinium, a sort of small shawl or mantilla.
Originally masks were not worn, though it seems that after-
wards a small mask covering only a Small part of the cheeks
was sometimes used. In Rich's Dictionary of A?omam ama!
Greek Antiquities (p. 425) there is a drawing of the mimic
mask, from an engraved ring. Dancing and singing were at
sOme period part of the performance.
The names even of the plays of Publilius are unknown to
us, except that we have in Nonius * Publilii Putatoribus * and
in Prisciam * Publius in Murmidone.' The titles of mimes
generally are such as one would expect from their character ;
Aquae caldae, Augur, Compitalia, Fullo and Virgo are names
common to mimes and togatae, while Gemini, Hetaera,
Nuptiae and Piscator (as well as Fullo and Virgo) are shared
by mimes and Atellanae. * With the palliata,' Teuffel says,
* the mimus shares the titles Colax, Hetaera and Phasma, and
besides we find the following originally Greek titles of mimi :
Alexandrea, Belonistria, Cophinus, Ephebus, Necyomantia and
Scylax.'
The language of the mimes Was plebeiam, not to say
vulgar ; and the fun was brought only into stronger relief by
the wise saws with which some of them, those of Publilius at
any rate, were interlarded.
The chief metres used were iambic senarii and trochaic
tetrameters, though the choliambic metre occurs, and probably
a good deal of the play was sermo pedestris.
XX INTRODUCTION.
V. SENTENCES.
Quintiliam devotes a chapter (8, 5) to the kinds of
Sentences. * Antiquissimae sunt,' he says, * quae proprie
quamvis omnibus idem sit nomen, sententiae vocantur, quas
Graeci yvóμαs appellant : utrumque autem nomen ex eo
acceperunt, quod similes sunt consiliis, aut decretis.' Just as
in the middle ages Florilegia were, and in our own days
* Familiar quotations ' are, in vogue, so was there probably a.
similar tendency in classic times. In the case of mimes,
which were often themselves of an ephemeral nature, this was
even a necessity. Accordingly we find that not many decades
after the death of Publilius, a collection of Publilian sentences
was made. What the collector's object was we do not know,
but we gather from what Seneca says (Æρís/o/. 33, 7), * pueris
sententias ediscendas damus,' that the collection was used in
schools. This is confirmed by the words of Jerome quoted
above (p. xvi), “Legi quondam in scholis puer “Aegre reprendas?
etc.” We have no means of deciding whether the original
arrangement was Or was not alphabetical, but it seems likely
enough to have been so. The present alphabetical arrange-
ment, in which no attention is paid to the second letter of the
word which begins the sentence, is at least medieval.
The chief difficulties which have arisen in the attempts to
establish the text of Publilius are due to the alterations of
Christian copyists and the duplication of sentences by School-
masters or scholars. Of the former fact there can be no
doubt, as a collator of the various texts frequently catches the
anti-pagan emendator in the act. Of the latter we cannot be
absolutely certain, but any one who reads the sentences,
especially in such an edition as Bothe's, will notice that there
seem to be small groups of sentences built on certain models,
INTRODUCTION. xxi
there being indeed in some cases a mere change in the Order
of the words.
The use of the sentences in the first three centuries after
their editio princeps had appeared was somewhat similar to
their use in Roman days, but they were ruthlessly * borrowed '
by Despreaux, I,a Fontaine, Racine, Rollin, Voltaire and even
Molière, while Za Bruyère appropriafed mear/y a// //.e
sentemces. The last-named also rang the changes On a good
many verses in a style not so very unlike the way in which
Roman boys had probably been taught to vary them.
VI. THE MANUSCRIPTS.
The Mss., like the Sentences themselves, have had a
chequered existence. Before the ninth century the second
half (from O onwards) disappeared ; the remainder, with a
jumble of prose sentences from Pseudo-Seneca de Moribus
(a collection, as Teuffel supposes, then more complete than
now) pressed into verse in Procrustean fashion, received
the title of Proverbia Senecae, and in the course of time,
especially during the I4th and I 5th centuries, received inter-
polations from other writers. Meanwhile in the Ioth century
the second half of the sentences had re-appeared ; the scribe
of F in the I Ith century used it, inserting its verses after the
prose sentences under each letter ; thus the > and II groups,
from the same archetype, were blended again in W. W. Meyer
in * Die Sammlungen der Spruchverse des Publilius Syrus'
(Leipzig, 1877) goes very fully into the question of the several
MSS. and the groups into which they should be arranged.
The following list is intended to show the net results of his
investigations together with those of Woelfflin and Friedrich.
> I. Pa. Parisinus, latinus 2676. Xth century. INCIPIUNT
SENTENTIAE SENECAE PHYLOSOPHI. Corrected
throughout Collated by W. Meyer.
xxii INTRODUCTION.
2. Pb. Parisinus, latinus 764 I. Xth cent. INCIPIUNT
SENTENTIAE SENECE XLVI. Very similar to Pa,
being either a copy of it, or from a common
Source, sharing with it several very obvious
blunders. Collated by W. Meyer.
3. R. Rheinaugiensis 95 Turici. Xth cent. ANNEI SE-
NECAE PROVERBIA. * Parisinis proximus est et
aetate et bonitate* Woelfflin. Collated by W.
Meyer.
4. B. Basiliensis A, N. IV. II, formerly K. III. 34.
Xth cent. Without inscription. It breaks off
at v. 296, but as this is the end of a folio one
cannot say how many more verses there may
have been. It was published by Jo. Casp. Orelli
(at the heel of his Phaedrus) at Turin in I 832,
who, according to Woelfflin, * non satis distinxit
quae manu secunda addita aut correcta sunt.'
A. Spengel accuses Woelfflin of esteeming this
Ms. tOO highly, and himself places it after Pa,
Pb and R.
5. Bamb. Bambergensis. XIIIth cent. * Ita corruptum,
ut deterioribus libris sit adnumerandus,' Woelfflin.
Collated by W. Meyer.
6. E. Parisinus 6o85. Xth cent. Without inscription.
Unimportant ; collated by W. Meyer.
7. C. Parisinus 8o49. XIth cent. A mixture of Pub-
lilian and Other sentences. Of some slight
value ; collated by W. Meyer, v. his * Samm-
lungen' pp. 9, 55—57.
8. Vat. Vaticanus, latinus I 783. XIth cent. ANNII
SENECE PROVERBIA INCIPIUNT, collated by W.
Meyer, who, however, gave no readings from it.
INTRODUCTION. xxiii
9. Bern. Bernensis 7o4. XIIth cent. * Proverbia Se-
neche.* In some cases, according to Woelfflin,
confirming the authority of the best Mss., but
for the most part revealing the corruption and
interpolation to which the sentences were subject
at the time when it was written.
Io. A. Vindobonensis 969. Xth cent. ANNEI SENECAE
PROVERBIA. Collated by I. Huemer.
I I. S. Monacensis 484, XVth cent. * Proverbia vene-
rabilis Senece.' Olim * liber doctoris Hartmanni
Schedel de Nuremberga' says W. Meyer, who
collated it and refers it to the same archetype as
C. •
I 2. Z. Monacensis 23474. XIVth cent. * Proverbia,
Senece.'
I 3. Otloh. Monacensis I 449o. Io62—Io66. * Senecae
proverbia * in a book of Proverbs.
II I. H. Palatino-Vaticanus, latinus 239, formerly Heidel-
bergensis S. Nazarii. Xth-XIth cent. Without
inscription. * Verba poetae hoc codice non
male tradita sunt,' W. Meyer, who treated it at
length in his * Sammlungen ' pp. 4, 5, I 5—3 I,
57. It contains lines A—J. It was known to
Gruter.
V I. F. Monacensis 6292, formerly Frisingensis. XIth
cent. Without inscription. *...locupletissimum
omnium, quippe qui solus servaverit posteriorem
sententiarum partem (N—V) et priorem centum
fere versibus auctam,' Woelfflin, who mentions
the careless use made of it by its finder the
Ingolstadt editor. Friedrich referring to this
compiler's treatment of the Palatino-Vaticanus
xxiv
INTRODUCTION.
latinus 239, which had been pointed out by
W. Meyer, says * videlicet hunc ex Senecae et
Palatina collectionibus ita conscripsisse dicit
suam, ut ex Palatina versum suo quemque
loco in Senecae collectionem transferret, versus
scriptura discrepantes in litterae fine repeteret.
In iis autem versibus, qui ex Palatina accederent,
adornandis hunc ordinem secutus est, ut prae-
poneret Proverbia, versus subiceret.* W. Meyer
collated it. See J. C. v. Aretin, Beytraege zur
Geschichte, Munich Sept. I8o6, p. 257.
Vindobonensis 299, formerly 368. XIth cent.
Described by C. Schenkl, Sitzungsber. der Wiener
Akad. Oct. I864. Woelfflin noticed from the
Order of the verses that the MS. or its archetype
was written in two columns.
Monacensis, latinus I 72 Io. XIIIth cent. * Item
sententie Senece.* Excerpts alphabetically ar-
ranged, namely 34 verses from > and I 23 from
II of which W. Meyer gives I 23 variants.
Vaticanus Reginae, latinus I896. XIIIth cent.
Without inscription. 56 verses excerpted from
V, collated by W. Meyer.
Albertani Brixiensis, cod. lat. Monac. I 423o.
I 235—5o. In Albertanus Brixiensis' Consolationis
et consilii liber ed. Hauniae I 873. 69 verses from
Σ, 75 from II, the latter collated by W. Meyer.
Monacensis, latinus 7977. XIIIth cent. * Pro-
verbia philosophorum.' 87 verses from > and
49 from II, from which W. Meyer obtained 49
readings. -
INTRODUCTION. XXV
7. or. Monacensis, latinus I 72 Io. XIIIth cent. * Sen-
tentias Senecae.* 2o verses from > and 5I from
II, from which W. Meyer obtained 5 I readings.
8. Bart. In an appendix to the * Ammaestramenti degli
Antichi* of Bartholomeo da San Concordio is
an Italiam version of J/ differing from its original
very slightly.
9. par. Parisinus, latinus 8o27. XIVth cent. A >
collection with twenty additional sentences (a
few of them prose). (= Woelfflin's tr.)
Z I. M. Monacensis, latinus 6369, formerly Frisingensis.
XIth cent. * INCIPIUNT SENTENTIAE PHYLOSO-
PHORUM * published by W. Meyer in the
Sitzungsber. der Münch. Akad. I872 Band II.
Sentences A—D.
2. T. Turicensis C 78, formerly 45 I. IXth cent.
Without inscription, published by J. Casp. Orelli
after his Phaedrus at Zurich in I 832, collated by
W. Meyer, who published it with M. It contains
I 37 sentences of which 58 are new, and of these
Friedrich only admits I 2 to be * sani.* Orelli
himself says of his find that *plerasque sententias
ita interpolatas esse atque inquinatas omnis
generis ineptiis, ut Monachi Christiani pravum
ingenium in iis manifesto agnoscas.'
¢ I. φ. Collectio maior Caecilii Balbi. A few (37) Publilian
sentences interspersed throughout the collection
of Caecilius Balbus. It is probably, says Hartung,
a Latin translation of a Greek collection. Meyer
says that besides the I 7 known to be Publilian
he suspects that there are several others, and he
xxvi INTRODUCTION.
dares to appropriate four for Publilius. The
history and use of this Ms. Friedrich calls
“quaestionem lubricam et perdifficilem.' Woelfflin
collated it in I 855.
2. q5. Collectio minor Caecilii Balbi. Similar to φ.
O I. Capituli Veronensis I68, formerly I 55. I 329. *Flores
moralium autoritatum.' 6o Publilian sentences, of
which I 6 are new, edited by Maffei in his * Trattato
de' teatri antichi e moderni* at Verona in I 754, and
afterwards more carefully by W. Meyer, who describes
it in his * Sammlungen ' pp. 3, 48—52, 6I—66.
Friedrich mentions the excellence of the writing.
/////.S'CÆ /L/LA VEO US.
I. Cusanus. XIIth cent. Described by Jos. Klein in
* Ueber eine Handschrift des Nicolaus von Cues'
Perlin 1866, and passed over in prudent silence by
Woelfflin.
2. Didotiensis. Xth cent.
3. Erasmi. The source of the earliest editions. Woelfflin
remarks that it is probably one of those used by
Bentley.
4. Panthaleonis. Used in the edition of Panthaleo in I 544:
he says it is * scriptus ante aliquot saecula, pulvere et
tineis fere corruptus.'
5. G. Fabricii.) Of one of these codices Fabricius says
6. 99 J * manuscriptum, in quo multorum col-
lectae erant sententiae.'
7. r-, XIIIth Or XIVth cent. * Non vetus-
8. 9 9 tiores censendi sunt, sicut colligitur ex
INTRODUCTION. xxvii
I O.
I I.
I 2.
I3.
I4.
I 5.
I 6.
I 7.
interpolationibus' Woelfflin says, though
he suggests that one of them may not be
altogether useless. Collated by Gruter.
S. Amandi. Mentioned by D. Godofredus in his I 59o
edition of Seneca.
Cottonianus.
sidneianus. Collated by Bentley.
Caianus. Of little value.
Collegii Trinitatis Cantabrigiensis.
Leidensis. Consulted for Bentley by Ab. Gronovius.
Gryphiswaldensis. XIVth cent. Collated by Reinhold
in I838; of slight value.
Parisinus, latinus I9I 9. XIVth cent. * Incipiunt sen-
tentiae Senecae.'
Parisinus, latinus.
xxviii
INTRODUCTION.
SYNOPSIS OF THE SENTENCES.
Σ
34
35
2 I
I6
I6
27
2 I
34
I O
32
IO
265
II Jr
43 (42)
4 I
37
24
I9
28
27
6I
I 7
68
59
I4
5 I
68
I5
42
3
25
Z
52
43
44
28
2 O
3I
I O
29
63
I8
69
52
72
I 7 (16)
5o
5
33 (32)
O
54
45
2 I
33
7o
I5
55
73
7
36
gp
56
32
2 2
34
I 2
66
74
62
57
75
52
8
38
642 (641) 636 (634) 4o9 588
Total
56
43
45
32
2 2
34
I 2
29
66
I 8
74
62
I5
57
75
I 7 (16) .
52
8
38
755(754)
INTRODUCTION. xxix
VII. THE EDITIONS.
Am asterisk sigmffes fhaz z/ere is a copy in the Britis/,
Eol.
IFol.
A/a/se///m.
[Mathias Moravus.] Neap. I475. In the editio princeps
of Seneca. Quaritch, who has offered it at Æ63, £2o,
A|I 8 and 4 I 5, says * This very rare volume is the most
important production of the early press at Naples (except
only the Horace of I 474 of which but one copy is known).'
[Bernardus de Colonia.] Tarv. I478. Reprinted from
the preceding ; Gothic letter ; priced by Quaritch at 4 5
and 4, 5. 5s. Hain mentions seventeen of these partial
editions besides three Spanish versions.
Erasmus. 49. Basil. I 5o2. * Prouerbia Senecae secundum
ordinem alphabeti'; after a Cambridge Manuscript with
the editor's scholia, according to Fabricius, but not
mentioned by Panzer, and quite legendary.
Erasmus. 49. [Peter Treveris.] Sodov. I 5 I 4. Proved
by Fr. Latendorf in I868 (according to Woelfflin) to be
the real editio prìnceps of Publilius, but still in dispute.
There is no evidence of any other book having been
printed at Southwark as early as this. The full title of the
book is said to be * Disticha moralia, titulo Catonis, cum
scholiis auctis Erasmi Roterodami. Apophthegmata
Graeciae Sapientum, interprete Erasmo. Eadem, per
Ausonium cum schol. Erasmi. Mimi Publiani, cum eiusd.
schol. auctis recogniti. J. Coleti institutum hominis
Christiani, carmine per eundem Erasmum Roterod.'
Erasmus took the name of Publius Syrus and a few verses
from Gellius and got rid of the name of Seneca and the
prose sentences.
4°. [Martinus Werdensis.] Colon. I 514. With Cato.
XXX INTRODUCTION.
I O.
I I.
I 2.
I3.
Erasmus. 4°. [Mat. Schurerius.] Argent. I 5 I 5. With
Cato. Bearing a title very similar to that of No. I ; with
an explanatory paraphrase. Erasmus, as Woelfflin observes,
was the first to detect the double or triple origin of the
sentences then known, viz. ; A—N from Publilius, N—V
from some originally prose source, and excerpts from
Seneca de clementia. A 35, B 33, C I 9, D I 6, E I6,
F 28, G 9, H 19, I 33, L 9, M 33, N I o, O I, P I, Q 2,
R I, S 2, T 2, V I—in all 27o sentences in alphabetical
order, though with a few verses misplaced. [8s. 6d. 1893.]
4°. [Quentell.] Colon. I 5 I 5. With Cato ; * Mimi Pub-
liani.'
Erasmus. 4°. [Mat. Schurerius.] Argent. I 516. With
Cato.
4°. [A. Bonnemere.] Paris. I 5 I 6. With Cato ; * cum
brevibus Bonespei adiectionibus.'
Erasmus. 4°. [Mat. Schurerius.] Argent. I 5 I 7. With
Cato.
Erasmus. 4°. [Theod. Martinus.] Louan. I 5 I 7. With
Cato; In alphabetical Order: A 36, B 33, C I 7 + 2, D I 6,
E I 5 + I, F 28, G 9, H I 9, I 33, L 9, M 33, N Io, O o +
I, P I, Q 2, R I, S I + I, T I, V o + I—27o sentences.
* Castigatae et elucidatae.**
Erasmus. 4°. [V. Schumanus.] Lips. I 5 I 7. With Cato.
Erasmus. 4°. [Mat. Schurerius.] Argent. I 518. With
Cato.
Erasmus. 4°. [V. Schumanus.] Lips. I 5 18. With Cato.
Erasmus. 4°. [Io. Frobenius.] Basil. I 52o. With
Cato ; * Castigatae et elucidatae.* 27o verses, mixed.*
Erasmus. 4°. [J. Knoblouch.] Argent. I 52o. With
Cato.
INTRODUCTION. xxxi
I4.
I5.
I 6.
I7.
I 8.
I9.
2 O.
2 I.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
3O.
32.
33•
34.
[J. Soter.] Colon. I 52o.
4°. [Laz. Schurerius.] Selestad. I 52o. With Cato.
Erasmus. 4°. Basil. I 52 I. With Cato.
Th. Anshelmus. Hagen. I 522.
Erasmus. 8°. [J. Knoblouch.] Argent. I 523. With
Cato ; * Castigatae et elucidatae.' 272 verses, mixed.*
4°. [Peter Treveris.] Sodov. I 524. With Cato.
Erasmus. 8°. Lips. ? I 525. With Cato ; * Castigatae
et elucidatae.' 27o verses, mixed.*
Erasmus. 8°. [J. Frobenius.] Basil. I 526. With Cato ;
* Castigatae et elucidatae.' 27o verses, mixed.*
8°. [Ascensius.] Par. I 527. With Cato.
[Ch. Froschover.] Tigur. ? I 529. With Cato and the
sentences of J. Anysius. Undated.
8°. [Seb. Gryphius.] Lugd. I 529. With Cato.
Erasmus. 8°. Lips. I 532. With Cato ; * Castigatae
et elucidatae.' 27o verses, mixed.*
Erasmus. 8°. [Colinaeus.] Par. I 533. With Cato;
* Castigatae et elucidatae.' 27o verses, mixed.*
8°. [Ascensius.] Par. I 533. With Cato ; * Adiecimus
mimos Publianos inscriptos Senecae Proverbia.' With
the scholia of Erasmus.
Erasmus. 8°. Basil. I 534. With Cato ; like No. 8,
but with 34 B.* -
4°. Granat. I 535. With Cato.
Erasmus. 8°. Lips. I 536. With Cato.
8°. [Ch. Froschover.] Tigur. I 537. With Cato.
8°. [B. Rigaut.] Lugd. I 53 8. French translation.
8°. [Seb. Gryphius.] Lugd. I 538. With Cato.
8°. [Seb. Gryphius.] Lugd. I 539. With Cato.
xxxii INTRODUCTION.
35.
36.
37.
38.
39.
4O.
4 I.
Rich. Taverner. 8°. [Rich. Bankes.] Lond. I 539.
* Mimi Publiani ' in Chiliades Erasmi, with an English
translation.
H. Panthaleon [Er. Xylotectus]. Basil. I 544. * Catonis
disticha moralia cum scholiis Erasmi Rot. Mimi Publiani
cum eiusdem scholiis auctis recogniti, quibus accesserunt
plurimi nuper inventi et numquam typis evulgati, a
Heinrico Panthaleone recogniti cumque eiusdem scholiis
illustrati...' of which magniloquent title Woelfflin says
* Jactator ille, qui Senecae proverbiorum editiones
totiens repetitas ne noverat quidem, nihil aliud facit, nisi
posteriorem sententiarum partem (N—V) centum fere
viginti ex proverbiorum codice ductis et aegre ad
quamdam carminum speciem assimilatis auxit, idem ad
priorem partem aliquot addidit, partim quas Erasmus
spreverat ut nimis corruptas, quamquam erant verae
Publilianae, alias ex Senecae de clementia libris, quarum
fons erat appendix illa proverbiorum codicibus non-
nullis...falso affixa.'
Rich. Taverner. 8°. [Wil. Middleton.] Lond. I 547.
With an English translation. Heber's copy sold for
Ios. 6d. in I834.
Geo. Fabricius. 8°. Lips. I 55o. * Elegantiae e Plauto
ac Terentio collectae'; following Erasmus but adding
twenty fresh sentences separately, * Sententias Publii
mimis similes.'
8°. [Ascensius.] Par. I 55o. With Cato; * cum scholiis
Badii.'
Rich. Taverner. I 2°. [Wil. Copland.] Lond. I 55o.
With an English translation.
8°. [Seb. Gryphius.] Lugd. I 55o.
INTRODUCTION. xxxiii
42.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
5o.
5 I.
53.
54.
4°. [Eug. Marnesius.] Pictav. ? I 55o. * Sententiae ex
O. Laberii et Publii Syri mimis collectae,' but there are
none of Laberius. There are 27 I sentences.*
8°. [Schoeffer.] Mogunt. I 55 I. After Erasmus and
Fabricius.
4°. Basil. ? I 552. After Erasmus and Fabricius.
Robt. Burrant. I 6°. Lond. I 553. With Cato ; black
letter. In English with the explanations of Erasmus.
267 sentences.*
Geo. Fabricius. I 2°. Argent. I 554. * Catonis Disticha
moralia cum Erasmi Roterodami scholiis adiunctis
libellis aliis, omnibus nunc castigatius editis.'
G. Morell. 8°. Par. I 554. With a French prose
translation.
Geo. Fabricius. Basil. I 555.
Ch. Fontaine. 8°. [J. Citoys.] Lugd. I 557. * Accordés
avec plusieurs bons auteurs '; in French verse, moz about
I 5oo nor by Montanus as J. A. Fabricius says (quoting
Crucimannus). -
G. Morell. 8°. Par. I 558. With a French prose
translation.
Geo. Fabricius. 8°. Lips. I 56o. With a dedicatory
epistle and printer's preface (v. Dan Schreber's Zjfe Qf
Geo. Fabricius, p. 2 I 9).
Robt. Burrant. I 6°. Lond. I 56o. With Cato ; black
letter. In English with the explanations of Erasmus.
265 sentences. * Of extraordinary rarity ' Corser.*
89. [V. Sertenas.] Par. I 56o. * Dictz et sentences
notables,' an anonymous French verse translation, but
only partial. After Erasmus and Fabricius.
Ch. P. Par. I 561. A French translation.
P. S. ô
xxxiv INTRODUCTION.
55.
56.
57.
58.
59.
6o.
6 I.
62.
63.
J. D. S. M. Par. I 561. * Sentences selectes de Peri-
ander, Publian...' with a French verse translation.
Rich. Taverner. 8°. Lond. I 562. With Cato ; after
Erasmus, with Taverner's English notes. 268 verses.*
Hen. Stephanus. I 2°. Par. I 563. * Sententiae e
comicis Graecis et Latinis*; arranged in loci communes ;
collected by his father Robert, * Erasmi textum maximam
partem secutus' Orelli.
Hen. Stephanus. 8°. Par. I 564. * Fragmenta Poe-
tarum veterum Latinorum, quorum opera non extant.'
De amore et foemina 22, De amicitia et concordia II,
De fortuna et rebus adversis 25, De rerum vicissitudine
3, De morte et vita I 5, De otio et inertia 3, De
beneficentia et largitate 28, De aequitate fide et bona
conscientia II, De iniuria et superbia I 5, De dis-
simulatione fictione et mendacio I6, De suspicione 2,
De consuetudine et experientia 6, De prudentia et
sagacitate in rebus agendis I 7, De temeritate et stultitia
I 4, De ambitione et cupiditate 7, De avaritia II, De
fortitudine animi I 2, De iracundia II, De severitate 2,
De clementia et patientia Io, De metu II, De dolore 6,
De fama et gloria 9 : 267 verses in all, after Erasmus
and Fabricius.*
Hen. Stephanus. 32°. Par. I 565. * Comicorum......
sententiae.'
Geo. Fabricius. 8°. Lips. 1567. With other sentences
collected by Fabricius.
Hen. Stephanus. I6°. Par. I 569. * Tvóμαι.' 267
verses in loci communes with the explanation of
Erasmus.*
8°. Colon. I 57 I. With Cato; Erasmian, 27o verses.*
Geo. Fabricius. Lips. I 57 I.
INTRODUCTION. XXXV
64.
65.
66.
67.
68.
69.
7o.
7I.
72.
73.
74.
89. Lond. I 572. With Cato ; Erasmian, 27 I verses.*
89. [Mat. Furen.] Lips. I 573. In Greek heroic verse.
Th. Zwinger. 8°. Basil. I 575. * Morum philosophia
poetica, ex veterum utriusque linguae poetarum thesauris
xvIII. libris deducta,' with emendations which Woelfflin
says are of no value. At the same time Zwinger deserves
some credit for following Erasmus and Fabricius instead
of Panthaleon.
J. Bene-natus. 8°. Par. I 576. With a French prose
translation.
I 2°. [Hub. Scuttepytacus.] Ant. I 576. * Senecae
utriusque et philosophi et poetae sententiae.' Loci
communes arrangement. Priced by Claudin recently at
2 fr. 5o C.
R. Stephanus (the second). 8°. Par. I 577. After
Erasmus and Fabricius.
R. Stephanus. 8°. Par. I 58o. After Erasmus and
Fabricius.
Geo. Fabricius. Lips. I 58I.
8°. Par. I 585. With a French prose translation.
[C. Egenolph.] Franc. I 589. After Hen. Stephanus.
Dion. Godofredus. 8°. Basil. I 59o. In the last (sixth)
volume of his edition of Seneca. * Proverbia Senecae.'
Woelfflin says * De Dionysio Godofredo pauca sufficient :
nam iniuria inter Publilii editores refertur...... Ita factum
est, ut sententias pedestres, quae in editione nostra
litteris inclinatis expressae sunt, nec iambis clauderet,
nec selectas, sed universas reciperet, prout eas in
codicibus editionibusque vetustis repererat, denique ne
interpolatas quidem ex Senecae de clementia libris
petitas resecare auderet.'
C 2
xxxvi INTRODUCTION.
75.
76.
77.
78.
79.
8o.
P. Pithoeus. I 2°. [Nic. Gillius.] Par. I 59o, I. * Epi-
grammata et poematia vetera.' Woelfflin says *Publilium
Syrum, licet ei recentioris aetatis codices Parisinos
praesto fuisse libenter largiar, interpolationibus non
minus deformavit quam ingeniosis emendationibus per-
polivit. Non ita multas quidem sententias ex proverbiis
vel Anonymo de moribus recepit, sed tanto plures ex
Seneca, Pseudo-caecilio Balbo aliisque, quas in codicibus
interpolatis invenerat. Rei metricae ita se praebuit
peritum, ut sententias non probaret nisi quae re vera
metro adstrictae essent, pedestres autem corrigendo
redderet tales, ut vix quisquam eas a versibus distinguere
posset.' This edition having been published anonymously,
and having been used by Jos. Scaliger as the base of his
I 598 and I 6o5 editions, the latter wrongly received the
credit or discredit of Pithoeus' changes and additions at
the hands of Gruter, Bentley and Ribbeck. * Recherché
et assez rare ' Brunet.
8°. Lond. I 592. * Publii Syri Mimi seu Dicta, sive
sententiae selectae '; after Erasmus and Fabricius with
the former's scholia (v. Brueggemann, p. 533).
J. Gruter. 8°. Lugd. Bat. I 595.
P. Pithoeus. 8°. [J. Chouët.] Genev. & Lugd. I 596.
The second edition of the * Epigrammata et poematia
vetera.'
Jos. Scaliger. 8°. [Plantin.] Lugd. Bat. I 598. Follow-
ing Pithoeus, with a Greek translation and a few notes
by Scaliger. 344 Iambics and 26 Trochaics.*
[Adam Sartorius.] Ingolst. I 6oo. In the second
volume of the works of M. A. Muretus, that * ele-
gantissimo nostri aevi ingenio elegantissimum illud prisci
aevi ingenium habeas coniunctum,' as the editor says.
INTRODUCTION. xxxvii
8I.
82.
83.
84.
The codex Frisingensis had been found in I 599 by
Marcus Velserus, and it is supposed that the anonymous
editor was a learned Jesuit. W. Meyer is persuaded
that it was Jacob Gretserus. Woelfflin says of this
edition “est quasi altera Erasmiana, id est editio princeps
versuum a litteris N—Vincipientium, nec tamen cuiquam
editorum recentiorum, ne Schweigero quidem cognita.
Laudanda est vel hoc nomine, quod litterae H. G. S. F.
singulis versibus appositae aut non appositae declarant,
utrum illi in exemplaribus Henrici Stephani, Godofredi,
Scaligeri et in codice Frisingensi extent necne, et quod
editor in commentario Critico varias codicis F. lectiones
ex parte saltem enotavit. Sed in versibus constituendis
expurgandisque mendis nimium sese applicavit codicis
scripturae, ita ut postero editori permulta reliquerit
sananda, nec levius damnum eo attulit Publilio, quod
Scaligero obsecutus ab eo ordine descivit, quo singulae
sententiae in codicibus perscriptae sunt.'
[Adam Sartorius.] Ingolst. I 6o2. In the works of M.
A. Muretus ; II pages of prolegomena, 98 I verses and
4I pages of notes ; priced I3s. 6d. lately by Tregaskis.*
[Adam Sartorius.] Ingolst. I6o3. In Muretus, men-
tioned by Woelfflin.
4°. Genev. I 6o3. In the * Corpus omnium veterum
poetarum Latinorum '; arranged in loci communes.
J. Gruter. 8°. Heidelb. I 6o4. * L. Annaei Senecae
ac Publii Syri mimi, forsan et aliorum singulares sen-
tentiae centum aliquot versibus nunc primum auctae et
correctae ope codd. Palatinorum et Frisingensis.' Al-
though Gruter had had codex H of collection II, codex
F of V, and several Mss. of > presumably before his eyes,
yet he did not see the relation which existed between
xxxviii INTRODUCTION.
85.
86.
87.
88.
89.
the various collections, but placed all the sentences
alphabetically as the Ingolstadt editor had done; besides
which he reduced many prose sentences to verse, at
which he greatly excelled the supposed Jesuit. Woelfflin
says * ex codicibus Palatinis ab ipso adhibitis viginti
tantum accesserunt a Publilio alienissimae,' and accuses
Gruter of trying to rob the Ingolstadt scholar of the
honour Of first editing the Frisingensian sentences.
Jos. Scaliger. 8°. I6o5. In his * Opuscula diversa
Graeca et Latina.' A Greek verse translation. Following
Gruter and so differing from his I 598 edition, which was
after Pithoeus. In Scaligerana II we read * Gruter avait
fait imprimer un Syrus augmenté ; j'ai tout tourne de
nouveau en 4 jours.' 349 iambic and 27 trochaic
sentences, with 5 pages of notes.*
H. Kitschius. 8°. Lips. I 6o7. In * Auctorum Sym-
bolologiae ' ; only 258 sentences, and without notes.
The date is given thus : * sI DeVs pro nobIs, neMo
Contra nos.'*
8°. [Adam Sartorius.] Ingolst. I 6o8. A repetition of
the I 6o3 edition of the works of Muretus.
J. Gruter. 8°. [I. Rhodius.] Franc. I6I o. In the
* Florilegium Ethico-politicum,' vol. i. There are 9o8
alleged Publilian sentences (of which I o3 are trochaic),
they are mixed with sentences from Seneca, and there
are also Greek, French, German, Italiam, Belgian and
Spanish proverbs. The 5o new verses which Gruter
claims to have added are none of them Publilian.
Claudin calls the book a * recueil rare ' and prices it at
2 5 fr.*
F. Morellus. 8°. Par. I6I I. * Auxit et recensuit ? the
editor says, but he did very little for the text ; he
INTRODUCTION. xxxix
9o.
9 I.
92.
93.
94.
95.
96.
97.
followed Scaliger very largely, adding the latter's Greek
version as well as a French verse paraphrase of his own.
There are 349 iambics and I 2 trochaics.*
A. P. B. P. G. 4°. [Sam. Crispinus.] Genev. I6I I.
In the first volume of the * Corpus omnium veterum
poetarum latinorum ' (second edition). 267 sentences
(one I,aberian) in loci communes, with a life of Publilius
from Peter Crinitus etc. Priced by Brunet at I 2 to
I 5 fr.*
Helmst. I6I I. Mentioned by Latendorf.
Tan. Faber. 8°. Salm. I6I I. With a few notes ; J.
Conr. Orelli says * Phaedri Fabulis adiunctae,' but I
believe he is mistaken.
I 2°. Franc. I6I 2. Following Gruter.
Fol. Basil. I6I 3. After D. Gothofredus.
P. Scriverius. I 2°. Lugd. Bat. I6I 5. In an edition
of J. Scaliger's poems.
4°. Lugd. I6I6. In the * Chorus (sic) poetarum clas-
sicorum duplex, sacrorum et prophanorum.” 267 verses
in loci communes, with the life from P. Crinitus etc.*
F. Morellus. 8°. Par. 1618. In Muretus.
G. Valentinus. Ven. I6I 8. * Publii Syri mimi aucti et
correcti ex Codice Manuscripto Frisingensi'; a Muretus
edition. P. A. Curti says * Lo stesso Valentino, an-
nunciandoli al publico, ammoniva che se l' edizione non
appariva proprio curata da quel dottissimo che fu il
prelodato Marc' Antonio Mureto, non vi avesse tuttavia
mancato il consiglio e la direzione di altra dotta
persona '; in the end of the book we read * corrigebat
superiorum assensu praevio Doct. Huppertus Faber
Ubius Aggripinas.' J. Conr. Orelli says it was printed
separately, referring no doubt to No. 99.
xl
INTRODUCTION.
99.
' I OO.
IO I.
IO 2.
Io3.
I O4.
Io5.
Io6.
Io7.
Io8.
Io9.
I I O.
I II.
II 2.
II3.
G. Valentinus. Ven. I6I8. Like the foregoing but
printed separately.
89. [J. Chouët.] Genev. I6I 9. In the 3rd edition of
the * Epigrammata et poematia vetera.'
S. Hasenmueller. 8°. Hamb. I 62 I. After Gruter.
8°. Lugd. Bat. I626. * In usum scholarum '; after
Gruter, with Scaliger's Greek version. -
4°. [S. Crispinus.] Genev. I 627. The 3rd edition of
the * Corpus'; 27 I sentences in loci communes, with
the Life.* -
Eol. Basil. I628. After Gothofredus.
[We learn from J. Conr. Orelli * Gerhardi Vossii filii
notae et castigationes, quas cum H. Ernstii variantibus
lectionibus circa annum I637 edere voluit, haud
viderunt lucem.']
4°. Genev. I64o. The 4th edition of the Corpus.
? I 2°. Goslar. I 643. After Gruter, * avec notes de
plusieurs.'
89. Amst. I 646. After Scaliger.
4°. Par. 165o. * In gratiam studiorum sereniss. prin-
cipis Andegavorum ducis,' the precursor ofthe Delphins.
After Gruter, * texte seul, sans notes, sans nom
d'€diteur.'
8°. Salm. 1657. First edition * ad calcem Phaedri*;
following Tanaquil Faber. ¢*
C. Hoole. 8°. Lond. I659. * Mimi Publiani*; with
Cato and an English translation ; 269 sentences.*
I2°. Franc. I 66o. After Gruter.
8°. Salm. I 664. An enlarged repetition of No. I Io.
I 2°. Salm. 1665. * Ad calcem Phaedri,' following T.
Eaber.
INTRODUCTION. xli
I I4.
II 5.
I I 6.
II7.
I I8.
II 9.
I 2 O.
I 2 I.
I 2 2.
I 23.
I 24.
I 25.
I 26.
C. Hoole. 8°. Lond. I 67o. With Cato and an English
translation.
89. Lugd. Bat. I 672. With Phaedrus after T. Faber,
* In usum gymnasii*; the editor says it is * editio
prioribus haut paulo accuratior,' and quotes J. Scaliger
about the value of the sentences: “Nunquam hos versus
de manibus deponant non pueri tantum, sed etiam
doctiores.' There are 349 iambics and 27 trochaics
and the Adversus Luxuriam.*
Jac. Thomasius. 8°. Lips. I 672. With Muretus, after
Gruter.
J. V. P. Jansonius. 8°. Amst. I 68o or 1686. After
Gruter.
C. Hoole. 8°. Lond. I 688. 269 sentences, with an
English translation.*
I 2°. Salm. I 689. With Phaedrus, after T. Faber.
I 2°. Amst. I 689. With Phaedrus, after T. Faber.
Joh. Grossius. Lips. I 69o. With Muretus, after
Gruter.
I 2°. Franc. I 7oo. After T. Faber, with the notes of
Nicoletus and Paschius.
J. Weber. 8°. Franc. I 7o3. In his triglot Cato ;
after Gruter ; * Publ. Syrus n'y est qu'en partie, et
traduit en bons vers allemands.'
Sam. Hoadley. 8°. Lond. I 7o3. Hoadley was
Master of Norwich School ; he followed T. Faber,
adding a few short notes. -.
Sam. Hoadley. 8°. Lond. I 7o4.
8°. Lond. I 7o4. With Cato and an English trans-
lation (Hoole's); 269 sentences.*
xlii
INTRODUCTION.
I 27.
I 28.
I 29.
I3o.
I3I.
I 32.
I 33.
Mart, Opitius Franc. I 7o5. * Cato et Mimi τρί-
y\ωττοι, graeca ex metaphrasi Jos. Scaligeri, Germanice
potissimum ex mente eiusdem et Casp. Barthii expressa
a Martino Opitio.' Woelfflin says that *in M. Opitii
editionibus nihil legi, quo eum Publilii sententiis
vertendis operam dedisse eluceat, deinde fraudis sus-
picioni obnoxia esse, quibuscumque Casp. Barthii
nomen adhaeret, postremo versus ipsos minime poetam
sapere.'
8°. Lips. I 7o7. With Muretus ; 98 I sentences, with
notes subjoined and 26 pages of additional notes.*
Sig. Havercampus and Ab. Preygerus. 8°. [Johannes
de Vivie.] Lugd. Bat. I 7o8. * L. Annaei Senecae
et P. Syri Mimi, Forsan etiam aliorum, singulares
sententiae, centum aliquot versibus... accedunt notae
postumae J. Gruteri...* * cum notis variorum.' There
are 77 I iambics and 8I trochaics. The British Museum
contains Bentley's copy with his manuscript notes ; he
only accepted 264 and made 4o corrections. Scaliger's
Greek version is included and 4 pages of his notes,
besides 485 pages of exegetical notes. Heber's copy
sold for 4 shillings.*
Jac. Rae. 8°. Edinb. I 7o9. With Cato and an
English translation.
E. Swedbergius. 8°. Upsal. I 7o9. With Scaliger's
Greek version and the notes of Erasmus and the editor.
Sam. Hoadley. 8°. Lond. I 7 I 2. The third edition,
* Magni Scaligeri et Tan. Fabri iudicium secutus.* * In
usum Scholarum.' 349 iambics (3o P—V) and 27
trochaics (3 P—V), and 2 pages of short notes.*
I 2°. Amst. I 7 I 2. With Phaedrus, after Tan. Faber.
INTRODUCTION. xliii
I 34.
I39.
I4O.
I4I.
I42.
I43.
M. Maittairius. Fol. Lond. I 7 I 3. In vol. ii. of
* Opera et fragmenta veterum poetarum latinorum
profanorum et ecclesiasticorum.” 266 sentences in loci
communes, without notes or variants, but with the line
to Laberius and that of C. Julius Caesar, and the Life.*
J. G. Walchius. 8°. Lips. I 7 I 3.
M. Maittairius. Fol. Hag. Com. I 72 I. The same as
No. I 34 with new frontispiece.*
89. Lond. I 7 22. With Cato ; * Mimi Publiani sive
Senecae Prouerbia,* after Hoole, 269 verses.*
I 2°. Amst. I 723. With Phaedrus, after T. Faber,
* furtim ' says Schwabe in his Phaedrus.
J. G. Walchius. I 29. Lips. I 724. With Phaedrus,
after T. Faber.
R. Bentleius. 4°. Cant. I 724. In his Terence and
Phaedrus; Woelfflin says “Sed, ut fit in subito consilio,
res improspere cessit. Nam codicum, quos consuluit,
auctoritate in duplicem errorem inductus est. Primum
enim, cum sententiae in codicibus quasi Senecae
ferrentur, de Publilio auctore non dubitavit quidem,
sed libellum Grutero obsecutus inscripsit * Publii Syri et
aliorum veterum sententiae,' deinde sententiis novis
Frisingensibus minorem, quam par erat, fidem habebat.”
I 2°. Hag. Com. I 725. With Phaedrus, after T.
Eaber.
R. Bentleius. 4°. Cant. I 726. In his Terence and
Phaedrus ; 238 iambics and 27 trochaics with a few
short notes [priced recently by Nutt at 5s.].
4°. [Barbou.] Par. I 726. 2nd edition of the
Phaedrus * in usum.'
xliv
INTRODUCTION.
I44.
I45.
I46.
I47.
I49.
ER. Bentleius. 4°. Amst. I 727. In his Terence and
Phaedrus. The editor says: “ Quattuor codices nos
ipsi versavimus in Bibliothecis, Cottoniana et Col-
legiorum apud nos Trinitatis, Caii et Sidneii. Quintum
in Bibliotheca Leidensi consuluit eruditissimus Iuvenis,
qui ad avitam laudem strenue festinat, Abrahamus
Gronovìus. Ceterum, etiam in Scriptis Codicibus,
secundum Alphabeti ordinem Sententiae collocantur:
quae in Gruteri Editione, nescio unde prolatae, sunt
numero Octingentae et plus quinquaginta, quarum pars
maior neque in Codicibus nostris comparent, neque
quicquam Publiani coloris saporisve in se habent. Eas
nos, ut vel lectu indignas, ab Editione hac eiecimus.'
There are 246 iambics and 27 trochaics, and more
notes than in the previous editions. J. Conr. Orelli
calls the sentences retained by Bentley * omnium
maxime genuinas,' and adds that the text is accom-
panied by * observationibus criticis paucis quidem, sed
egregiis, qualesque a summo Criticorum exspectare
1icebat.'*
J. Cl. Fabre. 12°. [Barbou.] Par. I 727. After
Phaedrus, a few sentences not in the preceding editions;
with a page of testimonia and short notes.
Sig. Havercampus et Ab. Preygerus. 8°. [H. Teering.]
Lugd. Bat. I 727. Like No. I 29, * Only a new title*
says Ebert.
J. Cl. Fabre. I 2°. Par. I 728. With Phaedrus.
8°. Veron. I 729. With Muretus (vol. iv.).
24°. Par. I 729. * Publii Syri selectae sententiae ex
Mimis'; with Phaedrus ; * eodem quo Tanaquillus
Faber ordine subiunxerat '; 349 iambics and 27
trochaics ; * ex typographia Regia ' ; a charming little
INTRODUCTION. xlv
I5o.
I5I.
I 52.
I 53.
I54.
I55.
I 56.
edition. * Deux impressions sous la même date ?
(Foisy), * of which the earlier is slightly the better*
(Ebert). Renouard says that all the second impressions
were on large paper. There were also copies printed
On vellum.*
J. CI. Fabre. I 2°. [Barbou.] Paris. I 73 I. Ebert says
that Fabre's edition has been repeated more than a
hundred times.
Lips. ? I 735. With Phaedrus, following Walchius.
J. Accarias de Serionne. I 2°. Par. I 736. With the
Aetna, following Bentley chiefly. A 49 + I, B 35,
C 26 + 2, D I 9 + I, E 24 + 2, F 28 + 3, G 6, H II + 4,
I 27 + 6, L 7, M 24 + 2, N I8 + 4, O 3 + I, P 23, Q 8,
R 5 + I, S 8 + I, T 2, V 3. With a life of Publilius (8
pages), and observations On the sentences (I 5 pages),
remarks On the sentences (28 pages), numerous ex-
egetical foot-notes and a French prose translation.*
R. Bentleius. 4°. Lond. I 738. * Ad calcem Terentii
et Phaedri.' [Priced recently by Bent at I Is. 6d.]
8°. Patav. I 74o. Brunet says * Ce petit vol. de 8o
pag. est certainement le plus rare de ceux qui font partie
de la collection des auteurs latins impr. par Comino.
C'est un tirage fait séparément, et à très-petit nombre,
d'une partie du 3° vol. des Oeuvres de Muret.'
8°. Patav. I 74I. In vol. iii. of Muretus.
Jo. Bapt. Le Mascrier. I 2°. [Coustelier.] Par. I 742.
344 iambics, 27 trochaics and 2oo additional sentences,
after Gruter. A 5 I iambics + I trochaic + 2 o additional,
B 34 + o + 7, C 24 + I + I 2, D I 8 + o + 4, E 22 + 2 + I,
E 33 + 3 + 5, G I 2 + o + 4, H I 5 + 4 + 5, I 34 + 6 + 9,
L I 2 + o + 4, M 34 + 3 + I 4, N 23 + 3 + 26, O o + I + 6,
P 6 + o + I 2, Q 9 + I + I 7, R 4 + I + 3, S 7 + I + I8,
xlvi
INTRODUCTION.
I57.
I 58.
I59.
I 6o.
I6I.
I 62.
I63.
T 3 + o + 9, V 3 + o + 2 2, Z o + o + 2. Moss says * A
very beautiful and accurate edition, forming part of a
Collection, which was published as a supplement to
those by the Elzevirs,' while Ebert more truthfully
describes it as * neat but very incorrect.' There are
small designs between the letters in the iambic verses.*
Steph. And. Philippe. I 2°. [Coustelier.] Par. I 748.
With Phaedrus ; * L. Annaei Senecae ac P. Syri mimi
sententiae,' 7 9o iambics and 82 trochaics, with T.
Faber's preface and J. Gruter's notes, A 65 iambics + I
trochaic, B 46 + o, C 4o + 4, D 28 + 3, E 32 + 5, F 39 +
5, G I 3 + o, H 22 + 7, I 67 + 7, L I 9 + o, M 76 + 5,
N 73 + I 2, O I 3 + 6, P 64 + 4, Q 8I + 4, R 2o + 3, S 52
+ 8, T 9 + 6, V 3 I + 2.*
I 2°. Lond. I 749. With Cato, and Hoole's English
translation.
P. F. Suhm. 8°. Copenh. I 7 5o or I 756. A Danish
translation.
Alex. Cunningham. I 2°. [Foulis.] Glasg. I75 I. 349
iambics and 27 trochaics, with T. Faber's preface, but
without notes.
Alex. Cunningham. 8°. Edin. I 75 I.
Lips. ? I 75 I. After Walchius.
Ioa. Pet. Millerus. 8°. Berol. & Ulm. I 753. With
Phaedrus, * Publii Syri sententiae'; Woelfflin says
* Inter ceteros saec. XVIII. editores laudandus est Joa.
Petrus Millerus...quod sententias soli Publilio addicere
ausus est. Praeterea suo iure Gruterum impugnavit,
' quod binos aliquoties versus inter se simillimos pro-
tulerat, quorum Publilius vel alterutrum tantummodo
composuit vel nullum, verbi causa :
Ae/icitas ???fe/ìcì ìmmodentia est.
/nfe/icâ in//ocentia est fe/icitas.'
INTRODUCTION. xlvii
I 64.
I 65.
I66.
I 67.
I 68.
I 7o.
I7I.
Following Gruter's recension, however, and * cum Indice
singulari' (J. Conr. Orelli).
Par. I 753.
Alex. Cuningham. I 2°. [Foulis.] Glasg. I754.
Steph. And. Philippe. I 2°. Par. I 754. With Phae-
drus ; Ebert says that it is the same as No. I57 with a
new title, * neat but rather arbitrarily and not very
industriously superintended.*
San. Ranischius. 8°. Alt. I 756. * In usum Gymnasii
Eriedericiani.'
8°. [Hamilton & Balfour.] Edin. I 757. * Phaedro
subiunxi, ut fieri solet, Publium Syrum, licet hisce
sententiis manum non admoverit Cuningamius. Eas
itaque expressi fere ad editionem Bentleianam, nisi ubi
a manuscriptis nimis licenter discessum est, reiectis
plerisque sententiis, quas undecunque corrasas addiderat
Gruterus.' There are A 35 iambics + I trochaic, B 29 +
I, C 2 2 + I, D I 5 + I, E I o + 2, F 22 + 3, G 5 + o,
H το + 5, I 27 + 5, L 4 + o, M 2o + I, N I 5 + 4, O 5 +
I, P 22 + o, Q 9 + I, R 4 + o, S 5 + I, T 2 + I, V 2 + I.
Ebert says * neat and so correct that there is said to be
no typographical error throughout.'*
Sal. Ranischius. I 76o.
Alex. Cuningham. I 2°. [Foulis.] Glasg. I 762.
Pasc. Amatius. 4°. Pisaur. I 766. * Publii Syri Frag-
menta, partim excerpta a Seneca, Aulo Gellio, et ceteris
grammaticis antiquis, partim ex codicibus,' in vol. iv. of
the Collectio Pisaurensis omnium poematum, car-
minum, fragmentorum Latinorum (a more complete
collection than Maittaire's Corpus, but nothing like so
well printed, according to Brunet). In loci communes
xlviii
INTRODUCTION.
I 72.
I73.
I 74.
I75.
I 76.
I 77.
I 78.
I 79.
Amor 22, Amicitia. II, Fortuna 25 etc., 267 sentences
in all.*
8°. Lond. I 767. * P. Syri mimi seu sententiae,' with
an English translation.
Lips. I 768. With Phaedrus, after Walchius.
G. Russel. 8°. Cork. I 769. An English translation ;
the same as No. I8I below, except Life and Death I 6,
Eenevolence 27, Avarice 9, there being slight differences
in the arrangement.*
Jos. Cominus. 8°. Patav. I 769. With the works
of Muretus; * Publii Syri mimi aucti et correcti ex
codice Ms. Frisingensi, cum notis viri docti, et variis
lectionibus,' with signs opposite the verses marking lines
from Frisingensian MS., Godofredus, Hen. Stephens and
J. Scaliger, as well as 3o pages of notes. The iambics
and trochaics are mixed together—A 65, B 48, C 47,
D 31, E 37, F 4 I, G I 4, H 3 I, I 75, L I 9, M 83, N 94,
O 32, P 86, Q Io3, R 32, S 75, T 2o, V 48. It is the
best of the editions on the Ingolstadt projection.*
Jos. Cominus. 8°. Patav. I 769 ; separately.
I 2°. [Aumont.] Par. I 77 I. Ad calcem Phaedri.
249. [Couret de Villeneuve.] Aurel. I 773. * Senecae
ac P. Syri sententiae,' after Burmann's Phaedrus ; there
are A 65 iambics + I trochaic, B 46 + o, C 37 + 4,
D 28 + 3, E 32 + 5, F 39 + 5, G I 3 + o, H 2 2 + 7,
I 67 + 7, L I 9 + o, M 75 + 5, N 73 + I 2, O I 3 + 6,
P 64 + 4, Q 83 + 4, R 2o + 3, S 52 + 8, T 9 + 6, V I 3 +
2. The type is framed and it is a beautiful little
edition.* -
Eol. Lond. I 773. A posthumous edition of Maittaire's
Corpus, in loci communes.
INTRODUCTION. xlix
I8o.
I8I.
I82.
I84.
I85.
I86.
I 88.
89. Han. I 774. With Muretus.
I 2°. [For J. Ridley.] Lond. I 776. In Johnsoniana ;
an English translation ; the number of sentences is,
arranged in loci communes—Love and Women 22,
Friendship II, Fortune 24, Vicissitude 3, Life and
Death I 4, Fortitude I 3, Anger II, Severity 2, Clemency
and Patience Io, Fear II, Sorrow 6, Fame Io, Idleness
3, Benevolence 26, Justice, Faith and good Conscience
II, Injury and Pride I 5, Dissimulation I 6, Suspicion 2,
Experience 6, Prudence I 7, Folly I 4, Ambition 6,
Avarice I 2.*
I 2°. Par. I 78o. Ad calcem Phaedri.
Alex. Cuningham. I 2°. [Foulis.] Glasg. I 783.
Crollius. 8°. Bipont. I 784. In calcem Phaedri, fol-
lowing Gruter's recension, with eight sentences from
Scaliger's edition added at the end *quas in sua editione
vel immutaverat Gruterus vel plane omiserat '—* denuo
castigatae'; 868 iambics and trochaics mixed. Woelfflin
says “ nihil est quod proprie vituperes, nihil quo cum
aliquo fructu utaris, excepta fortasse * notitia litteraria ?
quam rectius dicas editionum Publilii Syri catalogum :
adeo, qui eam curavit, se Grutero addixerat.**
Par. I 788.
Car. Hen. Tzschucke. I 2°. [Erbstein.] Lips. I 79o.
* In usum scholarum,' following Gruter, but with a few
short notes * minime contemnendis* (J. Conr. Orelli).
Par. I 79o.
J. A. G. de Valdes. 8°. Madr. I 79o. *Sentencias
de P. Siro, D. Laberio, Seneca y de algunos otros
antiguos'; based on Gruter's I 727 edition. There are
875 sentences, in alphabetical Order, with a Spanish
translation.*
D. S. a?
1
INTRODUCTION.
I89.
I9o.
I9I.
I92.
I93.
I94.
I95.
I96.
I97.
I 98.
I99.
J. Elphinston. I 2°. Lond. I 794. * Dhe Sentencious
poëts,' with an English translation ; v. Brueggemann,
D. 535.
Ant. Aug. Renouard. I8°. [Didot.] Par. An. III. (I 795).
* Carmina Ethica ex diversis auctoribus ' ; 8I 5 iambics
and 84 trochaics chiefly after Gruter, A 69 iambics + I
trochaic, B 48 + o, C 43 + 5, D 27 + 3, E 32 + 5, F 4 I +
7, G I 4 + o, H 24+ 7, I 7 I + 7, L 2o + o, M 77 + 5,
N 74 + I 2, O I 3 + 5, P 66 + 4, Q 83 + 4, R 2 I + 3,
S 5 I + 8, T 9 + 6, V 32 + 2. There were a dozen copies
printed on large, four on very large paper, and four on
vellum.*
I 2°. [Didot.] Par. I 798. * Publii Syri et aliorum
veterum sententiae,' only 246 iambics and 27 trochaics.*
P. St Simon. I8°. Par. An. VII. (I 799). * Un petit
choix seulement' (Foisy), with a French translation.
I8°. [Didot.] Par. I 799. With Phaedrus.
J. S. J. F. Brinvilliers. 12°. Bel. An. VIII. (I8oo).
With Phaedrus.
[Carmignani.] Parm. I8oI. An Italian verse trans-
lation, anonymous.
F. H. Bothius. 8°. [Schwickert.] Lips. 18o3. With
Phaedrus; *cum Notis integris Bentleii, selectis aliorum,
quibus et suas addidit F. H. Bothe '; 246 iambics and
27 trochaics.*
F. H. Bothius. 8°. Lips. I8o3. In the Fragmenta
Comicorum Latinorum Poetarum.
Titzius. 8°. Linc. I8o4.
M. Pote & E. Williams. I 2°. Eton. I8o6. With
Phaedrus ; * Publii et aliorum sententiae ex recensione
Βentleii '; 246 iambics and 27 trochaics.*
INTRODUCTION. 11
2 OO.
2O I.
2O 2.
2O3.
2O4.
2o5.
2o6.
2o7.
2o8.
2o9.
2 I O.
2 I I.
2 I 2.
2I3.
2 I4.
I2°. [Carmignani.] Parm. I8o8. In loci communes.
J. Fr. Kremsierius. 8°. [Joa. Sommer.] Lips. I8o9.
* Mimi similesque sententiae selectae e poetis antiquis
Latinis cum Erasmi commentario editae atque versibus
Germanicis redditae'; 27o Erasmian sentences, with
4oo collected by G. Fabricius * similes Publianis ' in an
appendix.
Lips. I8o9. In the Auctores Latini minores, and also
separately.
8°. Argent. I8Io. With Phaedrus, following Gruter ;
Ebert says it is * not neat.'
Levasseur. I 2°. Par. I8I I. A French translation.
J. L. Schwarzius. 89. Gött. I8I 3. With poem * Der
goldne Dreyfuss,' a translation in German verse,
following Gruter's farrago according to Woelfflin.
N. L. Achaintre. I 2°. Par. I8I 3. With Phaedrus,
* Ad usum scholarum.'
I 2°. [C. Letellier.] Par. 1813. With Phaedrus, * 2°
édition.'
189. [P. Didot.] Par. 1813. With Phaedrus, at 5o
CentumeS.
I 2°. Ardent.] Limov. I8I3.
Carey. 12°. Lond. I8I6. In the Regent Latin
Classics.
I 2°. [Cabin.] Lugd. 1816. With Phaedrus, * ad
usum scholarum academiae Lugdunensis.'
Cr. Glo. Antonius. 8°. Zittav. I8I 7. With Phaedrus,
* Publii Syri aliorumque sententiae.'
A. Thiel. I 2°. Met. I8I 7. With Phaedrus.
J. N. Kremsierius. 8°. Lips. I8I8. With a German
translation.
d 2
1ii
INTRODUCTION.
2 I 5.
2 I 6.
2 I 7.
2I8.
2I9.
22 O.
22 I.
222.
223.
189. [F. Seguin.] Aven. I8I8. * Ad usum scholarum.'
[Stella.] Mediol. 1818. * Sentenze morali di filosofi
Greci, di Seneca, di P. Siro e di altri volgarizzate nel
secolo XIV.,' an Italian translation.
L. Corniani. Ven. I8I8. With Phaedrus, an Italiam
translation in rhymed verse, but a hundred sentences
only.
I8°. [L. Aubanel.] Aven. I8I 9. With Phaedrus.
8°. Zittav. I 82o. After Antonius, with notes * metrum
maxime spectantibus*; Ebert says * This very insig-
nificant posthumous work had better have remained
unprinted.'
189. [Catineau.] Pictav. 182 I. With Phaedrus.
Gouriet. I 2°. Par. I82 I. With Phaedrus, following
Gruter.
G. H. Luenemann. I822.
J. Conr. Orellius. 8°. Lips. I822. * Publii Syri Mimi
et aliorum Sententiae.' * Accedunt sententiae collectae
per Georgium Fabricium.* * Versionem Graecam Jos.
Scaligeri eiusdemque in eam scholia adiecit, notis
variorum partim integris partim selectis illustravit,
animadversiones Jo. Casp. Orellii suasque, et indices
necessarios addidit ' ; * Gruterum sequentes, additis 27
sententiis ab ipso praetermissis.' The integral notes
are those of Scaliger, Bentley and T. Faber ; there are
few of Gruter's (I 27 pages of notes in all); the two
indexes are—verborum and moral ; there is a brief
notitia literaria (3 pages). Woelfflin says * Hominem
enim se eum praebuit in adornando illo libro, qui
aliorum potius quam suo staret iudicio ; et cum in
prioribus editionibus id iure vituperasset, quod in
sententiarum numero mirum quantum discreparent, ipse
INTRODUCTION. liii
224.
225.
226.
227.
228.
229.
23O.
23 I.
232.
nihil antiquius habuit, quam ut omnibus sine iudicio
Congestis vanam gloriolam captaret suamque editionem
omnium, quae hactenus lucem vidissent, plenissimam
esse praedicaret.' And speaking of No. 229, * Hanc
tantam iudicii perversitatem duobus annis post iterum
prodidit, cum sententias Bothianas plus quam trecentas,
quas ipse ex incertis fontibus haustas esse recte
intellexerat, supplementi loco iterum edendas curavit.
Quominus tamen editionem ' (No. 223) * bonae frugis
expertem esse dicam, prohibent cum alia, tum ad-
notationes quaedam J. Caspari Orellii suis locis insertae.'
79 I iambics, 83 trochaics and I 42 prose sentences.*
N. L. Achaintre. I 29. Par. I 822. With Phaedrus.
G. H. Luenemann. 8°. Gött. I 823. With Phaedrus
etc, in vol. viii. of the Bibliotheca Romana Classica.
Gouriet. I 2°. Turon. I823. With Phaedrus.
I 2°. [Detrez.] Par. 1823.
189. [T. Davison.] Lond. 1823. With Phaedrus ;
245 iambics and 27 trochaics.*
J. Conr. Orellius. 8°. Lips. I824. * Supplementum
editionis Lipsiensis novissimae sententiarum Publii
Syri et D. Laberii continens emendationes et an-
notationes F. H. Bothii et censoris Heidelbergiensis
nec non sententias novas plus quam ccc' (326) * a
Eothio collectas.**
24°. Eton. 1824. With Phaedrus ; * Publii Syri et
aliorum sententiae ex recensione Bentleii ; editio altera
castigata et prioribus correctior ' ; without notes.
N. L. Achaintre. I 2°. Par. I824. With Phaedrus.
I 2°. [J. Carey.] Par. 1824. With Phaedrus.
liv
INTRODUCTION.
233.
234.
235.
236.
237.
238.
239.
24O.
24 I.
E. H. Bothius. 89. Halberst. I 824. In vol. v. of
the Poetae Scenici Latini. Woelfflin says * utrum plus
boni an mali attulerit Publilio non facile est ad
diiudicandum. Nam post Bentleium nemo Publilium
edidit, qui ita haberet senariorum leges perspectas,
nemo qui transponendis verbis metro felicius mederetur;
nec minus verum est neminem tanta coniectandi licentia
grassatum esse, neminem tam aperte interpolandi ius
sibi arrogasse,' and accuses him roundly of mixing
Adagia of Erasmus and verses from Camerarius and
Anysius with the Publilian sentences. He has al-
together Io2o verses, exiling 49 of Orelli's. Bothe had
consulted , no Ms. However his edition was for Some
years considered the * editio optima.'
Fr. Levasseur. 32°. Par. 1825. In vol. ii. of the
Panckoucke collection (2nd edition). * Augmentée de
sentences extraites de divers auteurs, de notes ex-
plicatives ' etc., with a French translation, as to which
J. Chenu says, * M. Frangois Levasseur, qui a publié la
seule (traduction) qui soit vraiment digne de fixer
l'attention des lecteurs, nous a paru un rival bien
dangereux.'
Fr. Levasseur. I 2°. Par. I825. * In usum scholarum
et collegiorum,' * notis variorum illustratae.'
I 2°. [Carey.] Tull. I82 5. With Phaedrus.
Gouriet. I 2°. Par. 1826. With Phaedrus.
N. L. Achaintre. I 2°. Par. I827. With Phaedrus,
* ad usum scholarum.'
189. [Belin-Mandar.] Par. 1827. With Phaedrus,
* ad usum scholarum.”
I 2°. [Belin-Mandar.] Par. I829.
Tencius. I 829.
INTRODUCTION. 1v
242.
243.
244.
245.
246.
247.
248.
249.
25o.
25 I.
252.
C. Zell. 8°. Stuttg. 1829. In vol. x. of Auctores
Classici Latini ; * cum F. I. Desbillonii emendationibus
nunc primum editis'; following Bothe ; * has quidem
Bothianas Sententias, ut verum fatear, potissimum eam
ob causam tantum addidi, ne emtores huius editionis
sibi aliquid desiderare viderentur'; 94I iambics and
29 trochaics, with 49 additional sentences * in prioribus
editionibus recepti consulto a Bothio omissi.'
J. Casp. Orellius. 8°. Turic. 1832. With Phaedrus;
* altera editio aucta Publii Syri sententiis XXX. Turici
repertis,' with various readings. There are 2 I 6 sen-
tences (A—L) from Cod. Basil., K. III. 34 (Sec. X.), Io9
sentences (C—V) * partim sincerae, partim ab homine
Christiano interpolatae ' from Cod. Turic. C. 78. 45 I
(Sec. IX.), and 32 sentences now first found in the Cod.
Turic., of which I 2 * minus certae ' are marked with an
asterisk.*
Vrat. I833.
A. Thiel. I 2°. Met. I833. With Phaedrus, * 2* édi
tion.'
Gouriet. I 2°. Par. I833. With Phaedrus.
Achaintre. I 2°. Par. I833. With Phaedrus.
I 2°. [Périsse.] Ludg. I833. With Phaedrus.
F. H. Bothius. 8°. Lips. I 834. In Poetae Scenici
Latini, vol. vi.
J. D. Kremsierius. 8°. Lips. I834. 674 sentences,
with a German translation.*
I8°. [Périsse.] Lugd. 1835. Two editions in the
same year, August and October.
J. Chenu. 8°. Par. I 835. In C. L. F. Panckoucke's
* Bibliothèque latine-frangaise,' with a French translation.
lvi
INTRODUCTION.
253.
254.
A 76 iambics + I trochaic, B 53 + I, C 49 + 6, D 36 + 3,
E 37 + 6, F 42 + 6, G I 7 + o, H 2 9 + 8, I 78 + 7,
L 25 + o, M 9o + 8, N 94 + I 4, O I 9 + 5, P 85 + 5,
Q Io3 + 4, R 29 + 4, S 8o + Io, T I 3 + 6, V 52 + 3,
a total Of Ioo7 iambics and 97 trochaics, arranged in a
corrected alphabetical order. * Nous pensons, comme
les plus savans philologues, que plusieurs appartiennent
à Senèque, Laberius, Camerarius et autres. Malgré
cette opinion, nous n'avons fait de suppressions qu'autant
qu'il nous a paru évident que telle sentence n'était
qu'une variante de telle autre, car, en cherchant à ne
donner exactement que ce qui est de Publius Syrus,
nous n'avons pas voulu courir le risque de retrancher ce
qui lui appartient.' There are thirty pages of notes and
a good notitia literaria by Foisy of the Bibliothèque
Royale (Paris), especially as to editions before I 5 I 5,
Welser, the first Phaedrus edition, those * in usum ? and
those printed in Paris in I 742 and I 748.*
I 2°. New York. I 835. In * the Phenix' ; 26I sen-
tences arranged in 23 chapters—the same as in No. I8I,
except that Love has 2 I and Avarice 9, 3 of the latter
in No. I8I being addenda unnoticed by the editor of
* the Phenix.'*
C. G. Reinhold. Anclam. I 838. * Adhibito libro
scripto Gryphiswaldensi membranaceo, numquam antea
collato, recensuit et varietate lectionis instruxit.* * Cui
libello,' says Woefflin, * multum sane commendationis
addidit, cum aliquot novas sententias ex illo codice
accessisse professus esset. Verum illae sententiae
omnes ex Senecae dialogis aut Pseudo-senecae de
moribus libro desumptae sunt, unde codicem Gryphis-
waldensem, quod idem multa menda satis docent, ex
interpolatis esse certo efficitur.'
INTRODUCTION. lvii
255.
256.
257.
258.
259.
26o.
26I.
262.
T. Baudement. 8°. Par. I 839. In the Nisard col-
lection, with a French translation.
S. F. Em. Tafel. 8°. Tubing. & Lond. I84 I. * L.
Annaei Senecae et Pub. Syri forsan et aliorum selectae
sententiae ' ; A 63, B 45, C 38, D 26, or I 72 sentences
in all, with 2 I * fragmenta nuper reperta,' I7 extra
sentences, 32 from the Codex Turicensis, Orelli's line
768, and 22 odds and ends. Scaliger's Greek version is
placed * en face,' the scholia Of Erasmus are given and
three pages of short notes.*
J. Seibt. Prag. I85o. With Phaedrus.
T. Baudement. 8°. Par. I85o. With Horace in
vol. ii. of the Nisard collection ; with a French transla-
tion. There are Ioo6 iambics and 97 trochaics, almost
identical with No. 255.*
Lod. Pizzo [Merlo]. Ven. I853. An Italiam prose
translation, but Only partial.
O. Ribbeck. 8°. [Teubner.] Lips. 1855. * P. Pub-
lilius Lochius Syrus' in * Comicorum latinorum praeter
Plautum et Terentium reliquiae.' There are 5oI
iambics and 44 trochaics, besides 269 * minus probatae?
and 43 from the Codex Turicensis. Woelfflin charges
the editor with not taking the trouble to find out what
the MS. readings were, and says * Vel sic tamen Rib-
beckium tribus quattuorve versibus salutem attulisse
haud diffitendum est: reliqua plerumque sic considerare
malui quasi scripta non essent.'*
E. Souesmes. I 2°. Brux. I856. With a French
(distich) translation.
Schedel. I 2°. Pest. 1858. In * Magyar Prózairók,'
with Cato, Aesop etc., 27o sentences (iambics and tro-
chaics mixed) in Magyar verse.*
lviii .
INTRODUCTION.
263.
264.
265.
266.
Gius. Pesenti. Rhodig. 186o. In Italian rhymed
verse, only partial.
M. E. Pessonneaux. I 2°. [Garnier.] Par. 1864. With
Ehaedrus in Panckoucke's * Bibliothèque latine-fran-
Qaise ' ; the French prose translation is from Levasseur
and Chenu ; there are 554 iambics and 52 trochaics
taken from Levasseur, and 4 I 8 mixed * autres sentences'
(377 iambic and 4I trochaic) added from Chenu. A
few sentences which the editor thought too suggestive, too
difficult to translate, or of toO doubtful genuineness, are
suppressed. There are seven pages of * notes explica-
tives dans le genre de celles de Jean Bond.'
Anacharsis Combes. 8°. Tull. I 868. *En Alexandrins
frangais*; so little *litteris latinis imbutus,' Woelfflin says,
that he places the first edition of his author in I 552, and
says that Publilius was manumitted by Domitian !
Ed. Woelfflin. 8°. Lips. 1869. * Publilii Syri Sen-
tentiae ad fidem codicum optimorum.' First there are
59 pages of prolegomena (I 3 de Publilio, 7 de codicibus,
II de editionibus, I3 * quae sententiae vindicandae, quae
damnandae,' 6 de interpolationibus, 9 de sententiis
emendandis) ; there are 653 sentences—A 43, B 4I,
C 38, D 24, E I 9, F 28, G 9, H 27, I 62, L I 7, M 68,
N 59, O I 4, P 5 I, Q 68, R I 5, S 42, T 3, V 25, besides
I 49 of doubtful origin, * Proverbia '—N I8, O I 7, P 22,
Q 24, R 13, S 2 I, T I 4, V 18, Z 2—printed in italics
amongst the others, and 4o * sententiae Turicenses'
appended. There is also a collection of 39I * sententiae
falso inter Publilianas receptae,' and 144 *incerti auctoris
de moribus.* Woelfflin, whom A. Spengel rightly calls
* Publilii sententiarum egregius sospitator,' not only
re-established the name Publilius, but was the first to
INTRODUCTION. lix
267.
268.
269.
27o.
27 I.
subject the sentences to a comprehensively scientific
textual criticism. He had already begum the attack in
the Philologus, Vol. 22 (1865). Meyer says *Woelfflinus
egregie de Publilio meruit, quod magnam multitudinem
versuum aut fictorum aut alienorum abiecit.* The Mss.
he chiefly used were Pa, Pb, R, B, E, C, F and V.
There is an index verborum, which is however rather
unsatisfactory, as the infinitive only of verbs and the
nominative only of nouns are registered.*
[Merlo.] Ven. I869. An anonymous Italiam trans-
lation, Only partial.
E. Souesmes. 8°. Montarg. I87o. * En distiques
frangais,' * 2* édition.'
P. Amb. Curti. I 6°. [Pagnoni.] Mediol. I87 I. * Publio
Siro I. Mimiambi completati e recati per la prima volta
in Italiano * ; II pages of preface, II of letters about
Publilius, 36 of introduction and 44 of exegetical notes;
A 84, B 59, C 72, D 46, E 5o, F 56, G 2o, H 44, I 94,
L 3o, M III, N I 32, O 4o, P II 9, Q I 33, R 47, S II 5,
T 3o, V 75, Z 2, altogether I 359 sentences !*
P. Canal. Patav. I87 I. An Italian translation.
O. Ribbeck. 8°. Lips. 1873. In his * Comicorum
latinorum... reliquiae,' second edition. Ribbeck thought
not only that > V Z were excerpted from some larger
collection, but even that verses were picked out from
the same collection and inserted into φφ, the Liber de
moribus and the collections of sentences called after
Varro and Sextus ; accordingly in his preface and
appendix he has added nearly 3oo sentences, versified
either by himself or by others. However he does not
ascribe them all to Publilius, but gives as his opinion
* Varia acute et prudenter dictorum farrago undique
lx
INTRODUCTION.
272.
273.
collecta et numeris quantum fieri poterat conclusa est
tempore incerto.* 653 sentences.
A. Spengel. 8°. Berol. I874. * Publili Syri senten-
tiae'; 2o pages of preface with A 34 + 9, Frisingensian
sentences, B 35 + 6, C 2 I + I 6, D I6 + 8, E I 6 + 3,
F 27 + I, G 9 + o, H 2 I + 6, I 34 + 27, L I o + 7,
M 32 + 36, N I o + 49, O o + I 4, P o + 5 I, Q o + 68,
R o + I 5, S o + 42, T o + 3, V o + 24, i.e. altogether
265 + 385 or an aggregate of 65o, besides 61 sentences
(separately) from codd. T. and M. Spengel rejects
the prose sentences and treats genuineness from a new
point of view, and while he has been happy in his
emendations of several verses, he has condemned all
the verses of collection Z and many of collection ® ;
*pudet dicere me in hoc libello nihil addidisse eius' (i.e.
Woelfflinii) *diligentiae nisi quod codicem Frisingensem
(F), qui liber alteram partem sententiarum solus con-
tinet, et apographo a patre meo dudum facto et ipso
codice usus denuo contuli.' Whereas the efforts of
Woelfflin and Meyer were directed to obtaining the
most authentic text, Spengel attempted to find an
intelligible one, and while most editors have erred in
the direction of sticking too closely to a Phaedrus
model, especially in questions of metre, Spengel (perhaps
not unnaturally) has been rather too Plautinist.*
W. Meyer. 80. Lips. 1877. * Die Sammlungen der
Spruchverse des Publilius Syrus' ; not nominally an
edition, but as many new sentences are given and the
question of genuineness is scientifically discussed, it is of
immense value and importance.
274. W. Meyer. 8°. Lips. 188o. * Publilii Syri Mimi
Sententiae*; there is a tightly-packed introduction of I 5
INTRODUCTION. lxi
275.
pages (4 of testimonia, 9 de collectionibus, 2 de edition-
ibus); there are 723 sentences, of which 84 are not
accepted by Woelfflin, and a good index (verborum).
The probable history of the collections is very clearly
given, and in the text the sentences which are in
collection > come first, then those in II (but not in >),
then those in Z, then those in O, and lastly those in Φ
labelled * Publilii esse videntur ' ; the letter indicating
the collection is placed before the first line of each set
Of sentences, the arrangement being of course alpha-
betical as usual. At the beginning of the critical notes
for each letter of the alphabet a list is given of the Mss.
in which each sentence occurs. I consider Meyer's text
the most accurate yet published.*
Otto Friedrich. 8°. Berol. 188o. *Publilii Syri Mimi
Sententiae,' a book of 3 I 4 pages. The preface (of 22
pages) deals inter alia at some length with the *vitiorum
generibus” of the MSS. There are 761 sentences, A 58,
E 43, C 46, D 32, E 22, F 34, G I 2, H 29, I 66, L I8,
M 75, N 63, O I 5, P 57, Q 76, R I 7, S 52, T 8, V 38
(with critical foot-notes), followed by a business-like con-
spectus showing how many sentences occur in each chief
codex. Then come I 98 sentences of Caecilius Balbus,
I 45 from Pseudo-seneca de moribus, I 26 Proverbia, and
39o sententiae * falso inter Publilianas receptae.' There
are I36 pages of clear-sighted exegetical notes to
Publilius, rather erring in the direction of superfluity, 57
pages of notes to the extra sentences and a fair index
verborum. The verses received by Bentley are marked
with an asterisk, and the scanning is shown throughout.
C. Hartung (Philol. Runds. Feb. 26. I88I) says “ Alle
Κreuze der frueheren Ausgaben, die den verderbten
Text markierten, sind geschwundem und an deren Stelle
lxii
INTRODUCTION.
276.
lauter wohlklingende Verse getreten, freilich oft mit so
gewaltigen Aenderungen, dass man den urspruenglichen
Text kaum wiedererkennt. Daran schliesst sich ein
eingehender vielseitiger Kommentar, den ich fuer den
Hauptvorzug der Ausgabe halte.**
C. L. Bertini. 8°. Salut. I 884. * Le Sentenze di
Publilio Siro' following Meyer's I 88o text, 733 sentences
with a poor Italian version, some of the renderings
being inferences rather than even paraphrases. I do
not know if the * studio storico-critico ' of Publilius
promised by the editor in a note has been published'.
* Although this list of editions is no doubt incomplete, it is interesting to
observe what towns have contributed to it. An analysis shows that 62
editions have appeared in Paris, 35 Leipsic, 27 London, I I Basle, Io Lyons,
8 Strasburg, 7 Frankfort and Leyden, 6 Amsterdam and Geneva, and 5
Padua, Saumur, and Venice, while (excluding 3 of unknown provenamce) 56
other towns have supplied the remainder. As to countries—France has
supplied 88 editions, Germany 84, England 4o, Italy I 9, Switzerland I 7,
Holland I 5, Belgium 3, Austria and Spain 2 each, and Denmark, Sweden
and the United States I each.
INTRODUCTION.
lxiii
Erasmus Gruter
36
33
I9
I6
I6
28
9
3
3
Total 27o
SYNOPSIS OF THE SENTENCES.
65
46
43
3o
35
37
I3
29
73
I8
8I
83
I8
68
84
2 2
59
I5
33
852
Bentley
33
29
25
I6
I I
23
5
I3
3o
4
2 I
Orelli
68
46
49
28
36
42
I3
29
73
2 O
8 I
85
I8
7o
83
23
62
I5
33
874
Woelfflin Spengel Meyer Friedrich
43
4I
38
24
I9
28
9
27
62
I7
68
59
I4
5 I
68
I5
42
3
25
653
43
4I
37
24.
I9
28
9
27
6I
I 7
68
59
I4.
5 I
68
I 5
42
3
24
65o
56
43
46
28
22
33
II
29
63
I8
72
6I
I5
55
74
I6
49
7
35
733
58
43
46
32
22
34
I 2
29
66
I8
75
63
I5
57
76
I 7
52
8
38
76I
ABBREVIATIONS.
Be= Bentley
EO = Bothe
IBu= Buecheler
Er = Erasmus
IFa = Fabricius
Er= Friedrich
Go= Godofredus
Gr = Gruter
Hg= Hartung
Mr = Meyer
Or= Orelli
Em = Panthaleon
IPS = Pithoeus
Qu= Quicherat
ERe= Reinhold
IRi= Ribbeck
Sc = Scaliger
Sp=Spengel
St = H. Stephanus
Wo= Woelfflin
>.
5
10
Alienum est omne quicquid optando evenit.
Ab alio exspectes, alteri quod feceris.
Animus vereri qui scit, scit tuto aggredi.
Auxilia humilia firma consensus facit.
Amor animi arbitrio sumitur, non ponitur. 5
Aut amat aut odit mulier, nil est tertium.
Ad tristem partem strenua est suspicio.
Ames parentem, si aequus est: si aliter, feras.
Aspicere oportet quicquid possis perdere.
Amici vitia nisi feras, facis tua. IO
Σ (PRBA) has verses I—34 (Pa and R 18. 2 I. 22. 19. 2o. 24. 23). C
has I—23. 25. 27. I 5 (265). 24. 27. 28. 29. 3I. 34. 3o. 32. 33. N Io (423).
S has I—34; Z has I—4. 6. 8. Io. I I. I4— 16. I8. 2o. 22. 23. 25—28. 3o.
31. 32. 33. J/ [from 2] (FV) has I—34 (28 and 3o not being in V).
8. qui scit vereri V. tuta PRASFV Gr. Or. Bo. Wo. tutus C Inc.
apta B vera Z tuto PaPbB (later hands). aggredi Inc. ingredi C tutus
gradi Sρ. tuto aggredi Sz. Ær. tuto ingredi ///r. 7. [est] L est I 5 1 5
Z}as/e editäo/z Æa. str. susp. debetur CS Inc. as above, Wo. S%. A/7r.
8. amas S est B, aequust Râ. Sp. si aliter L sin aliter CÆa. si ceteri.
si aequus; sim aliter feras Aeroe/i/?c/. s. a. e. aliter f. Ar. Äg. 9. Aspi-
cere LEC despicere As. quid PaRACES quod PbBFV quicquid cod.
Trin. and Sid. of Bentley quae Sz. quod possis deperdere Ær. quod te
possit perdere Sø. IO. si B erased C Inc. Ær. Gr. Æ$e. Ao. VVo. Æz.
Sø. nisi B, etc. ni As. necesse est facias B facias necesse est tua M. facis
PR etc. facies 5o. facias Å. Wo. S%. /V/r. Amici vitia nisi feras facis
1. praised by Seneca, Æρόst. 8. 9.
2. praised by Seneca, Æpist. 94. 43, and by Lactantius, /mstit. I. I6. Io
**non illepide Seneca in libris moralis philosophiae... *Ab alio etc.'”
Cf. Lampridius, A/ex. Sev. 51 “Visne hoc in agro tuo fieri quod alteri
facis?” and ** Quod tibi fieri non vis, alteri ne feceris.”
IP. S. I
2 EUBLILII SVRI SENTENTIAE.
Alienum aes homini ingenuo acerba est servitus.
Absentem laedit, cum ebrio qui litigat.
Amans iratus multa mentitur sibi.
Avarus ipse miseriae causa est suae.
15 Amans quid cupiat scit, quid sapiat non videt. *
Amans quod suspicatur, vigilans somniat.
Ad calamitatem quilibet rumor valet.
Amor extorqueri non pote, elabi potest.
Ab amante lacrimis redimas iracundiam.
20 Aperte mala cum est mulier, tum demum est bona. 2o
Avarum facile capias, ubi non sis item.
Amare et sapere vix deo conceditur.
Avarus nisi cum moritur, nil recte facit.
Astus cinaedum celat, aestus indicat.
25 Avarus damno potius quam sapiens dolet. 25
Avaro quid mali optes nisi: vivat diu ?
Animo dolenti nil oportet credere.
Alienum nobis, nostrum plus aliis placet.
Amare iuveni fructus est, crimen seni.
30 Anus cum ludit, morti delicias facit. 3o
Amoris vulnus idem sanat, qui facit.
tua Or. 18. pote...pote V Gr. Be. Or. Bo. Wo. Rå. potest...potest
PRBFECH pote...potest Sp. elabi CH sed elabi PB,FVE sede labi R
sed labi B. sed ali potest Baz. elambi Aei. 24. actus C aestate PbRB
aestatem Pa, Bern. astute FVS Bamb. aetas As. Gr. Or. Bo. Ri. Sρ. ///r.
astus Wo. Fr. cinedum B cinae dum PbR cenae dum Pa cymae dum Pa,
crines dum FVC Bamb. caelat PbA caelantur aetas indicatur FVCS Inc.
Astute dum celatur se aetas indicat Aer. aestus Aer. 28. alienum...nos-
trum...placet PRBFCH Ær. aliena...nostra... placent M quoted by Seneca,
de Ira 3. 3I. I. 31. idem qui facit sanat Z codex Gryphiswald. sanat
idem qui facit Be. (to avoid the ÜoTepov Tp6Tepov) idem sanat qui facit A?i.
11. Cf. Menamder, momost. 5 I 4 Tά δάνεια δοῦλοvs τοῦs é\ev6épovs Tot€?.
28. Salvianus, de guberm. dei I. I o ** ut ait ille”: “ Aliena...nostra
etc.” »
PUBLILII SVRI SENTENTIAE. 3
Ad poenitendum properat cito qui iudicat.
Aleator quanto in arte est potior, tanto est nequior.
Amor otiosae causa sollicitudinis.
II Avidum esse oportet neminem, minime senem. 35
36 Animo virum pudicae, non oculo eligunt.
Amantis iusiurandum poenam non habet.
Amans sicut fax agitando ardescit magis.
Amor ut lacrima oculis oritur, in pectus cadit.
40 Animo imperabit sapiens, stultus serviet. 4O
Amicum an nomen habeas, aperit calamitas.
Amori finem tempus, non animus facit.
Z Audendo virtus crescit, tardando timor.
Auxilium profligatis contumelia est.
45 Affatim fortuna si aequa longum non habet interitum.
Avaro acerbo poena natura est sua. 46
Avaro vix est vita, sed mors longior.
Alienam qui orat causam se culpat reum.
32. provocat Pb cito preparat C vindicat C provocat qui vindicat Sρ.
33. quanto /oa. Saresberiemzsis Ao/icr. 8. 6. C Ær. quantum L,E melior
B, Ær. doctior /oa. Saresb. Gr. dotior C [] PRFVE aor S potior Baz.
Sø. melior Wo. tante Pb tanto with the o erased B. est PRFEC est erased
B nequitior C. 84. est CB, omitted by the other codices. II (H) has
6. 35. 36. I 2. I3. I 5. 16. 37—4 I. 18. 22. 23. 26. 32. 28. 2. 42. ¥ [from II]
(FV) has 35—42. S has (by a later hand) 38. 37. 42. 4o. 35. nemi-
nem nisi FV ne minime H neminem minime Gr. medum Sp. nummi Aer.
AZg. After v. 36 we find Amantium ira amoris integratio est from Ter.
Amdr. 3. 3. 23 ; this may have been appropriated by Publilius but as a
* familiar quotation* cannot fairly be assigned to him. 38. ita ut H
sicut FVkS mag. ard. FVkS. 39. ab oculis FVak oculis H G7^. Opr.
A/r. ab oculo Wo. amoris lacrima ab oculis in pectus cadit S75. ortus
oculis NazzcÃ. amor ut lacrima oboritur oculis, oculis in pectus cadit Aer.
Z (M) has Io. 42. 4o. 43—48. 26. 49. 28. 5o. 5I. 43. Audiendo M
aud endo with the 2 erased φ. 47. avarus non vita vivet M avaro
non est vita Æzz. ////r. avaro vita vix est? 48. Alienam qui suscipit
causam semet criminat esse rerum M al. q. o. c. se culpat reum /Meiser.
33. Cf. Ioa. Saresberiensis, Ao/ic/r. 8. 6 ** Aleator quanto...doctior,
tanto mequior.”
I—2
4 PUBLILII SYRI SENTENTIAE.
Assidua ei sunt tormenta, qui se ipsum timet.
50 Animo imperato, ne animus imperet tibi. 5o
Animo ventrique imperare debet, qui frugi esse vult.
O Aegre reprendas, quod sinas consuescere.
Amico firmo nil emi melius potest.
Σ Bis est gratum quod opus est, si ultro sit datum.
Bonarum rerum consuetudo pessima est. 55
Beneficium qui dare nescit, iniuste petit.
Bonum est fugienda aspicere in alieno malo.
5 Beneficium accipere libertatem est vendere.
Bona nemini hora est, ut non alicui sit mala.
Bis emori est alterius arbitrio mori. 6o
Beneficia plura recipit, qui scit reddere.
Bis peccas, cum peccanti obsequium accommodas.
10 Bonus animus laesus gravius multo irascitur.
Bona mors est homini, vitae qui exstinguit mala.
49. Semet M se ////7^. 5o. imperante M imperato Mar. potius tibi
M. ne tibi animus imperet Sp. ////r. animo imperato ne animus imperet
tibi? amimo impera ne animus potius tibi imperet? 51. esse dbet M
esse vult /Mr. O has 2. 52. 53.
Σ (PRBA) has I—35 (Io— I 3 omitted by B); C has I. 7. 9. 2 I. 23. 4.
6. 1o. I I. I 4. 18—2o. 27. 26. 3o. 3I. 33. 34. 3. 5. 8. 35. 22. 16. 24. 18. 29.
13; S has I. 7. 9. 2 I. 23. 2. 4. 6. Io. I I. I 4. 18—2o. 34. 27. 33. 3. 5. 8.
I 2. I 5. 35. 22. 24. 26. 25. 3o. 32. 3 I. 16. I 3 ; Z has 5. I2. I 7. I—3. 7. 9.
Io. I I. I 4. I5. 4. I9. 2 1—24. 27. 29. 33. 3 I. 35. Y [from X.] (FV) has I—3.
5—25. 27—29. 26. 3o—35. 1. gratum est C Æ$e. (from his Mss.) et
gratum Pb est gratum PaRBFV,AS, Wo. fiet//r. quod L quo ßä. quod
datum opus est Be. quo dato opus est λέ. si ultro LC ///7r. ultro si Æ7.
VVo. Sed ultro V??2c. offeras PRBC sit datum FV si Offeras ultro datum
Æ77^. 3. qui dare nescit LEC JVo. dare qui nescit Ær. //or. Aer. qui
nescit dare S7). 6. alicuit Pb alii C aliis S aliqui (= aliquo modo) Sp.
7. emori Bamb. Be. (from his Mss.) Aea. Gr. Or. Wo. S%. ////r. emim mori
PRAFSE mori with a previous letter erased B mori VCZ est mori Bo. bis
una in morte alieno est Ær. 9. accommodas Mss. (prestas Z) Wo. S7).
52. Quoted by Hieronymus, Ægýászo/. ad Zaef. Io7 “ Legi quondam in
scholis puer : *Aegre etc.'*
PUBLILII SYRI SENTENTIAE. 5
Eeneficium dando accepit, qui digno dedit. 65
Blanditia, non imperio, fit dulcis Venus.
Bonus animus numquam erranti obsequium accommodat.
15 Beneficium qui dedisse se dicit, petit.
Benevoli coniunctio animi maxima est cognatio.
Beneficium saepe dare docere est reddere. 7o
Bonitatis verba imitari maior malitia est.
Bona opinio hominum tutior pecunia est.
20 Bonum quod est supprimitur, numquam exstinguitur.
Bis vincit qui se vincit in victoria.
Benignus etiam causam dandi cogitat. 75
Bis interimitur, qui suis armis perit.
Bene dormit, qui non sentit quam male dormiat.
25 Bonorum crimen est officiosus miser.
Bona quae cadunt, ni sustineantur, opprimunt.
Bona fama in tenebris proprium splendorem obtinet.
Eene cogitata si excidunt, non occidunt. 8 I
Bene perdit nummos, iudici cum dat nocens.
commodas Go. /////r. Fr. 14. accommodat Mss. (accommodat Pa) VVo.
Sρ. except commodat M Go. ////r. Ær. 16. convinctio V est m. cogi-
tatio C coniunctio Go. Æe. Æz. Wo. Sø. Λ//r. cuiusvis Ær. . 2O. bonum
quod est RBFV quidem P quod Am. est C diu Bu. tametsi Ær. subprimitur
PR supprimitur FV suprimitur B si premitur CS si obprimitur B,. num-
quam B Wo. Mr. Fr. nequam PRA Sø. nequaquam FVCSB, non Ær.
25. est officiosus Mss. Ær. Gr. Æe. Or. Bo. A'i. Sp. Mr. Ær. officiosus est
A7a. VVo. 26. quae veniunt Mss. (eveniunt C) vehunt Bo. accidunt
ARi. susteneantur PaPb,R substineantur C cadunt opprimant R cadunt ut
opprimant PBFV cadunt et opprimunt C vadunt ut B. bona quae eminent
nisi sustineantur obprimunt Bzz. b. q. veniunt nisi [animo aequo] susti-
neantur opprimunt ///r. bona quae cadunt nisi sustineantur opprimunt ÆFr.
27. tenet H Mr. Fr. optimet PBRAZ Sø. Wo. obtimet FVS retimet C.
12. Quoted by Gellius 17. I4 and Macrobius, Sat. 2. 7.
15. Cf. Seneca, de Benef. 2. I I. 2.
27. Cf. Fulgentius, ///y//. 2. 2 “ sapientia etiam in tenebris proprium
fulgorem possideat.”
6 PUBLILII SYRI SENTENTIAE.
30 Bona imperante animo bono est pecunia.
Bonum ad virum cito moritur iracundia.
Brevis mens ipsa est memoria iracundiae. 85
Bona turpitudo est, quae periclum vindicat.
Bona comparat praesidia misericordia.
35 Beneficium dignis ubi des, omnes obliges.
II Brevis ipsa vita est, sed malis fit longior.
Beneficia donari aut mali aut stulti putant. 9o
Bene perdis gaudium, ubi dolor pariter perit.
Bene vixit is, qui potuit, cum voluit mori.
40 Bene e patre audire alterum est patrimonium.
Boni est viri, etiam in morte nullum fallere.
Z Bona causa nullum iudicem verebitur. 95
Bonus vir nemo est, nisi qui bonus est omnibus.
Σ Consueta vitia ferimus, non reprendimus.
Crudelis est in re adversa obiurgatio.
3o. bono PRA bona BFV in parente anima PRB imperancia V imper-
anti (without anima) F est pecunia PaRB est pecuniae Pb pecunia est
FV fiet pecunia bono imperante animo est pecunia S bona pecunia in
parente est animus C bona imperante bono animo est pecunia ////r. Ær.
b. i. animo bono e. p. ? 32. brevis mens S G?r. Or. breve mens Pa,
PbBRA breviens Pa breve amans FV brevis amans Gr. (from his Mss.)
brevissima ipsa Gr. Wo. brevis ira est ipsa S7). brevi animans ipsa Aer.
II (H) has 36. 4. 37. 13. 38. 24. 27. 39. 4o. 4I. V [from II] (FV) has
36—4 I. S has 4 I. 36. est H ////r. Ær. omitted by FV VVo.
3a. perdis H ///r. perdas FV VVo. Sp. Ær. 89. is HV Wo. S?.
AMr. omitted by F vixit qui potuerit Ær. 4O. beme audire alterum
patrimonium est FVH bonis bene A'i. bene vulgo Gr. bene e patre Ær.
41. Omitted by V nullum fallere FH Wo. Sp. M,r. nulli imponere Ær.
Z (M) has I. 42. 43. Io. 12. I4. 2. 3. 23. 29. 3 I. 34. 42. veretur M
iudicem verebitur ///r. non veretur fortunae vicem Aer. praeveretur
iudicem ?
Σ (PRBA) has I—2 I. C has I. 2. 27. 3. 4. 6. 34, 5. 7. I4. 8. Io. 18.
I I. 3 I. 9. 13. 15—18. 2 I. E 8 (I 78); S has I. 2. 4. I 2. 5. I 4. 7. 9. E 8
(178). I I. I 5—19. 8. Io. 2 I. 2o ; Z has I. I 2. Io. 6. I I. I3— 15. 17. I 9. 2o.
\^ [from >] (FV) has I — I6. 18—2o. I 7. 2 I (V omitting Io. I 5. 2o).
1. non Mss. Wo. S7). Aer. nova Be. ///r. 2. est in re adversa OMTHS
Mr. Aer. iure adversa est C est omitted by PBRAFV in re adversa est
PUBLILII SYRI SENTENTIAE. 7
Cavendi nulla est dimittenda occasio.
Cui semper dederis, ubi neges, rapere imperes. IOO
5 Crudelem medicum intemperans aeger facit. •
Cuius mortem amici exspectant, vitam cives Oderunt.
Cum inimico nemo in gratiam tuto redit.
Citius venit periclum, cum contemnitur.
Casta ad virum matrona parendo imperat. Io5
10 Cito ignominia fit superbi gloria.
Consilio melius vincas quam iracundia.
Cuivis dolori remedium est patientia.
Cotidie damnatur, qui semper timet.
Cum vitia prosunt, peccat qui recte facit. 1 IO
15 Contumeliam nec fortis pote nec ingenuus pati.
Conscientia animi nullas invenit linguae preces.
Comes facundus in via pro vehiculo est.
Cito improborum laeta ad perniciem cadunt.
Contemni gravius est quam stulto percuti. I 15
20 Cotidie est deterior posterior dies.
Crimen relinquit vitae, qui mortem appetit.
II Cogas amantem irasci, amare si velis.
Contra imprudentem stulta est nimia ingenuitas.
Crudelis est non fortis, qui infantem necat. I 2O
Wo. Sp. 16. Contumelia (from the previous verse) V animi Pb amici
B,RFVCO nullas P Be. mullus B nullius (with the -ius erased) F nullius
CRV conscientiam amici nullus invenit lingue preceps S conscientia
animi nullas invenit linguae preces Wo. S7). ///r. c. a. nimias Ær.
19. gravius est CS stultitia FVB, stultitiae PR stulte B stultissime Z.
omitted by CS C. est sapienti gr. qu. stultitiae percuti Å. C. gr. sapienti
est quam percuti Bo. contemni gr. est qu. a stulto percuti ? II (H) has 2.
5. 22—27. 9. 28—3 I. I 2. 32. 33. I3. I 7. 34—36. 8. 2o. 37. J^ [from II]
(FV) has 5. 22—37 (V omitting 37). S has 29. 24. 28. imprudentem
17. Quoted by Gellius 17. 14 and Macrobius, Sat. 2. 7.
19. Cf. Proverbs 2. 8.
2o. Cf. Seneca, A/iaedr. 784.
8 PUBLILII SVRI SENTENTIAE.
25 Consilium inveniunt multi se docti explicant.
Cave quicquam incipias, quod poeniteat postea.
Cui omnes benedicunt, possidet populi bona.
Cui nolis saepe irasci, irascaris semel.
Crudelis lacrimis pascitur, non frangitur. I 25
30 Caeci sunt Oculi, cum animus alias res agit.
Caret periclo, qui etiam cum est tutus cavet.
Cum ames non sapias, aut cum sapias non ames.
Cicatrix conscientiae pro vulnere est.
Cunctis potest accidere, quod cuivis potest. I3o
35 Cave amicum credas, nisi si quem probaveris.
Contra felicem vix deus vires habet.
Cum das avaro praemium, ut noceat rogas.
Z Cum sese vincit sapiens, minime vincitur.
Contra hostem aut fortem oportet esse aut supplicem.
40 Cito culpam effugias, si incurrisse poenitet. I 36
Cum periclo inferior quaerit, quod superior occulit.
Mss. Sø. Fr. impudentem Gr. Wo. Mr. 25. consiliis iuniorum FV
Æ'i. consiliis indoctiorum Wo. consiliis stultiorum Æzz. consilium in-
veniunt HO Gr. Or. Bo. consiliis iuti Sp. sed FVHO Gr. Or. Bo. se
A'i. Wo. Sρ. Bu. docti FVHO Wo. Sø. consilium in dubiis inveniunt
multi docti se explicant 77. ÆFritzsc/i. consilio unius multi se docti ex-
plicant? 26. cave ne HVk cave F quicquid FV quid k post paeniteat
H post poeniteat FVk paeniteat postea Bo. quicquam Gr. Or. Bo. Rå. Wo.
Sρ. ///r. Ne quicquam incipias quod post paeniteat cave //r. C. qu. ne
quod post paeniteat coeperis Ær. 84. cuivis...cuiquam Sen. Wo. Fr.
cumctis...cuivis FV Sø. Mr. 35. nisi FVH nisi si Bo. Wo. Mr. quem-
quam nisi S75. nisi quem re Aer. 36. infelicem Sp. Z (MT) has 1 5. 38.
I 7 • 7. 39. 4o. 27. 4 I. 3o. 3 I. 2. 42. 43. I3. 44. 38. semet MT se ipse
AM/7^. Sese VVo. A7;^. 4o. culpa effugiri T potest MT si T culpam
penitet incurrisse MT Cito culpam effugias si incurrisse paenitet Or. Wo.
C. c. effugiat quem inc. p. Ær. C. c. effugere pote quem culpae paenitet
A/r. effugi pote si incurrisse paenitet Æg. 41. quidquid superior
occultare contendit M q. superius o. c. T quod superior occulit A/a/!p? ///r.
84. Quoted by Seneca, de 7ramq. I I. 8; cf. Sem. Comso/. ad Marc.
9• 4•
PUBLILII SYRI SENTENTIAE. 9
Consilium in adversis prudentis remedium est.
Cum amico ignoscis, gratis plures comparas.
Contubernia sunt lacrimarum, ubi misericors mise-
rum aspicit. I4O
O Crebro ignoscendo facies de stulto improbum.
46 Cui plus 1icet quam par est, plus vult quam licet.
Σ Discipulus est prioris posterior dies.
Damnare est obiurgare, cum auxilio est opus.
Diu apparandum est bellum, ut vincas celerius. I 45
Dixeris maledicta cuncta, cum ingratum hominem
dixeris.
5 De inimico non loquaris male, sed cogites.
Deliberare utilia mora tutissima est.
Dolor decrescit, ubi quo crescat non habet.
quicquid celat superior Fr. 42 Consilium im adversis medicinae re-
medium prudentis est MT C. medici remedium pr. est Æaup? C. in dubiis
///r. C. in adversis Wo. /??. C. prudens adversis est remedium Ær.
43. cum inimico ignoscis MT amicos gratis complures adquiris M cum
inimico ignoscis amicos gratis comparas Haupt C. i. i. a. gratos c. Wo. C.
ignoscis umi gratos complures facis Baz. /?i. C. inimico ignoscis ultro amicum
comparas Sp. Cum ignoscis inimico amicos gratis complures paras ///7r.
Cum amico ignoscis uni plures compares Aer. Cum amico ignoscis gratis
plures comparas? 44. misericors conspicit miserum MT misericors
miserum adspicit Haupt /Mr. spectat miserum misericors Ær. O has 2.
25• 3 I. 45• 45. facies O ////7^. facias A//7^. A7r. 46. Omitted by
all the Mss.
Σ (PBRA) has I—I6; C has I. 9. 5. 3. 2. 2. 6. Io. 7. I I— I 4; S has
I—I6; Z has I. 3. Io. 5. I 3. 9. 7. I4. 6. J/ [from 2] (F) has I—I6.
4. alii cum ingratum hominis dixeris alii cuncta alii hominem Pb. cumcta.
B omitted by PaRAFS. dixis mala cuncta Sρ. dixeris maledicti cumulum
cum ingrati hominis dixeris Ær. 5. mon LEC S7). Mr. ne Ær. JVo.
Ioquaris BAF Wo. Sp. Mr. loquares P loqueris R loquere HS loquare
Mor. noli loquier Ær. 7. quod PRBA Sp. quo HFCSZ etc. Gr. Or.
46. Quoted by Gellius I 7. 14 and Macrobius, Saz. 2. 7; omitted by
Publiliam MSS.
IO PUBLILII SYRI SENTENTIAE.
Didicere flere feminae in mendacium. I 5o
Discordia fit carior concordia.
10 Deliberandum est saepe, statuendum est semel.
Difficilem habere oportet aurem ad crimina.
Dum est vita grata, mortis conditio optima est.
Damnum appellandum est cum mala fama lucrum. 155
Ducis in consilio posita est virtus militum.
15 Dies quod donat timeas: cito raptum venit.
Dimissum quod nescitur, non amittitur.
II Deliberando discitur sapientia.
Deliberando saepe perit occasio. I6o
Duplex fit bonitas, simul accessit celeritas.
20 Damnati lingua vocem habet, vim non habet.
Dolor animi morbus gravior est quam corporis.
Dulce etiam fugias, fieri quod amarum potest.
Difficile est dolori convenire cum patientia. I65
Deos ridere credo, cum felix vovet.
Z Durum est negare, superior cum supplicat.
26 Dissolvitur lex, cum fit iudex misericors.
Æo. VVo. /V//^. /77^. 8. dedicere PRA dediscere BFS Æ7^. didicere As.
didicerunt Æo. fere B flerem PaS feminae BA femina PRF feminam S Æ7r.
est mendacium L Æ?r. in mendacium As. Gr. Be. Or. Bo. Wo. Rå. Mr. A7r.
feminae mendacium Sρ. 1o. quicquid PbBRA quidquid Pa diu quic-
quid CSZ saepe quicquid F. diu deliberandum statuendum est semel 8o.
del. est saepe stat. est sem. Wo. Sρ. del. est decies stat. est sem. Aer. Æg.
del. est quicquid stat. est sem. ///r. 11. op. hab. S and Bentley's 3 MSS.
op. aur. hab. Ær. Be. Bo. λέ. Sø. hab. op. aur. Wo. ///r. Ær. 15. timeas
Mss. Wo. ///r. /Fr. teneas Sp. II (H) has I 7. 7. I8. 19. 2o. 5. 6. 2 I—24.
¥ [from II] (F) has I 7—24. 19. si simul H simul ut F simul Bo. Wo.
//or. Sp. si inopi Aer. celeritas F caeleritas H celeriter Aer. 21. dol.
an. gr. est qu. corp. FHV. dol. an. nimio gr. 8o. multo VVo. morbus Ær.
dol. an. gr. est qu. corp. dolor Gr. Or. 23. sapientia HFV 57).
patientia Caec. Ba////s Wo. Mr. 24. fovet H vocet C vocat Gr. VVo.
Sρ. vovet A/r. deo se credere credit cum felix vovet Ær. Z has 3. 5.
25. 26. 27. M Io (352). 28. 25. durum est denegare superiori cum
debeas supplicare MT d. e. negare superior cum supplicat Aeazapz ///r. Afr.
26. dissolvitur protinus lex cum fuerit misericors iudex MT dissolvit
PUBLILII SYRI SENTENTIAE. I I
Dominari ex parte est cum superior supplicat.
Decima hora amicos plures prima reperiet. I7o
Σ Etiam innocentes cogit mentiri dolor.
Etiam in peccato recte praestatur fides.
Etiam celeritas in desiderio mora est.
Ex vitio alterius sapiens emendat suum.
5 Et deest et superest miseris cogitatio. I75
Etiam oblivisci quid sis, interdum expedit.
Ex hominum questu facta Fortuna est dea.
Effugere cupiditatem regnum est vincere.
Exsul, ubi ei nusquam domus est, sine sepulcro est
mOrtuuS.
10 Etiam qui faciunt oderunt iniuriam. I8o
Eripere telum, non dare irato decet.
Exsilium patitur, patriae qui se denegat.
Etiam capillus unus habet umbram suam.
legem iudex misericordia Sp. dissolvitur lex cum fit iudex misericors ////r.
27. domimari ex parte dimoscitur cui superior supplicare videtur MT
dominatur partim cui superior supplicat Haupt dominari ex parte est cum
superior supplicat ///7r. 28. decima hora amicos plures quam prima
reperies M repperies T d. h. am. pl. prima reperiet Å. d. h. am. pl. quam
prima invenit ///r. d. am. h. pl. q. hora prima reperias Aer.
Σ (PBRA) has I—I6 (B omitting I); C has I. 6. I 5. 4. 7. I 3. 9. Io. I 2.
I I. I6. 5; S has I—8. 13. 9. I 2. I I. 14—16; Z has I. 4. 6. 16. 8. 9. I I.
I 2. I 5 ; J/ [from 2] (F) has I — I6. . 1. innocentis PRBA Wo. Rå. Sø.
innocentem Z innocentes FC Ær. Go. Opr. Bo. ////r. Ær. 2. et tamen
Mss. etiam in As. etiam Ær. huic peccato F peccari S in peccato As. Gr.
Be. Or. 5o. Mr. peccanti Wo. periuro Ær. 4. ex vitio alterius LCEO
Ær. Gr. Be. Or. Bo. Sp. Mr. alius Aëå. Wo. ex vitio sapiens alieno Ær.
6. qui C Be. from Caius Ms. Bip. editor Or. Bo. Ar. quid sit Ms. of
Pithoeus Ri. quod sis Am. quod scis Ær. Gr. quid sis Wo. Mr. 9. exuli
ubi Mss. except S which has exul ubi C exul cui numquam and Z simply
exuli. exul is qui Gr. Be. exuli, quia Baehremzs exul si tibi...es /??. exuli
ubi [ubist] Sp. cui Æ7r. exulanti ubi Wo. exsuli nulla Aer. exuli si cum
A/g. e. s. cui Hg. II (H) has 3. I. 5. I7. I8. I9. I I. I 3. I6. I 5 ; V [from
11. Cf. Seneca, de 7ra7zq. I. 19. 8.
I 2 PlUBLILII SYRI SENTENTIAE.
Eheu quam miserum est fieri metuendo senem.
15 Etiam hosti est aequus, qui habet in consilio fidem. 185
Excelsis multo facilius casus nocet.
II Extrema semper de ante factis iudicant.
Ex lite multa gratia fit formosior.
Etiam bonum num saepe obest assuescere ?
}, Errat datum qui sibi, quod extortum est, putat. I9o
Σ Fidem qui perdit, quo se servet reliquum ?
Fortuna cum blanditur, captatum venit.
Fortunam citius reperias quam retineas.
Formosa facies muta commendatio est.
5 Frustra rogatur, qui misereri non potest. I95
Fortuna unde aliquid fregit, quassat omnia.
Fraus est accipere, quod non possis reddere.
Fortuna nimium quem fovet, stultum facit.
Fatetur facinus is, qui iudicium fugit.
10 Felix improbitas optimorum est calamitas. 2 OO
Feras, non culpes, quod mutari non potest.
II] (F) has I 7. 18. I 9. 18. multa gratia Mss Gr. Or. Wo. ///. multo
gratia Casp. Ore//i. Æo. S5. inulta gratiast Aei. gratia est O fit HF Ær. infit
Sp. est Wo. Mr. 19. bonum HF est H obest F saepius /mgo/sz.
editor saepicule Ri. persaepe obest Wo. bono animum saepe obest Ær.
etiam bonum num saepe obest assuescere? O has 4. Io. 18. 2o.
2o. qui datum sibi O datum qui sibi ///r. Ar.
Σ (PBRA) has 1—27 ; C has I. I4. 16. I 7. 2. 3. 6. 8. 18. L 4 (328).
24. 27. M 44 (386) (?) 4. 5. 2o. Io. 7. 9. I I. 23. I 2. I3. 15. 19. 2 I. 22 ;
S has I 4. 16. I7. 9. 2 I. 7. 2. 3. 4. Io. 15. I I. 23. 25. 22. 5. 6. 8. I8. 24.
27. I9. 2o. I3; Z has 9. 7. 25. I 4. 5. 4. 8. I8. 19. 23. 24. 27. V [from X.]
(F) has I—3. 9. 4—8. Io—27. 1. reliquum PRBEA reliquo C and
Gruter's best Ms. non est relictum F relicuo Wo. Aei. Sp. Mr. reliquum ?
quo rem servat relicuam Aer. 6. cassum est F quassum est PRBACS
quassuat Gryphisw. Ms. casus est Go. cassum penitus est Gr. Or. 5o.
cassum est non perit Æz. fregerit cassa est fides Baz. cassumst reficere Sø.
7. Cf. Seneca, de Æenef. 5. 6. 2.
11. Quoted by Gellius I 7. 14 and Macrobius, Sat. 2. 7.
PUBLILII SYRI SENTENTIAE. I3
15
20
25
Futura pugnant ne se superari sinant.
Furor fit 1aesa saepius patientia.
Fidem qui perdit, ultra perdere nil potest.
Facilitas animi ad partem stultitiae rapit. 2o5
Fides in animum, unde abiit, non umquam redit.
Fidem nemo umquam perdit, nisi qui non habet.
Fortuna obesse nulli contenta est semel.
Fulmen est, ubi cum potestate habitat iracundia.
Frustra cum ad senectam ventum est, repetas adoles-
centiam. 2 IO
Falsum maledictum malevolum mendacium est.
Feminae naturam regere desperare est otium.
Feras difficilia ut facilia perferas.
Fortuna vitrea est: tum cum splendet frangitur.
Feras quod laedit, unde quod prodest feras. 2 I5
Facit gratum Fortuna, quem nemo videt.
quassat omnia Aer. A/g. cassum semper est? 12. pugnant PaRFC
nom pugnant PbB pungunt Æz. nec R Bo. Wo. ne PBFC Gr. Sρ. /Mr. ut
non A}^. 14. nihil potest LEC nihil poterit T m. u. perdere potest SZ
u. perd. nil potest Æa/a/2 n. pote ultra perdere Sø. Wo. ///r. Ær.
15. animi Mss. Ær. Gr. Be. Or. Bo. nimia Wo. Æz. ad partem Mss.
Ær. Gr. Be. Or. Bo. Wo. partem Sp. Aei. sapit PRBA Sp. Æ?. rapit
B, FCS Ær. Gr. Be. Or. Bo. Wo. capit Bu. facit Ær. 16. unanima
Mss. except in animam S ut anima Ær. etc. sicut anima Wo. in animum
Sp. Mr. uti anima Aer. abiit CS Ær. Gr. Æe. Or. Bo. Wo. Ri. Sp. Mor.
Ær. abit F habet PBRA. eo nunquam redit Mss. nunquam eo redit Arz.
vix umquam Sρ. non unquam Aer. fides ut anima unde abit eo numquam
redit? 28. feras PRFC Wo. Æj. Sp. Mr. Ær. fer B Ær. Gr. Or. Bo.
difficilia ut facilia Mss. Sp. ///r. fac. ut diff. Be. Wo. levias perferas F
prope perferas S perfeceris C feras difficile facile ut facilius feras Ær.
levius feras Ær. levius perferes Gr. Or. Bo. 25. ut et /mago/sz. edito?
ut et id Gr. Or. feras MSS. perferas Ær. Am. Wo. Rå. unde quod prodest
feras Ær. 26. facit gratum Mss. (except gatum R) Ær. Gr. Or. Wo.
gradum Aeg. Bipomt. editor AWauck /Mr. ratum Ri. gratum facit Be.
fortuna gratum Z. a/za, A. Spemege/. quem PaRAF Wo. quam Pb Ær. Gr. Or.
18. Quoted by Gellius I 7. I4 and Macrobius, Sat. 2. 7.
28. Cf. Seneca, ZT/yesz. 3o7.
I4 PUBLIILII SVRI SENTENTIAE.
TI
Z
30
O
Σ
5
Fortuna plus homini quam consilium valet.
Frugalitas miseria est rumoris boni.
Famulatur dominus, ubi timet quibus imperat.
Facile qui faciant bona invenies, cum qui fecerunt coles.
Frenos imponit linguae conscientia. 22 I
Falsum etiam est verum, quod constituit superior.
Grave praeiudicium est, quod iudicium non habet.
Gravissima est probi hominis iracundia.
Gravis animi poena est, quem post facti poenitet. 225
Gravis animus dubiam non habet sententiam.
Grave est malum omne quod sub aspectu latet.
Gravius nocet, quodcumque inexpertum accidit.
Gravis est inimicus is, qui latet in pectore.
Gravissimum est imperium consuetudinis. 23o
Æ/g. cum B Ri. Sp. cui...invidet Be. Bo. 27. homini PaRFCZ homi-
num PbABS in homine Æâ. Sρ. ///r. hominibus Bo. Wo. in re omni or
ad omne Be. humanum Casp. Ore//i omnino Bo. ad hominem Ær.
ad homines Æ7g. II (H) has 2. 28. 5. 8. 9. I 7. \|/ [from II] (F) has 28.
17. Z (T) has 29. 9. 3o. II. I3. I9. I4. 3I. 3o. facileque faciunt
bona invenies cum laudamdoque fecerunt coles T qui faciant bene Æazιρz
cum qui fecerunt Æ7aupt...invenias...coles VVo. f. q. b. faciant aderunt
cum q. f. colas Ri. f. invenies q. b. f. Mr. b. q. f. Ær. 31. saepius
conscientiae T f. i. 1. conscientiae ///r. sapiens consciae Aer. O has 9. I4.
2 •
Σ (PBRA) has I—9 ; C has I. 2. 4. 3. 8. 5. 7. 9. 6; S has 2. I. 4. 3.
5—9; Z has 7. 2. 4. 5. 6. 8. 9. I ; V [from 2] (F) has I—9. I. habet
Mss. cave Sø. 3. post facti PBR Gr. Wo. Rå. Sø. Mr. erased in F
post factum T post facta Or. si quem facti £. iam facti Fr. 5. gra-
vius malum est omne HF gr. e. m. o. P (maleum Pb) BRA gr. e. o. m.
SZ gravius est malum omne S7). grave est m. o. Æ?r. gravius m. o. e. Wo.
///r. grave est m. o. Ar. gravius e. m. o. amoene quod sub aspectu
latet Æz. 7. gravis HT Sø. ///r. gravius PR AFr. gravior Pa,ABFC
AEr. Gr. Or. gravissimus S. is qui BA /Mr. his qui Pb qui HRFCS Sρ.
si qui Rz. gravis est scrupulus delitiscens invisus in pectore T gravior est
inimicus qui pectore latet quam qui facie patet Z gravis est in. is qui latet
in pectore ///r. g. e. in. qui latet sub pectore Sø. gravius mil animum
28. Quoted by Gellius I 7. I 4 and Macrobius, Sat. 2. 7.
PUBLIILII SVRI SENTENTIAE. I5
9 Grave crimen, etiam leviter cum est dictum, nocet.
Z Grave est quod laetus dederis tristem recipere.
Σ
5
10
Heu quam difficilis gloriae custodia est!
Homo extra corpus est suum, cum irascitur.
Heu quam est timendus, qui mori tutum putat ! 235
Homo qui in homine calamitoso est misericors,
meminit sui. •
Honesta turpitudo est pro causa bona.
Habet in adversis auxilia, qui in secundis commodat.
Heu quam miserum est ab eo laedi, de quo non
possis queri!
Hominem experiri multa paupertas iubet. 24o
Heu dolor quam miser est, qui in tormento vocem
non habet !
Heu quam multa poenitenda incurrunt vivendo diu !
Habet suum venenum blanda oratio.
Homo totiens moritur, quotiens amittit suos.
Homo semper aliud, Fortuna aliud cogitat. '245
Honestus rumor alterum est patrimonium.
est in. qui quam 1. in pectore Aer. Z (T) has 3. 7. Io. lo. grave est
enim quod fronte laeta dederis triste recipere T das Or. des ///r. grave
est quod laetus dederis tristem recipere Wo. -
Σ (PBRA) has I—2o; C has I. E I 4 (184). 7. 3. 9. Io. 2. 4. 8. I 2. I5.
I 7. 5. I4. I6. 6. I I. 2o. I8; S has I. E 14 (184). 7. 9. Io. 6. I I. I8. I9. 2.
8. I 2. I 5. 17. 5. I4. I6. 2o; Z has 2. 3. 7. 9. Io. I I. 5. 8. I7. I9 ; ¥ [from
Σ] (F) has 1—6. 8— Io. I I — I 3. I 5—2o. 7. ab illo C ab ipso Z
laedi ab eo B ab eo laedi Gyr. Be. Wo. Sø. Mor. laedi ab illo S Bo. non
possis queri OBJZ Wo. Sρ. non compossit queri PRA mequeas queri CS
non ausis queri Gr. Æe. h. q. m. e. 1. d. q. n. competierit queri ÆFr.
9. vocem q. i. t. Bo. Ze//. Amtoime Aer. qui i. t. vocem Wo. Sρ. ///r.
13. aliud furetina aliud Pa aliut furetina aliut Pb aliud furetinat R.
aliud fretinat A aliud fuerit B in se aliud fert F saepe in aliud fertur Wo.
semper aliud fruticat Sp. semper ubi deiuret Fr. semper aliud fortuna
11. Cf. Phaedrus 1. I9. I.
I6 PUBLILII SYRI SENTENTIAE.
15 Homo ne sit sine dolore, Fortunam invenit.
Honeste servit, qui succumbit tempori.
Homo vitae commodatus, non donatus est.
Heredis fletus sub persona risus est.
Heredem ferre utilius est quam quaerere.
20 Habent locum maledicti crebrae nuptiae.
II Honeste parcas improbo, ut parcas probo.
Humanitatis optima est certatio.
Honos honestum decorat, inhonestum notat.
Haec conscientia animi gravis est servitus.
25 Hominem etiam frugi flectit saepe occasio.
Homini consilium tunc deest, cum multa invenit.
Z Humilis nec alte cadere nec graviter potest.
Honestum laedis, cum pro indigno intervenis.
Σ Inferior rescit, quicquid peccat superior.
Inimicum ulcisci vitam accipere est alteram.
Invitum cum retineas, exire incites.
Ingenuitatem laedas, cum indignum roges.
5 In nullum avarus bonus est, in se pessimus.
26o
265
Λ//?^. 19. ferre Mss. Gr. Be. Or. Bo. Wo. Rå. flere Sø. scire Ær.
fieri Afr. Ae/g. II (H) has 2 I. I I. 22. I 7. I4. 23. M 9 (35 I). 6. 24. 25. 26.
I6. J/ [from II] (F) has 2 I. 22. I4. 23—26. 24. haec F (more or less
erased or altered) Sø. heu Gr. Wo. ///r. Fr. gravior est servitute F
gravis est servitus Gr. quam conscientia animi gravis servitus A/2 sara'
est gravior servitus? 26. tum deest consilium O ////r. cons. t. deest
HF Wo. S%. Aer. Z (T) has 27. 28. I 2. 23. I I. 2. 28. intercedis T
(? rightly in spite of the final spondee) intervenis Haupt ///r. laedas...
postules Ær.
Σ (PBRA) has I—34; C has I. 2. 26. 3. 9. 4. I I. 6—8. Io. 13—17. 19.
18. 20—22. 33. I 2. 24. 25. 27. 28. 3o—32 ; S has I. 3. 4. 7. 5. 6. 18. Io.
2 I. 22. 25. 26. 28. 32. I I. I4. I6. I 7. 2o. 29. 3o. 3 I ; Z has I. 4—7. 2 I. I6.
2o. I 7. 22. 26. 28. (31). 32. 33; V [from 2] (F) has I—3. 5—I I. I3—34.
1 2 . 5. nullo Mss. except H (Wo. Fr.) which with Seneca has nullum
18. Quoted by Gellius I 7. I4 and Macrobius, Sat. 2. 7.
5. Quoted by Seneca, Æρász. Io8. 9.
PUELII,II SYRI SENTENTIAE. I 7
10
15
20
Inopi beneficium bis dat, qui dat celeriter.
Inopiae desunt multa, avaritiae omnia.
Instructa inopia est in divitiis cupiditas.
Invitat culpam, qui peccatum praeterit.
Iucundum nil est, nisi quod reficit varietas. 27o
Ingenuitas non recipit contumeliam. .
Irritare est calamitatem, cum te felicem voces.
Impune pecces in eum, qui peccat prior.
Ingratus unus omnibus miseris nocet.
In miseria vita etiam contumelia est. 275
Ita amicum habeas, posse ut facile fieri hunc ini-
micum putes.
Invidiam ferre aut fortis aut felix potest.
In amore semper mendax iracundia est.
Invidia tacite, sed inimice irascitur.
Iratum breviter vites, inimicum diu. 28o
Sρ. ///r. 9. in se vitat PRBF invitat HTC Gr. Or. A'i. Wo. Sp. Mr.
ipse intrat Bo. inseruit Aei. in se vult Ar. 13. inpune Mss. iure ÆFr.
pecas P pecis R pecces BF Gr. Be. Or. Bo. Wo. Rå. Sø. Mr. peccas C
profecto peccas T in te peccat Aer. in eum qui Mss. Be. Or. Bo. Aei. Sρ.
A/or. qui prior in eum (omitting the first in eum) T in eum pecces Gr.
peccat rarior Mss. (except T) in quem peccaris prior Aer. impune peccat
cum quis peccat rarius Gr. i. p. c. q. p. rarior Aea. A/2. qui peccat prior
Ae. JVo. S%. ///r. 15. miseria PRA misera HBF miseri C etc. etiam
HF (omitted by the other MSS.) etiam vita Wo. vita etiam Sø. ///r. in
miseri vitam inventa ÆFr. 16. posse ut facile fieri PRFB, Gellius and
Macrobius omit facile. hunc non inimicum putes PRBA amicum is written
over inimicum in the cod. Voss. of Gellius putes hunc inimicum F h. i. p.
Gellius and Macrobius ut inimicum fieri posse scias C p. u. fieri i. putes Ær.
p. i. fieri ut putes Gr. i. h. a. p. u. fieri i. putes Gr. posse ut facile fieri
hunc i. putes Be. (from Caius Ms.) Aeo. Wo. Rå. Sρ. ///r. posse amicum
fieri u. i. putes Aer. 19. , tacito C tacita cite sed inimice H tacita
citius inimica F tacite sed inimice Gr. Be. Or. 5o. Wo. /??. S%. ///r. tacita
7. Quoted by Seneca, Epist. I o8. 9, and with * luxuriae* for * inopiae'
Comazr. 7. 18. 8.
11. Cf. Plautus, Capz. I. 2. 62.
16. Quoted by Gellius I 7. I 4 and Macrobius, Sat. 2. 7.
Β. S. 2
I8 PUBLILII SVRI SENTENTIAE.
Iniuriarum remedium est oblivio.
Iracundiam qui vincit, hostem superat maximum.
Iactum tacendo crimen facias acrius.
In malis sperare bene nisi innocens nemo solet.
25 In vindicando criminosa est celeritas. 285
Inimicum quamvis humilem docti est metuere.
In calamitoso risus etiam iniuria est.
Iudex damnatur, cum nocens absolvitur.
Ignoscere hominum est, nisi pudet cui ignoscitur.
30 In rebus dubiis plurimi est audacia. 29o
Illo nocens se damnat, quo peccat die.
Ita crede amico, ne sit inimico locus.
Iratus etiam facinus consilium putat.
Invidia loquitur, quod videt, non quod subest.
II Iniuriam aures quam oculi facilius ferunt. 295
36 Iacet omnis virtus, fama nisi late patet.
Ignis suum calorem etiam in ferro tenet.
inimiciora Aer. i. tacite propalam ira irascitur 7ΤΛ. Aerìtzsc/ae 28. iactum
Mss. (except ictum F and factum Gryph. As. 8e. Or. S7.) tacendo BA Am.
VVo. Sp. tacendum P tacentem RF facies R interpretando crimen facias
acrius ////r. iactum in te tacendo acumen crimen facias acrius Aer. 25. iu-
dicando HBCF Gr. Ä€z. /////r. vindicandO PRASE Ær. Or. Bo. JVo.
Sø. Ær. 28. cum Mss. (except O which has ubi ///r.) Wo. Sø. Ær.
29. hominum Mss. (except S which has humanum Ær.) Wo. Sρ. ///r.
humile Aez. nisi Mss. (except ubi Inc. ///r.) Wo. Sρ. ///r. 34. So in
H Wo. Aer. quod videt loquitur F loquitur (omitting quod videt) PRBA
invidia id loquitur q. v. ///r. S%. coquitur Rà. i. 1. id quod obest non
quod subest Gr. Or. i. 1. id q. abest m. q. s. Bo. not in Erasmus' editions.
II (H) has I 9. 2 I. 35. 36. 5. 7. 9. Io. I 2. 37. 38. 39. 34. 25. 4o. 18. 4 I.
43—46. 4. 47—5o. 6. II. 5I. I5. 52. I 7. 53. 54. 22. 24. 42. 55—58. 26. 6o.
28; V [from II] (F) has f 9. 35—46. 4. 47—61 ; V has 35—38. 4 I. 43—45.
4. 53. 55—58. 6I. 59. Bart. has the same, except 44. 85. quam
oculi facilius Mss. Wo. S%. facilius quam oculi Luc/is (quaesz. metr. Plaut.)
////?^. Æ)^. 37. suum calorem etiam H. Wo. e. s. c. F /V/r. Aer. c. s. e.
21. Quoted by Seneca, Æpist. 94. 28.
26. Cf. Phaedrus I. I8. I.
PUBLILII SYRI SENTENTIAE.
I9
In venere semper certant dolor et gaudium.
In amore forma plus valet quam auctoritas.
40 Ingrata sunt beneficia, quibus comes est metus.
Imprudens peccat, quem peccati poenitet.
Inertia indicatur, cum fugitur labor.
Iratus, cum ad se rediit, sibi tum irascitur.
In amore semper causa damni quaeritur.
45 Iucunda macula est ex inimici sanguine.
In venere semper dulcis est dementia.
In misero facile fit potens iniuria.
Interdum habet stultitiae partem facilitas.
Inertia est laboris excusatio.
50 Iniuriam facilius facias quam feras.
Iratus nil non criminis loquitur loco.
Incertus animus remedium est sapientiae.
In turpi re peccare bis delinquere est.
Ingenuus animus non fert vocis verbera.
55 Iniuriam ipse facias, ubi non vindices.
Is minimum eget mortalis, qui minimum cupit.
Inimici ad animum nullae conveniunt preces.
Inimico exstincto non habent lacrimae exitum.
Ibi semper est victoria, ubi concordia est.
60 Iter est quacumque dat prior vestigium.
3oo
3 IO
3 I 5
32o
Sρ. 38. certant Mss. (except J^ which has certat Wo. ////r.) Å.
Sø. Ær. 41. quem facti F cum facti H quem post facti Gr. Or. Wo.
peccati S7). ///r. mox facti Ha/mz. 42. iudicatur H G?r. Opr.
CllIm
iudicatur F indicatur Bo. Wo. Rå. Sø. Mr. 52. remedium FHV
///r. Sø. Ar. AZg. dimidium Æo. JVo. 56. minimum F A/r. Sø. Ær.
minimo Seneca Gr. Opr. Bo. Wo. Rå. 58. exitium Mss. (except H
52. Cf. Cicero, de mat. deorum I. I.
56. Quoted by Seneca, Epist. Io8. I I.
2O PUBLILII SVRI SENTENTIAE.
Ibi pote valere populus, ubi leges valent.
Iratus plus se posse quam possit putat.
Z Invectae vocis numquam libertas tacet.
64: Improbe Neptunum accusat, qui iterum naufra-
+ gium facit.
Σ Loco ignominiae est apud indignum dignitas. 325
Laus nova nisi oritur, etiam vetus amittitur.
Laeso, doloris remedium inimici est dolor.
Levis est Fortuna : cito reposcit, quod dedit.
5 Lex universa est, quae iubet nasci et mori.
Lucrum sine damno alterius fieri non potest. 33o
Lascivia et laus numquam habent concordiam.
Legem nocens veretur, Fortunam innocens.
Libido, non iudicium est, quod levitas sapit.
10 Libido cunctos etiam sub vultu domat.
TI Longum est, quodcumque flagitavit cupiditas. 335
V Lapsus semel fit culpa, si iterum cecideris.
Lex videt iratum, iratus legem non videt.
Legem solet obliviscier iracundia.
and J^ which have exitum) Gr. Or. Wo. Sø. ///r. exire Ær. 61. potest
F Fr. pote Gr. Or. Ä. Wo. Sø. Mr. leges populi valent Ær. Z (T)
has 63. 2 I. 22. 23. 6. I I. 9. I4. I7. 64. 63. Invectibe Z insanae Aer.
malignae A?z. maledicae ///r. invectae? inversae?
Σ (PRA) has I—Io ; B has 2—5; C has I—3. 5—8; S has I—4. 6—8.
Io. 5 ; Z has I—3. 5—8; V [from X.] (F) has I—Io. 6. sine damno
alterius Mss. Wo. Sp. Mr. etc. absque damno alieno Ær. II (H) has I I.
V^ [from II] (F) has II— 17 ; J^ Bart. have I 6; α has I 3. I 4; α has I 3.
11. longum est quod flagitat cupiditas HF longinquum est omne quod
cupiditas flagitat Gr. Bo. Wo. longum est quodcunque flagitavit cupiditas
A7%^. 12. lapsus semel fit culpa F Wo. Sρ. Ær. lapsus semel ubi sis
sit tua culpa O lapsus ubi semel sis sit tua culpa A/r. 14. legem solet
oblivisci iracundia... F 1. s. obliviscier iracundia Gr. legem oblivisci solita
est iracundia Bo. legem solet oblivisci ira numquam lex iram solet Aer.
64. Quoted by Gellius I 7. I4 and Macrobius, Sat. 2. 7.
6. Cf. Seneca, de /7ra. 2. 8. 2.
PUBLILII SVRI SENTENTIAE. 2I
15
Z
Σ
10
15
Locis remotis qui latet, lex est sibi.
Late lucere ignis, nihil ut urat, potest. 34O
Licentiam des linguae, cum verum petas.
Lucrum est dolorem posse damno exstinguere.
Malignos fieri maxime ingrati docent.
Multis minatur, qui uni facit iniuriam.
Mora omnis odio est, sed facit sapientiam. 345
Mala causa est, quae requirit misericordiam.
Mori est felicis, antequam mortem invoces.
Miserum est tacere cogi, quod cupias loqui.
Miserrima est fortuna, quae inimico caret.
Malus est vocandus, qui sua est causa bonus. 35o
Malus bonum ubi se simulat, tunc est pessimus. .
Metus cum venit, rarum habet somnus locum.
Mori necesse est, sed non quotiens volueris.
Male geritur, quicquid geritur fortunae fide.
Mortuo qui mittit munus, nil dat illi, sibi adimit. 355
Minus est quam servus dominus, qui servos timet.
Magis fidus heres nascitur quam scribitur.
16. lucere ignis FV^ Gr. Or. nihil F ignis lucere Vauck. late lucere
nihil ut nihil urat potest Sp. late lucere ut urat nihil ignis potest Bo.
late lucere ignis nihil ut urat potest Bo. Wo. late lucere ut urat mihil ignis
potest Wo. late ignis lucere ut nihil urat non potest Vaalck /?z. late
lucere ut nihil urat nil
nil ut nihil urat
Z (T) has 6. 18.
Σ (PRA) has I—32; C has I. 4. 8. 9. I 2. I6. I7. I 9. 2o. 22. 23. 24.
28. 29. 31. 2. 3. 5. I I. 13. Io. 6. 7. 2 I. I4. 25. I 5. 18. 26. 27. 32. 58. 54;
S has I—3. 5—14. I6—18. 2 I. 27. 29. 3o. 32. I9. 2o. 22. 24. 23. I 5. 26;
Z has 9. 22. 6. I4. 3. 4. I5. I6. 27. 2o. 18. I9. 24. 25. 3o. 28. 29. 32. I 2.
I o. 2 ; \^ [from X.] (F) has I—32. 5. mori est felicis Mss. Gr. Or. Bo.
VVo. /('z. S%. ///r. but felicius some Mss. of Erasmus and the Gryph.
antequam mortem Mss. invoces RA Sρ. Mr. invocis P invocet FS Wo.
invocens Gryph. mors invocetur C. lo. venit Mss. tenuit Aer. reg-
nat A??. vexat /?i. vigilat λῖ. 13. sibi adimit MSS. Wo. adimit
sibi Be. Rå. Sp. Mr. se abdicat Fr. 15. magis MSS. S7). ///r. mage
potest Aei. late elucere insigne ut nil urat potest Aer.
22 PUBLILII SYRI SENTENTIAE.
Malo in consilio feminae vincunt viros.
Mala est voluntas ad alienum assuescere.
Maximo periclo custoditur, quod multis placet. 36o
Mala est medicina, ubi aliquid naturae perit.
20 Malae naturae numquam doctore indigent.
Misereri scire sine periclo est vivere.
Male vivunt, qui se semper victuros putant.
Maledictum interpretando facias acrius. 365
Male secum agit aeger, medicum qui heredem facit.
25 Minus decipitur, cui negatur celeriter.
Mutat se bonitas irritata iniuria.
Mulier cum sola cogitat, male cogitat.
Male facere qui vult, numquam non causam invenit. 37o
Malevolus semper sua natura vescitur.
30 Multos timere debet, quem multi timent.
Male imperando summum imperium amittitur.
Mulier, quae multis nubit, multis non placet.
N^ Malevolus animus abditos dentes habet. 375
Gr. Or. Æo. VVo. Ä';. ÄFr. 17. voluntas Mss. ///r. Ær. voluptas Ær.
Gr. Or. Bo. Wo. Rå. S75. ad alienum consuescere Mss. Gr. Or. Wo.
alienis adsuescere Ær. ad alienum adsuescere Bo. /??. ad alienum suescere
ÆHa/m Sp. alienum resciscere Fr. 18. periculo MSS. periclo Gr. Wo.
Sρ. Mr. malo Fr. custoditur Mss. Gr. Wo. Sp. Mr. custodit unus Ær.
19. mala est medicina Mss. Gr. Wo. S7. Mr. malum est remedium F.
24. male secum agit aeger medicum Mss. Ær. Gr. Be. Or. Bo. Wo. Rå.
Λ/r. male secum agit medicum aeger S75. male agit secum aeger medi-
cum ÆFr. 26. cum inritatur PR cum irritatur FC. cum irrogatur Ms.
of Am. cum irrites Ær. irritata As. Gr. Or. Bo. Wo. Rå. Sø. Mr. cum
inruat se Fr. Hg. 29. sua natura vescitur Pa RF Ær. Gr. Be. Or.
Æo. Wo. Aei. Sp. Mr. natura sua vescitur Z nascitura Pb vestitur C sua
venena pascitur Ar. V [from II] (F) has 33—68; V Bart. have 34, 35. 37.
43. 45. 47. 48. 5o. 53. 54. 57—59. 62—65. 6. 7. (Bart. omitting 5o).
18. Cf. Hieronymus adv. Jovin. I. fin. ** difficile custoditur quod
plures amant.”
22. Cf. Seneca, Epist. 23. Io. -
3o. Cf. Laberius ** Necesse est multos timeat, quem multi timent.”
PUBLILII SVRI SENTENTIAE. 23
Medicina calamitatis est aequanimitas.
35 Muliebris lacrima condimentum est malitiae.
Metum respicere non solet quicquid iuvat.
Malo etiam parcas, si una est periturus bonus.
Magnum crimen secum affert indignatio. 38o
Malus etsi obesse non potest, tamen cogitat.
40 Mage valet, qui nescit quod calamitas valet.
Mora cogitationis diligentia est.
Multa ignoscendo fit potens potentior.
Multis placere quae cupit, culpam cupit. 385
Minimum eripit Fortuna, cum minimum dedit.
45 Meretrix est instrumentum contumeliae.
Malus bonum ad se numquam consilium refert.
Manifesta causa secum habet sententiam.
Multorum calamitate vir moritur bonus. 39o
Metus improbos compescit, non clementia.
50 Muneribus non lacrimis meretrix est misericors.
Metuendum est semper, esse cum tutus velis.
Mors infanti felix, iuveni acerba, nimis sera seni.
38. crimen secum affert F Gr. Or. Wo. secum affert crimen Mazzc/é Æz.
///r. Ar. magna est cum crimen adfert indignatio Bo. 39. etiam si
obesse non potest F etsi obesse non potest λέ. S7). ///r. etsi obesse non
pote Gr. Wo. tamen cogitat F Gr. Or. Bo. Wo. Mr. S%. malus etsi non
pote posse obesse cogitat Aer. 4o. magis valet qui nescit F Æâ.
mage valet qui nescit Gr. Or. Wo. magis is valet qui scit Ed. Becker Sp.
quod valet calamitas F Æz. quod cal. valet Wo. calamitas quid valet Gr.
Or. quid valeat calamitas Ed. Becker 42. multa F JVo. /////r. A7r.
multo Sρ. 44. cum F Gr. Sρ. Aer. cui Be. Or. Bo. Wo. Rå. Mor.
48. calamitate F Gr. Or. Bo. S%. /V/r. Aer. calamitati Ri. Wo.
5O. muneribus non lacrimis meretrix est misericors F Gr. Or. mun. est
non lac. mer. mis. ///r. Ar. 51. metuendum semper esse scias quem
tutum velis F met. semp. est ei quod tutum velis Gr. Or. 8o. metuen-
dumst semp. esse si tutus velis Sø. metuendum est s. e. cum tutus velis
///r. Aeg. m. e. s. e. c. in tuto velis Aer. 52. mors infanti felix
iuveni acerba sera nimio seni F Gr. Or. Bo. Wo. nimis sera seni Baz. Sρ.
44. Cf. Seneca, Epist. 59. I 3, de co7tst. Sap. 5. 4.
24 PU BLILII SYRI SENTENTIAE.
Malam rem cum velis, honestatem improbes. 395
Malum est consilium, quod mutari non potest.
55 Malitia unius cito fit maledictum omnium.
Mortem ubi contemnas, viceris omnes metus.
Misera est voluptas, ubi pericli memoria est.
Male vincit iam quem poenitet victoriae. - 4oo
Misericors civis patriae est consolatio.
60 Malitia ut peior veniat, se simulat bonam.
Malus animus in secreto peius cogitat.
Mutare quod non possis, ut natum est, feras.
Multa ante temptes, quam virum invenias bonum. 4o5
Miserrimum est arbitrio alterius vivere.
65 Mansueta tutiora sunt, sed serviunt.
Mala mors necessitatis contumelia est.
Minus saepe pecces, si scias quod nescias.
Malus quicumque in poena est, praesidium est bonis.
Z Mala est inopia, ex copia quae nascitur. 4 II
O Monere non punire stultitiam decet.
Multo turpius damnatur, cui delictum ignoscitur.
Σ Nil agere semper infelici est optimum.
sera venis seni Aer. nimis sera est seni ///r. 53. honestatem F JVo.
Sø. ÆFr. honestare ///r. 56. metus viceris omnes F viceris omnes
metus Bo. Sg. Mr. Fr. omnes viceris metus /mgo/sz. editor Wo.
58. vincit audaciam quem T vincit quem F vincit is quem Gr. Or. Bo.
Vo. quem post Wo. Aei. quem mox Æ/a//// quem clam Sρ. /?i. iam
quem Aer. 64. alterius arbitrio Fy arb. alt. Gr. Or. Bo. Wo. Aei.
Sø. Mr. alieno arbitrio Fr. 67. minus saepe pecces F Gr. Or. Bo.
JVo. Sø. Mr. minus supines Aer. quod F Or. Bo. Wo. Sp. Ar. quid Gr.
Λ'?. ////?^. 68. quicunque in poena F Gr. Or. etc. ubi nemo inpune
AVaucâ qui ubique in poena Aer. Z (T) has 2. 1. 25. 58. 69. 69. quae
nascitur ex copia T ex c. q. n. A7a/zpz ///r. O has 2. 54. 7o. 7 I.
71. in delicto OM cuius delictum (or delicto) agnoscitur φ cui delictum
7^.
Σ (PRA) has I—Io ; C has I—7. 9. 39. I 3. 6; S has I. 2. 3. Io. 39. 4.
54. Quoted by Gellius I 7. I 4 (omitted by Macrobius).
PUBLILII SVRI SENTENTIAE. 25
Nil peccant oculi, si animus oculis imperat. 4l5
Nil proprium ducas, quicquid mutari potest.
Non cito ruina obteritur, qui rimam timet.
5 Nullus est tam tutus quaestus, quam quod habeas
parcere.
Nescias quid optes aut quid fugias: ita ludit dies.
Numquam periclum sine periclo vincitur. 42O
Nulla tam bona est fortuna, de qua nil possis queri.
Nusquam melius morimur homines, quam ubi libenter
viximus.
10 Negandi causa avaro numquam deficit.
V Naturam abscondit, cum improbus recte facit.
Non turpis est cicatrix quam virtus parit. 425
Numquam ubi diu fuit ignis, deficit vapor.
Necesse est minima maximorum esse initia.
15 Non corrigit, sed laedit, qui invitum regit.
Nimium concedendo interdum fit stultitia stultior.
Nil magis amat cupiditas, quam quod non licet. 43o
Nisi vindices delicta, improbitatem adiuves.
7. 8. 9; Z has 2—4. 7—Io. 2. imperat RC Mor. Aer. non imperat
O imperet PAFS Ær. Gr. Or. Bo. Wo. Rå. S%. 4. perit vir Pa
RFAZ Ær. peritur Pb perit ruina α Bo. Mr. opprimitur T opteritur VVo.
Sρ, perit is Gr. Or. lo. avaro nunquam PRASZFE Ær. Gr. Or.
Bo. Wo. Sp. deficit PRFE facit F avarum m. deficit A'i. /Mr. avaro m.
defuit AVaucâ avaro n. non fuit Aer. J^ [from II] (F) has I I—46. Io.
47—59; J^ Bart. have I 2—15. I9. 2I. 2o. 22. x. 24. 26. 29. 3o. 38. 4o. 44.
45: 47. 48. 5I. 53. 55. 57. 59; 13. numquam ubi diu fuit F Gr. Opr.
VVo. Rå. ///r. n. d. ignis ubi fuit Bo. n. u. d. fit Sp. cecidit Fk defecit
y Æ7a//// Wo. /V//r. deficit C a Gr. S%. defuit ///go/sz. editor defit Æ$o.
occidit Wo. defiat Ær. concidit Æ7ruppacher 14. minima esse
maximorum vitia F minima maximorum vitia y mim. max. esse imitia k VVo.
Sρ. ///r. Ær. max. min. esse initia VVo. 16. nim. conc. int. fit stul-
titia F stultitia fit Wo. (in brackets as of doubtful genuineness). nim. conc.
int. fit stultitia stultior ///?r. The verse was rejected by Gruter, and by most
subsequent editors. nimia cedendo fit stultitia stultior? 18. adiuves
7. Quoted by Gellius 17. I4 and Macrobius, Sat. 2. 7.
26 PUBLIILII SYRI SENTENTIAE.
Nulli facilius quam malo invenies parem.
20 Nil non acerbum prius quam maturum fuit.
Nocere posse et nolle laus amplissima est.
Non vincitur, sed vincit, qui cedit suis. 435
Necessitas dat legem, non ipsa accipit.
Nescio quid agitat, cum bonum imitatur malus.
25 Nulla hominum maior poena est quam necessitas.
Non novit virtus calamitati cedere.
Necessitas ab homine quae vult impetrat. 44O
Necessitati quodlibet telum utile est.
Nocere casus non solet constantiae.
30 Non pote non sapere, qui se stultum intellegit.
Necessitas egentem mendacem facit.
Non facile solus serves, quod multis placet. 445
Necessitas quod poscit, nisi des, eripit.
Nocens precatur, innocens irascitur.
35 Nec vita hominibus nec fortuna perpes est.
Non semper aurem facilem habet felicitas.
Numquam non miser est, qui quod timeat cogitat. 45o
Nisi qui scit facere, insidias nescit metuere.
Negat sibi ipse, qui quod difficile est petit.
F Wo. Mr. S?. iuves Fr. 19. invenies F G?r. Opr. Æ$o. Ä€?. /////^. in-
venias Wo. Sø. Ær. 2o. prius quam F Gr. Or. Bo. Wo. Ri. S7. ///r.
maturum F Gr. etc. fit F sit y siet /mgo/sz. editor fuit Gr. Wo. S7. ///r.
prius est quam maturuit Aer. 24. cogit F Gr. Or. agitat Bo. Wo. Rå.
Sø. Mr. nescio quid cogitat aliud cum b. i. m. Ar. 25. nulla hominum
maior poena est F Gr. Or. ////r. nulla est maior homini poena T nulla.
homini m. p. e. Wo. S7. Aer. quam necessitatis inopia T quam infelicitas
F Gr. Or. Wo. Sρ. Mr. quam necessitas Æazzρz Ä'i. quam mendicitas Aer.
35. perpetua est hominibus Fa. p. e. tibi Aeg. h. perpes est Gr. Or. Bo.
VVo. propria est h. Bu. Sρ. Ri. m. v. h. n. f. perpes est Froe/a/ic/.
36. habet facilitas F Felicitas Gr. Or. Bo. Aei. S7. Hg. facilitas habet
21. Cf. Ausonius, Sept. Sap. Semt., Bias 6. 7.
PUBLILII SYRI SENTENTIAE. 27
40 Nimium altercando veritas amittitur.
Nullo in loco male audit misericordia.
Necessitas quod celat, frustra quaeritur. 455
Necessitas quam pertinax regnum tenet!
Nemo immature moritur, qui moritur miser.
45 Nocentem qui defendit, sibi crimen parit.
Nil non aut lenit aut domat diuturnitas.
Nil turpe ducas pro salutis remedio. 46o
Noli contemnere ea, quae summos sublevant.
Nil aliud scit necessitas, quam vincere.
50 Nemo timendo ad summum pervenit locum.
Nisi per te sapias, frustra sapientem audias.
Necessitati sapiens nihil umquam negat. 465
Non facile de innocente crimen fingitur.
Nimium boni est in morte, cum nil sit mali.
55 Ni gradus servetur, nulli tutus est summus locus.
Nil est miserius, quam ubi pudet quod feceris.
Nec mortem effugere quisquam nec amorem potest. 4;o
Necessitatem ferre, non flere addecet.
59 Numquam facilius culpa, quam in turba latet.
Z Non leve beneficium praestat qui breviter negat.
/Mr. Wo. h. facunditas Ær. 4o. evertitur F Sp. amittitur Gell. Macr. Ær.
G?r. Bo. Wo. A'i. /V//r. emittitur Palat. Macr. avertitur ÆFr. 48. summos
levant F sublevant summos // summos sublevant Wo. S7). ///r. ima quae
summos levant Aer. 54. cum F Sρ. /V/r. Aer. cui Wo. (from Ennius'
nimium boni est cui nil mali est quoted by Cicero de fin. 2. I 3. 4 I).
59. numquam Fy Sρ. Aer. nusquam Wo. ///r. Z (T) has 4. 6o. 45. 2 I. 7.
47. 25. 6o. qui de brevi renunciat T qui breviter negat /Mr. qui
cito negat Or.
4o. Quoted by Gellius I 7. I4 and Macrobius, Sat. 2. 7.
54. Cf. Cicero (Ennius), de fim. 2. I3. 41.
28 PUBLILII SVRI SENTENTIAE.
V Omnis voluptas quemcumque arrisit nocet.
Officium benevoli animi finem non habet. 475
O vita misero longa, felici brevis !
Obiurgari in calamitate gravius est quam calamitas.
5 O dulce tormentum, ubi reprimitur gaudium !
Omnes aequo animo parent, ubi digni imperant.
Occidi est pulchrum, ignominiose ubi servias. 48o
O tacitum tormentum animi conscientia !
Optime positum est beneficium, bene ubi meminit
qui accipit.
10 Obsequium nuptae cito fit odium pellicis.
Occasio receptus difficiles habet.
O pessimum periclum, quod opertum latet. 485
Omnes cum occulte peccant, peccant ocius.
14 Occasio aegre offertur, facile amittitur.
O Oculi occulte amorem incipiunt, consuetudo perficit.
V [from II] (F) has I— I 4; // has I. 2. x. 4. 5. 7. Io. I 3; Bart. has 2.
X• 4 • 5• 1. quemcumque F Gr. Or. Wo. Sø. quaecunque y ///r. demum
cum Ær. 2. officium F Wo. Sp. Aer. obsequium ay ////r. 3. O
vitam m. longam f. brevem F Sρ. ///r. O vita m. longa f. brevis Sem.
Controv. 7 (3). 18 Ær. ed. Bip. Gr. Or. Bo. Wo. Rå. Aer. 5. O dulce
tormentnm aequo [from following line (Wo.)] ubi reprimitur gaudium F
ubi aequo animo // torm. O d. aequo ubi Gr. Or. t. est d. ubi aequo
premitur gaudium Bo. O d. t. u. reprimitur gaudium Wo. S?. ///r. O
quam est animi d. t. u. r. g. Aer. 7. occidi pulchrum est ubi ignomi-
niose servias F si ignominiose servis α ubi ignominie conscientia est // O. e.
p. ignominiose ubi servias ////r. Wo. o. p. e. u. probrose s. Sø. O. e. p. u.
illegi homini s. Aer. 9. beneficium ubi meminit qui accipit F metuunt
qui accipiunt a b. u. eius meminit qui accipit Gr. Or. Wo. Rå. cuius m. q.
a. Æ/a//// Ri. beneficium bene ubi m. q. a. S%. Aer. 1o. obsequium
Eky Wo. obsequio Sø. ///r. Ær. 12. quod opertum F Sρ. ///r. Ær.
opertum quod Wo. 13. Omnes cum peccant occulte pacantur citius
E citius pacantur // peccant tutius Wo. Æz. p. ocius Wo. A?z. p. iterum
citius ///r. insignitius Aer. p. usitatius? Z (T) has 4. 6. O has 6. I 5.
15. Oculi amorem incipiunt consuetudo perficit O O. a. i. facere c. p. Ar.
oc. occulte amorem i. c. p. ///r. oc. a. subito i. c. p. /}/r.
5. Quoted by Seneca, Comztroz/ers. 7. I8.
PUBLILII SYRI SENTENTIAE. 29
V Probus libertus sine natura est filius.
1
1
Prodesse qui vult nec potest, aeque est miser. 49o
Pericla timidus etiam quae non sunt videt.
Pudor doceri non potest, nasci potest.
5 Plus est quam poena sinere miserum vivere.
0
5
Pudorem alienum qui eripit, perdit suum.
Patientia animi occultas divitias habet. 495
Peiora , multa cogitat mutus dolor.
Pecunia una regimen est rerum omnium.
Pudor dimissus numquam redit in gratiam.
Perdendi finem nemo nisi egestas facit.
Poena ad malum serpens, iam cum properat, venit. 5oo
Plus est quam poena iniuriae succumbere.
Pro medicina est dolor, dolorem qui necat.
Patiens et fortis se ipsum felicem facit.
Prospicere in pace oportet, quod bellum iuvet.
Parens iratus in se est crudelissimus. 5o5
V [from II] (F) has I—5 I ; // Bart. have 2. 6. Io. 9. 8. x. II. x. 2 I.
24. 25. 3o. 35. 36. 39. 45. 48. 49. (Bart. omitting 48); T has 3. 8. 15. I 7.
2 I. 25. 3o. 32. 34. 39. 48. 2. miser est y miser F est miser /mgo/sz.
editor Gr. Or. Wo. ///r. Ær. meret S%. 5. sine rem F sine re /7zgolsz.
editor Wo. sinere Sø. sine spe Wo. ///r. sinerem? (the context from which
the sentence is extracted being taken into account). 8. multa MSS.
Gr. Or. multo 73sc/,zucÃîzzs Wo. S%. ///r. multiloquo agitat 8o. inulti Ær.
9. pecunia Fa pecunia una Gr. Or. Bo. Wo. pecuniae uni Rá. pecunia
homini S%. pecuniae omne Aer. 1o. redit in gratiam Mss. Wo. ////r.
Ær. reddit gratiam Sø. 12. serpentia eum proterat F serpens cum
properat /mago/sz. editor serpens ut properat Gr. Or. 8o. serpendo cum
properat Wo. p. a. m. sensim serpens hau properans venit λέ. p. a. m. it
serpendo cum se proferat S7. malos ut poena proterat serpens venit Bo.
poena ad malum serpenti actu approperans venit Aer. p. a. m. serpens iam
cum properat venit? 14. dolor est qui dolorem necat F est dolor
qui dolorem necat /ozgo/sz. editor dolor est dolorem qui necat Gr. Or. e.
dolorem q. dolor enicat Æo. e. dolor dolorem q. necat Wo. A€i. S%. ///r. e.
9. Cf. Euripides, A/rag//2. Xpva-ös yáp éστιν, δs βροτόν έχει κράτη.
lo. Cf. Seneca, Aga7/z. I I 3.
3O PUBLIILII SYRI SENTENTIAE.
20
25
30
Perdit non donat qui dat, nisi sit memoria.
Probe delicta cum neglegas, leges teras.
Pars benefici est, quod petitur si belle neges.
Properare in iudicando est crimen quaerere.
Populi est mancipium, quisquis patriae est utilis. 51o
Per quae sis tutus, illa semper cogites.
Perfugere ad inferiorem, se ipsum est tradere.
Peccatum amici velut tuum recte putes.
Potens misericors publica est felicitas.
Praesens est semper, absens qui se ulciscitur. 5I5
Perfacile felix quod vota imperant, facit.
Poenam moratur improbus, non praeterit.
Perdidisse ad assem mallem, quam accepisse turpiter.
Paucorum est intellegere, quid donet deus.
dolorem qui enecat dolor Aer. qui pellit dolor Æg. 18. qui dat F
Aëâ. Sρ. ///r. Aer. qui donat Gr. Or. cui donat Wo. nisi est memoria F
nisi sit memoria Rä. S%. ///r. nisi est memor Gr. Or. Wo. nulla memoria
Afr. nisi sit cui domas memor Bo. nisi cui donas est memor AWazzc/é.
19. probe F probi /mago/sz. editor Gr. Or. Wo. Rå. Sø. probes Ær.
cum legas deteras F iudex legens deterit Gr. Or. iudex lugens detegit
Casp. Ore//i cum neglegas leges teras Wo. delicto ignoscens leges deteras
VVo. iudicum leges terunt /?z. neglegens leges teras Ri. deteras cum
neclegas Bueche/er cum tegas, leges teras Sø. cum de lege deroges Aer.
probe delicta cum neglegas, leges teras? (catching up the probe from the
preceding line of the dialogue). 28. quae F Wo. Sp. Mr. quod Aer.
25. velut FTy Gr. Or. Sp. veluti //ago/sz. editor Wo. Ri. Mr. recte
velandum Bo. idem ac tuum Ba/ec/ie/er pro tuo Aer. 27. qui absens
ulciscitur F q. a. etiam u. Gr. Or. Bo. a. q. se u. Wo. A??. q. a. ulcisci
potest S%. q. cum abest ulciscitur Aer. se qui absens ulciscitur? 28. quod
vota imperant F Wo. Sρ. /Mr. quod fata imperant /7ago/st. editor. q. v.
impetrant Gr. Or. quod facit votum impetrat Bo. Rå. impetrat vota ut
facit Ri. quae facit vota impetrat Aei. impetrat quod voverit Λ'aucÂ. p.
felix q. v. f. Wo. p. q. v. i. felix facit S%. /)/r. p. f. imperans quod vult
f. Ar. p. f. impetrabit quae velit AZg. p. f. impetrat quidquid velit Ae/g.
3o. perdidisse mallem FaKTp p. honeste mallem Wo. Aei. ///r. p. ad
assem m. Aer. p. cuncta m. Hg. accipere Fk turp. acc. a. accepisse Wo.
Λ'2. /)//7^. A7/^. 81. det F celet Aei. dicat Buecheler decet /7ago/sz.
2o. Quoted by Gellius I 7. I 4 amd Macrobius, Sat. 2. 7.
3o. Cf. Hesiod, Op. 352.
PUBLILII SYRI SENTENTIAE. 3 I
Perenne coniugium animus, non corpus facit. 52o
Pereundi scire tempus assidue est mori.
Potenti irasci sibi periclum est quaerere.
35 Peccare pauci nolunt, nulli nesciunt.
40
4.
5
Paucorum improbitas universa est calamitas.
Pro dominis peccare etiam virtutis loco est. 525
Patiendo multa veniunt, quae nequeas pati.
Paratae lacrimae insidias, non fletum indicant.
Peccatum extenuat, qui celeriter corrigit.
Pudorem habere servitus quodammodo est.
Potest uti adversis numquam felicitas. 53o
Prudentis vultus etiam sermonis loco est.
Probo beneficium qui dat, ex parte accipit.
Pudor si quem non flectit, non frangit timor.
Poena allevatur, ubi relaxatur dolor.
Plures tegit Fortuna, quam tutos facit. 535
Post calamitatem memoria alia est calamitas.
Probo bona fama maxima est hereditas.
editor cui det Gr. Or. cudat Bo. sardet Aer. doceat dies C. Meise/^ donet
dies Wo. Sρ. 36. universis est F universis /mgo/sz. editor Gr. Or. Wo.
univorsa est Sp. Ær. multorum est y est multorum Bueche/er ///r.
38. multa F JVo. Sø. ///r. inulta Ær. veniunt F Wo. Ær. venient a /V//r.
eveniunt /??. S%. 42. potest ultus F patiens As. Gr. Or. potentia
/ngolst. editor perit omnis ///ae/a/y pote Wo. patientia Ri. in adversis
nunquam felicitas F nunquam est felicitas Gr. Or. potim ulla esse unquam
in adversis felicitas Aeì. potiust consilium in dubiis quam felicitas Sp.
potest ulcisci adversis nunc felicitas? 45. pudor quem non flectit F
pudor quem flectit non flectit non frangit y p. quemcumque non flectit
frangat timor Gr. p. quem nullus flectit ///ae/ìly p. q. non reflectit Æo.
pudore quem non flectis Wo. pudor siquem non flectit Wo. Mr. pudor
quemquem n. f. cum frangat timor Wo. p. quem nondum f. Ær.
46. levatur F ÆFr. allevatur Gr. Or. Bo. Wo. Rå. Sρ. ///r. ubi F Gr. etc.
ira Aer. laxatur F Ær. relaxatur Æ7a///z Wo. /?z. Sø. ///r. tunc ubi laxatur
G?r. Opr. 8o. 47. quam tutos faciat F q. t. facit /mgolst. editor VVo.
Sρ. ///r. legit Bo. in tuto locat Aer. 49. probe p pro Fa Wo. probo
Gr. Or. Bo. Aei. Sρ. ///r. patris Λ/aucâ probi natales Aer. Z (T) has 52.
45. Cf. Terentius, Adelph. I. I. 32.
32 IPUBLILII SYRI SENTENTIAE.
50
Z
' O
55
vJ^
5
10
15
Pericla qui audet ante vincit, quam accipit.
Perpetuo vincit, qui utitur clementia.
Plures amicos mensa quam mens concipit. 54o
Prudentis est irascier sero et semel.
Per quem sis clarus, illi quod sis imputes.
Poenae sat est, qui laesit cum supplex venit.
Quamvis non rectum, quod iuvat, rectum putes.
Quicquid nocere didicit, meminit cum potest. 545
Qui metuit calamitatem, rarius accipit.
Quam miserum est mortem cupere nec posse emori !
Qui pro innocente dicit, satis est eloquens.
Qui cum dolet blanditur, post tempus sapit.
Quod timeas citius quam quod speres evenit. 55o
Quod vult cupiditas cogitat, non quod decet.
Quicquid conaris, quo pervenias cogites.
Qui bene dissimulat, citius inimico nocet.
Quod semper est paratum, non semper iuvat.
Quodcumque celes, ipse tibi fias timor. 555
Qui iusiurandum servat, quovis pervenit.
Quod aetas vitium posuit, aetas auferet.
Quemcumque quaerit calamitas, facile invenit.
Quod periit quaeri pote, reprendi non potest.
33• 34• 4o. 3• 4. 52. plus amicos mensa quam mens concipit bona
T plures a. m. q. mens c. Bueche/er ///r. plures a. m. q. bona mens capit
Ar. O has 4o. 43. 53. 54. 55. 53. irasci et sero et semel O i. nec
sero nec semel /V/r. irascier sero et semel Æ7r. 54. per quem sis clarus
O ///r. p. q. servatus sis Fr. quod sis illi O Aer. illi quod sis /Mr.
¥ [from II] (F) has I—68 ; // has 2. 3. 4. Io. 19. 2o. 2 r. 22. 24. 25. 28.
29. 31. 32. 36. 4 I. 42. 46. 47. 55. 56. 58. 6o ; Bart. has 2. 3. 4. Io. 19. 2o.
2 I. 24. 28. 3 I. 36. 56. 58; T has 28. 45. 54. 6o. 6I. 1. quod adiuvat
F quod iuvat Gr. Or. Bo. Rå. Sø. Mr. quoad iuvat Wo. cum iuvat Ær.
quom adiuvat Baehrems 2. didicit Mss. and editors except dedicit
/V/0^. 3. calamitatem F y Bart. Wo. contumeliam Φ Sρ. ////r. Ær.
raro Mss. rarius /7zgo/sz. editor Gr. Or. is raro Bo. raro is Ri. raro ullam
Æz. 9. conaris F Wo. /Mr. Aer. coneris Sø. 16. potest...potest F
PUBLILII SYRI SENTENTIAE, 33
Quam miserum officium est, quod successum non habet!
Quam miser est, cui est ingrata misericordia ! 561
Quam miserum est cogi opprimere, quem salvum velis !
20 Quem fama semel oppressit, vix restituitur.
Quod vix contingit, vix voluptatem parit.
Quam miserum est, id quod pauci habent amittere! 565
Qui in vero dubitat, male agit cum deliberat.
Qui timet amicum, amicus ut timeat, docet.
25 Quicquid vindicandum est, omnis optima est occasio.
Quam miserum auxilium est, ubi nocet quod sustinet !
Qui pote consilium fugere, sapere idem potest. 57o
Qui ulcisci dubitat, improbos plures facit.
Qui obesse cum potest non vult, prodest tibi.
30 Quicquid bono concedis, das partem tibi.
Quod nescias cui serves, stultum est parcere.
Quae vult videri bella nimium illi negat. 575
Qui debet, limen creditoris non amat.
pote...pote Gr. Fr. pote...potest Wo. S7. Mr. 18. miserum F Sø.
Ær. miser /mgolst. editor Gr. Or. Bo. Wo. ///r. cuius F Bo. Wo. Æz. cui
Gr. /V/r. cum Sp. ingr. est misericordia F Wo. i. m. e. /mago/sz. editor e. i.
m. S7). ///r. Aer. 21. quod vi contingitur F q. v. contingit p q. v.
contingit ut 80. q. v. contingit quam Casp. Ore//à q. vix contingit vix Gr.
Or. q. vi contingit vix Wo. q. vix contingit veram Æâ. q. vix contingit
plus voluptatis Sø. quidvis contingit ut Aer. quod vi contingit vi? (in repartee,
yet mot unsuitable as a maxim). 25. quicquid vindicandum est F ////r.
cui quid v. e. omnis Gr. Or. 8o. quoi quid v. e. Omnis Aez. Wo. quom
quid v. e. o. A/a/m Aëå. est occasio F. Wo. S?. ///r. Aer. o. e. /mgo/sz.
editor illi o. e. 7. Haber ei O. e. Rå. quod vindicandumst optumast
occasio Sp. quaeque vindicandi proxima optima est occcasio Aer.
27. potest F pote Gr. Wo. S%. Aer. sapere F Gr. Or. Mr. capere Gr.
Æz. Sp. rapere Wo. apisci Aer. potest F Gr. etc. pote AFr. 29. qui
obesse cum potest mom vult prodest F prodest quicunque obesse non vult
cum potest Gr. Or. 5o. quicumque obesse cum potest non vult iuvat
ΛVazuck qui obesse mom vult cum potest prodesse vult L. and A. Spe/zge/
q. o. c. potest n. v. prodest tibi Halma Wo. q. o. n. v. c. potest prodest
tibi Aez. 3o. concedas F Wo. Ri. Sp. Mr. concedis /mgolsz. editor Gr.
Or. Bo. Aer. das F Ær. des Wo. Rå. Sp. Mr. 82. nimium illi negat F
nimis, nulli negat Gr. Or. Æo. nimis mulli placet A/2zzzae Aeg. nimium
E. S. . - 3
34 PUBLILII SYRI SENTENTIAE.
35
40
45
50
Qui pote transferre amorem, pote deponere.
Qui culpae ignoscit uni, suadet pluribus.
Quod improbis eripitur donatur probis.
Qui sibi non vivit, aliis merito est mortuus. 58o
Quicquid fit cum virtute, fit cum gloria.
Qui exspectat ut rogetur, officium levat.
Qui timet amicum, vim non novit nominis.
Qui non potest celare vitium, non facit.
Qui omnes insidias timet, in nullas incidit.
Quam malus est, culpam qui suam alterius facit!
Qui docte servit, partem dominatus tenet.
Qui se ipsum laudat, cito derisorem invenit.
Quam miserum est, bene quod feceris factum queri !
Quam est felix vita, quae sine odiis transiit. 59o.
Quicquid futurum est summum, ab imo nascitur.
Quam miserum est, ubi consilium casu vincitur!
Quicquid fortuna exornat, cito contemnitur.
Quicquid plus quam necesse est possideas, premit.
Qui pote nocere timetur, cum etiam non adest. 595
5
8
5
litigat Sρ. 84. qui pote transferre amorem F Gr. etc. q. a.
p. t. Aer. 35. qui uni culpae ignoscit F qui c. i. uni Gr. Or.
VVo. Sø. /V/r. qui culpam i. uni 80. q. unius culpae i. /??. qui uni
cui culpam i. Aer. 36. quicquid improbis eripitur datur probis
F q. p. e. i. d. Wo. q. i. tribuitur e. p. AVaz/c/. q. i. donatur iniuste
e. p. /€2. q. d. p. e. i. S7). quod i. e. donatur p. /)/r. q. p. vis eripit
dat i. Aer. Hg. 37. sibi non vivit F G7^. Opr. Aeo. Wo. /V/7r.
Ær. s. minime v. T sibimet vivit Å. Sρ. sibi modo vivit Bo.
41. potest F pote Gr. etc. celare vitium non facit F c. vitium vitium
mom facit Gr. Or. Bo. Wo. Ar. q. non potest c. v. m. f. ////r. q. p. c. v. v. n.
fugit Aei. qui vim potest celare vitium non facit? 45. se ipsum F Gr.
Sp. se ipse Be. Or. Bo. Wo. Rå. Fr. 47. quam est felix vita quae
sine megotiis transit F \J^ /'i. q. f. v. q. s. n. transiit Gr. Or. q. f. v. q.
abiit s. n. Bo. q. f. v. transit s. n. Wo. Æz. Sp. q. e. f. v. q. sine Odiis
transiit ////7r. 5O. exornat F Gr. etc. decorat Ær. 51. possidetis
F possideas Wo. Sρ. ///r. praesidi est Aer. q. est p. quam n. possi-
dentes deprimit Gr. Or. Bo. q. p. e. quam n. possidentis opprimit Kä.
52. potest F pote /mago/sz. editor Wo. ////r. non adest F Gr. Or. Wo.
PUBLILII SYRI SENTENTIAE. 35
Quem bono tenere non potueris, contineas malo.
Quod senior loquitur, omnes consilium putant.
55 Quam miserum est ubi te capiunt, qui defenderunt!
Quod quisque amat laudando commendat sibi.
Quem diligas, etiam queri de ipso malum est. 6oo
Qui venit ut noceat, semper meditatus venit.
Quis miserum sciret, verba nisi haberet dolor ?
60 Quam miserum est cum se renovat consumptum malum!
Quanto serius peccatur, tanto incipitur turpius.
Quam miser est, qui excusare sibi se non potest! 6o5
Quo caveas, cum animus aliud, verba aliud petunt ?
Qui invitus servit, fit miser, servit tamen.
65 Quod est timendum decipit, si neglegas.
Quid tibi pecunia Opus est, si uti non potes ?
Quod fugere credas, saepe solet occurrere. 6 Io
Quamvis acerbus, qui monet, nulli nocet.
Z Qui numerosis studet amicis, is etiam inimicos ferat.
70 Qui sese accusat ipse, ab alio non potest.
Æ2. ////r. non nocet G?r. 58. q. b. t. n. p. c. m. F Wo. Sρ. ///r. hunc
teneas malo Gr. Or. q. b. nullo t. p. teneas m. Ar. q. b. t. nequeas illum
c. m. A/g. 55. capiant F Aer. capiunt Wo. captant Gr. A'i. de-
fenderunt F \J/ A*. defenderint /mago/sz. editor Wo. defenderent Mor. Sø.
quos defenderis Bo. 56. quod F editors, except quid ///r. (with no
reason assigned, probably a misprint). 57. q. d. e. queri d. i. m. e.
F Gr. Or. Wo. Rå. q. d. e. in querendo ipso malumst Sp. q. delegisti
queri etiam d. illo m. e. 80. q. diligas q. e. clam d. ipso m. e. Ar.
68. quo cavetis F quo cavet is Gr. Or. quo caveas Bo. Wo. Sp. A/r.
quo caperis Ri. qui cavebis Hg. quid caveas ///r. quo advocatus caveas
Æ}^. 66. si ea F Gr. Or. Bo. Wo. (who writes opust). q. t. p. o. si
Ao. si uti non potes /?i. S7). ///r. Ar. Z (T) has 69. 7o. I 5. 42. 7 I. 72. 37.
69 qui numerosis studet amicis et inimicos necesse est ferat T q. n. s. a.
is etiam inimicos ferat Haupt. q. a. multis s. et inimicos ferat Wo. q. n.
s. a. et inimicos perferat λέ. q. s. multis a. multos inimicos ferat ///r.
q. multos numerare amicos studet una inimicos ferat Aer. 7o. qui
semet accusat ab alio non potest criminari T q. sese a. ipse ab alio m. p.
A7azapz Wo. q. semet accusat crimine non indiget Casp. Orel/? q. semet
61. Seneca, Æρász. I 3. I7.
3—2
36 PUBLILII SYRI SENTENTIAE.
Qui dormientem necat, absentem ulciscitur.
72 Quod est venturum, sapiens quasi praesens cavet. 615
O Quem diligis, ni recte moneas, Oderis.
^[^ Ratione, non vi vincenda adolescentia est.
Rei nulli prodest mora nisi iracundiae.
Reus innocens fortunam, non testem timet.
Rarum esse oportet, quod diu carum velis. 62o
5 Rapere est accipere usu quod possis perdere.
Regnat non loquitur qui nil nisi quod vult facit.
Rivalitatem non amat victoria.
Ruborem amico excutere amicum est perdere.
Rex esse nolim, ut esse crudelis velim. 625
10 Res quanto est maior, tanto est insidiosior.
Roganti melius quam imperanti pareas.
Respicere nil consuevit iracundia.
Rapere est, non petere, quicquid invitO auferas.
Remedium fraus est contra flumen quaerere. 63o
15 Rogare officium servitus quodammodo est.
Z Reddit non perdit, cui, quod alienum est, perit.
ipse a. eum alius mon potest Aez. q. se a. ipse ab alio non pote accusarier
A7%^. 71. necare nititur T necat Æaupt Wo. Mr. Ær. 72. quasi
T VVo. Ä77^. ut /////^. O has 49. 72. 73. 78. diligis si non T diligas
ni ///r. diligis nisi Ær.
¥ [from II] (F) has I—I 5; // has 7. 8. I 3. 5; T has I. 2. 2. rei
nulli F T editors except re in nulla Fr. 5. rapere est accipere quod usu
(? non) possis reddere F rapere quoque est accipere quod non possis reddere
V r. e. a. q. n. p. r. /ngo/sz. editor Wo. Mr. raperest accipere usu quod
possis perdere Sø. 6. regnat non loquitur F Gr. Or. Bo. regnat non
regitur Æroeh/ic/. Rå. Wo. Sp. ///r. rem agit non loquitur ÆFr. IO. in-
sidiosior FT Gr. Or. Mr. Aer. invidiosior Bo. Wo. Sρ. 14. remedium
F Gr. Be. Or. Bo. Wo. Rå. Sø. remigium Gr. fraus est F Gr. Bo. Sρ.
frustra est Gyr. Bo. Wo. Rå. /V/r. est frustra Opr. flumen F fulmen Be. Opr.
Bo. Wo. Ri. Sp. A/r. r. fraudem est contra vulpem quaerere Aer.
15. beneficium F Æz. ingenuo Gr. Or. Bo. officium Sρ. /V/r. Ær.
Z (T) has 8. Io. 16. 16. r. m. p. qui quod alienum erat persolvit T
r. m. p. quoi quod alienum fuit Aei. Wo. r. m. p. cui quod alienumst perit
Æ7aupt •
PUBLILII SVRI SENTENTIAE. 37
V Spes est salutis, ubi hominem obiurgat pudor.
Suadere primum, dein corrigere benevoli est.
Sapiens contra omnes arma fert, cum cogitat. 635
Sanctissimum est meminisse, cui te debeas.
5 Stulti timent fortunam, sapientes ferunt.
Sensus, non aetas invenit sapientiam.
Semper beatam se putat benignitas.
Saepe ignoscendo das iniuriae locum. 64o
Solet esse in dubiis pro consilio temeritas.
10 Semper consilium tunc deest cum est opus maxime.
Sapiens quod petitur ubi tacet, breviter negat.
Semper plus metuit animus ignotum malum.
Secunda in paupertate fortuna est fides. 645
Si nil velis timere, metuas omnia.
15 Summissum imperium non tenet vires suas.
Secundus est a matre nutricis dolor.
Sibi supplicium ipse dat, quem admissi poenitet.
¥ [from II] (F) has I 62 (322). I —4 I ; // has I. I6. I7. 21. 22. 26. 27.
29. 34. 37 ; T has I 62 (322). 6. 5. 9—12. I6. 17. 22. 23. 26. 27. 29. 33. 34.
37• 4O. 4 I. 1. ubi hominem F editors except hominem ubi Ær.
2. benevoli est deim corrigere F d. c. b. e. Wo. Sp. A/r. s. b. e. p. d. c.
Gr. Opr. d. c. e. b. Æ$o. Rå. A7r. 8. sapiens semper quiescendi dat
locum iniuriae F saepe ignoscendo das iniuriae locum Gr. Or. saepe
ignoscendo iniuriae dederis locum Bo. /?i. saepe ignoscendo des iniuriae
locum Wo. sapiens locum dat requiescendi iniuriae Sø. semper quiescens
des iniuriae locum ////r. sapientis dat quies iniuriae locum? sapiens
iniuriae ignoscendo dat locum? lo. cum est opus F Sp. quando
maxime opus est a cum opus est tunc maxime deest T semper consilium
deest cum opus est α cum opus est maxime Oesbi//om. Wo. Mr. Aer.
11. cum petitur si tacet O ///r. quod petitur ubi tacet F a.Ta Wo.
Sø. Aer. graviter O ////r. bene T habere a breviter F o- Wo. Sρ. Ær.
17. sibi ipsi F Tp Gr. Wo. s. ipse Be. Or. Bo. dat supplitium quem
admissi penitet F y (amissi T) d. s. q. a. pudet Gr. Be. Or. Bo. sup-
plicium admissi quem paenitet Wo. s. ipsi dat sup. q. a. pudet S7). s. sup.
11. Cf. Memander, Momost. 223 jj yàp σιωτή μαρτνpe? τὸ μὴ θέλetv.
17. Cf. Menander, Momost. 667 î ôè μετάνοια ytyveT' άνθρόττοιs kptorus
and Seneca, de ira 3. 26. 2.
38 PUBLILII SVRI SENTENTIAE.
20
25
3
3
0
5
Suum sequitur lumen semper innocentia. 65o
Stultum est ulcisci velle alium poena sua.
Sibi primum auxilium eripere est leges tollere.
Suis qui nescit parcere, inimicis favet.
Sine dolore est vulnus, quod ferendum est cum vic-
toria.
Semper metuendo sapiens evitat malum. 655
Stultum est queri de adversis, ubi culpa est tua.
Solet hora, quod multi anni abstulerunt, reddere.
Spina etiam grata est, ex qua spectatur rosa.
Stultum est vicinum velle ulcisci incendio.
Stultum facit Fortuna, quem vult perdere. 66o
Spes inopem, res avarum, mors miserum levat.
Se damnat iudex, innocentem qui opprimit.
Sibi ipsa improbitas cogit fieri iniuriam.
Satis est beatus, qui potest cum vult mori.
Solet sequi laus, cum viam fecit labor. 665
Socius fit culpae, qui nocentem sublevat.
Suspicio sibi ipsa rivales parit.
Semper metuendum, quicquid irasci potest.
Seditio civium hostium est occasio.
Salutis causa bene fit homini iniuria. 67o
ipse d. q. a. poenitet //r. s. d. sup. q. iam a. poenitet Aer. 18. Suum
sequitur lumem semper innocentia F Gr. Or. Wo. Sp. Mr. s. se. numen
sem. i. Æz. s. se. 1. sem. innocentiam Bo. s. usque 1. sequitur innocentia
Æ}^. 19. stultum est alium F G?r. O7r. JVo. ulcisci velle F. velle
ulcisci /mago/sz. editor Gr. Or. Wo. s. e. v. u. a. p. s. Bo. Rå. /V/r. s. e. u.
v. a. p. s. AVaucâ s. e. talione u. v. a. p. s. Ar. 2o. primum F
Gr. Or. S7). ///r. A/r. primo Bo. Wo. A'z. 22. quod ferendum
est cum victoria F JVo. A?z. S7). ////r. q. f. cum victoriast Aei. q. f. cum
victoria Gr. Or. q. f. est vulnus c. v. Bo. quod fers crudum cum v. Aer.
25. solet h. q. m. anni abstulerunt reddere F Or. Bo. A'i. ///r. abstu-
lerint Gr. Or. Bo. Wo. A'i. abstulerant S7). 34. qui nocentem levat
F. q. n. iuvat τψα (and adiuvat a). q. n. sublevat /mago/st. editor Gr. Or.
Æo. Ä'z. S%. Vauc A/r. quisquis n. levat Wo. qui n. liberat Ar. sontem
qui non supprimit Ae/g. 36. s. m. q. i. p. F Gr. Or. Bo. Wo. Rå. A/r.
PUBLIILII SYRI SENTENTIAE. 39
Stultitia est insectari, quem di diligunt.
40 Sat magna usura est pro beneficio memoria.
Sero in periclis est consilium quaerere.
Z Sua qui servat salva esse vult communia.
Satis est superare inimicum, nimium est perdere. 675
Suspicax animus omnium damnat fidem.
45 Suspicio probatis tacita iniuria est.
Superari a superiore pars est gloriae.
Supplicem hominem opprimere, virtus non est, sed
crudelitas.
Sine lege poena est animi conscientia. 68o
Satis est disertus, e quo loquitur veritas.
V Thesaurum in sepulcro ponit, qui senem heredem
facit.
s. metuendumst q. i. p. Sp. s. metuendum est q. i. p. Ær. 39. S.
e. i. quem diligit F. s. e. i. q. omnes diligunt Gr. Or. Bo. Wo. s.
e. i. q. di diligunt Bu. Rå. Z. apad A. Spenge/ ///r. Ar. quem quis
diligit Aeg. 4o. satis a. stat aTo sat magna est usura pro
beneficio memoria F. sat m. u. e. p. b. m. ///go/st. editor Gr. Or. 5o.
Wo. Rå. ///r. satis m. usurast p. b. m. Sρ. sat m. p. b. u. e. m.
Æ7}^. 41. sero est in periculis consilium quaerere F Gr. Or. s. e. c.
te i. periclis q. Bo. s. i. periclis e. c. q. /)esbi//o/z Ri. Wo. s. c. e. i. p. q.
Sp. Ar. Z (T) has 42. I. 43. 6. 9. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 42. sua.
qui servat salva vult esse communia T sua qui conservat salva volt
communia Haatpt sua servat q. salva esse v. c. AWattc sua qui servat
salva e. v. c. Wo. suum q. servat salva v. c. Fr. 48. satis est
inimicum superare T s. e. hostem superare Casp. Ore//i s. e. superare
inimicum Haupt Wo. Mr. sat e. i. opprimere Sø. sat vincere e. i. AFr.
44. suspicax animus omnium dampnat fidem T s. a. o. damnat f. Wo.
suspiciosus O. d. f. AVaalck /Mr. suspicax unius animus O. d. f. Aer.
45. s. p. t. i. e. T VVo. Aei. Sp. Mr. s. probato t. i. e. Ær. 47. s. h.
o. v. n. e. s. c. T JVo. /€i. S7). ///r. s. non est opprimere virtus est
crudelitas Ær. 48. sine lege autem poena est conscientia T s. l. p.
e. a. c. /?z. etiam s. l. p. e. c. Casp. Ore//i s. l. poenast sceleris c.
Æaup? s. l. p. e. animi c. Wo. s. l. muta p. e. c. Aer. O has 6. I I. 2 1.
3o. 4 I. 49• 49. satis desertus est de quo loquitur veritas T s.
disertust e quo l. v. Casp. Ore//i Ri. satis est disertus e quo l. v. Wo.
sat e. disertus pro quo 1. v. /)/r. satis diserte pro se l. v. Ar.
\J/ [from II] (F) has I. 2. 3; p has I ; T has I. 2. Z (T) has 2. 4. 5.
4O PUBLILII SVRI SENTENTIAE.
Taciturnitas stulto homini pro sapientia est.
Tam deest avaro quod habet, quam quod non habet.
Z Tarde sed graviter sapiens mens irascitur. 685
5 Tuti sunt omnes, unus ubi defenditur.
O Temptando cuncta caeci quoque tuto ambulant.
Tam de se iudex iudicat quam de reo.
^V Vbi fata peccant, hominum consilia excidunt.
Voluptas e difficili data dulcissima est. 69o
Vbi omnis vitae metus est, mors est optima.
Vnus deus poenam affert, multi cogitant.
5 Vbi peccat aetas maior, male discit minor.
Vbi nil timetur, quod timeatur nascitur.
Vbi sis cum tuis et absis, patriam non desideres. 695
Verum est, quod pro salute fit mendacium.
Vbicumque pudor est, semper ibi sancta est fides.
10 Vtilius ferrum est in sulco, quam orichalcum est in
proelio.
4. tarde si gravius vir irascitur et perbicax ulciscitur T tarde sed graviter
sapiens irascitur O tarde irascitur vir gravis et pervicax ulciscitur Aei.
tarde gravis ira nascitur et ulciscitur Aer. tarde nascitur gravis ira et
pervicax ulciscitur Aer. tarde si exoritur irast pervicacior Bu. tarde gravis
ira et pervicax ulciscitur Æzz. tarde sed graviter sana mens irascitur Fr.
tarde sed graviter sapiens mens irascitur? but the sentence seems hopelessly
corrupt if imdeed T and O do not contain the remains of two different
SentemceS. O has 4. 6. 7.
V/ [from II] (F) has I—9. I I—25; // has 2. 9. 17. I6; T has 2. 5. 8. 9.
16. 2o; par. has 2. 3. 5. 8. 9. Io. 8. vitae F tr Sp. vita Gr. Opr. Bo.
Wo. Æ;. Mr. Fr. optima F Gr. Wo. ////r. Ær. optimum Bo. Sρ. 4. deus
F dies Gr. Wo. S%. ///r. Ar. quam multi cogitant F multi cogitant Gr.
Or. Bo. Wo. S7). m. concitant Sch?te/z q. m. citant Baz. A??. q. m.
irrogant ///r. q. m. contrahunt Aeg. q. m. exigant Baehrems unus deus
poenam affert, multi cogitant? (it is not meant to be a Christiam maxim).
7. ubi sis cum tuis et absis F Gr. Opr. Wo. ///r. ubi cum tuis sis Sø.
u. s. c. t. ut absis Bo. u. s. c. t. etsi absis Æâ. u. s. c. t. et bene sis
3. Quoted by Seneca, Controvers. 7. I8, Quintilian 8. 5. 6, and 9. 3
64, and Hieronymus, Æ?zsz. 53. •
PUBLILII SVRI SENTENTIAE.
4 I
Vbi innocens formidat, damnat iudicem.
Voluntas impudicum, non corpus facit.
Virtuti melius quam fortunae creditur.
Verbum omne refert, in quam partem intelligas.
15 Virum bonum natura, non ordo facit.
Vbi coepit pauper divitem imitari, perit.
Veterem ferendo iniuriam invites novam.
Virtutis spolia cum videt, gaudet labor.
Virtutis vultus partem habet victoriae.
20 Virtute quod non possis, blanditia auferas.
Vtrumque casum aspicere debet, qui imperat.
Voluptas tacita metus est mage quam gaudium.
Viri boni est nescire facere iniuriam.
Vultu an natura sapiens sis, multum interest.
25 Virtuti amorem nemo honeste denegat.
Z Vbi libertas cecidit, audet libere nemo loqui.
Vita Otiosa regnum est, et curae minus.
Vbi omnes peccant, spes querelae tollitur.
Virtutis omnis impedimentum est timor.
7oo
7 I5
Æat. ARi. patriam desideres F p. mon d. Or. Bo. Wo. Rå. Sp. patria
eam d. Gr. u. s. c. t. ubi absis patria, tua desideres Aer. 1 6.
coepit divitem pauper imitari perit F ubi p. d. i. ceperit p. ατμ (perdit p
ubi p. d. ceperit i. p. par. ubi coepit pauper divitem i. p. Gr. Or.
ubi
Ao.
Wo. ubi coepit ditem pauper i. p. 8zz. A'i. ///r. Aer. ubi coepit
divitem i. pauper perit S7). 22. v. t. metus est magis q. g. F /?i. S7).
v. t. mage metus q. g. est Gr. Or. v. t. metus magis q. g. e. 8o.
V. t.
metus est mage q. g. Wo. 23. iniuriam facere F par. f. i. α Gr.
Or. Bo. Aez. Sp. ///r. Ar. pati vel facere iniuriam ΦΦ par. (a little above)
i. pati Wo. Z (T) has 26. 27. 5. 28. 6. 26. u. lib. cadit a. lib. n.
loqui T u. lib. cecidit a. lib. n. loqui Haupt Wo. Rå. Mr. u. lib. cadit
a. m. loqui Casp. Ore//? 27. otioso T. otiosa Casp. Ore//i VVo. ////r.
A7%^. 28. spes T //r. Aer. pars Sø. querelae T ///r. Fr. medelae
Af}'oe/;/jc/, 29. v. O. impedimento est timor T v. O. impedimentumst
12. Cf. Seneca, Ahaedr. 743.
16. Cf. Phaedrus I. 24. I. -
17. Quoted by Gellius I 7. I 4 and Macrobius, Sat. 2. 7.
42 DUELILII SVRI SENTENTIAE.
30 Vbi iudicat qui accusat, vis, non lex valet. v.
Vbi emeris aliena, veneant tua.
Vbi peccatum cito corrigitur, fama solet ignoscere.
� Vbi innocens damnatur, pars patriae exsulat. ^ 72 I
Vincere est honestum, opprimere acerbum, pulchrum
ignoscere.
timor Haupt v. o. impedimentum est t. Wo. ////r. Ær. 3O. ubi
iudicat qui accusat non lex valet sed violentia regnat T u. i. q. a. vis n. l.
valet Casp. Ore//i JVo. R?. ////r. Ær. 31. ubi emas aliena invenies
necesse est tua T u. e. a. invenias n. e. t. Wo. u. emes a. vendes
aliquando tua Hazupf u. emas a. vendere haud opus est tua λέ. u. emas
alienam vendita opus est tua 8zz. u. emas aliena caveas ne vendas
tua /V/r. u. emeris alienum veneat tuum Aer. u. emeris aliena, veneant
tua ? O has 8. I I. I7. 3o. 32. 33. 34. 33. exsultat O exulat /V/r.
A7/^. 34. v. e. h. o. a. sed p. i. O v. e. h. o. a. p. i. //r. v. e. h. o.
probrum pulchrum i. Aer.
INDEX VERBORUM.
a, ab, ab eo laedi H 7. sim. Q 7o.
S 46, ab alio exspectes A 2, ab
amante redimas A I 9, ab homine
impetrat N 27, ab imo mascitur
48
abditos dentes M 33
abscondit maturam N I I
absolvitur I 28
absis patria V 7; absens ulciscitur P
27 ; absentem A I 2, absentem
ulciscitur Q 7I
accessit D 19
accidit G 6; accidere C 34
accepisse P 3o; accepit B 12 ; acci-
pere B 5. F 7. R 5, a. vitam I 2
accipit beneficium O 9. P 44, a.
contumeliam Q 3, a. legem N 23,
a. pericla P 5o
accommodas obsequium B 9; ac-
commodat obsequium B 14
accusat V 3o, a. Neptunum I 63,
a. sese Q 7o
acrius facias I 23. M 23
acerbus Q 68; acerba mors M 52, a.
poena A 46, a. servitus A II
acerbum N 2o. V 34
ad A 7. I 7. 32. B 3 I. C 9. I8. D I I.
F I 5. 2o. I 43. 57. M I 7. 46. N 5o.
P I 2. 24. 3o -
addecet N 58
adimit M 1 3
adiuves N 18
admissi poenitet S I 7
adolescentia R I ; adolescentiam
repetas F 2o
adest Q 52
adversa in re C 2 ; adversis P 44, de
adversis S 24, in adversis C 42.
H 6
aeger M 24. C 5; aegre A 52. O I 4
aequanimitas M 34
aequus A 8, a. hosti E I 5; aequa
A 45; aequo animo O 6 ; aeque
potest P 2
aes alienum A I I
aestus A 24
aetas Q I 4, a. invenit sapientiam
S 6, aetas maior, minor V 5
affatim A 45
affert poenam V 4, a. secum crimen
M 38 :
aggredi A 3
agitat N 24, agitando ardescit A 38
agere nil N I ; agit alias res C 3o,
a. male Q 23 ; a. m. secum M 24
aleator A 33
alienam causam A 48; alienum A I.
28. R I6. M I 7, a. aes A I I, a.
pudorem P 6; alieno malo B 4 ;
aliena V 3 I •
alicui B 6, aliquid F 6. M I 9
aliter A 8
alia calamitas P 48; nil aliud N 49,
aliud...aliud H I 3. Q 63 ; ab alio
A 2. Q 7o; aliis A 28. Q 37 ;
alias res C 3o
allevatur P 46
alterum patrimonium B 4o. H I 4;
alterius E 4. L 6. Q 43; a. ar-
bitrio B 7. M 64 ; alteri A 2 ;
alteram vitam I 2
altercando N 4o
44 INIDEX VERBORUM.
alte cadere H 27
amarum D 22
ambulant T 6
amicus Q 24; amici A Io. P 25;
C 6; amico C 43. R 8; A 53 ;
amicum A 4 I. C 35. I I 9. Q 24.
4o. R 8; amicis Q 69; amicos
D 28. P 52
amittere Q 22 ; amittit suos homo
H I 2 ; amittitur dimissum D I6,
a. imperium M 3 I, a. laus L 2,
a. occasio O I 4, a. veritas N 4o
amat A 6. M I 8. N I 7. Q 33. 56.
R 7 ; ames A 8. C 32 ; amans
A 13. 15. 16. 38; amantis A 37;
amantem C 22 ; amante A I 9;
amare A 22. 29. C 22
amor A 34. 39, a. sumitur A 5, a.
elabi potest A 18; amoris vulnus
A 3 I ; amori A 42 ; amorem O
I 5, a. denegat V 25, a. effugere
N 57, a. transferre Q 34; in
amore I I 8. 39. 44
amplissima laus N 2 I
an A 4 I. V 24
animus A 3. 42. 5o. C 3o. P 32, a.
bomus B I o. I 4, a. gravis G 4, a.
incertus I 52, a. ingenuus I 54, a.
malevolus M 33, a. malus M 61,
a. suspicax S 44; a. imperat N
2 ; animo imperato A 5o ; a.
metuit S I 2, a. petit Q 63 ; animi
arbitrio A 5, a. benevoli coniunc-
tio B 16, a. facilitas F I 5, a.
obsequium O 2, a. conscientia C
16. H 24. O 8. S 48, a. dolor D
2 I, a. patientia P 7, a. poena G
3; animo A 27. 4o. 5o. 5 I ; A
36. B 3o, a. aeque O 6; ad
animum I 57, in animum F I6
anni S 25
ante E I 7, antequam M 5. 63. P 5o
amus A 3o
aperit A 4 I
aperte A 2o
apparandum D 3
appellandum D I 3
appetit C 2 I
apud B I
arbitrio B 7. M 64, a. animi A 5
ardescit A 38
arma fert S 3 ; armis perit B 23
arrisit O I &
arte A 33
assem P 3o
aspectu G 5
aspicere A 9, a. fugienda B 4, a.
utrumque casum V 2 I ; aspicit
44
assidua tormenta A 49, assidue mori
P 33
assuescere E I 9. M I7
astus A 24
auctoritas I 39
audacia I 3o
audet P 5o, a. loqui V 26; audendo
A 43
audias N 5 I ; audit male N 4 I ;
audire bene B 4o
auferas R I 3. V 2o; auferet Q 14;
abstulerunt S 25
aurem difficilem habere D II, a.
facilem habet N 36; aures I 35
aut C 32. N 6; aut...aut A 6. B 37.
C 39. I I7. N 46
auxilium A 44, a. miserum Q 26, a.
primum eripere S 2o; auxilio D
2 ; auxilia humilia A 4, a. habet
avaritiae I 7 -
avarus A I4. 23. 25. I 5 ; avaro A
26. 46. 47. C 37. N Io. T 3;
avarum A 2 I. S 29
avidum A 35
beatus S 32 ; beatam S 7
bella Q 32 ; belle neges P 2o
bellum apparandum D 3, b. iuvet
IP I 6
beneficium O 9 ; b. accepit B I 2, b.
accipere B 5, b. accipit P 44, b.
dat I 6, b. des B 35, b. dare B 3.
I 7, b. dedisse B I 5, b. dando B
I 2, b. petit B I 5, b. praestat N
6o; beneficii pars P 2o; pro bene-
ficio S 4o; beneficia I 4o, b.
donari B 37, b. recipit B 8
benevoli S 2, b. animi B I6. O 2
benignitas S 7
benignus B 22
INIDEX VERBORUM. 45
bis B I. 7. 9. 2 I. 23. I 6. 53
blanditur F 2. Q 6
blanditia B I 3. V 2o
blanda oratio H I I
bonitas M 26, b. duplex D I 9;
bonitatis verba B I8
bonus B 43. M 8. 37 ; b. in nullum
I 5, b. animus B Io. I 4, b. vir B
43. M 48; bona causa B 42, b.
fama B 27. P 49, b. fortuna N 8,
b. hora B 6, b. mors B II, b.
mulier A 2o, b. opinio B I 9, b.
turpitudo B 33 ; bonum est B 4.
2o ; boni nimium N 54, b. rumo-
ris F 28, b. viri B 4 I. V 23 ; bono
B 3o, b. concedas Q 3o ; bonum
(masc.) M 9. N 24, b. virum B
3 I. M 63. V 15 ; E I 9, b. con-
silium M 46; bonam M 6o; bono
Q 53; pro bona causa H 5 ; bona
(nom.) B 26; b. praesidia B 24.
F 3o, b. populi C 27 ; bonorum
crimen B 25 ; bonarum rerum B
2 ; bonis M 68
bene B 29. 38. O 9. Q I o. S 38,
b. audire B 4o, b. cogitata B 28,
b. dicunt C 27, b. dormit B 24,
b. feceris Q 46, b. sperare I 24, b.
vixit B 39
melius A 53. C I I. N 9. R I I.
V I 3
optima H 22, o. conditio mor-
tis D I 2, o. mors V 3, o. occasio
Q 25; optimum N I ; optimorum
F Io; optime O 9
brevis mens B 32, b. vita B 36. O 3;
breviter I 2o, b. negat N 6o.
S I I
cadere alte H 27 ; cadit A. 39; ca-
dunt B 26. C I8; cecideris L I 2 ;
cecidit libertas V 26
caeci T 6, c. oculi C 3o
calamitas A 4I. F Io. M 4o. O 4.
P 36. 48. Q I 5; calamitatis medi-
cima M 34; calamitati cedere N
26; calamitatem A I 7. P 48. Q
3, c. irritare I I 2; calamitate M
48. O 4
calamitoso H 4. I 27
calorem I 37
capillus E 13
capias A 2 I ; capiunt Q 55
captatum venit F 2
caret periclo C 3 I, c. inimico M 7
carum R 4 ; carior D 9
casta C 9
casus E 16. N 29; casum utrumque
aspicere V 2 I ; casu consilium
vincitur Q 49
causa A I 4. 34. I 44. N Io, c. bona
E 42, c. mala M 4, c. manifesta
M 47 ; causam B 22, c. alienam
A 48, c. invenit M 28; pro causa
bona H 5, c. sua M 8, salutis c.
S 38
cavet C 3 I. Q 72; caveas Q 63 ;
cave C 26. 35; cavendi occasio
C
C 3
cedit N 22 ; cedere N 26
celeriter I 6. P 4o. M 25; celerius
D 3
celeritas D I 9. E 3. I 25
celat A 24. N 42 ; celes Q I 2 ;
celare Q 41
certatio H 22
certant I 38
cicatrix N I 2, c. conscientiae C 33
cinaedum A 24
cito A 32. B 3 I. C Io. 18. 4o. D I 5.
I. 4. M 55. N 4. Q Io. Q 45. 5o.
V 32 ; citius C 8. F 3. Q 7. Io
civis M 59; cives C 6; civium S
37
clarus P 54
clementia M 49; c. utitur P 5 I
coepit V 16
cogitatio E 6; cogitationis mora M
4. I
cogitat B 22. H I 3. M 39. N 37. Q
8. S 3, c. peiora P 8, c. sola M
27, c. peius M 61 ; cogitant V 4 ;
cogites Q 9. P 23, c. male D 5;
cogitata B 28
cognatio B 16
cogit E I, c. fieri iniuriam S 3 I ;
cogas C 22 ; cogi opprimere P 19,
c. tacere M 6
coles F 3o
comes I 4o, c. facundus C 17
46 INDEX VERBORUM.
commendatio muta F 4
commendat Q 56
commodas auxilia H 6; commodatus
H 17
communia S 42
comparat B 34; comparas C 43
compescit M 49
concedis Q 3o; conceditur A 22 ;
concedendo nimium N 16
concipit P 52
concordia D
habent L 7
condimentum malitiae M 35
conditio mortis optima D 12
coniugium perenne P 32
coniunctio animi B I6
conaris Q 9
conscientia F 3 I, c. animi C I 6.
H 24. O 8. S 48; conscientiae
cicatrix C 33
consensus A 4
cOnsilium C 25. 42. I 33. Q 54, c.
deest H 26. S Io, c. valet F 27,
c. casu vincitur Q 49; c. fugere
Q 27, c. quaerere S 4I ; c. malum
M 54; c. bonum M 46; in consilio
C I I. D I 4. E I 5, in c. malo M
I6; pro consilio temeritas S 9;
consilia excidunt V I
consolatio patriae M 59
constantiae N 29
constituit F 32
consuevit respicere R I 2 ; consues-
cere A 52 ; consueta vitia C I
consuetudo B 2. O I 5 ; consuetu-
dinis imperium G 8
consumptum Q 6o
contemnas M 56; contemnere N
48; contemnitur C 8. Q 5o;
contemni C 1 9
contenta F I 8
contineas Q 53
contingit Q 2 I
contra C 23. 36. 39. R I 4. S 3
contubernia lacrimarum C 44
contumelia A 44. I I 5, c. necessi-
tatis M 66; contumeliae instru-
mentum M 45; contumeliam pati
C I 5, c. recipit I I I
conveniunt I 57; convenire D 29
9. I 59, concordiam
copia M 69
corpus P 32. V I 2 ; extra corpus
homo H 2; corporis dolor D 2 I
corrigit N I 5, c. peccatum P 4o;
corrigere S 2 ; corrigitur peccatum
V 32
cotidie C I 3. 2o
crebrae nuptiae H 2o; crebro C 45
creditoris limen Q 33
credo D 24; credas Q 67, c. amicum
C 35; crede amico I 32 ; credere
nil A 27; creditur virtuti V 1 3
crescit virtus A 43; crescat dolor
D 7
crimen A 29. I 23. M 38. N 45, c.
bonorum B 25, c. grave G 9, c.
fingitur N 53; c. quaerere P 2 I,
c. vitae C 2 1 ; criminis loco I 5 1 ;
ad crimina difficilem aurem D I I
criminosa celeritas I 25
crudelis C 2. 24. 29. R 9; crudelem
medicum C 5 ; crudelissimus in
se P 17
crudelitas S 47
culpa tua L 1 2. S 24, c. latet N 59;
culpae socius S 34; c. ignoscit Q
35; culpam Q 43, c. cupit M 43,
c. effugere C 4o, c. invitat I 9
culpes F I I ; culpat A 48
cum (prep.) A I 2. C 7. 4 I. D I 3.
23. P I 9. Q 38 (twice). S 22. V 7;
secum M 24. 38. 47
cum est A 2o; sáz/z. A 23. 3o. B 29.
39. C 8. I4. 3o. 3I. 38. D 7. 24.
25. 26. 27. F 2. 2o. 24. 3o. G 9.
H 2. 26. 28. I 28. 42. 43. M Io.
27. 44. N I I. 24. O 13. P. I 2. 55.
Q 2. 6. 23. 29. 52. 6o. 63. S 3. ro.
I I. 32. 33. V 18, cum commodas
B 9, c. das C 37, c. ignoscis C 43,
c. ames...c. sapias C 32; s?//ι. D
4. I 3. 4. 12. L I7. M. 5 I. 53;
cum sit N 54. P I9
cuncta D 4. T 6; cunctis C 34;
cunctos L το
cupiditas I 8. L I I. N I 7. Q 8;
cupiditatem effugere E 8
cupit minimum I 56, c. placere, c.
culpam M 43 ; cupias M 6; cupiat
A I 5 ; cupere mortem Q 4
INDEX VERBORUM. 47
curae minus V 27
custodia gloriae H I
custoditur periclo M 18
damnat se I 3 I. S 3o, d. iudicem V
I I, d. fidem S 44; damnare D 2 ;
damnatur I 28. V 33, d. cotidie
C I 3, d. turpius M 7 I ; damnati
D 2o
damnum... lucrum D I 3; damni causa
I 44; damno A 25; d....lucrum L
6. 18
de C 45. D 5. E I 7. H 7. N 8. 53.
Q 57. S 24. T 7 (twice)
dea fortuna E 7
debet Q 33, d. timere M 3o, d.
aspicere V 2 I, d. imperare A 5 I ;
debeas S 4
decet Q 8, d. eripere E I 1, d. punire
M 7o
decima hora D 28
decipit Q 65; decipitur M 25
decorat H 23
decrescit D 7
defendit N 45; defenderunt Q 55;
defenditur T 5
deficit N I o; defecit vapor N I 3
dein S 2
deliberat Q 23 ; deliberare utilia D
6; deliberandum D I o; deliber-
ando D I 7. I8
delicias facit A 3o
delictum M 7 1 ; delicta N 18. P 19
delinquere I 53
dementia dulcis I 46
demum A 2o
denegat se patriae E I 2, d. virtuti
amorem V 25
dentes abditos M 33
deponere amorem Q 34
derisorem Q 45
desiderio E 3
desideres V 7
desperare F 22
deest E 5. H 26. S 1o. T 3 ; desunt
I 7
deterior C 2o
deus C 36. P 3 r. V 4; deo A 22 ;
di S 39; deos D 24
dicit B I 5. Q 5 ; bene dicunt C 27 ;
dixeris D 4 (twice); dictum est
dies posterior C 2o. D I, d. donat
D I 5, d. ludit N 6; die I 3 I
difficilis H I ; difficile est D 23 ;
difficilem aurem D I I ; e difficili
V 2 ; difficiles receptus O I I ;
difficilia F 2 2
dignitas L I
digno B I 2 ; digni O 6; dignis B 35
diligentia M 4 I
diligis Q 73; diligas Q 57 ; diligunt
S
39
dimissus pudor P Io; dimissum D
16; dimittenda occasio C 3
discipulus D I
discit male V 5 ; didicit nocere Q 2 ;
didicere flere D 8; discitur sapi-
entia D I 7
discordia D 9
disertus S 49
dissimulat Q Io
dissolvitur D 26
diu A 26. D 3. H I o. I 2o. N I 3.
R 4
diuturnitas N 46
divitem V I6
divitias P 7 ; in divitiis I 8
das C 37. Q 3o. S 8; dat I 6
(twice). M I 3. P 18. 44, d. legem
N 23, d. nummos B 29, d. sibi
supplicium S I 7, d. vestigium I
6o; des B 35. N 33, d. licentiam
L I 7 ; dare B 3. I 7, d. telum E
I I ; dedit B I 2. L 4. M 44; de-
deris C 4. G Io; dedisse B I 5;
dandi B 22 ; dando B I 2 ; data e
difficili voluptas V 2 ; datum B I.
E 2o
docet Q 24; docent M I ; docere
B 17; doceri P 4; docti C 25, d.
est I 26 ; docte Q 44
doctore indigent M 2o
dolet Q 6, d. damno A 25; animo
dolenti A 27
dolor B 38. E I. I 38. L 3. S I 6, d.
animi...corporis D 2 I, d. miser
H 9, d. mutus P 8, d. crescit D 7,
d. haberet verba Q 59, d. dolorem
necat P I4, d. relaxatur P 46;
48 INDEX VERBORUM.
doloris remedium L 3 ; dolori C
I 2. D 23 ; dolorem exstinguere L
18; sine dolore H I 5. S 22
dominatus partem Q 44
dominari D 27
dominus M I4, d. famulatur F 29;
pro dominis P 37
domat L I o. N 46
domus E 9
donat P 18, d. dies D I 5; donet P
3 I ; donatur Q 36 ; donari B 37 ;
donatus H I 7
dormit bene...dormiat male B 24 ;
dormientem Q 7 i
dubitat in vero Q 23, d. ulcisci Q 28
dubiam sententiam G 4 ; in dubiis
S 9; in rebus dubiis I 3o
ducas proprium N 3, d. turpe N 47
dulcis dementia I 46, d. Vemus B
1 3 ; dulce D 22, d. tormentum O
5; dulcissima voluptas V 2
dum D I 2
duplex bonitas D I 9
durum est D 25
ducis D I4
e B 4o. S 49. V 2, ex D 27. E 4. 7.
18. I 45. M 69. P 44. S 26
ebrio A I 2
effugias C 4o ; effugere cupiditatem
E 8, e. mortem...amorem N 57
eget minimum I 56; egentem N 3 I
egestas P I I
eheu E I4
elabi A I8
eligunt A 36
eloquens Q 5
emendat E 4
emeris V 3 I ; emi A 53
emori B 7. 4
eripere auxilium S 2o, e. telum E
I I ; eripit M 44. N 33, e. pudo-
rem P 6; eripitur Q 36
errat E 2o ; erranti B I4
et A 22. I 38. L 5. 7. N 2 I. P I 5.
V 7. 27, et...et E 5, nec...et P 53
etiam B 22. 41. C 3 I. D 22. E I. 2.
3. Io. 13. 15. I 9. F 32. G 9. H
25. I I 5. 27. 33. L 2. Io. M 37.
P 3. 37. 43. Q 52. 69. S 26
etsi M 39
evenit A I. Q 7
evitat S 23
excelsis E I 6
excidunt B 28, e. consilia V I
excusatio laboris I 49
excusare se sibi Q 62
excutere ruborem R 8
exire I 3
exitum I 58
exornat Q 5o
expedit E 6
experiri H 8
explicant consilium C 25
exsilium E I 2
exspectat Q 39; exspectant C 6;
exspectes A 2
exsul E 9
exsulat V 33
exstinguit mala B I I ; exstinguere
dolorem L I8; exstinguitur B 2o;
exstincto inimico I 58
extenuat peccatum P 4o
extorqueri amor non pote A 18;
extortum E 2o
extra corpus H 2
extrema E I 7
facies formosa F 4
facilem aurem N 36 ; facilia F 23 ;
facile (adv.) A 2 I. F 3o. I I 6. 47.
N 32. 53. O I4. Q I 5; facilius
(adv.) E 16. I 35. 5o. N I 9. 59
facilitas F I 5. I 48
facinus F 9. I 33
facere male M 28, f. iniuriam V 23,
f. insidias N 38 ; faciant bene
R 3o; facias A Io, f. acrius I 23.
M 23, f. iniuriam I 5o. 55 ; facis
A Io ; facit A 4. C 5. N 3 I. P I 5.
47. Q 28. 43. R 6. V I 2. I 5, f.
perfacile P 28, f. recte A 23. C
I 4. N II, f. heredem M 24. T I,
f. stultum F 8. S 28, f. coniugium
P 32, f. delicias A 3o, f. finem A
42. P II, f. iniuriam M 2, f. nau-
fragium I 63, f. sapientiam M 3,
f. vitium Q 4 I, f. vulnus A 3 1 ;
faciunt iniuriam E I o ; facta est
E 7; factum queri Q 46; feceris
INIDEX VERBORUM. 49
A 2. N 56. Q 46; fecit S 33;
fecerunt F 3o ; facti G 3 ; factis
E 17
facundus C 17
fallere B 4I
falsum F 32, f. maledictum F 2 I
fama I 36. Q 2o. V 32, f. bona B 27.
P 49, f. mala D 13
famulatur dominus F 29
fata V I
fatetur F 9
favet S 2 I
fax A 38
felicitas N 36. P 42, f. publica P 26
felix D 24. I I7. P 28, f. improbitas
F Io, f. mors M 52, f. vita Q 47 ;
felicis est M 5 ; felici O 3 ; feli-
cem C 36. I I 2. P I 5
feminae F 22 ; D 8. M 16
feras A 8. Io. C 2. F I I. 23. 25. I
5o ; ferat Q 69; ferendo iniuriam
V I 7; ferendum vulnus S 22 ;
ferimus vitia C I ; ferre heredem
H I 9, f. iniuriam I I 7, f. necessi-
tatem N 58; fert arma S 3, f.
verbera I 54; ferunt fortunam S
5, f. iniuriam I 35
ferrum V Io ; ferro I 37
fides E 12. F 16. S I 3, f. sancta V
9; fidem damnat S 44, f. habet
E I 5, f. perdit F I. I4. I 7; fide
fortunae M I 2
fidus M 1 5
filius P I
fingitur N 53 -
finem facit A 42. P I 1, f. habet O 2
fias Q I 2 ; fieri D 2 2. E I 4. I I6.
M I, f. iniuriam S 3 I, f. lucrum
I, 6; fit B 13. 36. C Io. D 9. I 9.
I 47. M 42. N 16. Q 38 (twice).
64. S 34, f. culpa L I 2, f. odium
O Io, f. iniuria S 38, f. mendacium
V 8
firma auxilia A 4; firmo amico A
53
flagitavit L I I
flectit occasio H 25, f. pudor P 45
flere D 8. N 58
fletus H 18; fletum P 39
flumen R I 4
P. S.
forma I 39
formidat V I I
formosa F 4 ; formosior E t8
fortis C I 5. 24. I I7. P I 5; fortem
C 39
fortuna A 45. E 7. F 2. 6. 8. 18. 24.
26. 27. H I 3. M 44. N 35. P 47.
Q 5o. S 28, f. bona N 8, f. levis
L 4, f. miserrima M 7, f. secunda
S I 3, f. vitrea F 24; fortunae fide
M I 2, f. creditur V I 3; fortunam
F 3. H I 5. L 8. R 3. S 5
fovet F 8
frangit P 45; frangitur C 29, f. for-
tuna F 24 ; fregit F 6
fraus est F 7. R I 4
frenos F 3 I
fructus A 29
frugalitas F 28
frugi A 51. H 25
frustra F 5. 2o. N 42. 5 I
fugere Q 27. 67 ; fugit F 9; fugias
D 2 2. N 6; fugienda B 4; fugitur
I 42
fulmen F I 9
furor F I 3
gaudet V 18
gaudium I 38. V 22, g. reprimitur O
5 ; g. perdis B 38
geritur M I 2 (twice)
gloria C Io; cum gloria Q 38;
gloriae custodia H I, gloriae pars
S 46
gradus N 55
gratia E 18; in gratiam redit C 7.
P I o ; gratis C 43
grata spina S 26, g. vita D 1 2 ;
gratum B I. F 26
gravis animus G 4, g. inimicus G 7,
g. poena G 3, g. servitus H 24;
grave G 5. Io, g. crimen G 9, g.
praeiudicium G I ; gravior D 2 I ;
gravius C I 9. O 4; gravissima
G 2 ; gravissimum G 8; graviter
cadere H 27, g. irascitur T 4 ;
gravius irascitur B Io, g. nocet
habet D 7. T 3 (twice), h. aurem
4
5O INDEX VERBORUM.
facilem N 36, h. auxilia H 6, h.
dentes M 33, h. divitias P 7, h.
fidem E I 5. F I 7, h. finem O 2,
h. interitum A 45, h. iudicium
G I, h. locum M I o, h. partem I
48. V I 9, h. poenam A 37, h.
receptus O 1 I, h. sententiam G 4.
M 47, h. successum Q I 7, h.
venenum H I I, h. vim D 2o, h.
vires C 36, h. vocem D 2o. H 9,
h. umbram E I 3; habent Q 22,
h. concordiam L 7, h. exitum I
• 58, h. locum H 2o; habeas A 4 I.
I 16. N 5; haberet Q 59; habere
aurem difficilem D 1 I, h. pudorem
P 4I
habitat F 19
hereditas P 49
heres M I 5 ; heredis fletus H I 8;
heredem H I 9, h. facit M 24. T I
heu H 25, h. quam H I. 3. 7. 9. Io
haec H 24; hunc I I6
homo H 2. 4. 12. 13. I5. I 7; homi-
nis G 2 ; homini A I I. B I I. F
27. H 26. T 2 ; hominem D 4. H
8. 25. S I. 47; in homine H 4 ;
ab homine N 27 ; homines N 9;
hominum B I9. E 7. N 25. V I,
hominum est I 29; hominibus
N 35
honestatem M 53
honestus rumor H I 4; honesta tur-
' pitudo H 5; honestum H 23. 28,
h. est V 34; honeste H 16. 2 I.
N 24
honos H 23
hora D 28. S 25
hosti E I 5 ; contra hostem C 39, h.
maximum I 22 ; hostium S 37
humanitatis certatio H 22
humilis H 27 ; humilem I 26; hu-
milia A 4
iacet I 36
iactum I 23
iam M 58. P I 2
ibi... ubi I 59. 6 I, i....ubicumque
9
idem... qui A 3 I. Q 27
ignis I 37. L I 5. N I 3
ignominia C I o ; ignominiae loco
L I
ignominiose O 7
ignoscis C 43 ; ignoscit Q 35 ; ig-
noscere I 29. V 32. 34; ignoscitur
I 29. M 7 I ; saepe ignoscendo C
45. S 8, i. multa M 42 ; ignotum
malum S I 2
illi M 13. P 54. Q 32 ; illo die I
3 I ; illa P 23
imitatur N 24; imitari B I8. V 16
immature moritur N 44
impedimentum virtutis V 29
imperium consuetudinis G 8, i. sum-
missum S I 5, i. summum M 3 I ;
imperio B I 3
imperat C 9. F 29. N 2. V 2 I ; im-
perant O 6. P 28; imperes C 4;
imperet A 5o; imperabit A 4o;
imperanti R I I ; imperante B 3o;
imperato (imp.) A 5o; imperare
A 5 I ; imperando M 3 I
impetrat N 27
imponit frenos F 3 I
improbitas P 36. S 3 I, i. felix F I o;
improbitatem N I8
improbes M 53
improbus N I I. P 29; improbo H
2 I ; improbum C 45; improborum
C 18; improbis Q 36; improbos
M 49. Q 26; improbe I 63
imprudens I 4 I ; imprudentem C 23
impudicum V I 2
impune I I 3
imputes P 54
imo Q 48
in (with acc.) A 39. C 7. D 8. I 5.
I 3. P Io. I7. Q 42. V I 4; (with
abl.) A 33. B 4. 2 I. 27. 4 I. C 2.
I 7. 42. D I4. E 2. 3. I 5. G 7.
H 4. 6 (twice). 9. I 8. I 5. 18. 24.
25. 27. 3o. 37. 38. 39. 44. 46. 47.
53. M 16. 6I. 68. N 4 I. 54. 59.
O 4. P 16. 2 I. Q 23. S 9. I 3. 4I.
T I. V Io (twice) -
incendio S 27
incertus amimus I 52
incidit Q 42
incipiunt O I 5 ; incipias C 26; in-
cipitur Q 61
INIDEX VERBORUM. 5 I
imcites I 3
incurrunt H I o ; incurrisse C 4o
indicat A 24; indicant P 39; indi-
catur I 42
indigent M 2o
indignatio M 38
indignum I 3. L I ; pro indigno
FH 28
inertia I 42. 49
inexpertum G 6
infanti M 52 ; infantem C 24
infelicitas N 25
infelici N I »
inferior C 4 I. I I ; ad inferiorem
P 24
ingenuitas C 23. I II ; ingenuitatem
I
ingenuus C I 5. I 54 ; ingenuo A i I
ingratus I I 4; ingrata misericordia
Q I8 ; ingratum D 4 ; ingrati
M I ; ingrata beneficia I 4o
inhonestum H 23
inimicus G 7 ; inimici I 45. 57. L 3 ;
inimico I 32. Q I o; I 58. M 7,
cum i. C 7, de i. D 5; inimicum
I 2. 16. 2o. 26. S 43 ; inimicis S
2 I ; inimicos Q 69; inimice I I 9
initia minima N I 4
iniuria I 27. 47. S 38, i. tacita S 45;
i. irritata M 26; iniuriae S 8. P
I3; iniuriam E Io. I 35. 5o. 55.
M 2. S 3 I. V I 7. 23; iniuriarum
remedium I 2 I
iniuste B 3
innocens L 8. N 34. R 3. V I I. 33 ;
innocentem S 3o; de innocente
N 53, pro i. Q 5; innocentes F I
innocentia S I8
inopia I 8. M 69; inopiae I 7
imopi I 6; inopem S 29
insectari S 39
insidias P 39, i. facere N 38, in i.
incidit Q 42
insidiosior R Io
instrumentum contumeliae M 45
instructa. I 8
intelligit N 3o ; intelligas V I 4; in-
telligere P 3 I
intemperams C 5
interdum E 6. I 48. N I6
interimitur B 23
interitum habet A 45
interpretando M 23
interest V 24
intervenis H 28
invectae vocis I 62
invenit Q I 5, i. causam M 28, i.
consilia H 26, i. derisorem Q 45,
i. fortunam H I 5, i. preces C 16,
i. sapientiam S 6; inveniunt con-
silium C 25; invenias M 63; in-
venies F 3o ; invenies N 19
invidia I I 9. 34; invidiam ferre I
I 7
invitat culpam I 9; invites iniuriam
V 17
invitus Q 64; invito R I 3; invitum
I 2. N r 5
invoces mortem M 5
ipse A I 4. I 55. Q 7o, sibi ipse N
39. S I 7, i. tibi Q I 2 ; ipsa B 32.
36. N 23, sibi i. S 3 I. 35; se
ipsum A 49. P I 5. 24. Q 45; de
ipso Q 57
iracundia B 3 I. F I 9. G 2. L I 4.
R I 2, i. mendax I I8; iracundiae
B 32 ; R 2 ; iracundiam A I9. I
22 ; iracundia C I I
irascitur B Io. H 2. I I 9. N 34. T 4,
i. sibi I 43; irascaris C 28; irasci
C 2 2. 28. P 34. S 36; irascier P
53; iratus A 13. I 33. 43. 51. 62.
L I 3. P I 7; irato E I I ; iratum
I 2o. L I 3
irritare calamitatem I I 2; irritata
M 26
is B 39. F 9. G 7. I 56. Q 69; ei A
49. E 9; in eum I I 3. Q 22 ; ab
eo H 7 ; ea N 48
ita N 46, ita ut I 16, ita ne I 32
item A 2 I
iter I 6o
iterum I 63. L I 2
iubet H 8. L 5
iucunda I 45 ; iucundum I Io
iudex D 26. I 28. T 7. S 3o; iudici
B 29; iudicem V I I
iudicium F 9. L 9; i. habet G 1
iudicat A 32. T 7. V 3o; iudicant
E I 7 ; iudicando P 2 I
4—2
52 INDEX VERBORUM.
iusiurandum A 37 ; i. servat Q 13
iuveni A ? M 52
iuvat M 36. Q I. I I ; iuvet P 16
labor I 42. S 33. V I8; laboris
excusatio I 49 -
lapsus sis L I 2
lacrima A 39, 1. muliebris M 35;
lacrimae I 58. P 39; lacrimarum
contubernia C 44; lacrimis A I 9.
C 29. M 5o
laedis H 28; laedit A r 2. F 25. N
I 5; laedas ingenuitatem I 3; lae-
sit P 55; laedi H 7 ; laesus ani-
mus B 1 o ; laesa patientia F I 3;
laeso L 3
laetus G 1 o; laeta improborum C 18
lascivia L 7
latet L I 5, 1. periclum O 1 2, 1. sub
aspectu G 5, l. in pectore G 7, l.
in turba N 59
late lucere I, 16, 1. patet I 36
laudat se Q 45 ; laudando Q 56
laus L 2. 7. S 33, 1. amplissima
N 2 I
lenit N 46
levis fortuna L 4; leve beneficium
N 6o; leviter dictum G 9
levitas L 9
levat officium Q 39, 1. miserum S 29
lex L I 3. I 5, l. universa L 5, l.
dissolvitur D 26, l. valet V 3o;
legem L 8. 13. I4. N 23 ; sine
lege S 48; leges valent I 61 ; l.
teras P I 9, 1. tollere S 2o
libenter viximus N 9
libere loqui V 26
libertas vocis I 62, 1. cecidit V 26;
libertatem vendere B 5
libertus P I
libido L 9. Io
licentiam des linguae L I 7
licet C 46 (twice). N I 7
limem creditoris Q 33
lingua D 2o ; linguae preces C 16;
linguae F 35. L I7
lite E I 8
litigat A 1 2
locus I 32, 1. summus N 55 ; locum
H 2o. M Io. S 8, summum l.
N 5o; loco in nullo N 4 I, l.
ignominiae L I, 1. criminis I 51,
1. sermonis P 43, 1. virtutis P 37 ;
locis remotis L I 5
longa vita O 3; longum interitum
A 45, 1. est L I I ; longior mors
A 47, 1. vita B 36
loquitur I 34. 5 I. Q 54. R 6. S 49 ;
loqueris D 5, loqui M 6. V 26
lucere L 1 6
lucrum D I 3. L 6. I 8
ludit anus A 3o, I. dies N 6
lumem S I8
macula I 45
magis A 38. M I 5. N I 7 ; mage
M 4o. V 22
magna usura S 3o; magnum crimen
M 38; maior aetas V 5, m. ma-
litia B I8, m. poena N 25, m. res
R Io; maxima cognatio B 16, m.
hereditas P 49; maximum hostem
I 22 ; maximo periclo M 18;
maximorum N I 4 ; maxime M I.
S I o
malevolus M 29, m. animus M 33 ;
malevolum mendacium F 2 I
malignos M I
malitia B 18. M 55. 6o; malitiae
condimentum M 35
mallem P 3o
malus M 8. 9. 39. 46. 68. N 24.
Q 43, m. animus M 6 I ; mala
causa M 4, m. hora B 6, m.
inopia M 69, m. medicina M I 9,
m. mors M 66, m. mulier A 2o,
m. voluntas M I 7 ; malum Q 57.
S 23 ; m. consilium M 54, m.
consumptum Q 6o, m. gravius G
5, m. ignotum S I 2 ; ad m. P I 2 ;
quid mali A 26, nil m. N 54;
malo M 37. N I 9; mala fama D
I 3 ; malam rem M 53 ; malae
naturae M 2o; malo (neutr.) Q
53, m. alieno B 4, m. consilio M
I6 ; mali B 27 ; mala vitae B I I ;
malis (neutr.) B 36. I 24; peior
M 6o ; peiora P 8 ; pessimus I 5.
M 9 ; pessima consuetudo B 2 ;
pessimum periclum O 12 ; male
INDEX VERBORUM. 53
B 24. D 5. M I 2. 22. 24. 27. 28.
3 I. 58. N 4 I. Q 23. V 5; peius
M 6 I
maledictum F 2 I. M 55 ; M 23 ;
maledicti H 2o; maledicta D 4
mancipium populi P 22
manifesta causa M 47
mansueta M 65
matre S I 6
matrona C 9
maturum N 2o
medicina calamitatis M 34, m. mala
M I 9; pro medicina P I4
medicum C 5. M 24
meditatus Q 58
meminit H 4. O 9. Q 2 ; meminisse
4.
memoria P 18. 48. S 4o, m. iracun-
diae B 32, m. pericli M 57
mendacium F 2 I, m. verum V 8; im
mendacium flere D 8
mendax iracumdia I I8; mendacem
N 3 I
mens P 52. T 4
mensa P 52
mentitur A 3 I ; mentiri E I
meretrix M 5o. 54
merito Q 37
metuit Q 3. S I 2 ; metuas S I 4;
metuere I 26. N 38; metuendo
E I 4. S 23 ; metuendum est M
5 I. S 36
metus I 4o. M Io. 49. V 3. 22;
M 56; metum M 36
militum virtus D I4
minatur M 2
miser B 25. N 37. 44. P 2. Q 64,
quam m. H 9. Q 18. 62 ; misera
M 57; miserum E I 4. M 6, quam
m. E I 4. H 7. Q 4. 17. I9. 22.
26. 46. 49. 55. 6o; misero O 3;
miserum C 44. P 5. Q 59. S 29;
in misero I 47; miseris E 5. I I 4;
miserius est N 56; miserrima M
7 ; miserrimum est M 64
misereri F 5. M 2 I
miseria F 28; miseriae A I 4; in
miseria I I 5
misericordia B 34. N 4 I. Q 18 ;
misericordiam M 4
misericors C 44. D 26. H 4. M
5o. 59. P 26
mittit munus M I 3
monet Q 68; moneas Q 73; monere
M 7o
mora D 6. E 3. M 3. 4 I. R 2
morbus D 2 I
moritur A 23. B 3 I. H I 2. M 48.
N 44 (twice) ; morimur N 9;
mori B 7. 39. H 3. L 5. M 5. I I.
P 33. S 32 ; mortuus est E 9. Q
37 ; mortuo M I 3
moratur P I 9
mors A 47. M 52. S 29, m. bona B
I I, m. optima V 3, m. mala M
66; mortis conditio D I 2 ; morti
A 3o; mortem C 6. M 56. Q 4,
m. appetit C 2 I, m. effugere N
57, m. invoces M 5; in morte B
4 I. N 54
mortalis I 56
muliebris M 35
mulier A 6. '2o. M 27. 32
multum interest V 24; multo B Io.
E 16. M 7 I ; lite multa E I8;
multi C 25. M 3o. S 25. V 4;
multa H I o. I 7 ; A I 3. H 8. 28.
M 42. 63. P 6. 38; multi M I8;
plus C 46 (twice). P 4. I 3; A 28.
C 43. F 27. I 39. 62. Q 5 I.
S I 2 ; plures D 28. P 47. 52.
Q 28; plura B 8; pluribus Q 35 ;
plurimi est I 3o
mutat M 26; mutare M 62 ; mutari
E I I. M 54. N 3
mutus dolor P 8; muta commen-
datio F 4
nascitur M 1 5. 69. Q 48. V 6; nasci
L 5. P 4; natum est M 62
natura A 46. V 1 5 ; naturae M I 9;
M 2o; naturam F 22. M 29. N I I.
P I. V 24
naufragium I 63
ne A 5o. F I 2. H I 5, ita ne I
32
nec P 2. Q 4, nec...mec C I 5. H 27.
N 35. 57
necesse est M I I. N I 4. Q 5 I
necessitas N 23. 27. 3 I. 33. 42. 43.
54 IN DEX VERBO R U M.
49; necessitatis M 66; necessitati
N 28. 52 ; necessitatem N 58
necat C 24. Q 7 I, n. dolorem P I4
negligas P 19. Q 65
negat N 39. 52. 6o. Q 32. S I 1 ;
meges C 4. P 2o; negare D 25 ;
negatur M 25; negandi N Io
nemo B 43. C 7. F I 7. 26. N 44.
5o. V 25. 26, m. nisi I 24. P I I ;
nemini B 6; neminem A 35
Neptunum I 63
nequior A 33
nequeas P 38
nescio quid N 24; nescit B 3. M 4o.
N 38. S 2 I ; nesciunt P 35; nes-
cias M 67. N 6. Q 3 I ; nescire V
23 ; nescitur D I6
nil A 6. 27. 53. F 14. L 16. M 1 3.
N I. 2. 3. 8. I7. 47. 54. 56. R I6.
S I 4. V 6, n. aliud N 49, n. nisi
A 23. I Io. R 6, n. non I 5 I. N
2o. 46, n. umquam N 52
nimis M 52
nimia C 23 ; nimium F 8. N 54. Q
32, n. est S 43, n. altercando N
4o, n. concedendo N I6
nisi I 36. L 2 ; A Io. I 29. N 18.
33. 5I. P 18. Q 59, nemo n. B 43.
F 1 7. I 24. P I I, nulli m. R 2,
nihil n. A 23. I Io. R 6, quid n.
A 26, m. si quem C 35, nescit m.
N 38; ni B 26. N 55. Q 73
nobis A 28
nocet E I 6. G 6. 9. I 14. O I. Q Io.
26. 68; noceat C 37. Q 58; mo-
cens B 29. I 28. 3I. L 8. N 34;
nocentem N 45. S 34; nocere N
2 I. 29. Q 2. 52
nolunt P 35; molim R 9; nolis C
28; noli N 48; nolle N 2 I
nomen A 4 I ; nominis vim Q 4o
non A 5. I5. I8. 2 I. 37. 42. 45. B 6.
I 3. 24. 28. C I. 24. 29. D 5. 7.
I6. 2o. E I I. F 5. 7. I I (twice).
I6. I7. G I. 4. H 7. 9. I 7. I I I.
34. 54. 55. 58. L 6. 9. 13. M I I.
32. 36. 39. 49. 5o. 54. 62. 7o. N
4. I 2. 15. I7. 22. 23. 26. 29. 3o.
32. 36. 53. 58. 6o. P 3. 4. 18. 29.
32. 39. 45. Q I. 8. I I. 16. 17. 29.
33. 4o. 4 I (twice). 52. 53. 62. 66.
7o. R I. 3. 5. 6. 7. 13. 16. S 6.
I 5. 47. T 3. V 7. I 2. I 5. 2o. 3o,
numquam n. M 28. N 37, nil n.
I 5 I. N 2o. 46
novit Q 4o, n. cedere N 26
nostrum A 28
notat H 23
nova laus L 2 ; novam iniuriam V
I7
nubit M 32 ; nuptae O Io
nullus N 5; nulla C 5. N 8. 25;
nulli F 18. N I 9. 55. Q 68, m. rei
R 2 ; nullum B 4 I. 42. I 5; nullo
in loco N 4 I, n. lucro A 55; nulli
P 35; nullae preces I 57 ; nullas
preces C I6, n. insidias Q 42
num E I 9
numerosis Q 69
nummos B 29
numquam B I4. 2o. I 62. L 7. M
2o. 46. N 7. Io. 13. 59. P Io. 42,
n. non M 28. N 37
nuptiae crebrae H 2o
nusquam E 9. N 9
nutricis S 16
O O 3. 5. 8. I 2
obiurgatio C 2
obiurgat S I ; obiurgare D 2 ; obiur-
gari O 4
obliges B 35
oblivio I 2 I
oblivisci E 6; obliviscier L I4
obsequium B 9. I4, O. nuptae O Io
obest E I 9; obesse F 18. M 39.
Q 29
obteritur N 4
obtinet B 27
Occasio C 3. D I8. H 25. O I I. I4,
O. Optima Q 25, o. hostium S 37
occidi O 7
Occidunt cogitata B 28
occulit C 4 I ; occultas divitias P 7 ;
occulte O I 5, O. peccant O 1 3
occurrere Q 67
ocius O 1 3
oculo A 36; Oculi G 3o. I 35. O 15
odit A 6; oderunt C 6. E Io;
oderis Q 73
INDEX VERBO R U M. 55
odium O Io; odio est M 3 ; sine
Odiis Q 47
offertur O I 4
officiosus B 25
officium O 2, o. miserum Q 1 7 ; O.
levat Q 39, o. rogare R 1 5
omnis I 36. M 3. O I. Q 2 5; V 3.
29; omne G 5. V I 4, o. quicquid
A 1 ; omnes C 27. O 6. I 3. Q 54.
T 5. V 28; B 35. M 56. Q 42.
S 3 ; omnia F 6. I 7. S I 4; om-
nium M 55. S 44, o. rerum P 9;
Omnibus B 43. I I4
opertum O I 2
opinio boma B 19
Oportet A 9. 27. 35. C 39. ID I I.
P 16. R 4
opprimit S 3o; opprimunt B 26;
oppressit Q 2o; opprimere S. 47.
optes A 26. N 6; optando A I
opus est B I. D 2. Q 66. S Io
oratio blanda H I I
ordo V I 5
oricalchum V Io
Oritur A 39. L 2
orat causam A 48
otiosa vita V 27; otiosae sollicitu-
dinis A 34
otium F 22
par est C 46; parem N I 9; pariter
IB 28
parcas H 2 I (twice). M 37 ; parcere
N 5. Q 3 I. S 2 1
parens P 1 7 ; parentem A 8
parent O 6; pareas R I I ; parendo
9 •
parit N 1 2. 45. Q 2 I. S 35
paratum est Q I I ; paratae P 39
pars P 2o. S 46. V 33 ; partem A 7.
F 15. Q 3o. 44. V I 4, p. habet
stultitiae I 48, p. h. victoriae V
I 9; ex parte D 27. P 44
minor aetas V 5; minus M I 4. V
27; M 25. 67; minimum I 56
(twice). M 44 (twice); minima
initia N I 4 ; minime A 35. C 38
pascitur lacrimis C 29
patet I 36
patre B 4o
patientia C 12. F 1 3, p. animi P 7 ;
cum patientia D 23
patitur E I 2 ; pati C 1 5. P 38;
patiens P 15 ; patiendo P 38
patriae M 59. V 33 ; E I 2. P 22;
patriam V 7
patrimonium B 4o. H 14
pauci P 35. Q 22 ; pauca I 7; pau-
corum P 3 I. 3
pauper V 16
paupertas H 8; in paupertate S 13
pace P 16
peccas B 9 ; peccat C I 4. I I. I 3.
3 I. 4 I. V 5; peccant N 2. O I 3.
V I. 28; pecces I I 3. M 67; pec-
canti B 9; peccare I 53. P 35. 37;
peccatur Q 6 I ; peccatum V 32 ;
E 2. I 9. P 25. 4o; peccati I 4 I
pectus A 39; im pectore G 7
pecunia B 3o. P 9. Q 66 ; B I 9
pellicis O Io
per N 5 I. P 23. 54
percuti C 19
perdis B 38; perdit B 29. P 18. R
16, p. fidem F I. 14. 17, p. pudo-
rem P 6; perdere A 9. F 14. S
28, p. amicum R 8, p. inimicum
S 43; perdendi P I I ; perdidisse
P 3o
perenne P 32
perit B 23. 38. M 29. R 16. V 16,
p. occasio D 18; periit Q I6;
pereundi P 33 ; periturus est M 37
perfacile P 28
perferas F 23
perficit amorem O 15
perfugere P 24
periclum C 8. N 7 ; B 33. P 34, p.
pessimum O I 2 ; pericli M 57 ;
periclo C 3 I. 4 I, p. maximo M
18, sine p. M 2 I. N 7 ; pericla
P 3. 5o; in periclis S 4 I
perniciem C 18
perpes N 35
perpetuo P 5 I
persona H 18
pertinax regnum N 43
pervenit Q I 3; pervenias Q 9; per-
venit N 5o
56 INI)EX VERBORUM.
petit B 3. I 5. N 39; petunt Q 63;
petas L I 7; petere R I 3; petitur
P 2o. S I 1
placet A 28. M 32. N 32 ; placere
M 43
poena A 46. N 25. P 4. I 2. I 3. 46,
p. animi G 3. S 48; S I 9, in p.
est M 68 ; poenae P 55; poenam
A 37. P 29. V 4
poenitet C 4o. G 3. I I. M 58. S I 7;
poeniteat C 26; poenitendum A
32 ; poenitenda H Io
ponit T I ; posuit Q I 4; ponitur A
I ; posita est D I4 ; positum est O
páulus I 61 ; populi bona C 27, p.
mancipium P 22
poscit N 33
possidet C 27; possideas Q 5 I
potest A I8. 53. C 34 (twice). D 22.
E I I. I4. H 27. I I7. L 6. M 39.
54. N 3. 57. P 4 (twice). 42. Q
2. 29. 4 I. 62. 7o. S 32. 36; pote
A I8. C I 5. I 6I. N 3o. Q I 6. 27.
34 (twice). 4 I. 52; possis A 9. F
7. H 7. M 62. N 8. R 5. V 2o;
possit I 62 ; potuit B 39; potueris
Q 53 ; posse I 16. 62. L 18. N
2 I. Q 4 -
post P 48. Q 6; G 3
postea C 26
posterior C 2o. D I
potens I 47. M 42. P 26; potenti
P 34
potestate F 19
potior A 33; potius A 25
praeiudicium G I
praemium C 37
praesidium M 68; praesidia B 34
praestat N 6o; praestatur E 2
praesens P 27. Q 72
praeterit I 9. P 29
precatur N 34
premit Q 5 I
preces C 16. I 57
prior I I 3. 6o; prioris D I
prima D 28; primum S 2. 2o
priusquam N 2o
pro C I 7. 33. P I4. S 9. 4o. T 2 ;
H 5. 28. P 37. Q 5; N 47. V 8
probaveris C 35; probatis S 45
probus P I ; probi G 2 ; probo H
2 I. P 44. 49; probis Q 36; probe
P 19
proelio V I o
profligatis A 44
properat A 32. P I 2 ; properare P
2 ]
proprium B 27. P 16
prodest F 25. Q 29. R 2 ; prosunt
C I 4; prodesse P 2
prudentis C 42. P 43. 53
publica felicitas P 26
pudet I 29. N 56
pudicae A 36
pudor P 4. 45. S I. V 9, p. dimissus
P I o; pudorem P 6. 4 I
pugnant F I 2
pulchrum O 7. V 34
punire M 7o
putat E 2o. H 3. I 33. 62. S 7; pu-
tant B 37. M 2 2. Q 54; putes I
I6. P 25. Q I
quaerit C 4 I. Q 1 5; quaerere H I 9.
P 2 I. 34. S 4 I. R I 4; quaeritur
I 44. N 42 ; quaeri Q 16
quaestus N 5
quam H I. 3. I o. N 43, q. malus Q
43. 47. 62, q. male B 24, q. miser
H 9. Q 18. 62, q. miserum est E
I 4. H 7. Q 4. I7. 19. 22. 26. 46.
49. 55. 6o, tam... q. N 5. T 3.
7, nil aliud q. N 49, potius q. A
25, (sim.) C 1 I. 19. 46 (twice). D
2 I. 28. F 3. 27. H I 9. I 35. 39.
5o. 62. M I 4. N 9. I 7. I9. 25.
56. 59. O 4. P 5. I 3. 3o. 47. 52.
Q 7. 5 I. R 1 1. V Io. 13. 22
quamvis I 26. Q I. 68
quanto...tanto A 33. Q 61. R io
quasi Q 72
quassat F 6
querelae spes V 28
queri H 7. N 8. Q 46. 57. S 24
questu E 7
qui A 3. 12. 31. 32. 48. 49. 5 I. B 3.
8. I 2. I5. 2 I. 23. 24. 39. 43. C
I 3. I4. 2 I. 24. 3 I. E I 2. I 5. 2o.
F I. 5. 9. I4. I7. G 7. H 3. 4. 6.
INDEX VERBORUM. 57
9. I6. I 6. 9. 13. 2 I. 56. 63. L 15.
M 2. 8. I3. I4. 24. 28. 4o. N 4.
I 5. 22. 3o. 37. 38. 39. 44. 45. 6o.
O 9. P 2. 6. I3. I8. 27. 4o. 44.
5o. 5I. 55. Q 3. 5. 6. Io. 13. 23.
24. 27. 28. 29. 33. 34. 35. 37. 39.
4o. 4I. 42. 43. 44. 45. 52. 58. 62.
64. 68. 69. 7o. 7 I. R 6. S 2 I. 3o.
32. 34. 42. T I. V 2 I ; E Io. F
3o (twice). M 22. Q 55 ; quae B
I I. 33. L 5. M 4. 7. 32. 43. 69.
Q 32. 47 ; B 26. N 27. 48. P 3.
23. 38; quod B I. 2o. C 34. D
I6. 22. E 2o. F I I. 25 (twice). G
I. 5. I 34. 54. M I 8. N I 7. 32. 37.
39. O I 2. P I 6. 2o. Q I. 8. I I.
I6. I7. 2 I. 26. 36. 65. 72. R I 6.
S I I. 22. V 6. 8; A 2. I6. 52. C
26. 4I. D I 5. F 7. 32. G Io. L 4.
9. M 6. 4o. 62. 67. N 5. 33. 42.
56. P 28. Q 7 (twice). 8. I4. 22.
3 I. 46. 54. 56. 67. R 4. 5. 6. S 25.
T 3 (twice). V 2o; cuius C 6; cui
C 4. 27. 28. 46. I 29. M 25. 7 I.
Q 18. 31. R 16. S 4; quem F 8.
26. G 3. I 4 I. M 3o. 58. P 54. Q
I9. 2o. 53. 57. 73. S I 7. 28. 39;
quam N I 2. V I 4; quo D 7. F I.
H 7. I 3 I. S 49; qua N 8. S 26;
quibus F 29. I 46
quicumque M 68; quodcumque G I.
L I I ; Q I 2 ; quemcumque O I.
Q I 5 ; quacumque I 6o
quodam modo P 4 I. R I 5
quilibet A 17 ; quodlibet N 28
quis Q 59; quid E 6; A 26. Q 66;
A I 5 (twice). N 6 (twice). P 31,
nescio q. agitat N 24; quo Q 63;
si quem C 35. P 45
quisquam N 57 ; quicquam C 26
quisque Q 56
quisquis P 22 ; quicquid A I. M 12.
36. N 3. Q 2. 25. 38. 48. S 36;
A 9. I I. Q 9. 3o. 5o. 5 I. R I 3
cuivis C I 2. 34
quo D 7. Q 9
quod P 54
quoque T 6
quotiens M I I, q....totiens H I 2
quovis Q I 3
rapit F I 5; rapere C 4. R 5. I 3;
raptum D I 5
rarum M I o. R 4; rarius Q 3
ratione R I
receptus O I I
recipit B 8. I I I ; recipere G I o
rectum Q I (twice); recte A 23. C
I4. E 2. N II. P 25. Q 73
reddit R I6; reddere S 25, r. bene-
ficium B I 7, r. beneficia B 8,
accipere quod non possis reddere
F 7. R 5
redit F I 6, r. in gratiam C 7. P Io;
rediit ad se I 43
redimas A I 9 -
refert V I 4, r. ad se M 46
reficit I Io
regimen P 9
regnat non loquitur R 6
regnum V 27 ; E 8, r. tenet N 43
regit N 1 5; regere F 22
relaxatur P 46
relinquit C 2 I
reliquum F I
remedium C I 2. 42. L 3, r. contra
flumen R I 4, r. iniuriarum I 2 I,
r. sapientiae I 52; pro remedio
N 47
remotis locis L I 5
renovat se consumptum malum Q 6o
reperias fortunam F 3; reperiet D
28
repetas adolescentiam F 2o
reposcit L 4
reprendimus C I ; reprendas A 52 ;
reprendi Q 16
reprimitur gaudium O 5
requirit M 4
res R I o. S 29; rei nulli R 2; rem
malam M 53 ; in re adversa C 2,
in turpi r. I 53 ; rerum bonarum
B 2, r. omnium P 9; res alias C
3o ; in rebus dubiis I 3o
rescit I I
respicere M 36. R I 2
restituitur Q 2o
retineas F 3. I 2
reus R 3 ; reum A 48; de reo T 7
rex R 9
ridere D 24
58 INDEX VERBORUM.
rimam N 4
risus I 27, r. sub persona H I8
rivales S 35
rivalitatem R 7
rogas C 37 ; roges I 3; rogare R I 5;
roganti R I I ; rogatur F 9; ro-
getur Q 39
rosa S 26
ruborem excutere R 8
ruina N 4
rumor A I 7, r. homestus H I 4; ru-
moris boni F 28
saepe B I 7. C 28. D Io. I8. E I 9.
H 25. M 67. Q 67. S 8; saepius
E I 3
salutis N 47, s. causa S 38, s. spes
S I ; pro salute V 8
salvum Q I 9; salva S 42
sancta V 9 ; sanctissimum S 4
sanguine I 45
sanat A 3 I
sapientia D I 7 ; sapientiae reme-
dium I 52; sapientiam M 3. S 6;
pro sapientia T 2
sapit L 9. Q 6; sapias C 32 (twice).
N 5 I ; sapiat A I 5 ; sapere A 22.
N 3o. Q 27; sapiens A 25. 4o. C
38. E 4. N 52. Q 72. S 3. I I. 23.
T 4. V 24; sapientem N 5 I ; sapi-
entes S 5
satis Q 5. S 32. 43. 49; sat S 4o, s.
poenae P 55
scit A 3 (twice). A I 5. B 8. N 38.
49; scias M 67; sciret Q 59;
scire M 2 I. P 33
scribitur M I 5
in secreto M 6I
secundus S 16; secunda fortuna S
I 3 ; in secundis H 6
sed A 47. B 36. C 25. D 5. I 19.
M 3. I I. 65. N I 5. 22. S 47.
T 4
seditio S 37
semel C 28. D Io. F I8. L I 2. P 53.
Q 2o. S 37
semper C 4. I 3. E I 7. H I 3. I I8.
38. 44. 46. 59. M 22. 29. 51. N I.
36. P 23. 27. Q II (twice). 58. S
7. Io. I 2. I8. 23. 36. V 9
senectam F 2o
seni A 29. M 52 ; senem A 35. E
I 4. T I ; senior Q 54
sensus S 6
sententiam M 47, s. dubiam G 4
sentit B 24
sepulchro E 9. T I
sequitur S 18; sequi S 33
sermonis loco P 43
serpens properat P 1 2
sera M 52 ; sero P 53, s. est N 4 I ;
serius Q 61
servit H 16. Q 44. 64 (twice); ser-
viunt M 65; servias O 7 ; serviet
A 4o
servitus H 24. R I 5, s. acerba A I I
servat Q I 3. S 42 ; serves N 32. Q
3 I ; servet F I ; servetur N 55
servus M I4 ; servos M I4
si A 8. 45. B 28. M 37. N 2. P 45.
Q 66; B I. C 22. 35. 4o. L I 2.
M 67. P 2o. Q 65. S I 4; si aliter
A 8
sicut A 38
simul D I 3
simulat M 9. 6o
sine E 9. H I 5. L 6. M 2 I. N 7. P
I. Q 47. S 22. 48 ¢
sinas A 52; sinant F I 2 ; sinere
P 5
socius culpae S 34
solet I 24. L 14. M 36. N 29. Q 67.
S 9. 25. 33. V 32
sollicitudinis otiosae A 34
solus N 32 ; sola M 27
somniat A 16
somnus M Io
spectatur S 26
speres Q 7 ; sperare I 24
spes S I. 29. V 28
spina grata S 26
splendet fortuna F 24
splendorem B 27
spolia virtutis V 18
statuendum est D Io
strenua A 7
studet Q 69
stultitia N 16. S 39; stultitiae F 15.
I 48; stultitiam M 7o
stultus A 4o; stulta C 23; stultum
INDEX VERBORUM. 59
F 8. N 3o. S 28, s. est Q 3 I. S
I9. 24. 27; stulto T 2 ; C I9. 45;
stulti B 37. S 5 ; stultior N 16
suadet Q 35; suadere S 2
sub G 5. H 18. L Io
sublevat S 34; sublevant N 48
subest I 36
successum Q I 7
succumbit H 16; succumbere P I 3
sui H 4; sibi A I 3. E 2o. I 43. L
15. M I 3. N 45. P 34. Q 37. 56.
S 2o, s. ipse N 39. S I 7 ; s. ipsa
S 3 I. 35, s. se Q 62; se A 48. B
I6. 2 I. E I 2. F I. I 3 I. 62. M 9.
22. 26. 46. 6o. N 3o. P 27. Q 6o.
S 7. 3o, s. ipsum A 49. P I 5. 24.
Q 45, ad S. I 43. M 46, in S. I 5.
P I 7; sese C 38. Q 7o; secum M
24. 38. 47
sulco V Io
est A I. 6. 7. 8. II. I4. 2o. 33. 44.
46. B I (twice). 2. 6. I I. I6. I9.
2o. 25. 3o. 32. 33. 36. 43 (twice).
C 2. I2. I7. 2o. 23. 24. 3 I. 33.
42. 46. D I. 2. I 2 (twice). 2 I. 27.
E 3. 9. F 4. Io. I8. I9. 2 I. 24.
28. 32. G I. 2. 3. 5. 7. 8. H I. 2.
4. 6. 7. 9. I4. I8. 19. 22. 24. I
46. 59 (twice). 6o. L I. 3. 4. 5. 8.
9. I I. I5. I8. 2 I. 25. 27. 4o. 45.
49. 52. M 3. 4. 7. 8. 9. II. I4. I7.
I9. 34. 35. 4 I. 45. 5o. 54. 57
(twice). 59. 66. 68 (twice). 69. N
5. 8. I 2. I4. 2 I. 25. 28. 35. 37.
39. 54. 55. 56. O. 4. 7. P I. 2. 9.
I4. I 7. 2o. 22 (twice). 26. 27. 36.
37. 43. 48. 49. 55. Q 5. I I. I 7. I8
(twice). 22. 25. 26. 43. 47. 5 I. 55.
57. 6o. 62. 66. R 5. Io (twice).
16. S I. Io. 13. 16. 22. 24. 26.
32, 37. 4o, 45., 48. 49. T 2. V 2.
3 (twice). 8. 9 (twice). Io (twice).
22. 27. 29. 3o; amare e. fructus
A 29, (sim.) B 4. I8. 4o. D 6. 23.
25. E I 4. F 7. G Io. I I2. 26. 29.
L I 8. M 6. 64. N I. P 5. I 3. 4 I.
Q 4. 19. 31. R I4. I5. S 4. I9. 24.
27. 39. 4I. 43. 46. 47, accipere e.
vendere B 5, (sim/z.) B 7. I7. C I9.
D 2. E 8. F 22. I 2. 53. M 2 I. P
2 I. 24. 3I. 33. 34. R 8. 13. S 2o,
e. dimittenda C 3, (si//2.) D 3. Io
(twice). I3. H 3. M 8. 5 I. Q 25.
65. R I. S 2 2, e. posita D I4,
(sim.) E 7. 9. 2o. F 2o. G 9. M
37. 62. O 9. Q 37. 48. 72, e. boni
B 4 I, (sim.) I 26. 29. M 5. P 3 I.
53. S 2. V 23. 34, e. plurimi I
3o; sunt A 49. C 3o. 44. I 4o. M
65. P 3. T 5; sis A 2 I. E 6. P 23.
54 (twice). V 7. 24; sit B I. 6. H
I 5. I 32. N 54. P 18; esse A 35.
5 I. C. 39. M 5 I. N I4. R 4. 9
(twice). S 9. 42 ; fuit N I 3. 2o;
futurum est Q 48; futura F I 2
summissum imperium S I 5
sumitur amor A 5
superbi C Io
superior C 4 I. F 32. I I, s. suppli-
cat D 25. 27 ; a superiore S 46;
summus N 55; Summum Q 48, s.
imperium M 3 I ; ad s. locum N
5o; summos N 48
superat I 22; superare S 43 ; supe-
rari F I 2. S 46
superest E 5
supplex P 55 ; supplicem C 39. S 47
supplicium S I 7
supplicat D 25. 27
supprimitur B 2o
suspicax S 44
suspicio A 7. S 35. 45
suspicatur A I6
sustinet Q 26; sustineantur B 26
suae A I 4; suum I 37. P 6; E 4.
H 2. I I. S I 8; suam E I 3. Q 43;
sua M 8. 29. S I 9; S 42 ; suis
N 2 2. S 2 I ; B 23; suos H I 2 ;
suas S I 5
tacet S I I, t. libertas vocis I 63 ;
tacere M 6; tacendo I 23
taciturnitas T 2
tacita iniuria S 45, t. voluptas V 22 ;
tacitum tormentum O 8 ; tacite
I I 9
tam N 8, t....quam N 5. T 3. 7
tamen Q 64, etsi...t. M 39
tanto... quanto A 33. Q 61. R Io
tardando A 43
6O INIDEX VERBOR U M.
tarde T 4
tegit P. 47
telum E I I. N 28
temeritas S 9
temptes M 63; temptando T 6
tempus A 42 ; post t. Q 6, t. per-
eundi P 33 ; tempori succumbit
H I6
in tenebris B 27
tenet S I 5, t. calorem I 37, t. par-
tem dominatus Q 44, t. regnum
N 43 ; tenere Q 53
teras P I 9
tertium est nil A 6
testem R 3
thesaurum T I
timet A 49. C I 3. F 29. M I4. N 4.
Q 24. 4o. 42. R 3; timent M 3o.
S 5; timeas D I 5. Q 7 ; timeat
N 37. Q 24; timere M 3o. S I 4;
timetur Q 52. V 6; timeatur V 6;
timendo N 5o ; timendus H 3 ;
timendum Q 65 -
timidus P 3
timor A 43. Q I 2. V 29, t. frangit
45
tollere leges S 2o; tollitur spes V 28
tormentum dulce O 5, t. tacitum O
8; in tormento H 9; tormenta A
4
totis.quotiens IH I 2
tradere se P 24
transiit vita Q 47
transferre amorem Q 34
tristem A 7. G Io
tibi A 5o. Q I 2. 29. 3o. 66; te I I 2.
Q 55. S 4, per t. N 5 I
tum...cum F 24. I 43, t. demum...
cum A 2o ; tunc... cum H 26. S
Io; tunc...ubi M 9
in turba N 59
turpis N I 2 ; turpe N 47; in turpi
re I 53; turpiter P 3o; turpius
M 7 I, Q 61
turpitudo bona B 33, t. honesta H 5
tutus C 3 I. M 5I. N 5. 55. P 23;
tutum H 3; tuti T 5; tutos P 47;
tutior B I 9; tutiora M 65; tutis-
sima D 6; tuto C 7, t. aggredi A
3, t. ambulant T 6
tua S 24; A 1 o ; tuum P 25; tuis
V 7
ubi N 9. 13; B 38. C 44. D 7. E 9.
F I9. 24. M 9. I9. 57. N 56. O 5.
6. 9. P 46. Q 26. 49. 55. S 2. I I.
24. T 5. V I. 3. 5. 6. I I. I6. 26.
28. 3o. 32. 33; A 2 I. B 35. C 4.
I 55. M 56. O 7. V 7; u....ibi I
59. 6I
ubicumque.., ibi V 9
ulciscitur P 27. Q 7 I ; ulcisci I 2.
Q 28. S I 9. 27
ultra F 14
ultro B I
umbram E I 3
umquam nemo F I 7, nil u. N 52,
non u. F I6
una M 37
unde F 6. I 6. 25
universa P 36, u. lex I, 5
unus E I 3. I I4. T 5. V 4; unius
M 55; uni M 2. Q 35; una P 9
urat L I 5
usura S 4o
ut (consec.) I I6. L I 9. R 9, u. non
B 9; (fin.) C 37. D 3. F 23. H
2 I. M 6o. Q 58; doceat u. Q 24;
exspectat u. Q 39 ; u. natum est
M 62 ; u. lacrima A 39
utrumque casum V 2 I
utilis P 22 ; utile N 28; utilia D 6;
utilius H 19. V Io
utitur P 51 ; uti Q 66, u. adversis
P 42
valet A 17. F 27. M 4o (twice). V
3o, plus v. I 39; valent leges I
61 ; valere populus I 61
vapor N I 3
varietas reficit I Io
vehiculo C I 7
velut P 25
vendere libertatem B 5
venenum H I I
vemeant V 3 I
venit C 8. D I 5. F 2. P I 2. 55. Q
58 (twice); M Io ; veniunt P 38;
veniat M 6o; venturum est Q 72;
ventum est F 2o
INIDEX VERBORUM. 6I
ventri A 5 I
venus B I 3; in venere I 38. 46
verbera vocis I 54
verbum V 14; verba B 18. Q 59. 63
veretur L 8; verebitur B 42 ; vereri
A 3
veritas N 4o. S 49
verum F 32. L I 7, v. mendacium V
8; in vero dubitat Q 23
vescitur M 29
vestigium I 6o
vetus L 2 ; veterem V I 7
viam fecit S 33 ; in via C I 7
vicinum S 27
victoria I 59. R 7 ; victoriae M 58.
V 1 9 ; in victoria B 2 I ; cum v.
S 22
videt A I 5. F 26. I 34. L I 3 (twice).
P 3. V 18; videri Q 32
vigilans A 16
vincit B 2 I (twice). 5 I. I 22. M 58.
N 22. P 5o, v. se C 38; vincunt
M I6; vincas C I I. D 3 ; vincere
E 8. N 49. V 34; viceris M 56;
vincitur C 38. N 7. 22. Q 49; vin-
cenda R I
vindicat B 33 ; vindices I 55. N 18;
in vindicando I 25; vindicandum
est Q 25
vir bonus B 43. M 48; viri boni B
4 I. V 23 ; virum A 36. C 9, v.
bonum B 3 I. M 63. V I 5 ; viros
IM I 6
virtus A 43. D 14. I 36. N 1 2. 26.
S 47; virtutis P 37. V I8. I9. 29;
virtuti V I 3. 25; virtute V 2o,
cum v. Q 38
vis V 3o ; vim nominis Q 4o, v.
habet D 38; vi C 36. R I. S I 5
vita A 47. B 36. I I 5. N 35, O 3.
Q 47, v. grata D I 2, v. otiosa V
27 ; vitae V 3, v. crimen C 2 I, v.
mala B I I ; v. commodatus H I 7;
vitam C 6, v. alteram accipere
I 2
vitium Q I4. 4I ; ex vitio E 4; vitia
A Io. C I. I 4
vites I Io
vitrea F 24
vivit sibi Q 37 ; vivunt male M 22 ;
vivat A 26; vixit B 39; viximus
libenter N 9; vivere M 2 I. 64.
P 5; victuros M 22 ; vivendo
H Io
vix A 22. 47. C 36. Q 2o. 2 I (twice)
voces te felicem I I 2 ; vocandus est
malus M 8
vult A 5 I. C 46. M 28. N 27. P 2.
Q 8. 29. 32. R 6. S 28. 32. 42;
velim R 9; velis C 22. M 5 I. 53.
Q I 9. R 4. S 14; voluit B 39 ;
volueris M I I ; velle S 19. 27
voluntas M I7. V I 2
voluptas O I, v. dulcissima V 2, v.
misera M 57, v. tacita V 22; vo-
luptatem Q 2 I
vota imperant P 28
vocis I 62, v. verbera I 54; vocem
habet D 2o, v. h. dolor H 9
vulnus S 22, v. amoris A 31 ; pro
vulnere C 33 :
vultus P 43, v. virtutis V I 9; vultu
V 24, sub v. L I o
QCambringæ :
PRINTED BY J. & C. F. CLAY,
AT THE UNIVERSITY PRESS.
L
3
UNIVERSITY QF MIGHGAN
— --- - - - -
[] [] N[]I REM[] WE
[] R
MUTILATE EAR[]


$:
{si
Σ
§.• *.
i
|
;</-
§
*,
§
íy
°.
ā
;
§$
§
?V;
i
§
§.è
-$.
ty
;
XYjç
*, $3*.
iy
v.v ; * *
Š f «
®
3.*
* ?
*;.
% r *
... ?
$. '*
* * * .
T*. Vi.
P.
$
Ω
Mv,
•.
Š
6 ;
[X£;
: : √
: *
[]
$a
ἀ;
ej
f, $. $.
.\
3 °.;
}
:
^. </
έγύ
*.;'■*
8.
se û'. si
-. jj * &£
s
$t
i
$
:
?
$i;
fa
*;'*
Ę
(g$,&:'*.*.*
$,*.?/. i •*,
$) 3333: :\2*. 3°, .