> 
 
 /tti/rcm*? , 
 
 T H E L I i' E 
 
 »- 
 
 ®-t Hin Hm 
 
 V 
 
 FIRST BISHOF 
 
 ,4 
 
 fuiiiiki' of the Mi of Cork. 
 
 EDITED, 
 
 WITH NOTES., ETC., FROM MSS. 
 
 LX THU BODLEIAN LIBRARY. OXFORD ; ARGHBIMIOP MARSES LIB 
 
 AND 
 
 TRINITY COLLEGE’. DUBLIN, 
 
 BY 
 
 RICHARD CAULFIELD. B.A., 
 
 Fellow of the Society of Antiquaries, London, 
 
 Membre Corresp. de la Societe des Antiq. de Normandie ; and 
 President of the Cork Cuvierian Society for the Promotion of the Sciences. 
 
 Sacerdotes tui Domine Deus induantur salutem, et Saeeti tui latentur in bonis. 
 
 Parttlip. vi. 42. 
 
 L O N D 0 N : 
 
 RUSSELL SMITH, SOHO SQUARE. 
 
 1864 . 
 
Digitized by the Internet Archive 
 in 2016 
 
 https://archive.org/details/lifeofsaintfinbaOOcaul 
 
T HE LIFE 
 
 OF 
 
 m- a® 
 
 lint SSnm, 
 
 FIRST BISnOP 
 
 AND 
 
 jFnmihr nf tlji $n of Cork. 
 
 EDITED, 
 
 WITH NOTES, ETC., FROM MSS. 
 
 IN THE BODLEIAN LIBRARY, OXFORD; ARCHBISHOP MARSH’S LIBRARY, 
 
 AND 
 
 TRINITY COLLEGE, DUBLIN, 
 
 B If 
 
 RICHARD CAULFIELD, B.A., 
 
 Fellow of the Society of Antiquaries , London, 
 
 Membre Corresp. de la Societe des Antiq. de Normandie ; and 
 President of the Cork Cuvierian Society for the Promotion of the Sciences. 
 
 Sacerdotes tui Domine Deus induantur salutem, et Sancti tui lsetentur in bonis. 
 
 Paralip. vi. 42. 
 
 LONDON: 
 
 RUSSELL SMITH, SOHO SQUARE. 
 
 1864. 
 
Cork Printed by George Nash, 16 , Prince’s-Street, 
 
B 
 
 INTRODUCTION. 
 
 During a visit to the Bodleian Library, Oxford, in the summer 
 of 1862, my attention was called by the Rev. William D. Macray, 
 M. A. e. Coll. Mag. et Nov., to two MSS. each containing a life of 
 St. Barre, a together with the biographies of numerous other Irish 
 saints. These MSS. are thus described by Mr. Macray in his 
 Cat. Cod. MSS. Bibi. Bodl. R. Rawlinson. — Vitae Sanctorum 
 Hiberniae — 485. “ Codex Membranaceus, in 4to. ff. 168, sec. xv., 
 
 ineuntis in fine mancus; olim inter Codices Clarendonianos” 41-505. 
 “ Codex Membranaceus, manibus tribus bene exaratus, in principio 
 mancus in folio, ff. 220, sec. xv. ineuntis. Olim inter Codices 
 Comitis de Clarendon,” (literis majusculis bene descriptum.) In 
 fine est nota Hibernice scripta de vita quadam S. Colmani in hoc 
 volumine abstracta quae in usum Thomae Mac Paulo Moriarty 
 exarata fuisset; ad oram inferiorem fol. 217 b sunt liaec. Hie liber 
 pertinet ad me Cormacum Moriartum anno Domini 1619. — Both 
 MSS. are written in double columns. On my return I mentioned 
 this discovery in a letter to that distinguished divine and antiquary 
 the Rev. William Reeves, D.D., Armagh, who, with his customary 
 kindness, sent me the following list of the lives b of St. Barre, from 
 his reference book to the lives of Irish Saints — Barre — MS. Hib. 
 Bruss. iv. p. 2, p. 16, No. 2324-2340. Smith’s MSS. R. I. A., 
 No. 12, pp. 506-525— No. 150, pp. 129-137— No. 168, pp. 110-116. 
 MS. Lat. Marsh Cod. Kilken. fol. 132 6-134— Trim Coll. Dub. 
 
 a “ St. Finbar, the founder and patron 
 of Cork. He is also the patron Saint of 
 Dornoch, the episcopal seat of Caithness ; 
 and the island of Barra, which derives 
 its name from him.” Reeves' Adam. Co- 
 lumb. lxxiv. “ The church in this island 
 is called Kilbarr, i.e. St. Barr’s Church. 
 There is a little chappel by it, in which 
 the Mackneil, and those descended of his 
 family, are usually interred. The natives 
 have St. Barr’s wooden image standing 
 on the altar, covered with linen in the 
 form of a shirt ; all their greatest asseve- 
 rations are by this saint. I came very 
 early in the morning with an intention 
 to see this image, but was disappointed, 
 for the natives prevented me, by carrying 
 it away lest I might take occasion to 
 ridicule their superstition, as some Pro- 
 testants have done formerly, and when 
 I was gone, it was again exposed on the 
 altar. They have several traditions con- 
 
 cerning this 'great saint. There is a 
 chappel (about half a mile on the south 
 side of the hill near St. Barr’s church,) 
 where I had occasion to get an account 
 of a tradition concerning this saint, 
 which was thus : The inhabitants having 
 begun to build the church, which they 
 dedicated to him, they laid this wooden 
 image within it, but it was invisibly 
 transported (as they say,) to the place 
 where the church now stands, and found 
 there every morning.” Martin’s Westn. 
 Islands , p. 92. “ His festival is here 
 
 observed 27th Sept., it is performed 
 riding on horseback, and the solemnity 
 is concluded by three turns round St. 
 Barr’s church.” Ib. p. 99. “This island 
 is very irregular and indented shape, &c., 
 its dimensions are ten miles in length by 
 seven in breadth.” Macculloch’ s Westn. 
 Isles, vol. i. p. 70. 
 b Vid. Bolland. Sep. 
 
IV 
 
 E. iii. ii. f. 109 aa - 110 bb. Dr. Reeves subsequently furnished 
 me with a transcript of the Marsh MS. with the Var. Lee. of the 
 Cod. T.C.D. Both MSS. are large folios on vellum, written in 
 double columns circ. 1200. These last mentioned MSS., with the 
 copies which I made in the Bodleian Library, are presented to the 
 reader in this fasciculus. The Martyrology of Donegal* contains 
 the following notice of St. Barre. Septimo Kal. Octobris. “ Bairre, 
 Bishop and Confessor, of Corcach, in Munster. Christ himself 
 conferred the degree of Bishop upon him, as is evident from his 
 life. He was of the race of Brian, son of Eochaidh Muighm- 
 heodhoin. b Cumin, of Coindeire, states, in the poem which begins 
 “ Patrick of the fort of Macha loves,” that Bairre was humble to 
 every person, and that he used to give assistance to every person 
 whom he saw in want. Thus he says : — 
 
 “ Bairre, the fire of wisdom, loves 
 Humility to the men of the world ; 
 
 He never saw in want 
 A person that he did not assist.” 
 
 Bairre spoke in his mother’s womb, and also immediately after his 
 birth, in order to justify his father and his mother, as his life states 
 in the first chapter. We find in a very old book which contains 
 the Martyrology of Tamhlacht, and the history of the Female 
 Saints, that there were seventeen holy bishops and seven hundred 
 prosperous monks together with Bairre and St. Nessan, c at Corcach- 
 Mor of Munster. We find in the same book that Bairre, Bishop 
 of Munster and of Connacht, had a likeness in habits and life to 
 Augustin, bishop of the Saxons.” Colgan, in the life of St. 
 Talmach, p. 607, gives an interesting passage respecting St. Barre’s 
 school at Loch-Irce, d now Googane Barra, viz. : — 1 fe One of that 
 
 a Yol. i, p. 259. 
 
 b Eochaidh Muigmidoin oh. 365 A.D. 
 
 Brian a Quo Ui briuin Hatha. 
 i Be hac plebe oriundus fuit O 
 
 Cairbre Canvan. Item O' Callanan. 
 
 Eochaidh 
 
 I 
 
 Ninnedh 
 
 I 
 
 Flann 
 
 Cairtinn 
 
 I 
 
 Art 
 
 I 
 
 Amergen 
 
 I 
 
 Bairre. 
 
 c “ Ipsum (Nessan) Corcagiae sepultum 
 esset et in magna veneratione olim haberi 
 indicat S. ^En. in libello suo Litaniarum, 
 ubi num. ‘ ipsum et S. Barrium sanc- 
 tosque alios septem et decem supra sep- 
 tingentos ibidem jacentes his verbis ut 
 intercessores apud Deum invocat.’ Sep- 
 tem et decem sanctos Episcopos, cum 
 septingentis servis Dei, qui cum B. 
 Barrio et S. Nessano jacent Corcagiae, 
 quorum nomina scripta sunt in caelis, 
 hos omnes invoco in auxilium,” &c. 
 Colgan , pp. 629-30. Colitur Corcagiae 
 17 Martii et 1 Decemb. 
 
 d “ Iioch Irce in finibus Muscragiac et 
 nepotum Eochodii Cruodhae.” Ward's 
 Rumold. p. 204. 
 
y 
 
 numerous multitude of disciples who frequented the school of St. 
 Barre, Bishop of Cork, near Loch-Erce, in the South and maritime 
 part of Munster, was St. Talmach, confessor of Christ, concerning 
 whom and other fellow-disciples these things are recorded in the 
 life of the same holy Bishop. After these things St. Barre came 
 to a lake, which in the Irish language is called Loch-Erce, near 
 which he constructed a Monastery, to which, as to the abode of 
 wisdom and receptacle of all Christian virtues, disciples flowed in 
 crowds from every quarter in so great numbers, through zeal of 
 holiness, that from the multitude of the Monks and cells it changed 
 that desert as it were into a large city. For, from that school which 
 he instituted there, numerous men came remarkable for holiness of 
 life and the praise of learning. Amongst whom were conspicuous 
 St. Eulangius or Eulogius, the instructor of St. Barre himself, St. 
 Colrnan of Dore Dhunehon, St. Bathinus, St. Nessan, St. Garbhan 
 son of Finnbarre, St. Talmach, St. Finchadius of Ros-Alithir, St. 
 Lucerus, St. Cumanus, St. Lochinus of Achadh-airaird, St. Carinus, 
 St. Fintanus of Ros-coerach, St. Euhel of Ros-coerach, St. Trellanus 
 of Druim-draighniche, St. Coelchus, St. Mogenna, St. Modimocus, 
 St. Sanctanus, and St. Lugerius son of Columb. All these and 
 many others who came from that very celebrated school, by the 
 merits of holiness and virtue constructed cells in different places, 
 and consecrated themselves and all these to St. Barre their father 
 and master and his successors.” An Irish life, kindly lent me by 
 Mr. Windele, mentions a school of female saints, which was also at 
 this place. The following abstract of the character of this holy man 
 is from the Irish and Latin lives : — “ Flis humility, his piety, his 
 charity, his abstinence, his prayers by day and by night, won him 
 great privileges : for he was godlike and pure of heart and mind 
 like Abraham ; mild and well-doing like Moses ; a Psalmist like 
 David ; wise like Solomon ; devoted to the truth like Paul the 
 Apostle ; and full of the Holy Spirit like John the Baptist. He 
 was a lion of strength, and an orchard full of apples of pleasure. 
 When the time of his death arrived, after erecting churches and 
 monasteries to God, and appointing over them Bishops, Priests, 
 and other degrees, and baptising and blessing districts and people. 
 Barre went to Cill-na-cluana (Cloyne) and with him went Fiana, 
 at the desire of Cormac and Baoithin, where they consecrated two 
 churches. Then he said, it is time for me to quit this corporeal 
 prison and to go to the heavenly King, who is now calling me to 
 himself ; and then Barra was confessed, and received the sacrament 
 from the hand of Fiana, and his soul went to heaven, at the cross 
 which is in the middle of the church of Cloyne. And there came 
 
VI 
 
 Bishops, Priests, Monks, and Disciples, on his death being reported, 
 and to honour him ; and they took him to Cork the place of 
 his resurrection, honouring him with psalms and hymns and 
 spiritual songs, and the angels bore his soul with joy unspeak- 
 able to heaven, to the company of the Patriarchs, 
 Prophets, Apostles, and Disciples of Jesus 
 Christ, and of the Holy Trinity, 
 
 The Father, the Son, and 
 Holy Ghost.” 
 
 Amen. 
 
Cflki %m\) y Hilton. 
 
 fol. 132 A. -134. 
 
 %mit trita ganiti larri, %sx.tn Cd& 
 
 fpisrnpi rt Ccntanm. e. 3 ! h.t.c.d*. 
 
 fol. 109. ca-110 bb. 
 
 Sanctus Dei electus atque dignus pontifex Barrus, de gente 
 ^onnacthorum, .sc. de gente nepotibus a Briuin ortus est. Comes 1 Connactorum. 
 siquidem nepotum 2 Briuyn in adulterio genuit filium nomine 2Bnuin - 
 3 Amargenus, et assumpsit eum in comitatu suo ; ipse enim Comes, 3Amar ? en - 
 post ebrietatem deceptus, similitudine Loth, b cum sua filia con- 
 cubuit, et ipsa duos filios peperit. Et unus eorum in ampnem 
 projectus est ne scelus hominibus appareret, quod Deum celare 
 non potuit. Alter vero, .*. 4 Amargenus bestiis in deserto relictus 4Amar s en - 
 est devorari. Divina autem providentia 5 luppa eum nutrivit donec 51upa * 
 adultus fuit. Postea autem subulci, lustrantes deserta silvarum, 
 invenerunt illum et adduxerunt secum ad mansionem suam, et 
 forma nobilissima apparuit ipse. Interea adduxerunt eum ad 
 comitem qui fuit pater ipsius, et cognovit comes c quod filius suus 
 esset, et diligens eum assumpsit, sicut predictum est, in comitatu 
 suo. Deinde causa verecundiae, jubente sibi patre suo, venit ipse 
 
 <tn in Sail. fUml S. 485. 
 
 Sanctissimus Dei electus atque dignissimus pontifex Barrus, de gente 
 Conacteorum, de plebe, sc. quae Ybruyn Batha dicitur ortus est. Comes Episcopi?* 1 ™ 1 
 siquidem illius nationis quae Ybruyn Batha dicitur, ebrietate deceptus Cod% liawL 505 - 
 contra legem Dei et proprii thori, tanquam alter Loth, filiam suam cog- 
 novit, quae duos filios concepit et postea peperit. Mater vero plus 
 humanum quam divinum formidans judicium, alterum gemellorum in 
 fluvium vicinum projecit, alterum vero bestiis in deserto devorandum 
 exposuit ; sed Deo providere quod melius est, lupa hunc in deserto aluit 
 donec ad perfectam pervenit etatem, subulci gregis principis, die quadam, 
 nemora illa ubi puer erat perlustrantes et puerum speciosum idem inve- 
 nientes, eundem ad dominum suum, sc. patrem pueri, secum produxerunt, 
 
 a Nepotibus Briuin— That is the Ui- 
 briuin or descendants of Brian, son of 
 Eochaidh Muighxnedhoin elder brother 
 of Niall of the nine hostages ; another 
 life of this saint limits the tribe of this 
 race to the Ui-briuin Ratha, the descend- 
 ants of Cairbre son of Brian, “ in quorum 
 tractu in Occidentali Connactia Hybriun- 
 ratha 14 pagos continente situs est 
 Knoctua mons, &c. De hac plebe ori- 
 undus S. Barrius primus Episcopus 
 Corcagiensis in Momonia. Item O’Can- 
 van nostrse familiae medicinae professores 
 
 hinc orti, et O’Callanan itidem Medici.*’ 
 — O' Flaherty Ogygia p. 376. Ui-briuin 
 Batha was a sub-territory of the Briuin 
 Seola, on the extreme coast of Jar-Con- 
 nacht. Vid. Har diman s West Connaught 
 p. 369, and the map facing title. 
 h Loth— Gen. xix. 32. 
 f Comes — De comitibus quidem certum 
 est ex Caroli M. historiis. Ea dignitas 
 proprie militaris erat, et est in Glos- 
 sis Grrcco-Latinis, 0 ’ucerrjg, vTzgpkTgq 
 arpariuiTov. Gravius. 
 
8 
 
 1 provinciam, 
 
 2 Momonensium. 
 
 3 Momonise. 
 
 4 Hualiahain. 
 
 5Momonise. 
 
 6 Raithliun. 
 
 7 Rathluin. 
 
 8 Tiger nacus. 
 9Echact. 
 
 10 autem deest in 
 Cod. T.C.D. 
 
 11 sumeret. 
 
 12 editum. 
 
 filius Amargenus nomine in ^rovinchiam Alomenensium, et in 
 australi parte 3 Momeni3e, in regione 4 Hualiathain a habitavit. Et 
 ibi semen ejus crevit in gentem magnam, ut non potuissent manere 
 in uno loco, et deviserunt se per diversas regiones 5 Mumenise. 
 At quaedam pars eorum ad terram ducis 6 Raith-luyn b venit, et ea 
 sanctus S. Barrus oriundus fuit. 
 
 Hoc signum mirabile Dominus fecit propter sanctum Barrum 
 antequam nasceretur, dum adhuc in utero matris esset. Pater 
 enim ejus Amargenus faber ferrarius ducis 7 Baithluin erat. Ipse 
 dux 8 Tyag’nacus c vocabatur, qui fuit ex nepotibus 9 Exhach filii, .*. 
 Cass. d In regione 10 autem ipsius ducis quaedam puella satis pulchra 
 erat, quam ipse volebat habere concubinam, et praecepit ut nemo 
 “assumeret eam in uxorem. Quod 12 edictum Amargenus faber, 
 valde illam amans, contempsit, accepitque eam uxorem, et dormivit 
 
 nescientes cujus erat filius. Dux vero prolem propriam recognoscens, rem 
 tacitus simulabat, deinde jubente patre, ne incestus patri et matri esset in 
 opprobrium et in verecundiam, missus est filius in longinquam regionem, 
 sc. in Momoniam ad partes illas, quae Huliathan vocantur, hic juvenis 
 Amyrgenus vocatus est, semen ibi ex processu temporis tantum crevit, 
 quod diversas terrae partes adimplevit, ex hujus viri semine, ista benedicta 
 plantula ortum duxit. 
 
 Illo tempore erat quaedam puella bonae indolis et speciosa in terra illa, 
 quae dux illius gentis adamavit et ideo prohibuit ne quis eam presumeret 
 accipere in uxorem, verum tamen Amyrgenus qui erat faber ferrarius dicti 
 ducis, amore puellae prefatae succensus, edictum domini sui contempsit, 
 eamque assumens in conjugem post modum, secundum volentatem Dei 
 
 a Hualiahain — Ui-liathain, or Olehan. 
 “Darius Kearb, &c., genuit Aehaium 
 Liathanach, ex quo Hyliathan in agro 
 Corcagiensi.” Ogyg. p. 381, vide etiam 
 p . 169. “sed in Ardnemethia insula, 
 quam domini Barry insulam hodie vocant, 
 in Hy-liathain Corcagiae plaga, &c.” 
 Ui-Liathain — “This tribe derived their 
 name and origin from Eochaidh Liath- 
 anach, son of Daire Cearba. After the 
 establishment of surnames, O’Liathain 
 and O’h-Anmchadha were the chief 
 families of this tribe. After the English 
 invasion their territory was granted to 
 Kobert Fitzstephen, who granted it to 
 Philip de Barry.’* Book of Rights , pp. 
 72, 73. See also, Reeves’ Adamnan’s 
 Columba , p. 166. “ O’Liathan and 
 
 O ’ Gormliathain were anciently the names 
 of two distinct counties now united 
 under the name of the Barony of Barry- 
 more.” 
 
 h Raithluin — This was the name of the 
 seat of O’Maghthamhna (O’Mahony), 
 
 who, according to O’h-TIidhrin, was the 
 chief of the Cineal m-Bece, whose terri- 
 tory extended on both sides of the river 
 Bandain (Bandon). His territory was 
 erected into the Barony of Kinelmeaky. 
 Book of Rights , p. 59. See also, Annals 
 Four Mast. ann. 903, 1063. Castle 
 Mahon, now the seat of the Earl of 
 Bandon, is supposed to have been one of 
 the residences of this sept, the last of 
 whom Conoghor O’Mahony was slain in 
 Desmond’s rebellion, and died seized of 
 the seigniory of Kinelmeaky. 
 
 c Tigernacus — Vid. Reeves’s Adamnan s 
 Columba , p. 81, n. 
 
 A Cas — The Ui-Eathach Mumhan (or 
 Ivahagh) were descendants of Eochaidh, 
 son of Cas, son of Core, King of Munster, 
 son of Lughaidh, the fourth in descent 
 from Oilioll Olum, King of Munster. 
 Book of Rights , p. 256. It comprehended 
 the modern Kinelmeaky. Four Mast, 
 an. 1063, 
 
9 
 
 cum ea. At illa concepit ab eo sanctum Barrum. Hoc audiens supra- 
 dictus dux, iratus est nimis, et vocati sunt ipsi ad eum, et ait 
 juvenculae, Quis te duxit uxorem, an in adulterio occulte con- 
 cepisti? Illa respondit dicens, Non in adulterio, sed iste me duxit 
 uxorem, et ab eo concepi. Tunc dux, a ira plenus, jussit eos 
 alligari, et praecepit suis servis rogum maximum facere ex lignis 
 aridissimis, et illos ambos in eum projicere. Sed divina potentia 
 hoc prohibuit, nam elementa obedierunt Deo repugnantes inter se 
 ne factum illud consummaretur. Ignis enim extinguebatur in 
 mirum a lignis aridissimis quasi humidis lapidibus. Hoc Deus 
 fecit gratia sancti infantis qui clausus erat in utero matris suae 
 quam illi comburere volebant. Hoc facto narrato ante ducem 1 illi 
 sunt presentati ad eum. Tunc sanctus infans Barrus ex utero b 
 3 matris suae clara voce locutus est dicens ; O dux, opus sacriligium 
 et iniquissimum facere disponis. Si plus Taboraveris in tali opere 
 cito morieris, et in infernum ibis. Tunc dux nimis timens dixit 
 servis suis, Expectate paulisper ut videamus quod sibi hic vult, 
 et ut sciamus quis est qui loquitur nobiscum. Et sciens ipse 
 veraciter quod infans de utero locutus est ad eum, dimisit illi 
 parentes suos liberos, quia 4 Deo non potuit repugnare. Et omnes 
 qui ibi erant magnificabant Deum in talibus miraculis. Deinde 
 post breve spatium genitus est sanctus et mirabilis infans Barrus, 
 et gratia Dei plenus apparuit. Et statim supradictus dux venit 
 
 impregnavit. Audiens vero dux prefatus, puellam a fabro suo esse 
 impregnatam contra suum judicium, iratus nimis, jussit ignem copiosum 
 succendi et maritum cum uxore pregnante comburi. Sed divina virtus 
 quae innocentes e periculo novit liberare ob merita forsitan futura sui sancti, 
 sc. Barri, totum illum ignem quasi ymbre valido super infuso mox extinxit. 
 Sed nec sic tyranni crudelis insania quievit donec eum modo mirabili vox 
 nondum nati infantis terruit. Sanctus enim Barrus inter materna claustra 
 existens, sic eum alloquitur, dicens, O impie tyranne, ut quod opus infandum 
 conaris contra Deum facere? cito ab inceptis desiste alioquin statim moriens, 
 ad infernum descendes, his auditis, ob gratiam nondum nati et tamen 
 mirabiliter sic loquentis, parentes ejus dimisit abire liberos, postquam vero 
 infans in lucem presentem est editus, predictus dux ad videndum puerum 
 adiit qui antequam erat natus, minas infernales ei fecit, idem vero dux de 
 lupo factus agnus, benedictionem infantis poscebat, quem ante comburere 
 cupiebat. Infantulus quoque Deo plenus benigne se sic humilitantem 
 satutavit, et, ut parentibus suis aliqua molestia non inferret, interdixit, 
 quo dicto infans siluit donec consueta adloquendi tempora advenerint, post 
 hoc parentes cum infante ad propria redierunt, eumque cum summa 
 diligentia nutrierunt. 
 
 *Dux — Opponuntur enim sibi Duces et h Ex utero matris — A similar narrative 
 Comites , nam Duces majoribus, Comites is told of St. Fursey. Colgan } p. 75. 
 minoribus praeerant provinciis. See also, n. 9. p. 89. 
 
 B 
 
 1 illi deest in Cod. 
 T.C.D. 
 
 2 In marg. Cod. 
 T.C.D. et M. 
 “Sanctus Barrus 
 locutus est utero 
 matris suae.” 
 
 3 laboraberis. 
 
 4 non potuit Deo 
 
10 
 
 1 eis dux. 
 
 2 Dunteon. 
 
 3 Momonia; 
 
 4 Pulcher. 
 
 5Munchilli-moni 
 
 humiliter videre eum, et petere benedictionem ab eo. Itaque 
 sanctus infantulus salutavit ducem rogans eum benefacere parent- 
 ibus suis. Et postea siluit usque ad tempus congruum infantibus 
 loquendi. Et quae petebant parentes ejus a duce reddidit dux 4 eis 
 omnia. Deinde illi reversi sunt ad regionem suam, ,i. Campum 
 2 dunteon cum suo filio gaudentes, et nutriverunt filium suum 
 diligenter, et boni mores mirabiliter in eo apparuerunt. 
 
 Eodem tempore tres anchoritee* de 3 Mumenia in regione Lagi- 
 nensium fuerunt, qui aliqua causa cogente, ad regionem suam 
 reversi sunt. Et venientes secus domum Amargeni patris beati 
 Barri declinaverunt b ad eam, et ibi nutu divino illa nocte manserunt, 
 et videntes puerum elegantem dixit unus senior ex eis, 4 pulcer est 
 puer iste facie, sed pulchrior est vera fide, scio quod electus Dei 
 est, et Spiritus Sanctus habitat in eo ; utinam esset nobiscum et 
 legeret, quia gratia Dei fulget in facie ejus. Hoc audiens 
 Amargenus pater illius dixit eis, Si vultis ducite eum vobiscum et 
 legat. Nos enim sumus parentes ejus et offerimus eum Deo. 
 Seniores responderunt et dixerunt. Non modo veniet nobiscum, 
 quia longius volumus ire, et iterum huc reverti et redire in 
 regionem Laginensium, et tunc euntes perget nobiscum, quia jam 
 est hoc a Deo, et ita factum est. Nam illo die sancti seniores 
 predicti revertentes beatum puerum a parentibus secum assump- 
 serunt in tempore aestatis. 
 
 Venientes autem in illo loco qui Scotice 0 dicitur 5 Muncyll-monaid 
 sitiens puer multum flevit et qutesivit potum lactis. Tunc videntes 
 
 Eo tempore tres anchoritse de Lagenia versus Momoniam peripatentes 
 ad domum patris pueri Barri declinando hospicio sic recepti. Et videntes 
 puerum formae elegantem, dixit unus eorum, pulcher est hic puer facie, 
 sed pulchrior erit fide, scio enim quod electus Dei est, et Deus manet in eo, 
 utinam nobiscum esset, ut addiscet quia gratia Spiritus Sancti in facie ejus 
 refulget, hoc audiens, pater pueri dixit: Et ego et mater ejus ipsum Deo 
 et vobis offerimus. Qui dixerunt, hoc inquiunt ita fiet, quia hoc est a Deo 
 pervisum. Venientes igitur viri Dei cum puero per viam suam, puer valde 
 sitiens, cum fletu quesivit potum lactis, cumque ei ad petitionem suam 
 satisfacere non possent, ecce ! cerva una in monte vicino apparuit. Dixit- 
 que unus ex senioribus ad socium suum. Vade ad cervam illam in monte 
 et mulgeas eam et affer potum huic puero, quia virtute ejus fiat mitis coram 
 te. Qui ascendens in montem extraxit a cerva tantum lactis quam sufficit 
 puero ad bibendum. Quo viso, dixit alter seniorum ; Justum est ut ubi 
 Deus signum hujusmodi pro isto puero ostendit, ibi legat alphabetum et 
 
 *Tres Anchoritce —Their names were c Scotice — “Scotia eadem et Hibernia, 
 
 Breanuin, Lochan, and Fiodhac. Irish proxima Britanniae insula, spatio ter- 
 MS. — Yid. Reeves's Adam. Col. p. 366. rarum angustior, sed situ faecundior.” — 
 
 b Declinaverunt — See Todd's St, Patrick , Isidor. Orig. lib 14, c. 6. 
 p. 317. 
 
11 
 
 cervam prope in monte unus senior illorum dixit ministro suo, 
 
 Perge ad cervam illam, et mulge eam et potum lactis duc puero ab 
 
 ea. Quia sanctitas pueri faciet x eam mitem tibi. At ille confidens 1 illam - 
 
 in verbo senioris perrexit ad eam, et illa ante ministrum erat 
 
 mitissima sicut ad vitulum suum, et mulsit ille ab ea vas plenum 
 
 lacte, et duxit puero, et ipse bibit, et extinctus est sitis ejus. Illa 
 
 siquidem hora et in eodem loco dixit alter eorum comitibus suis, 
 
 modo aptum est ut ubi fecit Deus tale signum mirabile pro hoc 
 
 sancto puero, illic ipse alphabetum a legat, et tondetur 2 comma 2 coma. 
 
 ejus in nomine Domini. Et ibi legit alphabetum, et mirati sunt 
 
 omnes qui ibi erant de ingenio ejus, et tonsus est secundum verbum 
 
 sancti senioris. Quando autem tondebatur dixit senior, Pulchra 
 
 est coma quam habuit iste servus Dei. Alter dixit senior, Bene 
 
 dixisti, quia nomen ejus mutatur, et vocabitur 3 Fyndbarr ; b tamen 3Findbarr. 
 
 non ita eum nominabunt, sed tamen Barra. Ipse enim prius 
 
 vocabatur 4 Locanus, et modo ab omnibus Barra vocatur sicut menSanct?Ba°rri 
 
 fuit Locanus.” in 
 
 coma ejus in nomine tondeat. Quod et factum est concilio illius senioris. 7tM, 
 
 Pacta autem tonsura, dixit senex, pulchra est coma quam habuit hic servus 
 Dei, et alter respondit, benedixisti, quia nomen ejus mutabitur et vocabitur 
 a coma pulchra quam in sacraficio Domini obtulit Pinbarrus, i. e. pulchra 
 coma, unde, ante ullos, vocatus erat postea Finbarrus, ab aliis Barrus et 
 inde communiter dicitur in Hibernica lingua Barri, nomen quoque ejus 
 proprium erat Lochanus, sed modo secundum profetiam senioris Barri. 
 
 Eodem quoque die, quo hoc miraculum factum est Sanctus senior Brendanus 
 fecit vii. miracula in Christi nomine, admiratione digna, in eodem monte, 
 amare enim flevit et postmodo risit. Quod videntes, discipuli mirabuntur, 
 dicentes, pater, indica nobis causam hujus fletus tui et sequentis. Quibus 
 ait senex, risi propter quendam puerum nomine Barri qui nunc proprie nos 
 est, qui vas electionis atque virtutis et gratiae ac multorum patratorum 
 miraculorum, et erit carus Deo et hominibus, sed ideo contristatus sum, 
 quia quod Deum nunc occulte rogavi non impetravi, sed illi puero etiam 
 non roganti donatum est, a Deo petii enim ut manere possem in his regi- 
 onibus pacificis, ubi monachi mei post obitum meum sine turbatione vivere 
 valerent. Nam locus nostrae mansionis a confinio terrarum existens, lites 
 et bella frequentius sustinebit. Bene autem pius dominus sedem pacificam, 
 
 a Alphabetum , — For an account of the 
 ancient use of letters among the Irish, 
 see O’Donovan s Irish Gram. Introduc. 
 A copy of the Roman alphabet, of great 
 antiquity, inscribed on stone, at Kilmal- 
 kedar, county Kerry, is engraved in 
 Petrie s Round Towers , §c., p. 133, also , 
 p. 164. Cambden says that the Saxon’s 
 borrowed their alphabet from the Irish 
 ( Britannia sub fine ) . 
 
 ^ Fyndbarr — “ Yarium est hujus Sancti, 
 ipsiusque synonomorum nomen, nam ab 
 
 aliis Barrus, ab aliis Barreus, Barea, 
 Barra, Barius, Findbarrus et Finbarrus 
 appellatur, primo tamen ac ultimo 
 nomine communius. Vox Hibernica 
 Finnia et Finnen idem significat quod 
 album, candidum, et metaphorice pulch- 
 rum, et vox Finnbharr idem nunc, quod 
 albus vel pulcher vertex sive alba pul- 
 chra cesaries.” — Bolland. sep. 25. “630, 
 Barrus apud Corcagienses claruit.” Ussher 
 Ind. Chron. 
 
12 
 
 1 M unchilli, 
 
 2 subrisit. 
 
 3 faciat. 
 
 4 Barra. 
 
 5 quia. 
 
 6 modo occulte. 
 
 7 regione eadem. 
 
 propetice senex dixit. In eodem quoque die sanctus Brendanus 8 
 senior, 7 miracula praeclara in Christi nomine fecit ; et cum esset 
 in eodem monte, ^uncylli, ubi sunt cruces Brendani, amare flevit, 
 et postea 2 subrissit. Discipuli autem ejus videntes eum ita esse 
 mirati sunt dicentes. Pater indica nobis cur nunc fles et nunc 
 subrides. Sanctus senior respondit dicens. Indicabo vobis, O filii 
 karrissimi, quia ideo subrideo quod propter quemdam puerulum 
 qui nunc prope nos consistit Deus fecit magna mirabilia, et adhuc 
 plura 3 faciet. Ipse 4 Barro vocatur 6 qui magnum honorem habebit 
 apud Deum et homines. Ideo autem contristor eo quod non 
 impetravi a Deo quod ab eo rogavi b oculte 6 modo, sed illo sancto 
 puero donavit ipse non rogans, .i. ut concederet mihi manere in 
 mediis istis regionibus pacificis, ubi potuissent monachi mei esse 
 cum pace post obitum meum. Quia in confinio est habitatio nostra, 
 et frequenter ibi erunt lites et bella, et tamen Deus meus sedem 
 pacificam prsebuit illi puero quia ipse multum pacifice vivet. Et 
 dicens hsec verba sanctus senior Brendanus de beato Barro recessit 
 in viam suam. Seniores autem praedicti cum suo puero Barro in 
 regionem Laginensium exierunt, et construentes cellam eadem 
 7 regione praeceperunt ei signare et benedicere eam. Renuens 
 autem ipse hoc facere ante eos dixerunt ei. Non ita erit, sed tu 
 signabis cellam nostram, quia omnis locus quam tu signaveris 
 benedictus erit, et habitabitur. Tunc signavit cellam eorum quae 
 
 sancto puero concessit, quia ipse multum pacifice conversabitur inter 
 homines. His dictis, Sanctus Brandanus cum suis iter suum pergit, 
 supradicti vero seniores cum puero sancto iterum in regionem Lageniae 
 perexerunt. In eodem quoque regione cellam sibi construxerunt atque 
 sancto puero Einbarro ut eam benedicet, dixerunt, cui humiliter renitenti 
 hoc facere ante seniores, dixerunt ei, non nobis sed tibi fili, haec cella 
 benedicenda debetur, quia omnis locus quem tu benedixeris, benedictus 
 erit et inhabitabitur. Tunc benedixit cellam eorum cum signo crucis 
 Christi, mansitque cum eis ibi proficiens tam intelligencia Sanctae Scripturae, 
 quam et in omni bonorum operum et virtutum honestate. 
 
 Eo tempore venit quidam Sanctus de urbe Roma, discipulus Sancti 
 Gregorii Papae ad Hiberniam, qui in divinis Scripturis sufficienter erat 
 instructus, cujus formam ut audirent, nutriores sancti Einbarri dixerunt 
 ei, ut ad illum sanctum virum in sacra Scriptura expertum propararet, qui 
 sitim ardentis sui ingenii, tanquam in fonte de novo scaturiente, plenius 
 
 a Brendanus — He founded Clonfert in 
 559, and died May 16. 577, aged 95. He 
 is called by the Irish Cluain ferta Bren- 
 ainn , to distinguish him from Cluain ferta 
 Molua , now Clonfertmulloe. He was of 
 the race of Ciar, son of Fergus, son of 
 Ros, son of Rudhraighe, whose descend- 
 ants, the Ciarraighe , gave name to several 
 
 districts in Ireland, the principal of which 
 was that now known as the county of 
 Kerry. Ogygia, p. 276. See also, Reeves's 
 Adam. Colum, p. 221 n. 
 
 b Rogavi — “Postula a me, et dabo tibi 
 gentes hajreditatem tuam, et posses- 
 sionem tuam terminos terrae.’’ — Ps. ii. 
 v. 8. 
 
13 
 
 dicitur Cyllin ^antilir. Et mansit ibi apud suos seniores, et legit 
 apud eos. Crevit quidem ibi corpore, sed plus spe et fide et caritate, 
 patientia, modestia, humilitate et castitate et ceteris 2 virtutibus. 
 Cum autem pervenisset ad etatem maturam, tunc venit Romam 
 sapiens vir et sanctus, qui fuit alumpnus a sancti Gregorii papae, et 
 peritus in regulis ecclesiasticis. Illi sancti seniores magistri sancti 
 Barri miserunt eum ad illum ut disceret et legeret apud ipsum qui 
 venit Romam. Yenit autem sanctus Barrus, accepta benedictione et 
 licentia suorum seniorum cum aliquibus discipulis legere et discere 
 apud illum. Contigit autem ut quidam vir bonus immolaret b agrum 
 3 ei in quo edificaret cellam in nomine Domini. Et signavit vir Dei 
 cellam ibi, quae dicitur 4 Culcaysseal. c Et dimisit ibi discipulos qui 
 eam aedificarent et manserunt in ea. Et benedicens illis perrexit 
 in viam suam. 6 Et eo iter agente occurrit ei vir potens dicens, Vir 
 Dei veni mecum adjuvare in Christi nomine miseriam meam. 
 Eunte autem eo cum illo adduxit ad eum vir ille filium suum 
 secum et filiam mutam. Tunc vir sanctus, videns miseriam eorum, 
 benedixit eos plenus fide, et statim salvi facti sunt ante eum. 
 Locuta est enim filia clara voce, et respexit filius lumine claro. 
 Et reddidit eos sanos parentibus suis, qui nichil mali antea 
 paterentur. Post hoc miraculum convenerunt in uno loco sanctus 
 
 ipse refrigeraret. Ipso autem jussa seniorum complente, contigit ut quidam 
 vir Deo devotus offeret ei agrum in quo cellam sibi ad inhabitandum possit 
 edificare. Qua edificata, benedixit eam in nomine Domini qui Chuylcassim 
 postea dicta est, ubi quosdam de suis reliquit discipulis. Procedente vero 
 ipso ulterius, occurrit ei vir potens in terra illa, dicens, Yir Dei, veni 
 mecum relevare miseriam meam, quumque 6 vir sanctus voci rogantis condes- 
 cenderet, adduxit eum ad locum ubi filius illius erat mutus et filia similiter, 
 quorum infirmitatibus vir pius compatiens et de Domini bonitate confidens, 
 signo salutiferse crucis utrumque consignavit, et statim sanitati restituit. 
 Quo viso miraculo, populus qui aderat Deo et Sancto suo laudem et gloriam 
 dedit. Post hoc convenerunt in unum, Sanctus Eynbarrus et dux Pyechna, 
 et salutantes se mutuo audierunt e vicino ploratum lugubrem et luctum 
 magnum, tunc dux ille ait ad virum Dei, luctus iste me contristat, homo 
 
 *Alumpnus S. Gregorii — Dr. Lanigan 
 observes, “ although I find no reason for 
 denying that Mac-Corb was the master 
 of Barr, yet we are not bound to believe 
 that he had been a disciple or hearer of 
 Pope Gregory, whose name has, owing 
 to its celebrity, been more than once 
 introduced into the lives of some of our 
 Saints without any foundation.*’ — Eccl. 
 Hist. vol. ii p. 314. 
 
 b Immolaret — Irish, timearnaim i.e, 
 offero. 
 
 c Culcaisseil— Otherwise written Cuil- 
 
 Caisin, i.e., Caisins corner or angle, now 
 Coolcashin, in barony of Galmoy, county 
 Kilkenny (vid. ord. surv. sheet 9). It 
 was held under the Viscount Mount- 
 garrett, in 1635, as of his manor of Bal- 
 ly ne, Four Mast. an. 844. “ Jac Shortall 
 nuper de Ballylorkan, in co. Kil- 
 kenny, in vita sua seisitus fuit, &c., 
 (inter alia) 4 acr.’ arab.* bosc.’ et pastur.’ 
 &c., in Coolecashin. Predict.’ J. S. ob.’ 
 March 4, 1635. Premissa teneb.’ de 
 Vicecom Mountgarrett ut de manerio 
 suo de Ballyne.”— Rot. Cane. Car. 1. 
 
 IChellin Can tiler 
 2 bonis. 
 
 3 ei agrum. 
 
 4 Culcaisseil. 
 
 5 Et deest in Cod. 
 T.C.D. 
 
 6 vir dei 
 Cod. Rawl. 505. 
 
14 
 
 1 Fiachna. 
 
 2 Fiachna. 
 
 3 Raithirthir. 
 
 Barrus et dux Tyachna. Consalutantes ipsi se invicem, audierunt 
 de propinquo loco ploratum lugubre magnum. Tunc dux ait ad 
 virum Dei, Contristor valde modo sancte Dei quia uxor mea nunc 
 mortua est. Iste enim ululatus manifestat eam mortuam esse, quia 
 supra vires infirmabatur. Sciens itaque sanctus Barrus quod Deus 
 resuscitaret eam per orationem suam, dixit duci, Lavetur domina 
 nostra in ista aqua et vivet. Tunc vir sanctus orans benedixit 
 aquam, et portata est aqua benedicta ad ductricem mortuam ut 
 laveretur ea. Cumque lavata esset illa aqua, quasi de sompno 
 gravi sana surrexit. Tunc dux 2 fyachna a immolavit sancto Barro 
 locum illum in eternum, qui dicitur 3 Baith-hyrair. b 
 
 Deinde quidam homo potens temptavit beatum Barrum, dicens 
 volumus aliquod signum mirabile a te videre de mirabilibus quse 
 Deus perfecit per te cotidie. Vir Dei respondit dicens. Potens est 
 Deus facere qusecumque voluerit. Tunc tempus vernale erat, et 
 ipsi foris sedebant sub umbra arboris nucis, sciensque vir sanctus 
 quod ille temptavit divinam potentiam, in se occulte oravit, et illico 
 
 Dei, quia conjux mea nunc mortua est, Sanctus autem Barri confidens in 
 Domino, ait ei, esto animo laeto et ne turberis, quod potens est Dominus 
 tibi restituere uxorem tuam vivam, et benedicens aquam, ait, lavato corpus 
 ejus ex hac aqua et vivet, quod quum fieret, mulier statim surrexit 
 incolumis et sana, tunc dux viso miraculo de viro sancto, locum illum . . . 
 qui Raythirthir dicitur. 
 
 Tempore illo, vir quidam potens in terra temptavit virum Dei, volens 
 videre signum aliquod ab eo, sicut Herodes a Christo, cui sanctus respondit, 
 potens est Deus facere quodcumque voluerit, erat autem tempore vernale, 
 sedentibus autem illis sub umbra coruli, oravit sanctus Deum suum 
 occulte, et ecce nuces matutissimas in tanta copia ceciderunt donec sinus 
 eorum replerentur. Yir autem ille signum insolitum videns penitentiae 
 ductus est, et Dei admirandam potenciam in Sancto Barri collaudavit. 
 
 Alio tempore posteaquam limina visitavit apostolica, redeundo ad propria, 
 
 * Fiachna— Rex Jar-muman, id est, 
 occidentalis Momomiae ; atque hymni 
 illius author fuisse dicitur, cujus initium ; 
 “Celebra Juda festa Christi gaudia.” 
 Eum scholiastes compositum notat tem- 
 pore Domnalli filii iEdse f. Ainmerech ; 
 hoc est, Donaldi II. qui in nostro regum 
 indiculo decimum quintum locum ob- 
 tinet. Ussher vol. vi. p. 544. Donaldus 
 II. floruit, 628, ib. p. 515. 
 
 b Raith-Airthir — i.e the Eastern Fort. 
 This was the name of the most Eastern 
 Fort in the district where the fair of 
 Tailltin was held. The place is still so 
 called in Irish, and Anglicised Oristown. 
 4 Mast., an. 784. “Tunc S. Patricius 
 perrexit ad locum Agonis "Regalis qui 
 
 dicitur Tailltin, ad alterum filium Neill 
 Corpre. Nam hi sunt tres filii Neill 
 quos in hac insula invenit Patricius, id 
 est Leogare, Corpre, et Conall. Tertia 
 Vita S. Pat. Trias . Thaum. p. 25, c. 44, 
 on which Colgan appends the following 
 note : — “ Per Agonem Regalem, intelligit 
 publica certamina et ludos vulgo Aonach 
 Tailtean dicta, a regibus Hiberniae servari 
 solita Taltenise in finibus Mediae, quorum 
 frequens memoria habetur in nostris 
 historiis cum sacris tum profanis.” p. 
 31 n. Vide etiam vita Joe . ibid. p. 77. 
 “ Civitatem, quae nunc dicitur Domnach 
 Padruig , id est civitas Patricii, aedifi- 
 cavit, et habitaculum Conallo, quod 
 nunc dicitur Rathyrtair .” 
 
15 
 
 nux sub cujus umbra erant ’fluit in sinus eorum nuces maturissimas, i pluit, 
 ita ut pleni essent. Tunc sanctus ait, Sentite potentiam Dei in 
 tali facto. Vir autem ille fecit voluntatem servi Dei, agens 
 penitentiam. 
 
 Post haec pervenit famulus Dei Barrus ad virum sanctum 
 predictum et 2 apud eum legit Evangelium secundum Matheum 2aput. 
 apostolum, et regulas ecclesias tuas* sicut ille a Gregorio 3 papa in 
 
 accepit' et didicit. Et postquam legit hos libros, dixit ei magister SV.c.D. in 
 suus, Ego nunc volo a te accipere ferrus laboris mei. Sanctus 
 Barrus respondit dicens. Tibi dabitur si ego habuero. Illi sanctus 
 magister dixit. Id volo a te uti in uno loco in die judicii resurga- 
 mus ; sic erit inquit Barrus ut dixisti. In uno enim loco consepulti 
 erimus et resurgemus. 
 
 Post hoc vir sanctus 4 maccuirp, a prefatus magister, Eomam 4Macchuir P . 
 perrexit ad magistrum suum Gregorium, ut gradum episcopalem 
 ab eo acciperet. Cui sanctus Gregorius dixit. Gradum episcopalem 
 a me non accipies, quia dignior me est qui te consecrabit ; te enim 
 et sanctum Barrum in loco resurrectionis vestrae angeli 5 Deo 5 Domini, 
 consecrabunt episcopos. Et ille amonitus his verbis reversus est 
 ad Hyberniam. 
 
 Interea sanctus Barrus, angelo sibi jubente, ad regionem 
 6 Mumeniensium perrexit, et ibi cellam quae dicitur Achad Duirbton 6 Mom ensium. 
 aedificavit. Illic angelus domini venit ad eum dicens; Non hic 
 erit resurrectio tua. Deinde vir Dei venit ad 7 Cellam Cluane, b et 7Chiene * 
 
 declinavit ad sanctum David 8 ut benedictionem ejus hereditarie possideret. 
 
 Cumque ad tempus cum eodem sancto viro David, Barri maneret, timens '° ' V1 ‘ p ’° v * 
 ob suam absentiam, imminere suis discipulis periculum, petiit a sancto 
 episcopo David equum in quo equitare solebat, ut celerius iter suum 
 perageret, quo concesso ac benedictione optenta, equum ascendit, et sic 
 super eum mare confidenter, et usque ad Hiberniam pervenit. Equum 
 vero prefatum in servitio fratrum secum retinuit. Sed in memoria miraculi, 
 discipuli fecerunt equum eneum , 9 qui usque hodie apud Corcagiam manet. 9vU.^Co/gan, 
 Perveniens Gregorio sanctus Barri, ad sanctum illum doctorem de quo p ‘ 
 supradiximus, audivit ab eo quatuor evangelia et epistolas Pauli 10 et eccle- 10 etiam aposto- 
 siasticas regulas, sicut ille a beato Gregorio papa didiscit. Post hoc dixit gJJJ 505. 
 ei magister suus. Yolo a te accipere mercedem laboris mei, qui respondit, 
 
 * Macchuirp — In priori vita sive in officio 
 Corcagiensi, Torporius legitur pro Mac- 
 curbio, de quo ibidem habentur se- 
 quentia ; Fynbarrus Torporium adivit 
 episcopum, Papae Gregorii discipulum 
 predilectum, ab eo Evangelium didicit 
 et Paulum. Bolland. Rectius Corporius 
 (in MSS. C et T sine discrimine exarantur) 
 Mac Cuirp idem sonat ac “ Filius Cor- 
 poris” hinc latine Corporius evenit. 
 
 b Cellam Cluanie — “Item quod fratres 
 duos habuerit (S. Sedonius) sanctorum 
 catologo adscriptos, nempe sanctum Mo- 
 gabanum sive Gobanum et S. Melteocum 
 sive Eltinum; quod prseficerit ecclesiaj 
 Cluanensi inter montes Crot et Mairge 
 in Momonia, et sepultus Kennsaliae, 
 colitur eodem die ut loci patronus, 
 Colgan 573 et n. 
 
16 
 
 ] autem deest in 
 Cod. T.C.D. 
 
 2 Corchae. 
 
 3 Meichier. 
 
 4 ager ille. 
 
 Maccuyrp voca- 
 tus, in marg. 
 
 fundavit illic ecclesiam et mansit ibi donec venerunt ad eum duo 
 alumpni sancti Ruadani/ quaerentes locum ubi manerent. Tunc 
 sanctus Barrus reliquit eis suum locum cum omnibus quae ibi erant, 
 dicens, Manete vos hic, et ego ibo ad alium locum quaerendum, 
 quia non hic est resurrectio mea. Sanctus Angelus J autem 
 Dei venit ad virum sanctum, et duxit eum cum discipulis suis 
 secum a loco praedicto ad locum in quo nunc est civitas ejus quae 
 dicitur 2 Corchaid, et dixit ad eum, Mane in isto loco, erit enim 
 hic resurrectio tua. Postea sanctus Barrus illic primitus jejunavit 
 triduo, et incessanter oravit, volens benedicere suum locum jejunio 
 et oratione. Tunc vir plebeus nomine Aed b filius Congalli de 
 nepotibus 3 M c hyer quaerens vaccam fugientem ab armento ut 
 secum crearet venit ubi erat vir Dei cum suis. Illa autem vacca 
 nutu Dei affuit ad sanctos viros et peperit apud eos vitulum. Ille 
 vir hoc videns miratus est, et interrogavit eos dicens. Quid hic 
 facitis ? Sanctus Dei Barrus respondit, Hic sumus quaerentes 
 locum in quo Deum rogaremus pro nobismet ipsis et pro illo qui 
 dedissit nobis in honore Domini. Ille 4 ager in quo ipsi erant illius 
 hominis fuit qui venit ad eos post vaccam. Ille autem Spiritus 
 Sancti gratia inspiratus, dixit eis. Ego sancte Dei Barre tibi offero 
 in honore Domini hunc locum, et vaccam quam Deus ad vos 
 adduxit habete. Tunc vir Dei gratias Deo agens benedixit illum 
 
 si habuero libenter dabo, Et ille, hoc peto ut in die resurrectionis 
 extremae, simul et in eodem loco resurgamus. Cui discipulus, sic erit, 
 nam in uno loco consepulti erimus et resurgemus. Post hoc prefatus 
 magister Romam perexit ad sanctum Gregorium magistrum suum, cupiens 
 ab eo episcopalem suscipere gradum, cui beatus Gregorius dixit, a me 
 gradum episcopalem non recipies, quia dignior est me, qui consecrabit te. 
 Te et sanctum Barri in loco resurrectionis vestrae sancti angeli Dei conse- 
 crabunt in episcopos. Quibus auditis, dictus magister in Hiberniam est 
 reversus. 
 
 Interea sanctus Barri, angelo sibi mandante ad regionem Momoniensium 
 perexit, et ibi ecclesiam quae Achad Durbcon dicitur, edificavit. Cumque 
 ibi ad tempus maneret, dixit ei angelus Domini, Hic non erit resurrectio 
 tua; post hoc accessit ad locum qui Cluan dicitur, ubi aliam fundavit 
 
 *Ruadani— “In vita R. Ruadani, mon- 
 asterii Lothrani in regione Muscraiana 
 conditoris;” “Perrexit ad S. Finianum 
 virum sapientissimum, qui habitabat in 
 sua civitate Cluain-iharaird, quae est in 
 confinio Laginensium et regionis Midi: 
 mansitque ibi B. Ruadanus apud prae- 
 dictum S. Finianum, legens diversas 
 scripturas et multum proficiens in eis.” 
 Ussher, Brit. Eccl. Antiq, vol. vi, p. 472. 
 He founded Lothra, in the barony of 
 
 Lower Ormond, Co. Tip., about 550. 
 “Quomodo S. Ruadanus cum discipulis 
 divinitus alebatur.” vid. Colgan, p. 395. 
 “ MortuusestinLothrano.”-584. Ussher 
 Ind. Chron. Colitur 15 April. 
 
 h Aed filius Congalli — “ Aidus filius 
 Conalli primus ex hac familia (Dalcas- 
 siorum Principes) rex Momoniae Chris- 
 tianus, cedente Aido Nigro filio Crim- 
 thanni e semine Lativerticis. Ogygia , 
 p. 389. 
 
17 
 
 cum semine sero, et ipse gaudens ^eddiit ad sua. Famulus autem iredut. 
 Domini ibi mansit sanctissime in vita mirabili usque ad obitum 
 suum. 
 
 Denique non post multum tempus vir sanctus Maccuirp, magister 
 beati 3 Barri, a Roma reversus est, et venit ad sanctum Barrum, et 
 susceptus est ab eo honorifice. Et narravit ei omnia quae dixerat 
 sibi sanctus Gregorius Romae. Hiis auditis plures alii sancti 
 venerunt de aliis ecclesiis hanc promissionem videre. Et ordinato 
 die intraverunt omnes in ecclesiam, et orabant expectantes 
 3 misterium. Ita ipsis orantibus, ecce angeli Dei descendentes 3 ministerium, 
 apparuerunt sanctis, et levaverunt sanctum Barrum ad sanctum 
 Maccuirp sursum secum, et consecraverunt eos ibi episcopos, et 
 sunittentes eos juxta altare, perhibuerunt eos episcopos esse. In 
 signum hujus virtutis ibi tunc juxta altare oleum e terra prorupit 
 multum donec venit trans ficones a eorum qui ibi stabant. Ibi 
 omnes gratias Deo agebant pro hiis mirandis rebus glorificantes 
 sanctos quos angeli consecraverunt. Post haec in illo die sanctus 
 Barrus episcopus et sanctus episcopus Maccuirp, et alii clerici cum 
 eis significaverunt 4 cimiterium ecclesiae sancti Barri, quae vocatur 4 cymiterium. 
 Corchae. Et postquam consecraverunt illud, promittentes hoc in 
 nomine Dei dixerunt. Omnes quicumque in humo hujus 5 cimiterii 5cymiterii. 
 sepultus fuerit, infernus super eum post diem judicii non claudetur. 
 
 Tunc rogavit sanctus episcopus Maccuirp, ut ipse in illo G cimiterio Scymitherio. 
 primus sepultus esset, et audita est oratio ejus. Ipse enim statim 
 dolore correptus feliciter obiit, et cum honore a venerabili episcopo 
 Barro et aliis clericis sanctis primus sepultus est in 7 cimiterio 7c y miterio - 
 Corchaige. Ipse fuit sanctissimus vir, et sapiens multum, qui 
 8 discipulusque sancti Gregorii Romae, et magister sancti Barri, et \%™/T°c.D n 
 ipse cum suo alumpno sancto Barro ab angelis Dei consecrati sunt 
 9 episcopi. In illo autem loco sanctus Barrus usque ad obitum ^P"® e p c ^ lus est 
 suum mansit, et ibi in honore ejus maxima civitas crevit, quae 
 eodem nomine vocatur, .i. 10 Corcach. Et multi sancti fuerunt ibi l0Corchae - 
 discipuli ejus, de quibus hiis nominibus "aliqui nominantur, Factna 1 ’ llalu ' 
 
 ecclesiam, et mansit ibi donec ad eum venerunt duo ex discipulis sancti 
 Ruadani locum ab eo querentes inhabitandi. Tunc sanctus Barri reliquit 
 eis illum locum cum consensu dicens, manete vos hic, et ego alium mihi 
 quaeram locum, quia hic non erit resurrectio mea ; post hoc venit ad eum* 
 angelus Domini, qui duxit eum ad locum qui Corchai dicitur, dicens ei, 
 mane hic, quia hic erit resurrectio tua. Tunc sanctus Barri triduo jejunans, 
 oravit ad Dominum, ut suum locum benedicere dignaretur. Interea venit 
 
 “ Ficonis — Genus calceamentorum pris- styled “ Sapiens,” who founded the see 
 
 cis nostris sanctis usitatum. Vide Vit. of Ross, his festival is celebrated 14 Aug. 
 
 S. Kierani, Colgatt, 5 Martii, c. viii. “Nam ut Hibernia a Diodoro Siculo 
 
 *Factna fiV Monggich — St. Fachnan, olimIris,et Hiberni posterioribus quoque 
 
 C 
 
18 
 
 1 Monjgich. 
 SGillem. 
 
 3 Mocholmog. 
 
 4 Caum-eich. 
 
 5 Conair. 
 
 filius ^longich, et Mocolmoc a filius 2 Gilliani et 3 Mocholmoc b 
 4 Caunch, et Fachtnanus/ et Fergus, et 6 Conaire, et Sibunus, 
 Segenus, d et Trienus, et Liber episcopus, et alii multi. Ipsi propter 
 sanctitatem suam adducti sunt in aliis locis, et sua loca et se ipsos 
 suo sancto magistro Barro obtulerunt. Et loca eorum usque hodie 
 successoribus sancti Barri serviunt. 
 
 ad eum vir quidam de nepotibus Meicurtyri quaerens vaccam quae de 
 armento suo defuit, et dixit ad virum Dei. Quid hic facitis aut queritis ? 
 Vacca autem quam querebat in presentia viri Dei vitulum edidit. Et 
 respondit sanctus Barri, Hic summus locus in quo possemus servire Deo, et 
 pro illo qui locum daret Dei misericordiam invocare — Vir autem ille erat 
 dominus illius fundi in quo sanctus cum suis inhabitabat, audiens homo 
 
 temporibus Iri et Irenses dicti; itaGildae 
 aetate celebres in Hibernia fuerunt scholae 
 (inter alias) Rossensis ubi S. Brendanum 
 artes liberales praelegisse in suis rerum 
 Hibernicarum collectaneis refert D, Han- 
 merus. Est autum haec sedes episcopalis, 
 in provinciali Itomano Rosailithir, in 
 archivis regiis Ros-hilary, hodieque a 
 Carbraea regione, ad oram maritimam 
 Cercagiensis comi tatus posita, Ros-carbre 
 appellata, in qua habetur ecclesia S. 
 Fachnani nomine insignata, quem ut 
 virum sapientem et probum scriptor vitae 
 S. Mocoemogi celebrat, et habitavisse 
 notat, “ in Australi Hiberniae parte 
 juxta mare, in suo monasterio quod ipse 
 fundavit; ubi crevit civitas, in qua 
 semper mansit magnum studium scholar- 
 ium, quae dicitur Ross-alithry.”— Ussher 
 vol. vi. p. 472. 
 
 » Mocolmoc fil' Gilliani — Colmanus 
 Lenini filius et Colmanus Chain, (aliis 
 Mocholmog filius Gillun et Mocholmog 
 Cainnich dicti) discipuli S. Barri epis- 
 copi Corcagiensis, hisce celebres habe- 
 bantur temporibus ; prior presertim ; 
 de quo, in S. Brendani filii Findlogae 
 vita, legimus : “ Erat hic Colmanus filius 
 Lenini vita atque doctrina inter sanctos 
 praecipuus. Ipse enim fundavit eccle- 
 siam Clonensem, quae est hodie cathe- 
 dralis, et famosa in partibus Momoniae." 
 Ussher , vol. vi.p. 535. “ Cumque Bren- 
 danus in viam suam pergeret, fto S. Jar- 
 lath Bp. of Tuam) ecce ut praedixit sancta 
 sua nutrix obviam habuit quendam virum 
 in itinere qui Colmanus filius Lenini 
 vocabatur, Cui S. Brendanus ait ; age 
 homo paenitentiam quia Deus vocavit te 
 ad salutem, et eris ut Columba innocens 
 in conspectu Dei, et ideo vocavit eum 
 Colmanum, quasi Columbae manum 
 
 propter operis innocentiam." — Colgan, 
 p. 309. Colitur 24th Nov. 
 
 h Mocholmog Caanch — Vel Colman 
 cham, Colman the crooked. Forsan 
 Colman de Ceam-Achaidh. Mar. 31. 
 “Ubi autem sit ille locus, haud satis 
 compertum habeo. Jacet in Diaecesi 
 Ossoriensi in Lagenia una ecclesia Camch- 
 luain dicta; et alia in Diaecesi Derensi 
 in Ultonia, quam nunc Cam-bos, nunc 
 Camas Martyrologia appellant; et in ea 
 tradunt S. Colmanum 30 Octobris coli, 
 sed an cum presenti Colmano eundem, 
 an diversum praeter nominis commu- 
 nionem et loci affinitatem, non habeo 
 unde conjiciam." — Colgan, p. 799. 
 
 • Fachtnanus — “ Neque praetermittendi 
 Mochoemeg episcopus et Findlugus, S. 
 Carthagi in eadem schola Ratheniensi ; 
 neque Fachtna filius Monghich, Moch- 
 olmog filius Gillem, Mocholmog Cain- 
 nich, Fachtnanus, Fergus, Conaire, 
 Silennus, Segenus, Trienus, et Liber 
 episcopus. S. Barri, (qui et Lochanus 
 et Barrocus et, communi cum Finiano 
 Clunardensi nomine, Find-barrus dictus 
 est) in Corcagiensi ecclesia, discipuli." — 
 Ussher , vol. vi. p. 544. 
 d Segenus — “Hic Abbas Hiensis fuit, 
 exstruxit ecclesiam Recharnnensem.” 
 4 Mast. an. 630. “ Haec est insula 
 
 Rechrannia in Dabriedia regione Ulto- 
 mae.’' Colgan, p. 374. “Ab hac ergo 
 insula (nempe Hiensi) ab horum collegio 
 monachorum ad provinciam Anglorum 
 instituendam in Christo missus est Aida- 
 nus accepto gradu episcopatus ; quo 
 tempore eidem monasterio Segenius Ab- 
 bas et presbiter praefuit.”— Bede, E. H. 
 lib. 3, c. 5. An. 651 obitus Segeni, 
 Colitur 12th Aug. 
 
19 
 
 Sanctus Barrus post obitum sui magistri ! Meccuirp nescivit 1 Maccuirp, 
 quem haberet patrem confessionis suae ; proinde cogitavit adire 
 sanctum senem Collingum, ut haberet eum patrem confessionis 
 suae, aut interrogaret illum si hoc 2 ipse noluisset quam alium deberet 2ille> 
 habere. Et periti dicunt quod ille sanctus senex beatum Barrum 
 baptizavit, sanctus siquidem Colingus a inspiratus spiritu prophetali 
 praevidit adventum sancti Barri et dixit ad familiam suam, sanctus 
 hospes cum beatis comitibus hodie ad nos venient, praeparate jam 
 in adventum illorum hospitium, balneum, et cibum. Et postquam 
 illuc vir Dei receptus est cum honore, ac mansorius sancti Colingi 
 dixit ad beatos hospites, salutans eos sanctus senex magister noster 
 valde letus est in adventu vestro, solventur calciamenta de pedibus 
 vestris ut laventur aqua, et postea balneate. Bespondit sanctus 
 Barrus dicens, Plus placet nobis prius salutare senem quam 
 
 haec verba, hic compaciens paupertati sanctorum, ait, sancte vir Dei, hunc 
 agrum et hanc vaccam quae in conspectu nostro peperit, vobis ob honore 
 Dei do et concedo, Cui sanctus ait. Benedictus sis a Deo, et semen tuum 
 hereditate possideat benedictionem. Mansit igitur ibi vir Dei, edificans 
 3 non tam domum manufactam ex lapidibus mundanis quam etiam domum 3 non tam domum 
 spiritualem ex lapidibus veris, verbo et opere, per spiritum sanctum lapidibus e<M- 
 fabricatam. domum^Htu- 
 
 Non multo post hoc tempus rediit sanctus Maccuyrbius quondam suus aiem. Cod.Rawi. 
 magister de Roma, et visitans suum discipulum, cum gaudio susceptus est 505, 
 ab eo ; cumque sibi retulisset verba sancti Gregorii papae, gratias ipse Deo 
 retulit. Quo audito, convenerunt quam plurimi sancti viri de diversis locis 
 hunc permissionem videre cupientes. Die quoque, ad hoc, prefixo atque 
 assignato ab eodem sedis apostolicae nuncio, intraverunt in ecclesiam sup- 
 pliciter deprecantes, ut Deus omnipotens suum permissum adimplere 
 dignaretur. Quibus orantibus, veniunt angeli Dei in multitudine magna 
 qui elevantes secum hos duos in aera cum reverentia et honore, consecra- 
 verunt in pontifices, post hoc deposuerunt eos juxta altare asserentes coram 
 
 a Colingus — Eolyngus Bodl. M.S. S. 
 Eulanguis seu Eulogius in vita S. Tal- 
 mach. “Post haec, inquit, relinquens 
 fabricae novellae curam discipulis, duo- 
 decim comitatus sociis, inter quos fuere 
 S. Eulogius et S. Moedocus Fernensis, 
 peregrinantur in Britanniam.’ * — vita S. 
 Maidociy 3 Isi Jun. St. Olan was patron 
 of Aghabulloge, a parish in the diocese 
 of Cloyne. In the vicinity of the church 
 are many remains of olden times, pillars, 
 circles, oghams, rock basins and raths. 
 The present church (which succeeded a 
 medieval one) was built within a few 
 years, an Ogham inscription from this 
 place is now in the Royal Cork Institu- 
 tion. In the church-yard is Olan’s 
 
 stone (a fine Ogham, 6 feet 6 inches in 
 height) and cap, a circular concave stone, 
 about which are many traditions. A 
 very fine stone, 12 feet 6 inches in height, 
 with an Ogham incription, was for many 
 years used as bridge across a narrow 
 part of the river Dallaheena, which runs 
 near. This stone was removed and 
 placed upright in its original position 
 near St. Olan’s well, by Mr. YVindele, in 
 August, 1851. — Yid. Rot. Pip. Colmanni. 
 p. 27. 1591. Rect de Aghabollig spectat 
 
 ad cancel et Hospit de Mora. 1615. 
 “Aghabollock als. Fanbolkey. Concel- 
 larius de Clone et Cormack M'Donogh 
 Carty tenent vectoriam valor, iii. lib.” — 
 See Brady's Records of Pork, vol.'ll. p. 1. 
 
20 
 
 balneare. Ista verba ministro monstrante sancto Colingo, respondit 
 dicens. Dic tu beato Barro ut laventur pedes ejus, et hac nocte 
 sumat caritatem nostram, crastina autem die pergat ad cellam suam, 
 et illic eum salutabo, nam in septimo die veniam ad eum, et nos 
 ambo invicem ibi salutabimus, quia placet sic Deo. Talis enim vir 
 non debuit tantum laborem sustinere propter me, et ideo non videbo 
 eum donec ego laborem habuero propter eum tam magnum, et ita 
 factum est. Nam sanctus Barrus crastino die reversus est, et in 
 septimo post eum sanctus Colingus venit. Veniente jam sancto 
 o? 0,cha £r. Colinero in ecclesiam ^orchagie susceptus est 2 honorifice a vene- 
 rabili antistiti Barro, et statim procidit ille senex ante pedes episcopi, 
 dicens. Quidquid modo dedero tibi promitte mihi accipere, et 
 3iin senex. promisit ei episcopus. Tunc ille 3 sanctus ait, Ecce corpus meum 
 et animam et locum Deo et tibi effero in eternum. Hoc audito 
 sermone sanctus episcopus amare flevit dicens, Heu non id cogitavi 
 in mente mea, sed me cum loco meo Deo et tibi offerre. Respondit 
 sanctus senex et dixit. Non ita fiat, sed sicut ego dixi sic erit, 
 carior enim et major es apud Deum quam ego, sed fenus hujus 
 oblationis postulo a te, .i. in uno loco resurrectionem expectemus, 
 uifi prsEStabitur Sanctus Barrus respondit, 4 illud tibi praestabitur, sed quaestio mea 
 pro qua ego ad te exivi non est adhuc soluta, de patre confessionis 
 5 ei deest in cod. meae. Sanctus Colingus dixit 5 ei verum confessorem verumque 
 amicum animae, qui est Christus habebis ; ipse manum tuam modo 
 
 multudine, eos pontificali honore apud Deum et homines esse sublimatos. 
 In hos autem dignitatis ac spiritualis gratiae ejus collatum signum, oleum 
 juxta altare de terra copiose emanavit, quo viso miraculo, omnes qui 
 aderant Dei magnalia in suis sanctis cum jubilatione extulerunt. Eodem 
 6 sancti ceiitus. die cura predicti 6 sancti consecrati cum aliis sanctis viris qui convenerant, 
 Cod. Bawl. 505 . dedicaverunt cymitherium sancti Barri, suppliciter exorantes, ut omnes 
 illuc confugientes divinam propitiationem optinerent. Tunc sanctus 
 Maccurbius Deum rogavit, ut primus ipse ibi sepeliretur, cujus Deus 
 petitionem exaudivit, nam mox spiritum caelo redidit, et cum honore debito 
 eum sancti qui aderant sepulturae tradiderunt. Ex tunc illa civitas sancti 
 Barri quae Corehaya dicitur in spiritualibus et temporalibus bonis crevit, 
 et fama ejus circum quaeque est diffusa, hujus sanctissimi Barri discipuli 
 erant venerabiles vita et doctrina, vir ex quibus fuit sanctus Factuatheus 
 et duo Colmani, s. Colmanus mac Lenyn et Colmanus cognomento Cham, 
 et Eactuanus et Fergus et multi alii sancti viri, hi omnes tanquam palmites 
 boni a vite, et sicut rami ab arbore viridi procedentes, et sicut rivi aquarum 
 viventium a fonte lucidissimo emanantes, sub disciplina sanctissimi ponti- 
 ficis Barri proficiebant. Et hi omnes se et sua loca Deo et suo magistro 
 il»it?5oV n C ° d ' Quierunt et usque 7 in hodiernum diem deservire jure noscuntur. 
 
 Sanctus igitur Barri post transitum sui magistri volens habere confes- 
 sorem et patrem spiritualem, audita fama Sancti Eolyngi senis decrevit 
 ipsum in confessorem sibi eligere. Sanctus autem ille senex intelligcns in 
 
21 
 
 de manu mea accipiat, et purissimam confessionem tuam ’exaudiat. } exaudiat deest 
 Quod sic factum est, nam ibi in illo die, presente angelorum 2 et Tet d ' L C,D ' 
 archangelorum turba non modica, fidelium autem hominum ac 
 sanctorum choro circumstante, Christus dominus manum beatissimi 
 pontificis Barri de manu Sancti senis Colingi accepit, atque audita 
 pura confessione dimisit. Juxta crucem 3 autem quae dicitur Crux 3 autem deest m 
 Colingi factum est hoc. Ab illo vero die usque ad mortem sancti C ° d ' TCD ' 
 Barri, visus carnalis manus ejus propter nimiam claritatem suam 
 aspici non potuit, et ideo manica a circa eam semper erat. 
 
 Quum appropinquaret exitus beati famuli Dei Barri de hac vita 
 ad veram lucem, nunciavit paucis 4 ydoneis discipulis quod moreretur 4 idoneis, 
 in sua ecclesia quae dicitur 5 Corcaidh. Sciens autem ipse ubi scorchai. 
 moriturus esset, perrexit ad cellam 6 Cluaine ad sanctos viros 6Cluene - 
 Cormacum b et Buchenium quorum memoriam superius fecimus ; 
 vir sanctus simulavit quasi visitare eos, spatium enim 17 annorum 
 erat a tempore quo beatus Barrus ecclesiam 7 Corcac sedificavit 0 7Corchac - 
 usque ad obitum suum. Postquam autem pervenit amabilis athleta 
 
 spiritu adventum viri Dei, dixit suis. Reverendus hospes ad nos hodie 
 venturus est. Ideo preparate eis hospitium et alia necessaria. Veniens 
 igitur Sanctus Barri cum suis ad eos, cum gaudio et honore suscipiuntur. 
 Quibus servi senis dixerunt, pater noster non modicum exultat de vestro 
 adventu, et rogat ut post laborem itineris balneum habeatis. Et respondit 
 Barrus, plus placet nobis eum prius salutare quam hoc facere, quod -cum 
 senior per nuncium audisset, dixit ministro, Dic sancto viro Barri ut 
 lavetur hac nocte pedes ejus, et sumat a nobis caritatis obsequia, et redeat 
 cras ad propria et ibi septimo die post ego salutabo, quia hoc est voluntas 
 Dei. Talis enim et tantus vir non debuit assumere tantum laborem propter 
 me. Quapropter non videbo eum donec tantum laboravero ad eum veniendo 
 sicut ipse ad me laboravit. Quod et factum est. Senex ergo sicut promisit 
 venit vii. die ad civitatem Corcagiensem, ubi cum magno honore a viro 
 Dei susceptus est. Cumque viri sancti essent in mutua collocatione de 
 divinis inter se, procidens in terram, predictus senior Eolyngus dixit, 
 Quicquid modo dedero tibi, promitte, te illud libenter a me accepturum. 
 Quod quum sanctus Barrus promitteret, ait senex. Ego me et locum meum 
 Deo et tibi offero usque in sempiternum ; quo audito, sanctus Barrus amare 
 flevit, dicens, Heu pater prevenisti me nunc, enim volui me et locum 
 
 'Manica— Chirotheca. Du Cange. 
 h Cormacum— C’olgan enumerates forty- 
 eight Saints of this name, as mentioned 
 in the Annals, but observes, “Solum 
 observo plures extitisse hujus nominis 
 in Hibernia (inter alios) S. Cormacus 
 discipulus S. Ruadani et postea S. Bar- 
 rel .^ ” —Colgan, p. 360. 
 
 c Edificavit — From a passage in Bede 
 we learn the mode of building churches 
 
 adopted by the early Irish. “ Finan in 
 insula Lindisfarnensi fecit ecclesiam 
 episcopali sedi congruam. Quam tamen 
 more Scotorum, non de lapide sed de 
 robore secto totam composuit atque 
 arundine texit “ Eccles. Hist. lib. hi. c. 25. 
 For some interesting notices from the 
 chroniclers on “ churches of wood and 
 stone — Vid, Gents, Mag . vol. eexv. p. 
 213. 
 
lCluene. 
 
 2Cluene. 
 
 3 emisit. 
 
 4 ymnis. 
 
 5 loco. 
 
 OO 
 
 Barrus ad cellam ^luanie/ et salutavit supradictos sanctos, statim 
 infirmitate comprehensus est, et accepto eterno viatico Corpore et 
 sanguine Christi ubi nunc est Crux in medio Celle 2 Cluaine, 
 circumstante sanctorum turba suum spiritum felicissimum Deo 
 3 emissit. Corpus autem ejus, collecta diversi habitus hominum 
 multitudine cum honore debito adductum est ad suam civitatem 
 Corcach, et honorifice sepultus est in ea. Et postea reliquiae 5 ejus 
 a venerabilibus episcopis, abbatibus, monachis, clericis, sanctimo- 
 nialibus, et multis vulgarium hominum venientibus turbis elevatae 
 sunt, signis eos comitantibus, et cum psalmis et 4 ympnis et canticis 
 spiritualibus 0 in 5 loculo argenteo sunt conditae. Haec praeclara, s. et 
 miranda valde signorum dona Deus sancto Barro donavit, quae non 
 sunt frequenter audita. Gratia enim Dei praestavit illi locutionem 
 ante nativitatem, dum esset in utero matris suae, et statim post 
 nativitatem, locutionem apertam ante congruum tempus loquendi, 
 et immolationem ei a potentibus hominibus ante baptismum suum, 
 et signorum largiorem gratiam sine imprecatione ; et angeli semper 
 ducebant eum quocunque ibat, et in comitatu ejus saepius erant, 
 et quod episcopalem gradum ab eis accepit, et Dominus manum 
 ejus de manu Colingi sancti senis, multis sanctis testibus accipien- 
 
 meum Deo et tibi offerre, et ait senex, sicut ego dixi, sic fiet, quia major 
 et carior es apud Deum, sed vicem hujus oblationis flagito, ut in uno loco 
 resurgamus ad ultimum judicium. Cui ait sanctus Barri, simul resurgemus 
 sicut vis, sed de causa itineris mei vellem certificare, sc. de confessore 
 habendo, cui senex ait, verum patrem confessionis, verumque amicum 
 animae qui est Christus habebis. Ipse manum tuam de manu mea nunc 
 accipiet et purissimam confessionem audiet, quod et factum est. Nam 
 eodem die presente Angelorum multitudine atque non modica societate 
 sanctorum, Christus ipse qui est Pontifex in eternum factus, manum sancti 
 Barri de manu sancti senis Eolyngi accepit, atque audita ejus confessione 
 in pace dimisit. Ab hac autem die usque ad diem transitus sui de hac vita 
 propter nimiam claritatem manus quam Christus . . occulus corporalis 
 
 eam videre non potuit, propter quod assidue manica tegebatur. 
 
 Cum autem sanctus Barri appropinquaret ad transitum de hac luce, 
 convocatis quibusdam discipulis suis, dixit eis, quod cito esset recessurus, 
 non tamen in civitate sua, perrexit autem ad cellam de Cluayn, tanquam 
 visitaturus sanctos qui ibi habitabant. Quo cum pervenisset ac pro affectu 
 fratres ibi salutassent, eum infirmitas corporis invasit, accepto igitur 
 salutari viatico corporis, sc. et sanguinis Domini nostri Jesu Christi, 
 in loco, nunc est ibi crux erecta, circumstante sanctorum turba, sanc- 
 tissimam animam caelo redit, corpus autem ejus cum ympnis et laudibus et 
 omni veneratione per ministerium sanctorum ad civitatem suam est depor- 
 tatum ac honorifice sepulturae traditum. Sacrae vero ejus reliquiae, multis 
 
 'Cellam Clunnie — Cloyne where a See h Reliquia— Irish u mionna na naomh." 
 was Founded by Colman MacLenin of See O' Brieri s Irish Die. , sub voce Taise. 
 Cluain Uamadh in Ui Liatlian.— Vide Also, Beeves' Adam. Columb. p. 317. 
 Supra , p. 18, n. a. c Eph, v. 19. 
 
tibus Accepit. Sanctus vero episcopus Furseus* cum esset in civitate 
 2 Corcaige vidit scalam auream juxta tumulum viri Dei, ad suscipi- 
 endas animas ad regna coelestia, et vidit summitatem illius scalse 
 pervenire ad coelum. Vir felix Barrus magnus et mirabilis in coelo 
 et in terra qui fuit, stabilis in fide ut Petrus, doctor egregius ut 
 Paulus, virilis ut Andreas, supplantavit vitia ut Jacobus, plenus 
 gratia Dei ut Johannes. Quid plura? omnes virtutes perfectorum 
 virorum in se hauriebat, .i. humilitatem, obedientiam, patientiam, 
 spem, fidem, 3 caritateon. Ipse pater sanctus ideo regnum coeleste 
 merito promeruit, et eterni regis conspectum, .s. post multa miracula 
 patrata, post certamen certatum, post cursum consummatum, post 
 fidem servatam, 4 vii. Kl. Octobris feliciter inter choros angelorum 
 migravit ad Dominum. Explicit vita sancti Barri episcopi 6 Corcagie. 
 
 jam perpetratis miraculis cum summa veneratione et exui tati one de terra 
 sunt elevatas et in scrinio de argento repositae seu inclusae nemo autem 
 fidelium dubitet quin angeli in transitu beatissimi Barri ineffabilem fecerunt 
 laetitiam, cui in presenti miseria constituta, tam familiare obsequium 
 rediderunt. A consecratione autem ejus usque ad transitum vii. anni 
 fluxerunt, sanctus quoque episcopus Furseus, cum esset in civitate Corcha- 
 gensi vidit scalam auream juxta sepulchrum viri Dei ad suscipiendas 
 animas ad regna coelestia, sumitatemque ejus ad coelum pertingere. 
 
 Migravit autem sanctissimus Pontifex Barri de hac vita 
 vii. Kal. Octobris feliciter et perenniter cum 
 Christo regnaturus. Qui cum patre 
 et spiritu Sancto vivit et 
 regnit in saecula 
 saeculorum. 
 
 Amen. 
 
 * Furseus — “Erat autem vir ille de 
 nobilissima genere Scotorum.” Bede, 
 Eccles. Hist. 1. 3. c. 19. Colganus deducit 
 genealogiam S. Fursafi ex vet. eod. ubi 
 legitur. “ S. Fui secus f. Finntatani fuit 
 de semine Logae Laga qui fuit filius 
 Eugenii Taighlech et frater Alillii- 
 olum regis nempe Momonise.” Colgan , 
 p. 95. “ Mater S. Furssei Peronensis 
 
 erat Gelgesia filia ^Edhfinnii principis 
 Hi-Briuniaj ex stemmate regum Con- 
 nacise.” ib. He was baptised by St. 
 Brendan in an island in Osbren (Lough 
 Corrib) Dr. Lanigan says the island here 
 alluded to is Inisquin, in the same lake 
 ■where St. Brendan is said to have spent 
 his latter days. Eccles. Hist. ii. 541. 
 Here St. Fursey retired. “ Bonorum 
 vero operum gratia plenus patriam pa- 
 rentesque abnegans, et sacrae scripturae 
 studiis potius vacans in monasterio, quod 
 in praedicto construxerat loco.” Colgan , 
 p. 77. “ Completis vero annis duodecim 
 
 omnibus sine personarum acceptione 
 verbum Dei annuntians paucis cum fra- 
 tribus— ad insulam quandam in mari 
 parvulam profectus est. Unde peregri- 
 nando plurima insularum littora trans- 
 means ad orientalem Anglorum plagam, 
 faelici aura flante, pervenit, ubi a Sigeberto 
 rege honorifice susceptus, verbo Domini 
 barbarorum corda mitigabat. Ibid. p. 81. 
 “ S. Sigebertus— ex rege monachus sub 
 S. Furseo, et ex monacho martyr.” 
 Camb. Brit. “ Ordinatis omnibus navi- 
 gavit ibique a Francorum rege Clodoveo 
 et Patricio Archenaldo honorifice sus- 
 ceptus est.” Colgan, p. 82. “Monas- 
 terium construxit in loco Latiniaco 
 (Lagny near the river Marne) nominato, 
 ac non multo post infirmitate correptus 
 diem clausit ultimum.” Bede ut Supra. 
 Having filled Europe with his fame, he 
 died about 650, his festival is celebrated 
 16th January. * 
 
 1 aspicientibus 
 
 percepit.'^ 
 
 2Corcach. 
 
 3 caritatem. ‘ 
 
 4 \i. 
 
 5Corcagi«.